Tết Tây - tết Ta - tết Tầu
Mở đầu xin cho chúng tôi thanh minh trước, là chúng tôi không một tí ti ông cụ, vì ghét hay vì ưa mà thiên vị, hay có ý kiến nghiêng bên này bên kia, chẳng qua thấy chuyện ngoài đường nó đúng ý mình quá, mà đưa ra đây kể lại cùng nghe chơi. Thiệt tình có sao nói vậy, xin đừng coi xong rồi lại bảo chuyện đó có gì quan trọng đâu mà phải quá nặng lời phê phán, hôm nay chưa qua khỏi rằm là còn tết, mà người Việt mình, còn tết là còn cần phải tránh điều nặng nhẹ, lấy vui làm chính.
Hôm người ta đưa ông táo về trời, tôi có ghé nhà bank America, vì muốn đổi một ít tiền mới để đầu năm, có mà mừng tuổi cho mấy đưa cháu ngày tết, người xếp hang trước tôi là một cô khoảng ba mấy tuổi, khá trẻ người Việt mình. Cô tươi cười chào cô nhân viên nhà bank, người xứ nào thì tôi không rõ, chứ cái da trắng và cái da vàng của hai cô, thì đây là hai người hai gốc gác khác nhau, và có hai nền văn hóa khác biệt, cô người Việt mình cô cũng có cái cần giống tôi. Cô cần tiền mới cho ngày tết, cô nhân viên da trắng kia, với thái độ thân thiện tươi cười trả lời, là tiền mới cho “Chinese new year” thứ ba tuần sau mới có, như vậy câu đó vô tình cũng là câu trả lời cho tôi, tôi dợm xoay người đi ra. Nhưng câu chuyện của hai cô một da vàng, một da trắng đã cầm chân tôi lại, đọc tới đây xin đừng nói tôi là già rồi, sao mà cũng còn ham hóng chuyện, nhưng thú thật câu chuyện giữa hai người đang nói kia, lỡ nghe mà chuyện chưa dứt quả thật khó đi quá… phải nghe cho hết.
Đương nhiên đây là xứ Cờ Hoa, hai cô nói với nhau bằng tiếng Mỹ, nhưng tôi là người mình kể chuyện, lại cũng cho người mình nghe, thì tôi phải dùng tiếng Việt thôi, câu chuyện giữa hai người như thế này. –Tại sao chị nói là “Chinese new year” – Ồ mọi người đều gọi như vậy mà – Chúng tôi người Việt Nam, không lẽ lại đi ăn tết của người Tầu à? – Tôi không biết nhưng người Hoa nói đây là tết của họ - Vậy là họ nói không đúng - Ồ thật vậy sao, tôi không biết điều đó – Bây giờ thì chị biết rồi đó – Ồ nhưng chị nói có đúng không? – Chắc chắn như vậy - Điều đó tôi vẫn chưa hiểu lắm, từ lâu tôi cứ nghĩ quí vị đón “Chinese new year”, ngay bây giờ tôi vẫn còn đang nghĩ như thế - Suy nghĩ như vậy là sai – Chị nói tôi suy nghĩ sai, tôi không có suy nghĩ gì cả, tôi chỉ lập lại những gì người ta nói - Ồ xin lỗi, ý tôi là chị lập lại những gì người ta nói sai – Vậy là sao tôi vẫn chưa hiểu, tôi đã lập lại những lời người Hoa nói sai? - Đúng vậy.
Cô nhân viên nhà bank America, tròn xoe mắt nhìn cô người Việt mình, riêng tôi bị lôi cuốn thật sự những gì hai người đang nói. Cô người Việt mình nói tiếp - Này nhé ngày đầu tháng giêng vừa rổi chị gọi nó là gì – Dĩ nhiên là “New year” – Chị nói đúng, nhưng nếu người Mỹ nói đó là “American new year” theo chị đúng hay sai, người Pháp hay người Anh nghĩ gì khi nghe người Mỹ nói như thế - Ồ tôi nghĩ người nào nói như thế là không đúng lắm, nó là “new year” chung cho những ai theo dương lịch, nhưng không một nước nào giống nhau, mỗi nước có một phong cách riêng – Cám ơn chị đã hiểu, cũng giống như thế, những nước Á đông theo âm lịch “Lunar calendar” có cùng ngày “Lunar New Year”, nhưng có những bản sắc riêng tạo bởi lịch sử cùng văn hóa của dân tộc mình – Cô nhân viên nhà bank gật gù nói bây giờ cô đã hiểu…Ái chà! Quí vị nghĩ sao về câu chuyện này, theo tôi thì thật thú vị, trước đây nhiều lần nơi tôi làm việc, người bản xứ cũng dùng chữ “Chinese new year”, khi nói đến tết của người Việt mình, tôi nghe thấy nó làm sao ấy, không vui trong bụng, nhưng lại không biết nói, như cô gái tôi gặp ở nhà bank này.
Ngay ngày hôm qua đây thôi, mùng sáu tết mình có một bản tin cho biết bên Quãng Tây, cái nôi của giống dân Lạc Việt, người Trung Quốc họ vừa phát hiện những di chỉ chữ viết cỗ của giống Bách Việt, tổ tiên của người Việt nam có niên đại trên 4000 năm, như vậy lúc đó người Hán đã có chữ viết chưa?. Những chữ nôm của người Việt, có phải chăng qua nhiều biến đổi từ chữ, của dòng giống Bách Việt này mà thành?, mọi người đều biết cho tới ngày nay, các nhà nghiên cứu Hán-Nôm cho thấy, không có gì xác định chính xác là chữ Nôm từ chữ Hán mà ra, nhiều nhà nghiên cứu cỗ ngữ đang tìm hiểu thêm về điều này. Nhưng đối với Trung Hoa có nhiều điều cho thấy văn minh dân tộc Việt, đã bị họ cố tình cầm nhầm(!), những chiếc trống đông Lạc Việt, đã bị họ nhận vơ, những phát minh lớn của nhân loại, như giấy cùng thuốc pháo nghe nói là từ người Việt, nuôi tằm dệt tơ cũng thế, tổng công trình sư dựng nên Tử Cấm Thành Trung Quốc, mà người Hoa tự hào là kỳ quan dân tộc, lại do một người Việt Nam vẽ đồ án và chỉ huy.v.v…
Trở lại chuyện tết Ta, tết Tầu -Theo nhiều nhà biên khảo, do cách tính của âm lịch Việt Nam tùy từng giai đoạn lịch sử và có khác với Trung Quốc cho nên Tết Nguyên đán của người Việt Nam đôi khi không hoàn toàn trùng với Xuân tiết của người Hoa. Cũng có những chi tiết như bánh Dầy bánh Chưng ngày tết của người Việt, truyền thuyết là từ Lang Liêu con vua Hùng Vương thứ 06, làm dâng lên vua cha ngày Xuân. Khiến nhiều thắc mắc nảy sinh, với văn minh lúa nước dòng giống Bách Việt và người Hán, ai trước ai, và ai ảnh hưởng ai?. Và có người đặt lại vấn đề là lúc giống Lạc Việt sống định cư trong khu vực Lưỡng Quảng, phía nam sông Dương Tử, thì người Hán còn đang sống đời du mục, vậy những gì họ nói cần nên xem xét lại. Quá nhiều chuyện đều là trí trá, lộng giả thành chân của họ, mới đây nhất việc họ chiếm của người nói là của mình, như vụ Hoàng Sa-Trường Sa ngoài biển Đông, khiến cho mọi người nhìn được thực sự họ là thế nào.
Việt Nhân
Comment