Khuông nhạc ấn tượng

[vertumnus]

[vertumnus]

Chuyện đời cố ca sĩ Ngọc Lan qua lời kể nhạc sĩ 'Anh thì không'

Ngọc Lan được xem là ca sĩ thành công nhất khi thể hiện ca khúc nhạc Pháp đình đám Anh thì không (Toi Jamais). Bài hát được nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng chuyển ngữ vào khoảng thập niên 1980.

Cuộc đời đầy nước mắt của ca sĩ Ngọc Lan đến giờ vẫn luôn là một ẩn số với nhiều người. Chị sống một cuộc đời khép kín từ những ngày đặt chân đến Mỹ sau đó thành danh ca nổi tiếng, rồi bệnh tật, sống ẩn mình cho đến ngày vĩnh viễn ra đi.
Một trong số những người Ngọc Lan kính trọng, lúc sinh thời chị vẫn thường nhắc đến như người anh, người bạn lớn bởi có duyên sáng tác, thực hiện những album nhạc cho chị là nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng (tác giả Anh thì không và hơn 100 ca khúc nhạc ngoại lời Việt).
Câu chuyện của Ngọc Lan được ông nhớ lại khi tình cờ những ca khúc nhạc ngoại, lời Việt của ông được các ca sĩ trong nước thể hiện gần đây.
“Ngọc Lan vốn mê hát cả tiếng Việt lẫn tiếng Pháp. Do đó khi Trung tâm Mây Production tại Mỹ muốn tôi chuyển ngữ một bài hát riêng cho Ngọc Lan thể hiện tôi đã viết Anh thì không. Khi cầm ca khúc trên tay cô rất xúc động lẫn vui mừng vì được hát cả hai ngôn ngữ mình đam mê là tiếng Việt và tiếng Pháp”, nhạc sĩ nhớ lại.
Nhắc đến Ngọc Lan, nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng xúc động kể về những ca khúc chuyển ngữ ông viết mà chị thể hiện thành công như Chuyện phim buồn (Sad movies), Đời ca sĩ (nhạc Hoa), Em đẹp như mơ (Elle Etait Si Jolie), Dòng sông tuổi nhỏ (La-Maritza)…
Có bài ông chuyển ngữ từ chính câu chuyện tình buồn của Ngọc Lan Nụ hôn dưới mưa (nhạc Nhật), Đời nghệ sĩ (nhạc Hoa). Chị cũng từng phát hành một album nhạc chuyển ngữ của ông.


Về cuộc đời đầy khổ đau của Ngọc Lan, nhạc sĩ là người từng chứng kiến bao lần chị khóc. Ông kể: "Thuở còn đi hát trong ban nhạc thánh ca của nhà thờ Hạnh Thông Tây (Sài Gòn), Ngọc Lan có một tình yêu tuyệt đẹp cùng anh sinh viên y khoa năm 2. Tưởng rằng câu chuyện tình ấy sẽ bền lâu và đẹp mãi, nhưng không, nó đẫm nước mắt, buồn đau và quá nhiều chuyện thầm kín mà giờ nhạc sĩ không muốn nhắc lại. Chỉ biết rằng mối tình thơ mộng ấy đã tan vỡ sau thời gian hai người đến Mỹ định cư. Ngọc Lan thời điểm đau khổ chia tay người yêu đã đi hát ở những quán cà phê tại Mỹ, hát cùng ban nhạc có ca sĩ Don Hồ tham gia".
“Ngày xưa cô chưa nổi tiếng lắm, chỉ từ đầu thập niên 1990 Ngọc Lan mới vượt lên đỉnh cao. Đài truyền hình Mỹ lúc này đã phỏng vấn cô nên càng nổi tiếng hơn. Lúc đó Lan nói với tôi rằng mình hát tình ca như một cách cầu nguyện cho cuộc đời và cho chính bản thân. Mỗi khi cô vào phòng thu, chưa cất lên tiếng hát là đã khóc. Những ca khúc cô hát quá đúng với cuộc đời, tâm trạng thật của mình nên luôn rơi lệ. Lên sân khấu cô cũng buồn là thế. Cô ấy hát, xử lý bài cực kỳ thông minh. Hát bằng cả tấm lòng và đặt hết tấm lòng mình vào. Tôi hay đùa với cô, chắc em hát cả ngàn bài cũng không mệt. Bởi cô hát như kể chuyện, rất nhẹ nhàng, thủ thỉ. Lan là người chuyên hát thánh ca tại nhà thờ”, nhạc sĩ trầm tư nhớ lại.

Khi muốn đổi lời hay chỉnh lời bài hát của nhạc sĩ chị đều đến nhà xin phép ông. “Cô vẫn hay mở đầu bằng câu: "Anh có thể cho em đổi lời phần này được không?". Tôi bảo, em cứ hát cho anh nghe đoạn đó có hay hơn không, nếu hay anh cho phép đổi ngay. Cô cũng kể thật thi thoảng nếu hát nhạc chuyển ngữ tiếng Việt mà nhanh quá thường hay cắn vào lưỡi. Cả Ngọc Lan, Kiều Nga đều thích hát nhạc Pháp. Có lúc cô đùa là hát tiếng Pháp ít cắn lưỡi hơn”, nhạc sĩ kể.
Cũng không nhiều người biết Ngọc Lan không học chuyên trường Tây (như nhiều ca sĩ cùng thời), nhưng chị là ca sĩ có năng khiếu hát tiếng Pháp chuẩn. Song, cuộc đời chị đúng là quá bi ai. Sau khi nổi tiếng không bao lâu chị bị vướng căn bệnh có khối u trong não, mắt chị dần mờ đi cho đến ngày mất. Chị còn bị căn bệnh tiểu đường hành hạ nên rất hiếm khi lên sân khấu vì phải mang những dụng cụ y khoa hỗ trợ bên mình. Một cuộc sống nhiều khổ đau cho đến ngày vĩnh viễn ra đi.



Chuyện đời cố ca sĩ Ngọc Lan qua lời kể nhạc sĩ 'Anh thì không'

Ca sĩ Ngọc Lan tên thật Lê Thanh Lan (sinh ngày 28.12.1956 tại Nha Trang, Khánh Hòa). Chị định cư tại Mỹ vào đầu thập niên 1980. Giọng hát Ngọc Lan được ví như sương mong manh, trầm buồn như chính cuộc đời chị. Khi đang trên đỉnh vinh quang tại Mỹ, chị lâm bệnh nặng và sau đó mất vào ngày 6.3.2001 tại một bệnh viện ở California, Mỹ lúc 44 tuổi. Chị được nhận xét là một danh ca tài, sắc vẹn toàn, một ca sĩ “hồng nhan bạc mệnh” đến giờ vẫn làm quá nhiều người tiếc thương khi nhắc đến tên chị.

[vertumnus]

Về Mái Nhà Xưa ( Nguyễn Văn Đông )



ôi buồn quá "Tình xưa không hàn gắn"

và khi ta với người chỉ còn là cái bóng

Về đây ngơ ngác, chim bay tìm đàn
Về đây hoang vắng, lạnh buốt cung đàn
Tôi lắng nghe tâm tình nhân thế
Qua đáy tim chưa đọng song mê
Qua ước mơ duyên tình đơn sợ

Về đây đâu phút vui xưa xum vầy
Thềm hoang thêu nắng, phượng thắm rơi đầy
Anh có nghe trong lòng thu chết
Bao lá khô phai nhạt hương đêm
Tan tác bay phiêu bạt giữa trời quê.

Nơi xưa quê nghèo,
Nhà tranh nát tiêu điều
Tình xưa khôn hàn gắn
Người đã đi rồi, người về đâu có hay
Đâu vòng tay đắm say?

Về đây mây nước đêm thâu lạnh lùng
Vườn dâu thưa lá ngại nỗi tương phùng
Em ái yêu trong chiều Đông giá
Mang áo xanh theo chồng sang sông
Quên mái tranh, quên con đò xưa.

[vertumnus]

Đom đóm ngôi sao

Bài của t/g Thu Nguyệt

Xem phim hoạt hình Công chúa và chàng ếch (The princess and the frog) nhớ chi tiết hết sức lãng mạn và xúc động: Có con đom đóm đem lòng yêu một vì sao, bởi nó tưởng ngôi sao ấy là một con đom đóm khác, ở một nơi xa xôi nào đó mà nó chưa bay tới được.

Ray - anh chàng đom đóm xấu ỉn! Tay đạo diễn đã cho tạo ra hình ảnh anh chàng đom đóm xấu ơi là xí: răng thì khập khểnh chiếc có chiếc không, cái mông dùng để phát sáng - gia sản, niềm tự hào của loài đom đóm - thì phập phù lúc sáng lúc tối, hổng theo ý muốn. Thế nhưng tình yêu của anh thì đẹp ơi là hoàn mỹ! Anh gọi ngôi sao - người yêu đắm đuối của anh – là Evangeline. Evangeline là ngôi sao sáng nhất trên bầu trời mà hằng đêm anh nhìn thấy. Anh gởi vào đó thật nhiều ý tưởng hay ho, biết bao yêu thương lãng mạn và tất cả niềm tin. Cho nên khi công chúa ếch nói ra sự thật rằng “cô nàng đóm đóm” tuyệt vời của anh có thể chỉ là “một quả cầu khí khổng lồ cách đây hàng triệu dặm…” thì anh chẳng thể nào tin.

Thế rồi sau bao nhiêu biến cố, vì giúp đỡ cho những người bạn của mình, anh chàng đom đóm bị con người, kẻ xấu giết chết. Cảm kích vì lòng tốt và sự hy sinh của anh, bạn bè và đàn đom đóm tổ chức lễ tang của anh thật đẹp: Để anh vào một chiếc lá và thả xuống dòng suối trong veo, nơi mặt nước có hình bóng ngôi sao soi xuống, với mong ước anh được yên nghỉ bên cạnh ngôi sao Evangeline người yêu lý tưởng của mình. Và thật kỳ diệu! Khi chiếc lá mang thi hài của anh chạm vào bóng ngôi sao trên mặt nước thì cũng là lúc có một ngôi sao mới hiện ra tỏa sáng rạng rỡ trên bầu trời, bên cạnh Evangeline và những vì sao khác...

Một con đóm đóm, nhưng với một tình yêu kỳ diệu, thiêng liêng, vượt ra ngoài giới hạn bình thường của thế giới mà nó đang sống; con đom đóm ấy thậm chí thua kém về mặt hình thức và khả năng phát sáng, thế nhưng khả năng rung động, ý tưởng của nó thì vượt quá xa so với những con đom đóm bình thường khác. Yêu một ngôi sao, hẵn nhiên cảm xúc của nó rất khác với cảm xúc của đồng loại; cái nhìn của nó khác hẵn với cái nhìn của đồng loại, và tình yêu của nó vượt ra ngoài tất cả những tình yêu thường thấy của đồng loại. Điều đó đã đưa nó đến một chân trời khác, đã biến nó vượt lên khỏi thân phận nhỏ bé ngắn ngủi của loài đom đóm, trở thành một ngôi sao tỏa sáng trong vũ trụ. Dẫu điều đó có thật hay không, nhưng ít ra trong mắt bạn bè, đồng loại, nó đã thắp sáng một niềm ngưỡng mộ, một ý thức biết vượt thoát ra những lề thói bình thường; biết ước mơ, biết vươn tới những điều cao xa vĩ đại mà với cái đầu óc bé nhỏ và tri thức giới hạn, mọi loài cứ lẩn quẩn cùng nhau, không thể hướng tầm nhìn của mình vượt qua tầm mắt.

Trong phim còn có nhân vật mama Odie - vị phù thủy tốt bụng và thông thái. Khi giải thích cho công chúa và chàng ếch hiểu về “cái mình MUỐN và cái mình CẦN” là rất khác nhau; bà luôn miệng nói câu: “Hãy đào sâu hơn nữa…” để tìm hiểu chính mình, biết rõ mình. “Dù bạn là ai, bạn trông thế nào… không quan trọng; quan trọng là phải đào sâu hơn nữa… đào sâu hơn nữa…” để hiểu đúng được đâu chỉ là cái mình muốn và đâu mới đích thực là cái mình cần. Hầu hết mọi người đều biết cái mình muốn, bỏ cả đời để đeo đuổi cái mình muốn nhưng hình như không mấy ai hiểu được một cách đích thực và chính xác cái mình cần.

Một con đom đóm yêu một ngôi sao, vấn đề ở đây không chỉ là vấn đề về tình yêu không phân biệt, giới hạn…, mà là một thông điệp về tư tưởng vượt thoát. Thông điệp ấy mượn tình yêu - một cảm xúc thăng hoa mạnh mẽ nhất của mọi loài - để diễn đạt. Bởi vì, có những điều chúng ta không thể nhận biết bằng lý trí mà phải bằng cảm trí. Vũ trụ bao la này có biết bao điều kỳ bí, vĩ đại mà với tri thức nhỏ nhoi của mình, chúng ta không thể nào hiểu tới. Làm sao có thể giải thích cho một con chuột hiểu thế nào là một con chuột máy tính? Nhưng không vì con chuột không thể hiểu được về con chuột máy tính mà máy tính không có con chuột. Làm sao giải thích cho một con bọ xít hiểu thế nào là một con rô-bốt, nhưng đâu vì con bọ xít không tin là có con rô-bốt mà thế giới này không có rô-bốt.

Một con đom đóm có tư tưởng vượt thoát là con đom đóm không chỉ biết nhìn vào bầy đom đóm quanh mình. Con đom đóm ấy biết cảm nhận và tin rằng có những điều cao xa tuyệt vời vĩ đại… mà mình chưa thể với tới được. Con đóm đóm ấy biết yêu thương và hết lòng hy sinh vì bạn bè, đồng loại nhưng không mê đắm ở đó mà biết hướng niềm tin, tình yêu của mình vào những… ngôi sao.

Trở thành một ngôi sao chắc cũng không phải là ước mơ của nhiều con đom đóm, bởi với tầm nhìn của chúng thì ánh sáng của một cái bóng đèn rõ ràng là còn chói lóa hơn cả một trời sao.

Bạn ơi, có khi nào bạn ngước nhìn lên bầu trời đêm bát ngát đầy sao và thầm hỏi rằng trong những ngôi sao ấy, có ngôi sao nào khởi điểm là một con đom đóm? Và kiếp người của chúng ta khi kết thúc, lẽ nào không thể mở ra một thế giới tuyệt vời hơn kiếp con đóm đóm ấy, nếu chúng ta hiện đang cũng là một khởi điểm trong vũ trụ bao la…



Look how she lights up the sky,
Ma Belle Evangeline.
So far above me yet I,
Know her heart belongs to only me.
Je t'adore, Je t'aime, Evangeline,
You're my queen of the night,
So still,
So bright.
That someone as beautiful asshe,
Could love someone like me.
Love always finds a way it's true!
And I love you, Evangeline.

Love is beautiful,
Love is wonderful!
Love is everything, do you agree?
Mais' oui!
Look how she lights up the sky,
I love you, Evangeline



Nhìn nàng thắp sáng cả bầu trời như thế nào,
Belle Evangeline yêu dấu của tôi
Nàng ở xa thật xa nơi tôi đứng,
Hiểu rằng trái tim nàng chỉ thuộc về tôi mà thôi
Tôi thương nàng, tôi yêu nàng, Evangeline à,
Em là nữ hoàng của màn đêm
Thật tĩnh lặng,
Thật rạng ngời,
Rằng có ai đó đẹp dường như nàng
Có thể yêu một người giống như tôi
Tình yêu luôn có cách riêng để diễn ra, đúng vậy!
Và tôi yêu em, Evangeline à...

Tình yêu thật tuyệt đẹp
Tình yêu thật tuyệt vời,
Tình yêu là vạn vật, đồng ý chứ?
Đúng thế!
Nhìn nàng thắp sáng cả bầu trời như thế nào,
Tôi yêu em, Evangeline...



Nghe bài hát thật lãng mạn về nàng Evangeline huyền ảo. Bài hát lãng mạn tinh tế đến mức: lời bằng tiếng Anh, nhưng lại chen những câu tiếng Pháp - một ngôn ngữ được coi là lịch thiệp, ngôn ngữ của tình yêu - như người ta thường bảo: khi tỏ tình nên dùng tiếng Pháp, khi trao đổi với bạn bè nên dùng tiếng Anh, khi cãi nhau nên dùng tiếng Đức... (Vậy khi nào thì nên dùng tiếng VN ta? hi..hi...ha..ha.. .)

[vertumnus]

Ngậm ngùi

Ngậm Ngùi là một bài thơ lục bát, một thể thơ rất đều đặn, mỗi câu kết thúc với một vần bằng (thực ra câu bát kết thúc bằng hai vần bằng ở chữ 6 và 8).

Nhạc của bài Ngậm Ngùi là một trong những bản thơ phổ nhạc giản dị nhất của Phạm Duy. Có thể nói là tất cả những đặc tính dễ dãi của lục bát được dịch sát ra âm nhạc. Nguyên đoạn đầu, mỗi câu kết thúc bằng một chủ âm (huyền = Do thấp, ngang = Do cao):

Nắng chia nửa bãi chiều rồi (Do thấp)
Vườn hoang trinh nữ xếp đôi lá rầu (Do thấp)
Sợi buồn con nhện giăng mau (Do cao)
Em ơi hãy ngủ anh hầu quạt đây (Do cao)

Nhịp cũng đều đều giữ nguyên tính cách ru ngủ của thơ lục bát, không thêm bớt vần nào. Vì chung thủy với thơ như vậy, nên hát lên nghe gần như là đọc thơ - ÐỌC chứ không phải là NGÂM, vì khi ngâm người ta ngân nga ra thành những âm điệu phức tạp hơn. Có lẽ nhạc bài Ngậm Ngùi vô cùng ăn khách ở cái lục bát tính đó.

Vào đoạn giữa, sự đều đặn được giảm bớt nhờ chuyển giọng (modulate) sang âm giai Fa.

Lòng anh mở với quạt này
Trăm con chim mộng về bay đầu giường.

Tiết tấu 3+3 của câu lục (mà ta thỉnh thoảng thấy trong lục bát, kiểu như ''khi chén rượu, khi cuộc cờ'') được dịch y nguyên ra nhạc:

Ngủ đi em - mộng bình thường...
(1 2 3, 1 2 3)
Ngủ đi em - mộng bình thường...
Ru em sẵn tiếng, thùy dương đôi bờ
Ngủ đi em, ngủ đi em.

Kết thúc bài là những cung của hợp âm Do thứ để gợi một cảm giác lâng lâng, uể oải:

Tay anh em hãy tựa đầu
Cho anh nghe nặng trái sầu rụng rơi.

Về giai điệu, câu kết rất cân đối với câu đầu, vì câu đầu làm bằng những cung của hợp âm Do major.

Ca sĩ Pháp Lily Doiron hát Ngậm ngùi:

[vertumnus]

Vũ khúc tango

[vertumnus]

Vũ khúc tango

[vertumnus]

Mộng Lành

Nhạc HT

Ánh Xuân về tràn dâng nắng mới
Tơ trời mừng say gió tới
Ngàn đóa hoa bừng chào đời
Từng bầy én trông đẹp mùa màng
Vờn cánh vui đùa nhịp nhàng
Hòa tiếng chung tình nồng nàn
Có riêng một mình ta với bóng
Không hẹn gần ai ấm cúng
Mà chẳng nghe lòng lạnh lùng
Vì người ấy luôn chờ một lời
Là hiến ta trọn cuộc đời
Thề ước đem tình sánh vai

Ôi đôi mắt long lanh,
như ánh trăng thanh
soi sáng đất lành
một đêm thái bình
Ôi môi thắm màu hoa,
năm tháng dần qua
buông những lời ca
như gợi lòng ta

Ấy tơ đồng chờ ta chắp nối
Nhưng nào hồn ta dám nói
Vì muốn duyên còn đẹp hoài
Vì tình ấm không là tình hòa
Mà ấm khi lòng còn chờ
Thầm ước mơ rồi ước mơ

[vertumnus]

Câu chuyện tình yêu
& Liberta
T/G
HoaDung Cecilia Tran

Những bản tình ca Ý luôn là những bản tình ca đẹp, về giai điệu, lời hát cũng như mang đến đầy cảm xúc cho người nghe, dù có khi không hiểu lời và ý nghĩa của bài hát, nhưng khi những giai điệu Ý cất lên dường như có sự xuất hiện của vị thần nghệ thuật để tạo nên cái hồn của cảm xúc, cũng như tạo nên các tài danh Ý trong văn hóa và nghệ thuật của nhân loại nói chung và nước Ý nói riêng.
Từ Hy Lạp và La Mã, cái nôi của nền văn minh nhân loại ở phương Tây, cho đến Lưỡng Hà (Ba Tư tức Iran và Irak ngày nay) là cái nôi của nền văn minh nhân loại ở phương Đông...vv đã sản sinh ra biết bao những tạo tác kỳ vĩ của nhân loại cũng như các bậc tài danh.
Nói đến La Mã và là nước Ý ngày nay, cũng đã sản sinh ra những nghệ sĩ tài năng như Leonardo da Vinci, Mikenlangelo, Raphael...vv trong lĩnh vực nghệ thuật hội hoa kiến trúc và điêu khắc cũng như các nghệ sĩ tài danh làm rạng rỡ nền nghệ thuật Ý trong đó có Modigliani.
Modigliani là một trong những họa sĩ tài năng của nền nghệ thuật hội họa Ý và của thế giới. Tranh của Modigliani đặc trưng với hình ảnh chân dung những người phụ nữ có chiếc cổ dài, gương mặt dài và nhọn cách điệu của hội họa ấn tượng và lập thể.
Hội họa hiện đại có thể kể các tên tuổi lớn tiêu biểu đầu thế kỷ 20 như với Picasso, Braque, Monet, Manet, Gaugain, Dali, Goya...vv trong đó có Modigliani.
Năm 2004 bộ phim Modigliani được thực hiện với nhiều ca khúc trong phim trong đó có ca khúc Liberta* (Tự do) với tiếng hát của cặp song ca người Ý Al Bano và Romina Power**.
Liberta có nghĩa là tự do, và cũng như đối với người nghệ sĩ, tự do là trên hết. Tự do là cảm xúc của nghệ thuật, cũng như không khí để thở, ăn uống và cả những cảm xúc của niềm vui, nỗi buồn, yêu thương...vv
Một người nghệ sĩ lớn hay nhỏ đều muốn là chính mình, với những tác phẩm và hơi thở tiếng nói trên con đường nghệ thuật của mình. Cũng như Modigliani trong thời kỳ của nền nghệ thuật cổ điển còn ảnh hưởng rất mạnh, hay trào lưu nghệ thuật ấn tượng đang phát triển mạnh mẽ, việc tìm ra lối đi của mình trên con đường nghệ thuật, và tự do tư tưởng trong sáng tác là một điều rất quan trọng đối với một nghệ sĩ trẻ. Cũng như là một cuộc cách mạng, phải không?

.a/6a013486d6ac7d970c026bdeaf30a9200c-pi]"]Just a moment...
Libertà

Scende la sera sulle spalle di un uomo che se ne va.
Oltre la notte nel suo cuore un segreto si porterà.
Tra case e chiese una donna sta cercando chi non c'è più.
E nel tuo nome quanta gente non tornerà.

Libertà, quanti hai fatto piangere.
Senza te, quanta solitudine!
Fino a che avrà un senso vivere
Io vivrò per avere te.
Libertà, quando un coro s'alzerà
Canterà per avere te.

C'è "carta bianca" sul dolore, sulla pelle degli uomini.
Cresce ogni giorno il cinismo nei confronti degli umili.
Ma nasce un sole nella notte, nel cuore dei deboli.
E dal silenzio un'amore rinascerà.
Cercando te!

Libertà, quanti hai fatto piangere.
Senza te, quanta solitudine!
Fino a che avrà un senso vivere
Io vivrò per avere te.
Avere te!
Libertà, senza mai più piangere.
Senza te, quanta solitudine!
Fino a che avrà un senso vivere
Io vivrò per avere te.

Avere te...

.a/6a013486d6ac7d970c026bdeaf30b7200c-pi]"]Just a moment...
Freedom

The night falls on the shoulders of a man who goes away
Besides the darkness he'll take away with him a secret
Between houses and churches a woman is searching for who's not there anymore
And in the name of you, how many people won't ever come back.

Freedom, you made so many people cry
Without you, there's so much solitude
Till living will have a purpose
I will live in order to have you.
Freedom, when a choir will rise
It will sing in order to have you.

There's white paper on people's pain and skin
Everyday the cynicism towards poor people is growing
But a sun rises at night in the heart of the weaks.
And out of the silence a voice will be reborn
Searching for you

Freedom, you made so many people cry
Without you, there's so much solitude
Till living will have a purpose
I will live in order to have you.
Searching for you.

Freedom, without ever crying again
Without you, there's so much solitude
Till living will have a purpose
I will live in order to have you.
In order to have you.



Liberta

"Màn đêm buông xuống trên đôi vai một người đàn ông ra đi.
Ngoài bóng tối, anh ta sẽ mang theo một bí mật của hắn.
Giữa những ngôi nhà và những ngôi nhà thờ, một người phụ nữ đang tìm kiếm những người không còn ở đó nữa.
Và nhân danh bạn, có bao nhiêu người sẽ không bao giờ quay trở lại
Tự do, bạn đã làm rất nhiều người khóc.
Không có bạn, cô đơn biết bao
Sống cho đến khi có một mục đích.
Tôi sẽ sống để mà có bạn.
Tự do, khi dàn hợp xướng nổi lên .
Sẽ hát để có bạn
Đó là trang giấy trắng về nỗi đau và màu da của mọi người.
Mỗi ngày sự hoài nghi đối với người nghèo ngày càng tăng.
Nhưng mặt trời mọc trong đêm tối trong trái tim của những con người yếu đuối.
Và thoát ra khỏi sự im lặng, một giọng nói sẽ được tái sinh.
Tìm kiếm bạn
Tự do, bạn đã làm rất nhiều người khóc.
Không có bạn, cô đơn biết bao.
Sống cho đến khi có một mục đích.
Tôi sẽ sống để mà có bạn.
Tự do, khi dàn hợp xướng nổi lên .
Sẽ hát để có bạn
Tự do, không bao giờ khóc nữa
Không có bạn, cô đơn biết bao
Sống cho đến khi có một mục đích
Tôi sẽ sống để có bạn.
Để có bạn."

(Lời dịch bài hát Liberta theo bản tiếng Anh)

Nhiều thế kỷ đã đi qua và cuộc sống luôn mang đến biết bao điều. Cuộc đời mỗi người sinh ra như những vì sao trên bầu trời, có những vì sao lấp lánh, có những vì sao mờ và biến mất khỏi màn đên thăm thẳm. Những ngôi làng với biết bao người đàn ông ra đi tìm miếng ăn và thay đổi cuộc đời, với giấc mơ ngày nào đó sẽ quay trở lại,
"Màn đêm buông xuống trên đôi vai một người đàn ông ra đi. Ngoài bóng tối, anh ta sẽ mang theo một bí mật của hắn. Giữa những ngôi nhà và những ngôi nhà thờ, một người phụ nữ đang tìm kiếm những người không còn ở đó nữa. Và nhân danh bạn, có bao nhiêu người sẽ không bao giờ quay trở lại..."***
"The night falls on the shoulders of a man who goes away. Besides the darkness he'll take away with him a secret. Between houses and churches a woman is searching for who's not there anymore. And in the name of you, how many people won't ever come back..."***
Công xã Paris với cuộc cách mạng Pháp 1789 đã là chủ đề của biết bao tác phẩm văn học, khi chàng sĩ quan Claude Joseph Rouget de Lisle viết lên ca khúc La Marseillaise năm 1792 mà sau này đã trở thành bản quốc ca của Pháp. Họa sĩ Eugene De la Croix đã vẽ tác phẩm Liberty Leading The People để ca ngợi cuộc cách mạng Pháp năm 1830, để ca ngợi tự do và tổ quốc trên hết. Người nghệ sĩ cũng vậy, trong sáng tác là chính mình, con người mình và tự do là người bạn,
"...Tự do, bạn đã làm rất nhiều người khóc. Không có bạn, cô đơn biết bao. Sống cho đến khi có một mục đích. Tôi sẽ sống để mà có bạn. Tự do, khi dàn hợp xướng nổi lên . Sẽ hát để có bạn..."***
"...Freedom, you made so many people cry. Without you, there's so much solitude. Till living will have a purpose. I will live in order to have you. Freedom, when a choir will rise. It will sing in order to have you..."***
Tự do đó là trang giấy trắng về cuộc sống, để giúp người nghệ sĩ vẽ lên đó, dù đó là những mảng màu, hay những nốt nhạc, những giai điệu, để giải thoát và tái sinh, đó là cuộc đời của một người nghệ sĩ phải không? Như con tằm rút ruột nhả tơ, như làm sao để nghệ thuật làm đẹp cho đời và cho cuộc sống,
"...Đó là trang giấy trắng về nỗi đau và màu da của mọi người. Mỗi ngày sự hoài nghi đối với người nghèo ngày càng tăng. Nhưng mặt trời mọc trong đêm tối trong trái tim của những con người yếu đuối. Và thoát ra khỏi sự im lặng, một giọng nói sẽ được tái sinh. Tìm kiếm bạn..."***
"...There's white paper on people's pain and skin. Everyday the cynicism towards poor people is growing. But a sun rises at night in the heart of the weaks. And out of the silence a voice will be reborn. Searching for you
Tự do mang đến sự giải thoát và làm sao để sống có mục đích của mình. Có người nghệ sĩ nào mà không có tình yêu, tự do như là người bạn, như là tình yêu, và hơn thế nữa. Người nghệ sĩ không bao giờ cô đơn, cũng như trong tình yêu. Như tình yêu của Modigliani với Jeanne,
"...Tự do, không bao giờ khóc nữa. Không có bạn, cô đơn biết bao. Sống cho đến khi có một mục đích. Tôi sẽ sống để có bạn. Để có bạn."***
"...Freedom, without ever crying again. Without you, there's so much solitude. Till living will have a purpose. I will live in order to have you. In order to have you."***
Khi sinh ra mỗi con người với trái tim tự do của mình, từ đó bắt đầu câu chuyện của cuộc đời, tự do hay là sẽ là những câu chuyện trong ca khúc Liberta, với lời hát "...Không có bạn, cô đơn biết bao..."
Đó là tự do phải không, bạn còn nhớ câu chuyện của người võ sĩ giác đấu thành Syracuse, đó là Spartacus, để nói lên tiếng nói của cuộc đời, với lý tưởng tự do là tự quyết định cho số phận của mình. Trong nghệ thuật cũng thế, và trong tình yêu cũng thế, tự do là tiếng nói của tình yêu và yêu thương như trong ca khúc Liberta.
Dù là một cuốn phim dựa theo cuộc đời của họa sĩ Modigliani, với những hư cấu của nghệ thuật điện ảnh, với tình yêu nghệ thuật cũng như tình yêu mà Modigliani dành cho Jeanne trong phim, hình ảnh của những người nghệ sĩ thường không thành danh trong cuộc đời cũng như có một cuộc sống khó khăn, nhưng tình yêu và niềm đam mê bao giờ cũng cháy bỏng. Bộ phim Modigliani lấy bối cảnh tình yêu của Modigliani với Jeanne với biết bao trở ngại và khó khăn trong cuộc sống cùng với cuộc thi vẽ để giành giải nhất ở Paris với một họa sĩ tài danh khác là Picasso.
Dù tác phẩm của Modigliani được chọn nhưng với bi kịch của cuộc đời, đó cũng là lúc Modigliani bị kẻ xấu tấn công vì nghĩ rằng anh có nhiều tiền, vết thương quá nặng và anh không qua khỏi, Jeanne vì tình yêu cũng quyên sinh theo anh để cùng nhau sống với tình yêu trọn vẹn và mãi mãi. Bộ phim mang màu sắc của kinh thành Paris những năm tháng huy hoàng của một kinh kỳ hoa lệ, nơi mà tất cả các nghệ sĩ đều đến để thực hiện niềm đam mê và lý tưởng mục đích của cuộc đời mình.
Ngày nay nói đến những bức tranh chân dung, người đời thường nghĩ ngay đến những kiệt tác như La Joconde (Mona Lisa) của danh họa Ý Leonardo da Vinci, bức tranh Người đàn bà xa lạ của danh họa người Nga Kramskoi...vv Cũng như những bức chân dung người đàn bà với chiếc cổ cao của Modigliani.
Dù không thành công khi còn đang sống, cũng như với Van Gogh cả đời sống trong nghèo khổ và bất hạnh, đến khi chết đi thì những tác phẩm để lại cho đời là vô giá.
Modigliani cũng vậy, và người họa sĩ tài danh này là hiện thân của tự do và niềm đam mê của cuộc đời.
Ca khúc Liberta qua giọng hát của Al Bano và Romina Power đã làm cháy lên những khát vọng và đam mê của Modigliani và thắp lên ngọn lửa tình yêu.

[vertumnus]

1. Nghe nhạc buồn sẽ làm bạn... vui

Trong một nghiên cứu được thực hiện bởi các nhà khoa học Mỹ vào năm 2014, rất nhiều người khi được hỏi đã trả lời rằng họ nghe nhạc buồn bởi vì cảm thấy nó mang lại rất nhiều cảm xúc đan xen và phần nào là một chút tích cực. Có thể kể ra ở đây một số sắc thái tiêu biểu như sự nhớ nhung, bình yên, mềm yếu, mơ hồ hay hoài nghi.



2. Nghe đi nghe lại một bài hát khiến bạn trở nên thông minh hơn

Trong một bài diễn văn tại Aeon, Elizabeth Hellmuth Margulis - giám đốc phòng nghiên cứu âm nhạc của Đại học Arkansas đã chỉ ra nguyên nhân vì sao nghe đi nghe lại nhiều lần một bài hát khiến chúng ta thích nó.

Theo bà, đơn giản bởi con người thường nhầm lẫn rằng, họ nhận thức những sự vật qua các giác quan nhờ hình hài của chúng như hình tròn hay hình vuông. Tuy nhiên trên thực tế chúng ta phân biệt được là nhờ những trải nghiệm về vật thể đó trong quá khứ khiến chúng ta có thể gợi ra nó trong đầu. Điều này được bà gọi là “Hiệu ứng từng trải” - một trong những lý do khiến chúng ta thích nghe đi nghe lại một bài hát.



3. Chúng ta nghe sai lời vì chúng ta... muốn thế

Có một sự thật là ngay cả những người bản ngữ đôi khi cũng còn nghe nhầm lời bài hát của một ca khúc do nhạc sĩ ở đó sáng tác. Điều này xảy ra bởi đôi lúc những gì chúng ta nghe được lại khác với những gì chúng ta vẫn mong muốn và nghĩ trong đầu.

Theo Mark Liberman của Đại học Pennsylvania, chúng ta chỉ nghe một phần nào lời bài hát, phần còn lại là những gì chúng ta tưởng tượng ra khi nghe giai điệu bài hát đó.



4. Càng nghe nhầm, càng nghe nhiều

Trong một nghiên cứu được tiến hành vào năm 2012, các nhà khoa học Anh đã chỉ ra rằng nếu bạn nghe sai lời một bài hát, bạn sẽ thích phiên bản lỗi đó của mình và nghe lại nó theo cách ấy nhiều lần.

Điều này đồng nghĩa với việc mỗi lần bạn nghe lại ca khúc đó, não của bạn sẽ tự “dịch” ca từ lại thành lỗi đúng như lần đầu bạn nghe.



5. Con người thường “phiêu” khi nghe nhiều thể loại nhạc

Theo nghiên cứu của Đại học Bắc Carolina trên 196 người trưởng thành về trải nghiệm khi nghe nhạc của họ, nếu càng “p.hiêu” khi nghe nhạc thì bạn sẽ càng cảm nhận âm nhạc sâu sắc hơn. Điều này có nghĩa là bạn sẽ chìm sâu vào giai điệu của một bản nhạc, cho dù là bất cứ thể loại nào, nếu bạn vừa nghe nó vừa nhún nhảy.



6. Không chỉ thăng hoa, âm nhạc còn làm bạn hào phóng hơn

Các nhà khoa học cũng nhận ra rằng, khi nghe thể loại âm nhạc yêu thích của mình, con người ta trở nên rộng lượng hơn và sẵn sàng hào phóng - đưa tiền cho người khác hơn.

Cũng theo nghiên cứu này, khi nghe thể loại khác kém yêu thích hơn, con người ta chi ra ít tiền hơn. Tuy nhiên với chỉ 22 người tham dự khảo sát, nghiên cứu này chỉ như muối bỏ bể.



7. Những ca khúc gây ám ảnh bị gọi là “sâu tai”

Theo Victoria Williamson, nhà nghiên cứu của Đại học Sheffield đã chỉ ra rằng, hiện tượng bị ám ảnh bởi một ca khúc có một số nguyên nhân sau.

Nghe đi nghe lại nhiều lần cũng chỉ là một yếu tố gây nên sự ám ảnh này, tuy nhiên, điều mấu chốt là ở sự liên tưởng. Ví dụ điển hình nhất là khi Williamson đi vào một tiệm giày và bà bỗng được gợi lại trong đầu giai điệu một bài hát từng nghe trước đó qua cảnh tượng cửa hàng.

Stress cũng là nguyên nhân gây ra sự ám ảnh. Nếu bạn vô tình nghe một bài hát khi đang căng thẳng trong một kỳ kiểm tra, có thể nhiều năm sau bạn vẫn nhớ đến nó.



8. Muốn hết ám ảnh, hãy nghe một bài "g.ây n.ghiện" khác

Cố gắng quên một bài hát chỉ càng làm bạn nghĩ về nó nhiều hơn. Theo một số nghiên cứu, nếu bạn thử cách nghe bài hát đó thật là nhiều, ở mọi nơi mọi lúc thì may ra bạn sẽ quên được nó.

Tuy nhiên nếu tất cả mọi cách đều không hiệu quả, hãy thử nghe một bài khác và ít nhất bạn sẽ không bị bài hát cũ ám ảnh nữa.



9. Thể loại nhạc càng đơn giản, album bán càng chạy

Theo một nghiên cứu được đăng trên tạp chí Plus ONE cho thấy, những bản nhạc càng đơn giản, ca từ dễ hiểu, ngắn gọn, "na ná" nhau càng chiếm được nhiều cảm tình của khán giả. Và đương nhiên, số lượng album tung ra thị trường cũng tiêu thụ được nhiều hơn.



10. Điệp khúc là nhân tố chủ đạo của một bản hit

Trong một bài phân tích về các bài hit thành công, Joseph Nunes của Đại học Nam Carolina nhận thấy một quy tắc rất kỳ lạ. Theo đó, những bài hát có ca từ càng đơn giản với điệp khúc lặp lại càng nhiều lần thì càng dễ trở thành một bản hit.

Cũng theo Nunes và người đồng tác giả bài báo, cứ mỗi lần điệp khúc lặp lại thì cơ hội để một bài hát đứng ở nửa trên của bảng xếp hạng lại tăng lên 14,5%. Tuy nhiên, việc lặp lại quá nhiều lại gây tác hại cho bài hát thay vì giúp nó hay hơn.

[vertumnus]

[vertumnus]