ĐINH CƯỜNG - MỘT TÀI HOA CỦA VIỆT NAM -

[GRANDET]

Biên soạn: Phan Anh Dũng

ĐINH CƯỜNG - MỘT TÀI HOA CỦA VIỆT NAM -

Born in 1939 in Thu Dau Mot, Vietnam. Lived in Hue, Dalat and Saigon until 1989. Currently residing in Burke, Virginia, USA

VÀI TÁC PHẨM TIÊU BIỂU:


-

Cà Phê Mùa Đông -













Vườn Khuya - Noctural Garden





Hành Hương - Pilgrimage





Tường Cổ Thành - Ancient City Walls

Thiếu nữ trên đồi Domaine de Marie Đà Lạt - 1985 (Private Collection PAD-TH)

Thiếu Nữ Trong Thành Nội - 1984 ( Private Collection PAT-LG)

[CONHAKO]

(nguồn: VOA News)

trong vũng màu chì buồn man mác
diện mạo nhà thơ móm mém cười
thân thế trăm năm bao hệ lụy
chứng ngộ gì sáng rực con ngươi

****************

Đinh Cường vẽ Bùi Giáng

Trong mảng tranh chân dung của họa sĩ Đinh Cường, không có những bóng hồng cụ thể mà chỉ là những “tóc gió thôi bay” lãng đãng như sương như khói, một vẻ đẹp vĩnh hằng mà người nghệ sĩ theo đuổi suốt cuộc đời mình. Song Đinh Cường lại vẽ khá nhiều những chân dung bè bạn, bằng hữu thân thiết của anh mà Trịnh Công Sơn là một ví dụ rõ nhất, hoặc sau này là Bửu Chỉ khi họa sĩ xứ Huế đột ngột lìa đời.

Có một nhân vật mà Đinh Cường đã tung hết bút lực vào các chân dung: nhà thơ Bùi Giáng của “biển xanh dâu” và “mộng ban đầu rất xa”. Trong nhiều năm, kể từ khi Đinh Cường còn sống và sáng tác tại quê nhà cho tới vài năm trở lại đây, khi định cư tại tiểu bang Virginia của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, Đinh Cường đã vẽ vài chục chân dung “trung niên thi sĩ”; có bức thì “tròng con mắt đã mỏi mòn có phải/sắc của trời hương của đất lưa thưa”, hoặc có khi là “uống và say nói lăng nhăng/miệng mồm lý nhí thằn lằn đứt đuôi”, rồi lại “nhớ nhung từng đợt xôn xao/tuổi già vây chặt chiêm bao lối về”, hay xiết bao tha thiết ngậm ngùi “ta đi còn gửi đôi dòng/lá rơi có dội ở trong sương mù”… (*)

Trong ngôi nhà ở vùng Fair Fax, Virginia, có tầng hầm mở ra một cánh rừng thưa, nơi Đinh Cường làm studio của ông, có treo nhiều chân dung Bùi Giáng mà người viết những dòng này từng được xem khi đến thăm Đinh Cường mấy năm trước. Xin giới thiệu một số tranh ấy và vài thủ bút của Bùi Giáng gửi Đinh Cường.

Theo NGUYÊN NHÂN
Doanh nhân Sài Gòn Cuối tuần

(*) Chữ in nghiêng trong ngoặc kép là thơ Bùi Giáng

*************************

Bùi Giáng:

tặng Ðinh Cường

Il s'en va comme le Poisson d'eau douce
sa Peinture rêveuse s'en va comme le Démeurer du Deméurant
qui déploire son ordre et se refuse
sur le mode de la Double Réserve

Je n'ai rien à lui dire sinon peut-être
que le Poème de la Peinture
s'entend à merveille avec la Peinture du Poème
comme la Reine des Almées
s'appelle aussi bien l'Almée des Reines
que le Retour de la Convalescente qui chante sa joie
a réjoui immensément l'Enfant des Riveraines
au bort de l'Abime des Abimes
vous n'avez rien à lui dire sinon peut-être
que l'Éclaircie de l'Être lui est favrable
comme l'Éraflure du Temps lui est favorisante
lorsque la Terre advient à l'émergence
tandis qu'un Monde s'ouvre
nous n'avons rien à lui dire sinon peut-être
qu'à la veille de la plus âpre transformation du site terrestre
qu'à la veille d'une Nuit pour un nouveau Matin
l'Aurore d'un tout autre âge du monde
lui a fait signe exclusivement peut-être
piusqu'il est le Peintre des Peintres
et puisque dans le Jardin du Crépuscule nihiliste
noun sommes quant à nous
les plus tardifs des fruits tardifs

Il s'en va comme le poisson d'eau douce
sa peinture s'en va comme le rêve des rêves
il s'en va disparaissant comme les oiseaux tardifs
qui, pressentant un nouveau Temps de Mars
quittent cette rive pour une autre rive

Bùi Giáng
(Le Poème De La Peinture / Saigon 72,Octobre)

[CONHAKO]

Đinh Cường vẽ Trịnh Công Sơn

Trịnh Công Sơn nói về Đinh Cường:

Ðã hơn mười năm, kể từ những ngày còn lang bạt cùng bằng hữu , những chuyến xe đó thoăn thoắt đi về , nối liền tiếng chim cao nguyên với loài hải âu vùng bể. Rồi lời sóng chưa kịp tan đã vội vàng nghe ra điệu suối. Kỳ thú như một cơn gió lăng loàn.

Nhưng hôm nay gió phần nào đã đuối sức. Những hoa tươi lá nõn, giờ đây, đã hết trong tôi những ngày phồn thịnh j'ai cueilli ce brin de bruyère - L'Automne est morte,souvien- t'en. Sự tàn úa kia một phần vì cảnh đời bức bách, phần khác bởi chưng tôi đã khéo chìu chuộng thời gian.

Có một kẻ lì lợm đam mê kỷ niệm. Nơi tâm hồn hắn, tôi sững sờ bắt gặp đứa bạn trẻ trung ngày xưa. Trên mảnh đất riêng tư, âm vang hơn mười năm kia vẫn còn tươi tắn. Nếu biết khóc, hãy yếu lòng vào những phút này, nơi mà lòng ngưỡng vọng còn nguyên vẹn về một đóa qùy, một loài chim lạ, một con đường hiu hắt sương mù...

Ðinh Cường chính là kẻ không chịu lãng quên đó. Cường vừa ra đi vừa ở lại. Uống chén rượu hôm nay mà nhớ chén rượu ngày xưa:" Nhớ không Sơn rượu chiều Ðơn Dương bạn cùng ta uống cạn..."Biết trở về cũng là cách tri ân những hội ngộ trong đời.

Có người họa sĩ quá cố nói rằng : Trước khung vải tôi mãi mãi là một đứa bé. Trong Ðinh Cưòng cũng có một thứ hoàng tử bé suốt đời song hành với hắn. Khi tôi cầm đàn hát cho Cường nghe về cái cội nguồn kia của bể :"...Từng lời bể sông nghe ra từ độ suối khe.."- thì lúc bấy giờ tôi biết rằng chú hoàng tử bé trong Cường cũng đang sửa soạn trở về rong chơi trên những núi đồi , phố thị của quá khứ.

Rong chơi là một thứ kinh vương giả trong tâm hồn Ðinh Cường. Cứ lên đường, dù cao nguyên dù biển, là đã nghe thấy trong Cường vang lên một tiếng reo vui mãn nguyện. Ði không chỉ là sứ mệnh của đôi chân, mà đi, với Cường, là lòng ngưởng vọng linh thiêng về một tiếng gọi. Tiếng gọi của một thế giới tự mình tìm thấy từ những ngày còn trẻ trung. Tìm thấy và nhớ mãi. Nỗi nhớ ấy như một dòng suối ám ảnh, bức bách , chỉ chờ một cơn bão để biến thành sông, thành biển, là đôi chân tù túng lại lơ đãng thong dong lên đường. Ði để nhận ra một cách buồn bã những gì thiên nhiên đã đánh mất mà mình vẫn còn lưu giữ lại trong tranh.

Tôi là người khách vãng lai thường trực của atelier Ðinh Cường. Ðêm cũng như ngày. Thế giới tranh của Cường đối với tôi không có gì xa lạ, bởi vì chúng tôi đã cùng sống trong thế giới ấy từ những ngày lòng chưa hề vướng bận về một tiếng thở dài.

Trên những phím đàn dương cầm yên tĩnh trong atelier của Cường, tôi vẫn nghe ra mỗi ngày những âm thanh xưa cũ bay la đà trên những núi đồi hoa lá, tháp chuông, trong những màu sắc nóng lạnh của những bức tranh tuy hôm nay mà cũng là của những ngày xưa nữa.

11.1988
Trịnh Công Sơn
(Thế Giới Thơ Mộng Trong Tranh ÐC/ Báo Thanh Niên)

[CONHAKO]

Giới thiệu Hoạ sĩ Đinh Cường

Họa sĩ Đinh Cường sinh năm 1939 tại Thủ Dầu Một, VN, sống ở Huế, Đà Lạt và Sài Gòn cho tới năm 1989. Hiện ông cư ngụ tại Burke, Virginia, Hoa Kỳ.

Ông là học sinh trường Pétrus Ký Sài Gòn, tốt nghiệp Trường Mỹ Thuật Huế năm 1963 và tốt nghiệp trường Mỹ Thuật Quốc Gia, Sài Gòn năm 1964, từng giảng dạy tại trường Đồng Khánh, và sau đó là Trường Mỹ Thuật Huế. Ông đã 25 lần tổ chức triển lãm độc lập và 21 lần tham dự các cuộc triển lãm tập thể trong suốt thời gian từ năm 1965 tới 2006, từng đoạt huy chương bạc liên tiếp hai năm 1962, 1963 tại Triển Lãm Xuân, Sài Gòn và đoạt giải danh dự của Tòa Đại Sứ Trung Hoa tại Sài Gòn, VN.

Phòng trưng bày họa phẩm của Đinh Cường đặt tại số 9826 Natick Road, Burke, VA 22015, điện thoại: (703) 323 – 5046.

*************************


... Xin đừng bắt tôi giải nghĩa tranh. Nó hiện ra đó và tôi đã hụt hơi, mệt mỏi. Thế giới xa lạ được dựng lên từ một hồi ức hay một bắt gặp vụt đến, rồi loang dần trên mỗi khoảng không đen. Khoảng không mà tôi đã đối diện trong những ngày tháng sống chìm lĩm câm nín, mõi mòn, xô dạt tôi về gần với hư vô, tiếng vọng bi thảm của một hồi chuông lạ . Xin ghi nhớ một góc hành lang, nơi tôi đã đặt giá vẽ, đêm nào mưa bão thổi qua hay cơn nóng của một mùa hạ sắp tàn. Nơi đó tôi đã mài nhẵn ý thức, ném từng vô vọng, đổ từng hơi thở xuống những khung vải vốn hiền từ. Mỗi bức tranh là một hơi thở. Và nó thành hình tức là tôi đã chết.Tôi trở lại cùng người làm kẻ thưởng ngoạn .Nhìn sự mới lạ như lần đầu tiên mới đến. Xin hãy cảm, nhớ đừng bao giờ tìm hiểu."

(Bày tỏ về hội hoạ của Đinh Cường)

STANDING ON THE OTHER SIDE OF LIFE
oil on canvas




HEAVEN AND EARTH
oil on canvas




PILGRIMAGE
oil on canvas




GOLDEN CITY
oil on canvas

Một nét đặc trưng trong tranh của hoạ sĩ Đinh Cường là tranh của ông làm cho người xem không chỉ chú ý đến màu sắc, kĩ thuật, bố cục của bức tranh mà cần phải tìm hiểu cái ý, phần sâu thẳm ở phía sau bức tranh, là tư duy, ý tưởng và triết lý mà hoạ sĩ muốn gửi tới trong tranh

RỪNG CÂM
oil on canvas

RÊU PHONG




NỖI NHỚ




TRONG BÓNG MÙA THU

Hoạ sĩ Đinh Cường hay vẽ về đề tài phụ nữ. Cũng giống như trong nhạc Trịnh Công Sơn, hình ảnh người phụ nữ trong tranh của Đinh Cường thường mang một vẻ đẹp mỏng manh, mảnh mai với những chiếc cổ dài, tà áo dài với những gam mầu trang nhã, u buồn đôi tay thanh thoát buông thả hoặc đan vào nhau với vẻ cam chịu, có lẽ là cam chịu sự cô đơn trong tâm thức.

Và những bức trang đó thường mang màu sắc bảng lảng, thơ mộng, sương khói của một thời để nhớ ở Huế, Đà Lạt, Sài Gòn.

SEN MÙA HẠ

TREE - TURNING RED



BÓNG MÂY