Bài Viết Của Người Gò Công

[thylanthao]

Thiện Phạm, còn một bút hiệu khác là Vô Ngã, cưụ học sinh khóa 24 Trường Trung Học Gò Công. Hiện là Bác Sĩ Pháp Y tại một tỉnh miền Nam .

PHẾ LIỆU

Đó cũng là tên sách của ông Năm.
“Có những người dần dần trở thành phế liệu. Có những người từ phế liệu trở về”. Bốn mươi năm làm giám thị trại giam, tục gọi là “chúa ngục”, giờ đã nghỉ hưu ông Năm mới viết nên câu đó. Chắc hiếm có người nhìn được nhiều cảnh đời ngang trái như ông.
“Phế liệu, nói đơn giản, là đồ bỏ đi. Bỏ đi vì không xài được, hoặc giả vì không ưng ý nữa hay đã lỗi thời. Nói chung chúng không đạt. Hoặc bản thân chúng không đạt. Hoặc lòng người dùng chúng không muốn cho chúng đạt. Thế là chúng ra khỏi nhà, theo người mua bán ve chai đồng nát về cư ngụ ở vựa phế liệu, chờ ngày hóa thân hóa kiếp”.
“Vựa phế liệu, nói chung là bẩn thỉu. Bẩn thỉu là cái vựa, chỗ chứa đồ bẩn thỉu chứ không hẳn con người có dính dáng tới nó. Đôi khi người ta gặp mụ chủ vựa bóng bẩy vàng đeo nặng ỳ trên cổ, trắng nà trắng nõn, người thơm phưng phức mùi tiền nong. Còn tiền có bẩn hay không đố ai biết được. Đôi khi người ta thấy một con bé con chừng chín mười tuổi gì đó ngồi tại vựa, với xấp vé số trên tay, ghì đầu say sưa đọc những mảnh giấy rời xé ra từ những cuốn truyện cổ tích xếp đống chờ cân ký. Những hoàng tử và công chúa chen vô đời nhọc nhằn bươn chải quá sớm của nó lóe sáng cho nó chút gì của ước mơ. Trang sách mất tá lả. Không biết Thạch Sanh có cứu được công chúa hay không nữa. Vậy mà tiếp theo một chữ HẾT to đùng hiện ra. Theo thói thường cô bé tự đọc thầm trong đầu... họ sống hạnh phúc bên nhau đến trọn đời.
...Họ sống hạnh phúc bên nhau đến trọn đời. Cô bé lẩm bẩm. Ba má mình... họ có được như vậy không? Họ cãi nhau sằng sặc, như bầm bầu, như giận cá chém thớt, như nước đổ lá môn, như chịu đấm ăn xôi, như ăn xổi ở thì... Cái gì cũng nói được, cái gì cũng tấn công nhau được, bất kể bầy con nheo nhóc đói lả, đói meo, đói mốc. Con chị Bé Hai của nó thoát khỏi cảnh nhà nhang nhác, bầy hầy, thoát khỏi sự đay nghiến của cái nghèo là cao chạy xa bay, không một lần ngoái lại ghé thăm. Lúc đầu cũng từ cái vựa phế liệu này đây.
Bé Hai cặp bồ cặp bịch với gã chủ vựa này. Hai người nghe đâu trốn đi xây tổ uyên ương ở tận Sài gòn. Dân miền tây mà. Hễ có tịch, có rục rịch gì đều trốn đi Sài Gòn. Thành phố lớn... thân phận dễ dấu diếm. Mà người ta có săn lùng đuổi theo mặt mình cũng có dễ dàng gì. Vậy mà có lâu đâu. Một vụ lúa mất tầm bốn tháng. Lúa chưa chín rộ gã chủ đã quay về. Thân tàn ma dại, tiền mất tật mang, bé Hai đã theo thuyền khác! Gã định cố lỳ tính trong bụng sẽ đi nữa, đi luôn mà tiền nong đâu có chịu như vậy. Cái hèn của gã công tử nhà quê khiến gã khúm núm quay về đầu thú với vợ. Nhất bộ nhất bái, gã quì lại vợ như lạy tạ tổ tiên. Mụ chủ không thèm ngó tới mặt gã. Bãi cứt ven đường bả còn ngó, để tránh, khỏi dẫm đạp. Còn cái mặt thằng chồng... bả tuyệt nhiên không. Cứ tới bữa vứt cho tô cơm, con cá khô chiên, gọi là làm phước. Người dưng mình còn bố thí được huống hồ thằng chồng mất dạy của mình! Cứ coi hắn trả nợ trăng hoa đi. Cứ coi hắn là tù giam lỏng đi. Một cắc cũng không có thì làm sao mà gái với gú?
Đó là người tính. Trời thì tính khác. Một hôm trời cướp đi một nửa thân mình của thằng hư hỏng. Gã bị liệt một bên. Mồm miệng méo sẹo, hễ nói là nói ngọng, như chọc tức như lêu lêu nháy lại người ta. Đi đứng lựng sựng. Chân bên liệt trên bảo dưới không nghe, khi đi cứ đá ngang vẽ một chữ C trên mặt đất. Gã nằm nhiều hơn đi. Đời lang bạt kỳ hồ, hư nhiều hơn nên, giờ phải nằm nhiều hơn đứng. Hắn gần như chết mẹp, chèm nhẹp ở trên giường. Có đợt nặng còn tiêu tiểu tại chỗ. Có chết cũng không xong. Quả là trời trả báo!
Còn mụ chủ vựa ngày càng thơm phưng phức, da dẻ càng nõn nà hơn xưa nữa. Cả ngày phe phảy đung đưa trên võng, mắt dán vô cái ti vi nghĩa địa, tức cũng đồ phế liệu. Phim tình cảm Hàn quốc. Những cuộc tình tay ba, tay tư... Nói chung nước mắt tràng giang đại hải, hận tình chất cao như núi, cao hơn cả lời thoại. Thỉnh thoảng mụ cũng quét mắt vào góc nhà, chỗ con bé đang đọc ké truyện, tóc còn lơ thơ. Mụ chẩu mỏ. Lơ thơ... lơ thơ cái con khỉ. Chỉ cần vài năm là nó nhổ giò lớn xộn lên. Đít khu vồng lên mây mẩy. Rồi cũng lọ mọ giựt chồng người ta như con chị nó... May mà con dê đực kia đã bị liệt, nằm dài đễnh trong buồng. Nếu không... nếu không chắc cũng liếm láp tới ngữ này... Hứ! Dùng cái thứ... bản mặt nhà nghèo mà không sao ưa được. Nghèo mà trèo đèo chữ nghĩa. Bán vé số không lo mà ham đọc sách! Cúi rơm yên phận cúi rơm đi. Có đâu dưới thấp lại thèm trèo lên cao...
Đám xe tải về tới. Xe không, chờ chất phế liệu lên rồi quay đầu về Sài gòn. Đã nghe giọng mất dậy, mất nết phang vào bà chủ:
- Hôm nay hàng nhiều không em..em…m...bà chủ?
- Tắm rửa ăn uống gì đi rồi hãy tính. Bữa nay có bia nghe mấy anh...
- Trời ơi! Bà thương anh em tôi quá. A thì ra ba cái cáp đồng điện lực của thằng ăn cắp hôm qua chớ gì? Bà ém giá nó vừa vừa thôi nghe. Nó la lên thì nó cũng tù mà bà cũng trợn trắng vì công an đó!
- Nói nhỏ chút được không mấy cha!!!
Mụ chủ lừ mắt, liếc vào con bé trong góc nhà. Hai thằng tài xế xe tải nín thinh. Mụ gằn giọng nói với vô con bé:
- Ba giờ mấy chiều rồi đó mày. Ngồi cà kê đó hoài đi, vé số ế... rồi khóc mếu máo nghe con!!! Ý mụ là mày biến đi ngay để chúng tao hành sự. Dòm dòm... ngó ngó… hoài tụi tao mất tự nhiên.
Con bé lầm lũi bước về đời thật của nó.
Mấy gã tài xế xộc thẳng ra phía sau vườn, chỗ nhà tắm. Đó là cái vuông nhỏ đủ che ngang nách người đứng tắm, dựng tạm bằng ba miếng thiếc lủng lỗ đinh không có cửa đóng. Có thể nhìn thấy người tắm trong đó. Tiếng nước xối sàng sạc. Tiếng nói tục tỉu ằng ặc vọng vào trong nhà, vào chỗ gã chồng đang nằm. Gã đang thiu thiu ngủ. Hắn òi ọi muốn nôn. Chắc bữa trưa ăn không tiêu. Gã nghe tiếng đàn ông nói cười đôm đốp trong nhà. Gã nuốt tiếng thở dài sườn sượt vào trong cổ họng khô khốc vì nắng trên mái nhà thiếc dội xuống. Con vợ gã đang hơn hớn kiểu đó... thế nào cũng đú đởn với mấy thằng này cho mà xem. Đáng đời gã quá! Gã không muốn khóc mà cứ có cái gì âm ấm chảy ngang mắt chảy dài xuống gối. Mũi gã xịt lên như đỏ như nghẹt.
Gã nhớ tới bé Hai. Con nhỏ đẹp và cao ráo. Mắt nó to đen như một cái bẫy. Ghé nhìn vô là dính chấu với nó luôn không giãy giụa để rứt ra được. Cái miệng chúm chím ít khi cười lớn, chỉ nhoẻn, chỉ lơi lả buộc ràng những ánh mắt đàn ông, mà buộc chặt như sợi lạt mềm vướng víu chân ai. Môi bé Hai mọng lắm, hé ra ti tí khoe hàm răng hột bắp, khinh bạc mọi loại son môi. Sai lầm của gã là đã dẫn bé Hai vào một công viên nước. Úi trời ơi!Nó trút những quê mùa xuống, nội y lộ ra, là nó cao phổng lên liền. Chân tự nhiên thon dài mà trắng lên liền. Đố ai biết chân nó còn dính phèn! Hằng trăm con mắt xô nghiêng về cái mông căng mẩy như sợi dây căng treo nặng những phập phồng. Hàng trăm tia nhìn quét chữ chi trên bộ ngực kênh kênh trắng hồng của nó. Gã xốn mắt quá! Hổng lẽ biểu nó mặc đồ vô rồi về liền... Lỡ lần này thôi! Lỡ lần này thôi! Tắm ở công viên nước mà cứ niệm thần chú như vậy còn chi là hứng thú... Ở quê con gái cởi đồ tắm sông thường là về đêm. Bất quá có vài thằng mất dại nó rình em tắm là cùng. Đằng này giữa ban ngày ban mặt... thiên hạ tới một ngàn thằng đói mắt, nuốt bé Hai ừng ực như thế kia. Gã niệm chú là phải!
Sau đận đó gã cấm tiệt bé Hai đi bơi. Bé Hai vẫn cứ đi một mình. Con hươu biết đường chạy rồi cần gì người vẽ đường nữa! Bé Hai vẫn cứ đi một mình, mặc kệ lời càu nhàu, xỉa xói, như nhai giẻ rách của gã nhân tình. Có khi con bé mang luôn đến chỗ tắm những vết bầm dập thịt da, những căm hờn chất chứa. Có ở đâu nó được người ta tâng tiu, chào mời nịnh nọt như ở đây. Những thằng lông bông ở quê... tóc dài sùm sụp, nghêu ngao những câu nhạc tình rẻ tiền và lạt lẽo như nước luộc ốc. Ngay gã tình nhân chủ vựa phế liệu... ở quê thì như ông trời con về tiền nong, đã đến đây là biến ngay thành đồ vớ vẩn. Người ta mời bé Hai đi xe hơi, ăn nhà hàng sang trọng, đi bar, sắm đồ hiệu. Người ta ăn nói từ tốn dễ nghe. Có bị từ chối người ta cũng dịu dàng đằm thắm, không thượng cẳng chân hạ cẳng tay gì hết.
Rồi bé Hai đi tắm buổi trưa tối mới về. Rồi khuya về. Rồi không ăn cơm nhà nữa. Gã cứ nốc rượu bù vô nỗi trống trải. Nếu có điện thoại cho bé Hai gã cũng chỉ nghe tiếng kèn lá thổi trong đám ma ò í e đáp lại. Rồi điên tiết rồi lồng lộn... Rồi hắn lên phường lấy lời khai về tội bạo hành với phụ nữ. Một lần. Hai lần. Rồi bé Hai đi luôn. Lần cuối ra đi mắt con bé đeo tới hai cái kính râm. Một, vết bầm tím rịm quanh hai con mắt đẹp. Hai, cái kính râm thiệt hiệu Dior của một đại gia tặng cho. Chỉ chờ một tuần sau khi dấu bầm phai đi, phết lên mặt chút phù phiếm của son phấn, trút bỏ quần áo xuống như ngoài công viên nước cho người ta chụp hình quảng cáo này nọ, bé Hai kiếm được số tiền, sợ còn to hơn số tiền gã nhân tình đã mang từ quê lên.
Tiền gã cạn dần như sông kia tới hồi nước ròng. Gã càng cuống cuồng ráo riết lùng kiếm bé Hai. Sài gòn rộng lớn quá. Gái như bé Hai ở đây có trăm ngàn đứa. Hành trang của hắn chỉ có chiếc xe gắn máy và con dao cán vàng lận lưng. Hắn đo kỹ lắm rồi. Con dao bén ngót cạo râu được, dài 22 cm, phần cán 11cm, phần lưỡi 11cm. 11cm nếu đo từ vú vào lồng ngực dư sức trổ qua tim. Nhưng con sáo đã sang sông, con sáo đã sổ lồng làm sao gã tìm được? Có chạy hết hàng ngàn lít xăng cũng chưa giáp được hai quận của Sài Gòn, đó là lời của mấy cha xe ôm nói với hắn. Mà ở đây có tới cả chục quận! Hai bà, một bà vợ lớn, một bà vợ bé chỉ ở cách nhau có một quận mà tám trăm năm chưa biết mặt nhau để đánh ghen! Sự việc chỉ vỡ lỡ khi thằng cha hung thủ đã nằm chình ình trong hòm. Con cái hai ba dòng lớn bé bu lại khóc cha! Chừng đó hai bà mới biết mặt nhau. Hê hê... À, hay vợ anh bỏ về quê... Quê vợ anh ở đâu, về đó thử coi... Thôi tìm kiếm làm gì. Con vợ anh đã quyết chí ra đi thì dù trời có sập xuống nó cũng không quay lại.
Bán xong chiếc xe ăn cầm hơi và nuốt rượu cầm hơi. Con dao thì không ai mua nên gã phải có giang những chiếc xe tải rồi lủi đầu về quê. Ở quê có chết cũng có đất chôn. Ở đây xác gã chỉ có nước vứt ra bãi rác... Một thằng nửa người nửa xác có con dao cán vàng lận lưng...
Giờ đây, từ chỗ gã nằm chết mẹp chết dí, gã khoét lỗ trông ra chỗ nhà tắm dừng ba tấm thiếc... Gã càng mệt, càng liệt bao nhiêu, vợ gã càng mởn càng trắng bấy nhiêu. Nhục tấm thân gã lắm. Phải chi gã chết đi để khỏi nằm rục rã, thiu ôi như vầy. Mông gã bắt đầu loét. Thịt thúi lai rai. Sinh thực ủ dột, liệu iệu như cọng bông súng nhúng vô cái lẩu nước sôi. Mỗi lần vệ sinh cho gã, mụ vợ phải đeo găng, gớm ghiếc sạc xà bông vô chỗ đó. Gã trước đây bị vô sinh. Hai vợ chồng đã tốn bao nhang khói cho chùa chiền tứ phương mà có được gì đâu. Thử tinh trùng đồ thì bác sĩ lắc đầu... Dòm qua cổ áo vợ thấy hai quả đào hưng hửng mà đành nuốt cái hận vào lòng. Bọn giang hồ kêu bằng đổ mồ hôi lưỡi mà giả bộ làm thinh. Nếu người ta đâm gã bằng chính con dao dài 22cm, chắc gã cũng không thấy đau bằng. Sao ông trời không bắt thằng công tử đã tuyệt tự này chết lẹ lẹ để khỏi phải khổ như vầy hả trời? Chả có ông trời nào ở trên kia. Chỉ có mái nhà thiếc thủng lỗ đinh, nóng hừng hực nhìn xuống hắn. Tiếc lắm! Bọn đàn ông khỏe mạnh đang tắm táp và nói tục tỉu ngoài kia.
“Có những người dần dần trở thành phế liệu. Có những người từ phế liệu trở về...” Khi viết những dòng trên ông Năm thường lẩm nhẩm câu nói ấy.
*** --- ***
Đây chỉ là một phần nhỏ được đưa vào sách của ông Năm. Ông còn chép nhiều câu chuyện khác từ những năm tháng làm quản giáo, cai ngục, giữ tù hay “chúa ngục” (chữ của ông, mượn tiếng dân gian để cười chơi).
Cuốn sách của ông Năm sau nhiều chi li tính toán, chắt mót từng đồng lụm khụm trong mớ lương hưu rồi cũng được in ra. In một ngàn cuốn. Đó là những cuốn sách da mịn như nhung, chữ in rõ đẹp. Nói chung là hoàn hảo vì nó là con mình đã mang nặng lâu rồi, mà mới đẻ đau đây thôi. Và nói chung, nó hay, vì nó là văn của mình, tỉ như vợ người thì đẹp ấy mà. Ông mân mê hun hít chúng nhiều đêm. Ông chăm bẳm chúng như mẹ chăm con còn nhỏ dại. Mùi sách mới đã trăm ngàn lần ngửi. Nhưng lần này ông quả quyết nó thơm hơn. Ký tặng bạn bè cho đã đời. Ai quen sơ hay thân gì đến nhà ông là ông tặng. Tới con bé bán vé số mới tí tuổi đầu ông cũng tặng.” Trong sách có cháu nữa đó.” “Vậy hả ông?” Thiệt ra ông tặng, để cho ông nói được một lâng lâng “Sách của tôi viết...”
Sách của ông có cái lạ. Ở nhà chúng đã đẹp, ra nhà sách chúng hiên ngang trên kệ sách trông chúng lại càng đẹp! Ông ngắm chúng ở đó hàng giờ. Nếu không kẹt chuyện đồng ruộng, nếu không kẹt con heo nái ở nhà phá chuồng đòi đẻ, ông chắc ở trong nhà sách luôn quá... Ông lởn vởn nhà sách nhiều hơn ở nhà. Bà năm nhằn dữ lắm. Coi bộ già sanh tật mê con mẹ nào ở đó!Kệ bả! Đàn bà biết gì cái sự văn chương! Ăn cơm không dòm tới mặt tui hả? Được, tui đi nữa. Đi chừng nào bà hết giận thì thôi... Các cô bán sách mặc áo dài hồng đi tới đi lui tha thướt như nàng thơ. Các nàng thơ đề phòng lão già ốm đeo túi dết kia ăn cắp sách nên cũng quấn quýt lấy ông, đeo đuổi lấy ông cho tới bến.Ông già khả nghi thiệt. Hôm nào cũng vào nhà sách vào tầm đó, ứng ngay quầy sách đó, cầm cuốn sách đó lên vân vê, rồi vờ đọc chăm chú. Thỉnh thoảng ông bắt chuyện với người mua sách đi đến gần ông. Ông chỉ chỉ chỏ chỏ rồi dúi vào tay họ cuốn sách ông đang cầm. Nhiều ngày như thế nhưng tuyệt nhiên ông không mua cuốn nào. Rồi ra về đúng giờ như mọi ngày. Các nàng thơ theo dõi chán mà không thấy ông lấy cắp món gì cả. Bên dĩa cóc chua lè chấm muối ớt họ kết luận rất nữ tính: Ông vô hại, và chắc bị tửng tửng từng tưng! Kệ họ! Đàn bà biết gì cái sự văn chương! Xem ra câu nói của ông lý thú ra phết.

Đã ba tháng. Số người mua sách của ông rất ít. Nó ế. Hình như ngày nay người ta ưa hình sự, trinh thám, tình yêu và tình dục, phong thủy, tôn giáo... hơn là chuyện nhân tình thế thái, chuyện của con người, mà nhất là chuyện gần với đời thật, như sách của ông. Sách ế lắm. Cô bán sách bảo với ông, cái ông “tửng tửng từng tưng”, hơn hai tháng rồi chỉ bán được dăm cuốn. Chắc phải thanh lý đám sách này... Trái tim ông vọt lên trên động mạch thái dương, đập bình bịch trên đó. Tự nhiên mặt nóng hừng hực như uống xong mấy cốc rượu đế Gò đen chánh hiệu. Bụng ông nó xót kỳ cục như nhai xoài chua vào sáng sớm vậy. Thanh lý là sao cô? Là đổ đống ra lề đường, ngay cửa nhà sách mình nè, bán giảm giá để thu hồi vốn, tái đầu tư vô sách khác nữa, có lợi hơn! Vào các dịp lễ, tết đó ông, ông muốn mua sách, chờ dịp đó mua sẽ rẻ, giảm từ 50% đến 80% tùy cuốn đó ông. Ông nuốt tiếng thở dài vô, ráng hít hơi sâu. Đương không ông bị mắc nghẹn lãng nhách. Có cục gì chận cổ họng ông vầy nè trời. Ông thờ thẫn bước về cái quầy sách mà ông vẫn thường tạm trú. Ông chạm vào những đứa con ông. Hôm nay sao chúng nặng nặng hơn mọi bữa. Ông lật ra coi. Cuốn sách cũng y như vậy mà...
Bà Năm cằn nhằn ông suốt. Khoản tiền lụm khụm như lương hưu để in sách, đáng ra, ông nên nghe bà, mua cho thằng con chiếc Dream hai, cho nó chạy đi làm, bằng anh bằng em. Ông đã không chịu. Bộ xe cà tàng chạy đi làm là chết hay sao mà phải là Dream hai. Đua đòi chứ gì? Con đàn bà bắt đầu đua đòi là làm đĩ dễ như chơi. Trại giam của ông chứa đầy thứ đó. Còn thằng đàn ông đua đòi... Hồi đó, tui là cán bộ, cũng chỉ lọc cọc đạp xe Phượng hoàng Tàu... Trời ơi đổi mới rồi! Ông Năm à, sao ông cứ cũ xì cũ mốc vậy ông Năm. Bà Năm bỏ đi dạo xóm không thèm cãi với cha già ngang như cua. Ông ngồi lại với bình trà xanh Thái nguyên không ướp. Trà ướp lài sen ngâu gì cũng không tốt cho người cao máu như ông. Nhìn theo lưng vợ lòng ông xuôi xị như người ta thõng tay vào chợ, không còn ham tí danh lợi nào, như các bậc thiền sư đã đốn ngộ chân lý. Bả cũng đúng. In sách... sách ế... mình sống cho mình nhiều quá. Phải chi để tiền mua chiếc Dream hai...
Cái ngày sell off, sách đổ đống trước cửa nhà sách. Lão già đeo túi dết xề xệ, đạp xe cà tang, nói chung là cái lão tửng tửng từng tưng... cũng lảng vảng bên cạnh những nàng bán sách mặc áo dài hồng. Họ quá quen mắt cái cảnh ông già rị mọ cầm sách lên, cũng cuốn sách ấy đọc mê say cả buổi mà không mua bán gì hết. Ông còn giúp các cô sắp xếp lại sách cho khách dễ lựa dễ mua. Ông còn thẳng thắn phê bình các cô cậu học trò nhỏ cầm sách lên mà không trân trọng, lại còn dùng sách mà đập vào đầu nhau đùa giỡn vô duyên. Các đồng chí… à không các cháu, phải nâng niu sách như vầy như vầy nè. Những con mắt non tơ không nhìn đời giống ông. Chúng nhìn ông rồi lắc đầu thè lưỡi rồi láo nháo kéo nhau đi nơi khác...
Sách ông bây giờ người ta giảm giá 80%. Giá một cuốn sách còn chừng một ổ bánh mì thịt, chừng nửa tô phở, chừng nửa giá hớt một đầu tóc. Miệng ông đắng như những đợt sốt rét trong rừng. Ông ẵm những đứa con của mình lên. Ông nhẩm đếm những hai mươi cuốn rồi dòm vô ví tiền. Ông chặc lưỡi rồi khẽ khàng đặt chúng xuống. Mắt ông muốn lên độ hay cái kính bị dính hơi nước mà ông thấy mờ mờ như mình đang khóc. Mình mà khóc chắc mặt mình vô duyên lắm. Ông dụi kiếng, dụi mắt rồi ghì đầu vô sách vờ đọc. Đúng cái đoạn nói về vựa phế liệu. Không vờ đâu, ông đọc thật.
“Chỉ có bọn trẻ mới nhìn ra được trong vựa phế liệu kia một thiên đường trong vắt. Nếu ta nhìn quanh chỉ thấy đời là một đống phế liệu lớn, mà không nhìn ra bất cứ gì tốt đẹp thì chắc cái sống của chúng ta cũng không còn mấy nả! Ta thành mụ chủ vựa kia mất rồi. Cân ký tất. Thành tiền tất. Hu hu đời thế mà là đời sao...
... Rồi sách. Cơ man là sách bị đem cân ký. Shakespeare và Hugo, Standahn và Tonstoi, Aristot và Platon, Kinh thánh và Thiền luận của Suzuki... đều bị xếp ngang hàng với những tạp chí lá cải, những tạp chí dạy người ta sống và yêu, mà người dạy thì chưa sống và yêu thực sự bao giờ. Nói là ngang hàng, bằng nhau tất nếu đem cân thành giấy lộn! Bà chủ vựa đúng là có phép thần thông. Có ai có thể biến những tri thức của nhân loại sánh ngang với đồ rác rưởi được không...”
Vợ người thì đẹp, văn mình thì hay. Mình hèn như thế từ bao giờ? Ông chợt nghĩ vậy rồi đặt nhẹ cuốn sách xuống, xếp ngay ngắn. Thở dài. Lủi thủi bước ra lấy xe đạp. Ông ra về mà quên chào hỏi các nàng bán sách áo hồng như mọi khi.

*** --- ***

Chiều hôm ấy ông đi nhậu về đã ngà ngà say. Ông đi ngang vựa phế liệu. Ông tình cờ biết được chuyện về bà chủ vựa, cái kết thúc thực tế còn hay ho hơn những gì ông đã viết ra.
Cửa vựa khép hờ, đủ một người đi qua. Một thằng tài xế say mèm nằm vắt mình trên võng gần cái ti vi nghĩa địa mở to hết cỡ. Tiếng ngáy sồng sộc của nó sợ còn to hơn tiếng thuyết minh phim. Gần đó là một bàn nhậu ngổn ngang. Nào dĩa mồi thịt heo quay đỏ loẹt, nào dĩa trái cây xanh mét, nào những lon bia xanh xanh vất tứ tung, trên bàn có dưới đất có. Đại loại hiện trường trong nhà là thế.
Còn hiện trường ngoài sân... Một chiếc xe tải loại năm tấn đậu ngay cửa. Ủa tụi này đã chín giờ tối sao chưa chở hàng đi Sài gòn? Ông Năm đi bộ tà tà tới, đầu óc còn lâng lâng vì rượu. Kể ra rượu mà trộn với khô cá sặc bổi ướp lá sầu đâu trong dạ dày thì cũng khó say. Ông dừng lại bên xe tải, chỗ tối nhất, đứng đái.
Ông nghe rõ ràng tiếng hai người nói, một đàn ông, một đàn bà, trong thùng xe tải
- Em trễ kinh hơn tháng nay rồi... Thằng chồng em mà biết được, chắc nó sùi bọt mép, lên cơn suyễn rồi đi luôn...
- Là có bầu hả bà...?
- Sao không kêu bằng em? Ăn nằm với người ta biết bao nhiêu lần còn giả đò nữa hả?
- Nhưng... ai là cha nó? Thôi phá thai đi... Hay thằng chồng em nó làm?
- Nó liệt rồi, nó làm sao nổi? Vả lại nó vô sinh. Bộ anh hổng biết thiệt hả?
- Ừ, không nó thì hổng chừng thằng khác nữa. Không chắc là tui à nghe....
- Không anh thì thằng chó nào...?
- Ai biết được... không chừng là thằng Tám nằm trên võng trong kia...
- Anh chó má vừa thôi chớ. Tôi là con đàn bà gì mà chơi hai thằng cùng một lúc? Trời ơi là trời...
- Bà la lớn lên luôn đi cho hàng xóm biết! Đẹp mặt dữ hén! Thằng chồng nằm liệt chứ có chết đâu mà bà đã nhảy cựng với trai cho có bầu... Tui nói thiệt đó. Trong máy điện thoại của thằng Tám có hình chụp bà đang ở truồng. Trắng tươi hà. Chụp từ sau đít. Mông bên phải bà có một nút ruồi nhỏ nhỏ... Nó không gần bà... sao nó chụp được hình đó?
Tiếng khóc đàn bà to lên hù hụ, gần như rống.
Ông bỗng nghe một tiếng rầm, như tiếng tấm thiếc đổ phía sau nhà. Thằng tài xế đang ngáy lồm cồm bò dậy chạy thẳng ra phía sau nhà.Nó kêu lên:
- Trời ơi anh Tư!!! Sao anh té vầy nè?
Hai đứa trong xe tải tung cửa nhào xuống. Chúng cũng không để ý ông đang luống cuống chạy theo sau. Ông còn chưa kịp cài lại nút quần...
Thằng tư, chồng mụ chủ, đã ra đi. Bọt mép nó sùi hệt như lên cơn suyễn, y chang lời vợ nó nói! Tay nó chụp lên tấm thiếc nhà tắm rách một đường tứa máu. Vội vã tiếp khiêng thằng tư vào nhà, ông sờ đụng trong lưng quần nó con dao cán vàng thái lan, chiều dài 22cm. Ông liếc qua cổ áo con vợ nó. Hàng nút cài lụp chụp lệch xéo sang một bên... Ông buông mấy tiếng:
- Nó tắt thở rồi!!!
Rồi ông bỏ đi ra cửa. Tiếng rống của mụ vợ ống lên lanh lảnh. Hình như to hơn tiếng rống hồi nãy, trong thùng xe tải.
- Trời ơi là trời!!!
Nó khóc vì chồng nó chết hay nó khóc sướng rơn vì được tự do? Ông năm không biết. Ông định bụng đi về nhà ghi chép chút chút. Để dành sau này chỉnh lý bổ sung cho cuốn sách của ông! Văn chương nghiệp dĩ. Đã dính vô rồi phải dính luôn! Thôi kệ đời đi. Được viết ra là đã sướng rồi.

*** --- ***

Ông Năm viết tiếp một đoạn sau đây rồi tắt tị.
“Con bé đọc truyện Andersen trong mớ giấy lộn ấy. Truyện con ếch đã chán ngấy đầm lầy chỗ nó sinh sống nên mơ ước được đi xa. Qua lời bọn cò từng đi đây đó con ếch muốn đi Ai cập, nơi có hoàng hôn tuyệt đẹp trên sông Nil, có sa mạc mênh mông... Nó đã nhờ đàn cò cho nó bám vào chân để đi Ai cập. Vì ước mơ, nó quên nó là miếng mồi ngon của bầy cò... Cuối cùng nó chết trong bụng cò khi đang trên đường bay về Ai cập, khi nó đang mơ về nắng vàng của sông Nil và những sa mạc bao la…
Nhưng con bé không được đọc hết như vầy vì những tờ giấy mất đi ở vựa phế liệu. Nên nụ cười nó vẫn tươi, mơ ước của nó vẫn trong veo như mọi khi...”
Tôi bâng khuâng. Không biết vợ chồng bà chủ vựa, rồi bé Hai, rồi bọn lái xe tải, đang bám chân cò nào, đang mơ những giấc mơ nào...
Tôi hỏi ông Năm sao không viết tiếp. Bộ sợ sách làm ra bị ế nữa hay sao. Ông cười:
- Tôi bị tai biến mạch máu não. Có thể là bệnh trong đầu. Có thể là bệnh trong tâm. Tay cầm bút nó liệt rồi ông ạ... Khi nào nó khá tôi viết nữa. Mắc gì phải sợ!
Tôi chợt nghĩ. Có khi tôi chẳng bệnh hoạn gì mà tay cầm bút vẫn liệt đó thôi...
THIỆN PHẠM.

[thylanthao]

Trống Vắng



Nhìn quanh mình tứ phía,
Cũng cảnh quen thuộc xưa,
Cũng cây cành uốn tỉa,
Cũng sân cỏ xén đều.

Nhìn về phía chân trời,
Cũng tầm nhìn gián đoạn,
Cũng bồng bềnh cao thấp,
Cũng bức rức chơi vơi.

Nhìn bầu trời cao rộng,
Cũng mặt trời ngày đêm.
Cũng tuyết mưa nắng bão,
Cũng bốn mùa trăng sao.

Nhìn càng lâu càng thấm,
Sao mắt ướt mi cay.
Sao phập phồng hơi thở,
Sao xao xuyến hồn say.

Nhìn sâu vào ký ức,
Sao trổi giọng ru xưa,
Sao tiếng võng đong đưa,
Sao hạt mưa tí tách.

Nhìn ra xa phía trước,
Sao ít bóng người quen,
Sao thẩn thờ vội bước.
Sao bao màu tóc lạ,

Hóa ra mình vẫn nhớ,
Kỷ niệm thiết tha xưa,
Ðầy ắp tình xa xứ,
Hẹn gặp và đợi chờ.

Bao cuốn lịch trôi nhanh,
Ðường về còn biền biệt,
Mái tóc đã thay màu,
Nhớ quê mình khôn xiết.

Nhớ vui Tết nhi đồng,
Trăng tròn rằm tháng tám.
Trẻ em thắp lồng đèn,
Sức sống giống Tiên Rồng.

Ðầu năm Tết nguyên đán,
Cả nước cùng chung hòa.
Tình người như nở rộ,
Hòa bình tựa trổ hoa.

Kỷ niệm xưa đọng đó,
Phong tục đến đường đi,
Thân thuộc từ cây cỏ,
Không đâu bằng quê hương,

Trần Thành Mỹ

[thylanthao]

Phôi Pha



Không gì luôn tồn tại,
Mọi việc sẽ qua đi.
Sinh vật cũng xuôi tay,
Bốn mùa xoay vần mãi.

Tên tuổi bao anh hùng,
Bay trên cờ tổ quốc.
Khúc khải hoàn hoan ca,
Rồi cũng qua tất cả.

Thay đổi từng giây phút,
Tâm tình cùng tư duy.
Vận nước hay thế nhân,
Sống chủ trì chữ Nhẫn.

Tất bật có ích gì,
Bôn ba chẳng làm chi.
Tự kỷ quên từ bi,
Đời còn gì hoan hỉ.

Phôi pha vốn cuộc đời,
Vui buồn cũng một thời,
Xóa đi rồi đổi mới,
Cả hạnh phúc đầy vơi.

Bướm hoa còn khoe mình,
Trời trăng vẫn lung linh,
Tình người luôn in dấu,
Cuộc sống mãi hồi sinh.

Trần Thành Mỹ

[thylanthao]

Vì Sao Rơi



Anh nằm xuống lặng im không nói,
Vì sao nào dẫn lối anh đi ?
Buồn vui chi hạnh phúc có nghĩa gì,
Hận tủi nhục hờn vinh nào sá!

Lẳng lặng ra đi không lời từ giã,
Bỏ sau mình bao kẻ bơ vơ.
Giận đời ư ? Giũ hết mộng mơ,
Chiến tranh, mặc, vô vi quên cả.

Vô lý, con người ?vì sao xẹt? lạ,
Ðộc nhất rồi còn muốn độc tôn.
Ðộc tài chi rồi cũng xác không hồn,
Vòng sinh tử đâu thêm ai tí sống!

Anh không nhớ bao người khác giống,
Cũng như anh mang tiếng anh hùng.
Trên bảng vàng bia đá trùng trùng,
Tùy thời điểm tạc ghi hay xóa mất.

Lý tưởng ơi, tưởng như thuần nhất,
Công dã tràng thay trắng đổi đen.
Giận buồn mình thân phận nhỏ nhen,
Mộng chiến thắng giúp đời sao phận bạc !

Nhớ chi anh công ơn thưởng phạt,
Người nầy nằm kẻ khác đứng lên.
Như ngày qua đêm lại đến bên,
Hạt bụi cát phủi bay vào vô tận !

Trần Thành Mỹ

[thylanthao]

ĐÁM CƯỚI Ở MỸ
*


Chuyện đám cưới ở Mỹ, ở đây muốn nói đám cưới người Việt ở Mỹ sau hơn hai mươi năm sinh sống, hòa họp, hòa đồng, hòa giải với dân địa phương gốc mọi da đỏ, dân nô lệ da đen và dân giang hồ tứ chiến, dân chọc phá triều đình vua chúa ở Âu Châu, dân đối lập chính trị, tôn giáo…” bỏ phiếu bằng chân” rót chạy qua Mỹ. Ngày ngày tháng tháng qua mau,”nợ mòn, con lớn” tới tuổi dựng vợ gã chồng con cái, nên cha mẹ làm bổn phận thiêng liêng, lo đám cưới cho con, ao ước van vái được “dâu hiền rể thảo”
Theo thông lệ, đám cưới phải coi ngày coi tuổi, phải nhờ mấy ông rành chữ nho lật sách, lật lịch Tàu đối chiếu cung mạng tuổi tác coi tốt xấu, ngày giờ động phòng hoa chúc làm sao vợ chồng ăn đời ở kiếp, đường công danh rực rỡ sáng trưng, đường con cái thành danh đổ đạt…Câu “thiệu” mấy ông thầy nằm lòng” Dần, Thân, Tỵ, Hợi tứ hành xung” bốn tuổi nầy không nên kết hôn hay…đụng chạm “ Thân, Tý, Thìn tam hạp” ba tuổi nầy rất tốt.Tôi nhớ hồi ở bên nhà, lúc còn nhỏ, ông nội tôi là một nhà nho, tinh thông chữ Hán, ông làm hương chức làng Long Chánh lo phụng cúng tế lễ Bổn Cảnh Thần Hoàng ở đình với chức Hương Sư, ông thường giúp bà con chòm xóm coi ngày cưới dựng vợ gã chồng, xây nhà, khai trương…cũng coi luôn ngày đi học, xuất hành, rước thầy thuốc…dĩ nhiên coi miễn phí “free”.Tôi còn nhớ, bà Sáu xóm trên muốn coi tuổi, coi ngày cưới vợ cho con nên nhờ ông nội tôi :
-Bác Hương Sư làm ơn coi tuổi thằng con trai tui tuổi Thìn muốn cưới con Anh Tám xe bò xóm dưới tuổi Hợi, sẵn bác coi luôn ngày đám hỏi một lần luôn thể.
Ông nội tôi hỏi:
-Hai đứa thương nhau chưa?
-dạ …hai đứa nó xà nẹo nhau hoài, tôi sợ có gì mang tai mang tiếng
Ông nội tôi trả lời:
-Té ra hai đứa thương nhau rồi, bác sẽ không coi tuổi, nếu chịu thì bác coi ngày đám cưới.
Bà Sáu ngạc nhiên:
-Sao Bác không coi tuổi xấu tốt giùm cháu mà chỉ coi ngày đám cưới.? Ông nội tôi chậm rãi giải thích:
-Tụi nó thương rồi, xà nẹo với nhau rồi, nếu bác coi tuổi hai đứa kỵ, ăn ở không nát chiếc chiếu thì gãy đổ…cha mẹ hai bên không cho cưới, chuyện vợ chồng không thành, tụi nó buồn khổ có khi bỏ nhà, tự tử…rồi đổ thừa tại tuổi, tại ông thầy coi ngày.Nếu hai đứa thương nhau thì…con đặt đâu cha mẹ ngồi đó, chỉ còn nước coi ngày đám cưới, khỏi coi tuổi, ăn thua phước đức ông bà để lại.
Làm nghề chụp ảnh có lần bị tổ trác, gặp gia chủ tin dị đoan nổi nóng nạt
-Đời người đeo nhẩn cưới chỉ một lần, rút ra xỏ vô hai lần không nên, có huông”Người vợ hai lần cưới ( Tựa tuồng cải lương}, khỏi cần làm lại…mấy cha quay phim chụp hình không được thì thôi, nghề của mấy cha có bấy nhiêu mà làm không xong…Tướng Loan bắn cái rầm còn chụp dính huống hồ đeo nhẩn cưới…mấy cha phải chụp cho tự nhiên chứ dàn cảnh cứng đơ…Màn chụp hình quay phim tiếp tục, hai vị phim hình sắp xếp bà con thân tộc ngay hàng thẳng lối như tập lính để làm việc, thêm một màn chớp nháng liên hồi, thêm đám đông thợ gia đình ăn có chớp nháng theo.Bây giờ tới hai vị phim hình nổi nóng
-Tụi tui dàn cảnh sẵn mà mấy người ăn có chen lấn lộn xộn khó chụp quá, tui đi về giao mấy người anh em làm gì thì làm. Sau màn nghi lễ cưới, tới màn cô dâu chú rể diễn xuất trong phòng tân hôn: Cô dâu trang điểm, dâu phụ đứng ngó, chuyên viên trang điểm phết phấn lên má cô dâu…chớp nháng, chớp ngáng, flash rắc rắc, xè xè.Cô dâu chú rể nằm ngồi trên giường đủ kiểu theo lệnh hai vị phim hình: cảnh nhìn nhau không nói một lời, cảnh hôn đóa hoa hồng màu trắng trinh nguyên, cảnh hôn hít nghiêng qua nghiêng lại.Hai vị phim hình ra lệnh cúi xuống, cúi xuống, choàng tay qua, sát vô sát vô, coi chừng xẹp tóc…chút xíu, chút xíu nữa…action…hôn…từ từ…đèn chớp nháng, tiếng quay phim xè xè nghe rõ.Màn nầy hai vị phim hình hài lòng hớn hở vì quay phim chụp ảnh trong phòng không phải ai muốn vô thì vô, muốn ra thì ra, các tay chụp ảnh quay phim tép riêu đứng bên ngoài vùng cấm địa, đi chỗ khác chơi nên hai vị dễ làm việc, vã lại cô dâu chú rể diễn xuất quen thuộc nhuần nhuyển từ”Ngày ấy quen nhau”( Tên bản nhạc của Lê Dinh) cho tới…hôm nay.Sau màn “Ái ân thâu ngắn cho dài quay phim”( Nhái tựa tiểu thuyết của Bình Nguyên Lộc) trong phòng tới màn ngọai cảnh.Ở thủ phủ Sacramento, tiểu bang California, các vị phim hình hay chọn dinh thống đốc là nơi thi thố tài nghệ, dinh uy nghi to lớn kiến trúc cổ điển giống điện capitol ở Washington D.C chung quanh cây xanh bóng mát, kỳ hoa dị thảo, cỏ hoa bốn mùa, ghế đá công viên, homeless lác đác…cửa dinh rộng mở ra vô tự do như cửa Chùa, làm bắt nhớ bên nhà, dinh tỉnh trường, quận trưởng, trụ sở xã…nào là cọc sắt, kẽm gai, lính gác vũ khí trang bị tận răng, gắn bảng”cấm chụp hình”. Thường dân đi ngang qua, đi ngay, ngó thẳng, mắt liếc vô bị bắt nhốt như chơi về tội…dọ thám.Ngày thứ bảy, chúa nhựt, ngày lễ dập dìu tai tử giai nhân, xe hơi như nước áo quần như nêm( nhái Kiều) cô dâu chú rể, tô điểm vẻ đẹp quý phái dinh thống đốc thêm”trang trọng tuyệt vời”( Kiều).Hai vị phim hình trổ tài đạo diễn nào là” Mộng dưới hoa”( Phổ nhạc thơ Đinh Hùng)” Con đường tình ta đi” ( Phạm Duy), “Đưa em vào động hoa vàng”( Phạm Thiên Thư)…Nói thêm, một đám cưới nọ mướn thợ phim hình Santa Ana Little Saigon đạo diễn những màn có một không hai mà thợ Sacramento cứ quẩn quanh cảnh dinh Thống Đốc,:”Gà què ăn quẩn cối xay” ăn hoài một món ngán như cơm nếp mắc mưa, nhất định thợ Santa Ana hạ thợ Sacramento để cho biết tài nghệ người ở chợ khác người nhà quê.Cảnh dàn dựng làm sao có bải cỏ xanh rì”cành lê trắng điểm một vài bông hoa”( Kiều), có suối nước róc rách, có vườn xuân cánh bướm…mang danh tiếng thợ Santa Ana phải đem thắng lợi về cho hội nhà, lại thêm kế cận kinh đô điện ảnh Hollywood, phải hấp thụ điều hay cái lạ làm sao cho thiên hạ giỡ nón cúi đầu bái phục.Hôm đó họ trổ tài đạo diễn, lúc nào cũng hò hét:action…cút…cút…làm cô dâu chú rể đổ mồ hôi hột phải time out chờ chuyên viên hóa trang lấp vá mấy chỗ son phấn chảy tuột loang lổ như mặt trăng.Cuối cùng, dù mệt mỏi nhưng cũng đâu vô đó, quay phim chụp hình xong đạo diễn ra lệnh: Vỗ tay mừng, thank you…thank you, đạo diễn cũng không quên đưa ngón tay cái lên trời khen diễn xuất good…good như đạo diễn hạng nặng của Hollywood.Đạo diễn cho biết, đoạn phim y như cảnh “ Đường nào lên thiên thai”( Nhạc Hoàng Nguyên), cô dâu chú rể thấy khỏe khoắn hết mệt, tươi cười nói thầm: phen nầy xổ video đám cưới mình, bà con bạn bè …hết hồn, hà tiện rước thợ ở đây rẻ sao bằng thợ ở gần Hollywood.Đoàn xe vội vã chạy về cho kịp tiệc cưới ở nhà hàng , cô dâu luyến tiếc quay đầu nhìn lại cảnh thiên thai, mặt cô dâu thất thần hốt hoảng khều chú rể
-Anh ơi! Mấy ông quay chỗ nghĩa địa của Mỹ!!!
Chuyện phim hình tiếp tục dài dài, chuyện làm lạ làm mới, làm lát mắt bà con nên phải có màn mới chẳng lẽ đám cưới nào cũng diễn ra ở dinh ông Thống Đốc.Hai vị phim hình “move” qua Old Sacramento, đường phố Sacramento xưa cũ, còn gì đẹp bằng mặc đồ cưới rực rỡ mà hậu cảnh kiến trúc cây ván cũ xì của một thành phố cao bồi miền Viễn Tây, như vậy hình ảnh tương phản làm nổi bật hai nhân vật chánh là cô dâu chú rể, vã lại ở đây có xe ngựa kiểuWells Fargo Band lấy hên, thành vợ thành chồng tiền bạc vô ào ào, xe ngựa chỡ gửi nhà băng đếm không kịp.Cô dâu chú rể mướn xe ngựa có người “Xà ích” Mỹ cầm roi, chỉ huy giựt cương, phen nầy bà con xem phim ảnh hết hồn vì đám cưới vương giả ngồi xe ngựa như công nương Diana và hoàng tử Charles diễn hành trước đám đông.Gửi hình ảnh nầy về Việt Nam bà con thấy ngựa Mỹ bự con không như ngựa kéo xe miệt Hốc Môn, Bà Điểm ốm yếu ho hen, người ngồi có ghế bọc nhung đỏ chứ không ngồi trên chiếu sờn rách như xe thổ mộ, xe chạy một vòng Old Sacramento tha hồ mà quay phim chụp hình.Gặp đám cưới tiết kiệm, khỏi cần mướn xe ngựa tốn tiền, cô dâu chú rể hỏi xin ông “xà ích” chụp hình quay phim, ông ta thấy đám cưới vui vui nên OK lia lịa, chỉ chỗ đứng xa an toàn sợ ngựa nổi chứng nó đá một phát thì mang họa.Vụ đám cưới đi xe ngựa chưa “bảnh”, cô dâu chú rể cởi Limousine đến phi trường Sacramento ở đường Freeport, đây là phi trường dân sự dành cho máy bay cánh quạt lọai nhỏ Cessna, có chiếc giống như máy bay con trai cố tổng Thống Kennedy rớt xuống biển.Lại màn dàn cảnh cô dâu, chú rể đứng ôm hôn dựa lưng vào máy bay, cô dâu chú rể dưa tay vẫy phất như giã từ để bay một phi vụ tuyệt vời. Một đám cưới thấy trực thăng đậu gần đó, nên xin quay phim chụp hình.Cha chú rể từng là phi công trực thăng thời chiến ở Việt Nam thao thao bất tuyệt diễn nghĩa cách thức bay tránh né súng đan, có lần tướng Westmoreland sếp sòng lính Mỹ ở Việt Man bị bao vây lọt vô lùm ô rô cóc kèn, phi công Mỹ chết nhát bỏ chạy, ông ta nhào xuống “sớt” ông tướng an toàn, được huy chương tối cao, được ông tướng bảo trợ qua Mỹ.sẵn ông ta nổ luôn:
-Đáng lẽ tôi mướn máy bay trực thăng cho cô dâu chú rể quay phim chụp hình, đời người có một lần phải xài cho đúng chỗ để đời…nhưng trực thăng nầy không có cửa, sợ gió thổi làm hư tóc rã bành tô bông hoa…nên tôi đổi ý đứng dưới đất chụp hình quay phim đủ rồi khỏi bay vòng vòng chóng mặt…đám cưới phải chơi nổi mới nổi.Dứt lời, chú rể phụ chen vô can:
-Thôi đừng nổi quá Bác, nổi quá có ngày cá tra nó vồ táp bể hết.
Cái gì tới thì tới, giờ phút chờ đợi tới.Tiệc cưới diễn ra tại nhà hàng, khách tham dự từng cặp, từng cặp dìu nhau trình diễn đủ kiểu áo quần thời trang, nữ trang trang bị đầy mình, đóng cửa xe cái rầm, rồi đảo mắt ngó một vòng coi có ai ngó mình ngó xe mình không ta? Thủ tục dự tiệc cưới có hai kiểu, kiểu thứ nhất, khách ký tên xong xuôi, một ông trên ngực có gắn bông đỏ tiến ra chỉ chỗ ngồi, nếu không gặp người “họp gu” tự động di chuyển bàn khác.Kiểu thứ hai, người tham dự ký tên xong, ông gắn bông đỏ dò danh sách, lật lật xấp giấy coi kỷ rồi dẫn khách ngồi bàn số thứ tự không được đổi chỗ lộn xộn mất trật tự.Nói thêm về những nhân vật có gắn bông đỏ, đây là người thân ái của hai họ hai bên, nếu quý khách thắc mắc muốn hỏi điều gì hoặc” sai bảo” gì thì kiếm người có gắn bông đỏ.Một lần dự đám cưới lớn đánh dấu cuối thiên niên kỷ, khách dự ký tên xong, được một cô gắn bông đỏ hỏi tên họ rồi bấm computer cho biết khách ngồi bàn số mấy, ra lịnh cho ông gắn bông đỏ dẫn tới chỗ ngồi dĩ nhiên không được đổi chỗ.Tới giờ cao điểm, khách tới rần rần, chỉ một máy computer, thêm phần thủ tục phỏng vấn tên họ nên chậm trể, nạn”đắp mô” xảy ra, khách khứa đứng chờ xếp hàng rồng rắn uớn éo quanh co chờ computer cho phép an tọa.Nhớ lại một tiệc cưới theo kiểu thứ hai, nghĩa là sắp chỗ ngồi sẵn với màn đối thoại như thẩm vấn ở ty cảnh sát:
-Ông tên gì?
-Dạ, tui tên Văn Mỗ
Cô gắn bông hồng lật lật tờ tham dự rồi hỏi tiếp:
-Ông ngồi bàn số 2 mà đi mấy người?
-Dạ, tui đi một mình.
-tại sao ông ghi 2 người?
- Dạ, tai vợ tui không khỏe…”máu nhuộm bải Thượng Hải( tên bản nhạc Tàu)
-Vợ Ông ca sĩ hả?
-dạ, vợ tui bửa nay có…kinh nguyệt…mệt không đi được, xin cáo lỗi.
Văn Mỗ theo sau ông gắn bông đỏ sắp chỗ lẫm bẫm: Giã từ quân đội lâu rồi, bửa nay gia nhập tiểu đoàn 2 Trâu Điên Thủy Quân Lục Chiến.Tới bàn số 2, Văn Mỗ ngồi chung với người xa lạ, mấy bà sồn sồn “thời trang da nhiều, vải ít”đủ đôi, đủ cặp.Văn Mỗ nhìn lại chỉ một mình than” Người ta ăn cưới có đôi, còn tôi ăn cưới mồ côi một mình”.Văn Mỗ muốn đổi qua bàn số 42 , vài người bạn đang đấu láo ở đó, Văn Mỗ lại tìm nhân vật gắn bông đỏ than: Tôi ngồi bàn số 2 có một mình, trong lúc ai nấy có cặp có đôi, tôi xin đổi qua bàn số 42 có nhiều bạn quen cho vui.Ông gắn bông đỏ lật xấp giấy rồi đi tới bàn 42 hỏi gì đó, trở lại với nét mặt nghiêm trọng trả lời:
-Ông được ngồi bàn 42, ở đó còn một chỗ trống.
Văn Mổ đổi qua bàn 42 miệng lẩm bẩm
-Mình ở tiểu đoàn 2 Trâu Điên được thuyên chuyển qua tiểu đoàn 42 Cọp ba Đầu rằng Biệt Động Quân. Trong lúc chờ đợi buổi tiệc bắt đầu, Văn Mổ đi restroom cho nhẹ bụng để dễ tham chiến…nhậu, đi ngang qua lưng ông gắn bông hồng đỏ nhờ thuyên chuyển hồi nảy, ổng hãnh diện nói với bạn:
-tao” giúp” thằng cha Văn Mổ đổi từ bàn số 2 qua bàn 42, nếu không có tao giúp đở, nó ngồi chung với mấy bà “ da nhiều vải ít”làm sao ăn uống cho vô.Văn Mổ nghe nổi nóng, ngặt vì tiệc cưới nên cố hạ hỏa nhịn …đi restroom rồi nhớ Thanh Nga hát cải lương ngâm” Hôm nay đám cưới( con) bạn ta, tại nhờ đổi chỗ té ra bực mình”
Đám cưới mời 6 giờ khai mạc, tới 8 giờ bắt đầu “ăn Taco người Mễ, đi trể là người Việt”
Ông MC ngó đồng hồ thổi micro phù phù, gỏ cọp cọp, thao thao bất tuyệt, nào là duyên tiền định, ông tơ bà nguyệt, thơ văn khạc ra ào ào, Giới thiệu hai họ nhà trai, nhà gái ngồi trước sân khấu ngó mắt xuống các dãy bàn tiệc cưới để ai nấy nhìn rõ mặt sui gia hai bên.hai họ ngồi bàn dài như bàn đại hội đảng, phía sau là ban nhạc, sau ban nhạc là màn đỏ chói, chính giữa chữ Tàu” Song Hỉ”thay thế hình Bác.Một lần dự tiệc cưới con người bạn, MC bắt chước giọng nói ký giả Huyền Vũ trực tiếp truyền thanh các trận banh quốc tế tại sân Tao Đàn, Cộng Hòa trước năm 1975; Kính thưa quý vị, kính thưa quý vị…Chỉ còn 5 phút phù du nữa tiệc cưới bắt đầu. Trên sân khấu nhìn xuống, chúng tôi thấy quan khách tham dự đông đảo không còn một chỗ trống, kính thưa quý vị, quý vị ngồi trên dãy bàn nhìn xuống quý vị, chúng tôi xin giới thiệu: bên tay mặt chúng tôi là họ nhà trai, bên phía tay trái chúng tôi là họ nhà gái, trên các bàn danh dự đầy đủ thân tộc thân hữu, trên các bàn không danh dự, chúng tôi thấy..ư..ư..chúng tôi thấy không có ai hết. Nghĩa là toàn là danh dự( MC cương ẩu xém mắc nạn).Kính thưa quý vị, nhiệt độ bên ngoài bây giờ là 50 độ, bên trong nhà hàng 70 độ mát mẻ rất thích hợp cho tiệc cưới đêm nay” bên ngoài gió lạnh mưa rơi,Bên trong ăn cưới ấm ơi là tình”( Nhái thơ Cung Trầm Tưởng).Kính thưa quý vị, gia chủ đang nhìn đồng hồ coi đúng giờ bắt đầu chưa?Phía sau chúng tôi các nhạc sĩ đang chuẩn bị: Nhạc sĩ guitar lên dây, nhạc sĩ keyboard thử phím,tay trống vặn tay kêu răng rắc cho dẻo, phía dưới bên cánh trái sân khấu, các cô ca sĩ người đọc lại bài ca, người tô lại son môi…Kính thưa quý vị, phút chờ đợi đã đến, ban nhạc bắt đầu, cô dâu chú rể xuất hiện cuối góc bên phải của nhà hàng, từ từ di chuyển lên sân khấu, quý vị đang nghe tiếng vỗ tay chào mừng đám cưới, một rừng…nhiếp ảnh viên, chuyên viên thu hình đang chen lấn làm việc và thưa quý vị, tiệc cưới bắt đầu…Lần đầu tiên nghe MC giới thiệu kiểu Huyền Vũ làm nhớ nhà.Cây đinh của đám cưới là giới thiệu cô dâu chú rể, tới màn xướng danh hai họ hai bên: các chức vụ, tước hiệu ngành nghề được đọc lớn dài dài, làm hãnh diện con dòng cháu giống…lại chú ở Paris qua, cô ở Úc qua…năm châu bốn bể gặp nhau ngày cưới. tinh hoa đất nước tái ngộ trong restaurant nầy làm sao không vui, không hãnh diện.Nhớ lại cách đây hai tháng, đám cưới trình diện hai họ, MC giới thiệu thân nhân cô là “bác Sĩ chi lân”, ai nấy suy nghĩ”Chi” là tứ chi tay chân,”lân” chất lân tinh, nghĩa là bác sĩ chuyên trị bệnh tay chân bị chất lân tinh ăn da giống như chất độc màu da cam hại lính Mỹ trong chiến tranh Việt Nam.Về nhà lật đại từ điển tiếng Việt, tra cứu “chi lân” nghĩa chữ Hán là chi nhánh lân cận, kế bên, vậy” bác sĩ chi lân” có nghĩa kế bên, chòm xóm láng giềng với bác sĩ, nếu ai ở kế bên nhà Bác Sĩ Nguyễn Thị Thuận, Trần văn Sáng, Trương Chí Dân…có quyền in business card cho le lói, thí dụ:Tạ văn Búa, Bác sĩ chi lân.Chính danh ông Tạ văn Búa ở kế bên nhà bác sĩ chứ không tốt nghiệp MD trị bệnh.Tiếp tục chương trình tiệc cưới, cô dâu chú rể áo quần xênh xang, nụ cười nở thường trực trên môi, khách khứa nhờ đám cưới gặp nhau tay bắt mặt mừng, nói chuyện như pháo nổ, đèn flash máy ảnh chớp lia chớp lịa, đèn vàng video” Áo nàng vàng anh về yêu hoa cúc”( Nguyên sa) quét vòng vòng để thu hình, thức ăn như chờ đợi từ lâu dọn ra đùn cục cho đúng thực đơn làm thực khách gắp không kịp.Cô dâu thay đổi xiêm y tới chào bàn, nhìn cô dâu chú rể mệt mỏi bơ phờ dáng đi nặng nề xuội lơ cán cuốc chỉ còn nụ cưới thường trực như lúc ban đầu.kế đến bao thơ bay tới tấp như bươm bướm rợp cánh trên vườn hoa, người thu, người góp vui cười chúc mừng” uống cạn ly đầy rót đầy ly can”( nhạc Nguyễn Hữu Tân),vui quá vui nếu một tháng đi bốn đám cưới đâu có ai …mếu.Cùng lúc ban nhạc trình diễn ào ào như lân thấy pháo”Anh xin đưa em về, về quê hương ta đó”( Hoàng Thi Thơ), có lần ca sĩ lẹo lưỡi ca”Về quê hương ta đói””thấy em nhỏ xíu anh thương”…đám cưới nào đám cưới nấy giống y chang, nghĩa là nhạc vặn lớn tối đa…quân lực làm “nhức nhối con tim”.Tiếng keyboard ào ào gió thổi bay tóc trán, tiếng bass trầm bùm bum dội tức ngực, tiếng trống tùng tung, cốc cốc như ai lấy cây chọt vô lổ tai, cô ca sĩ nhăn mặt như” khỉ ăn ớt” ôm muốn cắn micro, hét giọng tenor “ tiếng mau sầm sập như trời đổ mưa”( kiều).Tội nghiệp thực khách ngồi kế bên “ ống tà la”speaker như bị tra tấn lổ tai, một ông chịu không nổi vặn họng speaker qua hướng khác, hướng khác lảnh đủ lại vặn họng qua hướng khác nữa, hướng khác nữa chịu không thấu không biết vặn họng hướng nào cho êm.Tới đây xuất hiện một “anh hùng” đứng trước speaker ra chiều suy nghĩ như đứng trước một vấn đề to lớn, một thử thách quan trọng, mặt ông ta”hầm hầm như thợ thiến trâu”, như tìm ra chân lý, ông ta xăng tay áo lật họng speaker giựt dây điện phía sau, vậy là hết nói, á khẩu êm ru bà rù.Tới màn thực khách tình nguyện ca giúp vui, nhờ phong trào karaoke phát triển rầm rộ nên có nhiều ca sĩ mầm non mầm già, đi đám cưới hát nhạc buồn, nhạc chảy máu: Mười Năm Tình Cũ, Máu Nhuộm Bãi Thượng Hải, cũng hên không ai ca “ Đồi Thông Hai Mộ”. Tới màn cắt bánh, cô dâu chú rể thay đổi xiêm y cầm dao trình diễn, đây là màn hai vị phim hình phóng ra làm đạo diễn, cô dâu chú rể đứng chỗ nầy, chỗ nọ, né tới né lui làm sao hậu cảnh thấy bánh cưới vĩ đại ba bốn tầng có “ nhịp cầu nho nhỏ cuối ghềnh bắt ngang” ( Kiều), có suối chảy róc rách…theo lời chỉ dẫn của đạo diễn, cô dâu chú rể tay trong tay cầm dao sẵn sàng hành động.Đạo diễn ra lệnh:
-Để dao nhẹ lên bông hồng, từ từ đè xuống, từ từ cắt…khứa…khứa…máy quay phim xè xè, bạn bè cô dâu chú rể chụp ảnh quay phim chen lấn lộn xộn, tay quay video nổi nóng lẩm bẩm: Ông xẹt đèn video cho hình tụi bây hư hết, đừng lộn xộn đụng tới video. Tới màn nổ champagne đút bánh…đút qua đút lại, câu tay móc ngoặt, uống ly rượu mừng trong nỗi hạnh phúc hân hoan hai họ.Dù mệt mỏi, kiệt sức, kiệt lực, cô dâu chú rể vẫn thường trực nở nụ cười trên môi thấy mười cái răng hàm trên không sai lệch chút nào.Tiếng MC mời khiêu vũ, đèn phụp tối, thực khách tới trể về sớm, ngược đời với đám cưới ở bên nhà tới sớm về trể để nhậu cho say xỉn nằm la liệt, thanh toán tận tình bàn tiệc tỏ tình chòm xóm tối lửa tắt đèn có nhau.
Khách ra về thơ thới hân hoan, tháo cà vạt, nới dây nịt cho khỏe.Phía sau, nghe một ông khách nói với bà vợ: Tháng nầy mình đi bốn cái đám cưới, con của bạn đường thời đi học, ngán bị bệnh “ Viêm màn túi”.Bà vợ an ủi: bạn đường thời đi học mời mình đi cho có tình có nghĩa, ở đời giàu nhờ bạn sang nhờ vợ mà ông.Ông chồng ôn tồn giải thích: bạn đường nầy là bạn đường quen trên đường đi học lớp…vô quốc tịch Mỹ mà em.
Thực khách túa ra về, ai thích khiêu vũ còn ở lại. Cô dâu chù rể tiễn khách, dìu dắt nhau mà đi, vai kề vai nương tựa muốn té…sụm bà chè, nhưng nụ cười vẫn thường trực nở trên môi…

NGUYỄN PHƯỚC TƯỜNG

[thylanthao]

Nguyễn Cang: Tốt nghiệp Sư Phạm Sài Gòn... Nguyên giáo viên trường Nam Tiểu Học Gò Công . Hiện tạm dung tại Sanjose




KHÚC NHẠC KHÔNG LỜI

Cảm tác nhân đọc bài KHOẢNG LẶNG của Sông Trăng

Nhớ những chiều, hồn trống vắng chơi vơi
Âm thanh dào dạt, vạt nắng buông lơi
Chuyển tiết tấu, dây tơ chùn phím lạc

Nhịp đổi gam buồn, lá bay xào xạc
Nghe đâu đây tiếng rúc của còi tàu
Ai đứng đợi? Lòng ray rứt nao nao
Tàu tách bến biết ngày nào trở lại?

Ly rượu ngọt uống vào thêm tê tái
Ngồi một mình lặng ngắm bóng chiều qua
Nghe nhung nhớ người cũ ở phương xa
Trong đáy cốc hiện hình ai ngày ấy


Tình câm nín như dòng sông nước chảy
Ra biển khơi tan biến giữa đại dương
Bao năm rồi vẫn còn mãi vấn vương
Như dấu lặng* bài tình ca muôn thuở

Đêm thức giấc nghe tiếng lòng nức nở
Ngoài mái hiên gió rít thổi từng cơn
Như lời ai đang than trách dỗi hờn
Tim thổn thức, khúc nhạc buồn trầm lặng!
(5/15/15)
Nguyễn Cang
*dấu lặng*: trong bản nhạc "dấu lặng" đặt cuối câu,cho phép nghỉ môt nhịp.

[thylanthao]

Xin hỏi
Xin tặng các bạn ở Gò Công


Xin hỏi, từ đây về cố quận
Đường bao xa, mất mấy thời gian ?
Xin hỏi đời ta gần hết hạn
Còn kịp không, một buổi tao phùng ?

Xin hỏi, những người quen năm cũ
Điểm danh, ai, kẻ mất người còn ?
Mấy đứa tiêu diêu miền cực lạc ?
Còn mấy thằng đang lận đận thế gian ?
Xin nhắn “Sao Mai” và “Ngọc Hảo”
Có gì vui không ở chốn “niết bàn”
Rượu trên đó có ngon bằng rượu đế ?
Có uống cho bạn bè đang bể khổ trầm luân ?
Tôi nhớ ‘Sao Mai” lần đầu mới gặp
Thơ tuôn tràn ngồi viết thoáng cơn say
“Người điên giửa trời xuân muôn thuở”
Sống hân hoan và chết rất yên bình

Xin hỏi, người bạn thơ “Yên Thức”
Phong trần, lưu lạc mãi phương nào ?
Câu thơ chua xót ngày xưa viết
Đọc lại bây giờ lệ vẫn rơi

Xin hỏi, chàng du ca “Quang Diệp”
Tráng sĩ quy điền sau chiến chinh
Bài hát “Về quê” tàn binh lửa
Còn những cơn say, điệu nhạc rưng sầu ?
Xin hỏi, “Thi văn đoàn thị xã”
Những “Tiếu” những “Sinh” văn nghệ một thời
Có được bình an vui đời viết lách
Hay đã lặng yên riêng những góc trời ?


Xin hỏi, các cô “Cà phê Nguyệt”
Chim đa đa lấy chồng gần xa ?
Những mái tóc xanh thời xuân trẻ
Chắc giờ đây bạc trắng tuổi già !

Tôi vẫn chưa quên dư âm ngày cũ
Một căn chòi nhỏ bên giòng sông
Tiếng sáo “tao đàn” ai dạo thổi
Đêm sâu, thanh vắng một vầng trăng
Tôi vẫn chưa quên những đời lang bạt
Gặp nhau như những kẻ giang hồ
Những áo sờn vai kiếp người sương gió
Đường trần xuôi gặp những ân sâu !
Tôi vẫn chưa quên những lần rét buốt
Quán bên đường tấm bạt che ngang
Mưa tạt nhẹ nép chỗ ngồi tránh nước
Bổng thấy ấm lòng ly rượu tri âm
Tôi hứa gặp nhau món quà các bạn
Rượu sẽ thật nhiều với một bài thơ
Uống say, ta đọc thơ tặng bạn
Sẽ những buổi chiều vàng nắng mênh mông
Tiệc tao phùng với biệt ly là một
Không hẹn thêm cho đỡ mất thì giờ
Kiếp này như thế thôi vừa đủ
Để khỏi bận lòng thêm những kiếp sau.

Nguyễn Nhiệm (Cali, 2015)

[thylanthao]

DĂM BA HẠNH PHÚC LẺ


1

Nàng đẹp. Khi nàng ngồi bên bàn ăn ở những nhà hàng ấm cúng và sang trọng, những bông hoa trong lọ pha lê lấp lánh phải rướn người né sang hướng khác, nhìn chỗ khác, để khỏi phải nhìn ra cảnh đau lòng: cái cười kia còn rạng rỡ hơn hoa. Xuất hiện ở cửa cổng biệt thự, vẻ điềm tĩnh của căn biệt thự bỗng dưng bốc hơi. Điểm nhấn ở cổng kia làm toàn bộ khung cảnh rộn rực, tim đập liên hồi kỳ trận. Nàng từ trên xe đời mới bước xuống. Cái giày cao gót đỏ bóng giẫm xuống nền đá hoa cương đang vây quanh đồi cỏ mịn như nhung, chợt thấy mình vô duyên, mình kệch cỡm làm sao. Chúng rùng mình, cũng như người đối diện phải rùng mình.
Lời nàng nói cũng đẹp. Lần đầu tiên gặp anh, nàng thỏ thẻ tiếng tơ.
- Anh đoán thử coi, bên trong em có mặc nội y không?
Một cây đàn vĩ cầm mặc váy hồng, có khuôn mặt đẹp ngồi trước mặt anh. Câu nói ấy đung đưa trước mặt anh. Cái chân ghếch chéo lên, trắng ngần những lửa dục cũng đung đưa như thế. Chiếc giày cao gót đỏ, vẽ lên trong không khí một đường cong, như lưỡi dao bén ngọt của thổ dân Châu Úc.
Cái cách nàng tiếp cận anh có giống cái cách anh tiếp cận với đồng tiền không nhỉ? Nàng cần tiền. Cố nhiên rồi. Nhưng có vẻ nàng cần cơ hội nữa. Bởi cơ hội có giá hơn tiền gấp tỷ lần. Nàng đang cặp bến một bãi xe ô tô nghĩa địa ở Busan Hàn Quốc. Nàng sẽ mua về bán ở Việt Nam. Kiếm lời? Hay nàng đứng đó mà ngóng sang bãi “rác” xe lu, xe trộn bê tông, xe cần cẩu như anh ngày xưa? Anh tự hỏi vậy. Bởi anh còn đang mường tượng cảnh ấy, ở Busan Hàn Quốc, khi lần đầu tiên anh vớt lên mẻ tiền lớn nhất Sài Gòn thời ấy. Anh còn nghe gã hướng dẫn người Hàn trả lời.
- Ồ! Cái đám rác xe lu, xe trộn đó hả? Cho không! Cho không! Ông chỉ cần thuê tàu chở về cảng Việt Nam. Chúng tôi còn cảm ơn ông vì đã thu dọn bãi rác ấy cho chúng tôi.
Cho không là thế nào? Là ba chiếc xe, chuyên chở bằng đường biển, về tới quê nhà, bỏ ra chừng trăm triệu. Ba chiếc xe ấy đóng ba cái mộc lên giấy, hiện ra một tỷ đồng trong túi anh. Cả bãi rác ấy… Cả bãi rác ấy… hèn hạ lắm cũng kiếm được chục tỷ tại Việt Nam. Vậy thì anh còn mua xe hơi second-hand về đó làm gì nữa! Hai tuần nữa anh sẽ trở thành đại gia ở Sài Gòn thôi mà!
Anh buột miệng.
- Cô đến với tôi, là vì cô cần tiền, hay cô cần một cơ hội?
- Em cần cơ hội. Tiền chắc chắn sẽ đến sau. Em thành thật chưa anh?
- Nội y của cô à… Chà! Khó nói quá. Chắc phải sờ mới biết.
- Thượng đế cho em một bộ nội y đẹp lắm. Anh tin đi. Em đã yêu ba lần. Một đạo diễn. Một diễn viên. Một đại gia về chứng khoán. Vớ vẩn hết. Em bỏ họ. Họ bỏ em. Gặp ai em cũng gặp được tiền. Nhưng không ai trong số đó cho em được cơ hội.
- Cô cần cơ hội loại nào?
- Loại đàn bà nhất. Em cần anh. Em cần có con với anh. Em cần kiểu gien giống anh trong người con trai em.
- Và kèm theo đó là nhà cửa, xe cộ, đất cát. Tôi thích cách nói thẳng của cô. Tóm lại cô cần hết thảy là bao nhiêu?
- Bao nhiêu? Suốt đời anh chỉ biết hỏi bao nhiêu? Có những cái anh không thể có được bằng câu hỏi bao nhiêu!
Nàng nói đúng. Anh phải trả bao nhiêu năm để mua lại những mối quan hệ đang ngày càng thoi thóp, hấp hối trong gia đình anh? Vợ anh không còn coi anh là ông chồng khả kính trong nhà nữa. Cô ấy trả đũa lại anh bằng những thói đê hèn nhất mà đàn bà có thể nghĩ ra. Cô làm nhục, làm mất mặt anh bằng nhiều cách. Đối với anh, việc đó không còn quan trọng nữa. Cái anh chê trách cô ấy nhất là đã kể hết mọi hành vi, mọi xấu xa mà anh đang có. Tất nhiên cô không kể những cái được, những cái hay của anh từ trước đến nay. Cô kể cho con mình. Con anh, thằng lớn, đã mười sáu, mười bảy tuổi đầu, được nước nhà không còn có nóc, nên lêu lổng ăn chơi, bỏ học. Phải trả thù cha mình như thế mới đáng! Đứa nhỏ hơn, bé gái, chỉ mới năm tuổi. Nó đã mang nghiệp chướng nào mà phải nghe mẹ nó dông dài những tội tình của cha nó. Nó hỏi mẹ chữ khốn nạn nghĩa là gì? Mẹ nó trả lời “Khốn nạn là… là như cha mày ấy!” Mục đích của vợ anh là giữ lấy anh, giữ riết lấy anh, nhân danh hạnh phúc gia đình. Mục đích là tốt, nhưng cách thực thi lại sai mất rồi. Cô đã lệch khỏi mục đích quá xa. Cô đã sai. Nhưng có người đàn bà nào trên đời này chịu công nhận mình sai chưa nhỉ?
Tóm lại, những việc đại loại như vậy, anh phải trả “bao nhiêu” để giải quyết được? Nếu anh ly dị vợ, tài sản cưa đôi. Với hàng chục tỷ đồng trong tay, không bao lâu sau vợ anh sẽ cống nạp sạch cho những thằng nhân tình bảnh trai của cô ấy. Con anh sẽ bị tống ra đường. Và hiện tại, chẳng phải thằng lớn con anh đang tự nguyện để được “tống ra đường” đó sao? Chịu đựng nhau để duy trì hôn nhân nhão nhề này cũng chẳng phải là giải pháp. Hỡi ôi, nếu giải pháp được bày bán ở siêu thị nào đó thì anh ắt hẳn đã mua rồi, bất kể nó “bao nhiêu”.
Nàng nói xong câu ấy rồi trở mặt giận, không biết thiệt hay giả. Một chiếc xe hơi “độ lại” (tức là làm mới lại, nhưng không phải là phiên bản gốc của hãng sản xuất), lướt qua mắt anh trên đường phố, anh cũng biết tỏng là thiệt giả. Những vụ “làm giá” bè cánh nhau để bóp chết những nhà đầu tư nhỏ lẻ, yếu ớt trên thị trường chứng khoán cũng không thoát khỏi cái nhướng mắt của anh. Còn khuôn mặt sáng ngời đang phụng phịu kia, anh chịu, biết không nổi giả thiệt. Anh thở dài nhìn xuống cặp vú mịn bướng bỉnh dưới làn áo lụa của nàng. Nàng không mặc nội y! Anh nói với nàng.
- Ta về thôi. Hôm khác đi uống rượu. Hôm nay tôi không hứng thú.
Nàng nhìn anh rưng rưng nước mắt. Sự lạnh tanh, lạnh ngắt của người đàn ông này làm cô vừa thích, vừa tức tối. Nàng cũng chẳng muốn gấp gáp làm gì, bởi nàng đã có lắm kinh nghiệm chuyên trị những gã nhà giàu có trí tuệ loại này. Nhưng nàng muốn phát ngôn như vậy, tranh luận như vậy với anh, cốt để buổi tối nay thêm ấm cúng. Không xong hôm nay rồi. Cuộc chạm mặt đầu tiên này hỏng bét rồi. Nàng thở dài.
- Ừ, mình về. Goodnight!
- Don’t tell me goodnight!
Anh mỉm cười nói tiếng Anh. Nàng chợt nhớ ca sĩ Lobo với lời ca bất hủ đó. Nàng lẩm nhẩm ca từ của Lobo… “Don’t tell me goodnight… Please… keep me inside” (Xin đừng chia tay tối nay. Xin làm ơn… đừng xua em ra đường) Nàng nghĩ vậy. Nàng nghĩ theo lối mình thích. Khi anh đưa nàng ra xe, nàng thì thào.
- Please, keep me inside!
- Sau này đã!
Anh đáp, thản nhiên, như vừa rao giá dứt điểm chiếc xe hơi cần phải bán. Anh chợt nhớ mình đã tiễn đưa hàng chục người đàn bà đi qua đời anh bằng lối đó, như tiễn đưa một khách hàng tới salon ôtô của anh.
Ngồi sau vô lăng, nổ máy xe, anh ngước mắt nhìn một cơn mưa đi lạc qua thành phố. Những sợi ánh sáng xiên xiên cắt đêm đen ra thành triệu mảnh. Đèn cao áp vàng vàng trong bãi đậu xe gục đầu, cô độc. Anh thở dài. Giờ này không biết vợ và con trai anh đã chịu về tới nhà chưa. Đứa con gái nhỏ tối ngày xoắn xuýt với chị vú em, giờ chắc ngủ vùi trên salon. Và phía trước nó là màn hình có phim hoạt họa. Một con chó nằm ghếch mõm lên đôi hài con bé, chắc cũng thiu thiu. Chỉ có hai kẻ đó đang chờ anh về. Họ chờ anh mà bất kể đúng sai, bất kể anh thành hay bại, bất kể anh buồn hay vui. Chỉ có hai kẻ đó… cô bé con và con chó của anh, trong ngôi nhà thênh thang. Thênh thang như một nỗi buồn.
Anh nhấn ga, thở dài. Hình như có thở dài, người ta bớt cô độc hơn chăng?

*** ***
***

Trong giấc mơ của con bé luôn có một bàn ăn không thiếu mặt ai. Ba nè, mẹ nè, anh hai nè, chị vú đút cơm, đếm từng muỗng, cho con bé. Trong giấc mơ, khác ở ngoài, mẹ cười luôn luôn. Trong giấc mơ, ba luôn về sớm, ăn cơm tối. Cả ông già Noel thỉnh thoảng cũng hiện ra, cái cười lấp loáng sau hàm râu bạc. Những con thú nhồi bông cũng xếp hàng ngồi cho đông vui.
Giấc mơ là thế. Nhưng đây mới là thực.
- Sao con phải ăn hả vú?
- Ăn để lớn con à.
- Lớn để làm gì hả vú?
- Như ba con đó, làm ra tiền, giàu có.
- Con không thích giàu có. Ba con bị mẹ cằn nhằn hoài hà vú ơi. Vậy con khỏi ăn để khỏi lớn nghe vú.
- Con không ăn đâu được, Mẹ con la vú chết.
- Mẹ con cũng la con. Mẹ cũng la anh hai con. Tóm lại mẹ la mọi người trong nhà. Sao mẹ thích la vậy vú?
- Vú không biết. Chắc mẹ con buồn điều gì chăng?
- Mẹ thích tiền hơn thích con. Những tờ giấy màu có số, vậy mà mẹ lại thích. Có khi màu của nó còn xấu hơn đồ chơi của con nữa. Cũng lạ hả vú?
- Ai cũng thích tiền con à…
- Ừ, anh hai con cũng thích. Anh hai cứ xin tiền mẹ suốt, để anh hai đi chơi. Con cũng thích đi chơi. Đi công viên nước. Đi siêu thị. Đi máy bay. Con thích lắm, nhưng con không thích tiền.
- Không có tiền, mình đâu sống được con. Chị vú em thở dài. Chị chợt nhớ con bé con chị đang sốt cao ở nhà. Chiều tối nay chắc phải ẵm đi khám bệnh. Không biết chín giờ tối các phòng mạch tư còn làm việc không nữa…
- Con không có tiền, con vẫn sống được nè vú.
- Con ăn miếng nữa đi. Ngoan đi. Con lớn đi, rồi con sẽ hiểu.
- Lớn để làm gì hả vú?

*** ***
***
2

Thằng bé ngày xưa mười ba tuổi. Học lớp sáu, bỏ quách, vì hũ gạo đóng váng nhện đã lâu, nó nhảy phắt lên xe đò, xuôi vào Nam. Nó làm lơ xe. Đứng níu tay vào thành cửa, một chân đá ra ngoài ngang tàng như những tay anh chị, nó nhắm mắt lại, bay lướt qua những đồi, những núi, những chợ quê, chợ tỉnh, hết thành phố này đến thành phố khác. Cơm lơ xe nuôi nó được ba năm. Nó nghĩ bụng. Cả đời có bám cửa xe, đón khách rồi thả khách xuống, đánh lộn đánh lạo với bọn ma cô bến bãi, bập bõm học lái xe hòng sau này thành tài xế, đời nó không khá được. Một lần xe đại tu, nằm gara nửa tháng. Nào đồng, nào sơn, nào làm lại máy xe, nó nghiệm ra người ta cũng dính với chiếc xe mà không cần tài xế, lơ xe gì hết, người ta cũng giàu. Hầu như gara sửa xe hơi nào cũng giàu. Nó sẽ làm giàu! Xe sửa xong, vào tới Sài Gòn, nó xin bà chủ xe nghỉ để học việc ở một gara Sài Gòn. Vì nó nhỏ quá, mới bỏ học lớp sáu, bà chủ thương tình cho nó vài trăm ngàn lận lưng.
Mười chín tuổi, ăn cơm Sài Gòn được sáu năm, nó đã làm chủ một gara sửa xe ở bến xe Miền Đông. Giữa sửa chữa với mua bán xe cũ không xa lạ nhau mấy, nên ít năm sau nữa, nó đã trở thành đầu nậu lớn trong việc mua bán xe cũ.
Nó cả gan tự học Anh ngữ. Trình độ lớp sáu, nó là giám đốc tư nhân đầu tiên ở Sài Gòn có khả năng giao tiếp mua bán với bọn Singapore, Hàn Quốc bằng tiếng Anh. Đó cũng là một trong những người đánh tàu sang Hàn Quốc mua xe hơi cũ. Nó giàu lên nhờ trúng đậm các loại xe lu, xe cẩu, xe trộn bê tông… Nó có hàng loạt showroom xe hơi ở Sài Gòn. Một hôm người ta gọi nó là đại gia.
Ân tình với những cuốn sách tiếng Anh đã giúp nó khá nhiều việc, mua bán xe tới việc đọc được các catalog kèm theo các phụ tùng, các chi tiết máy… nó để cuốn sách lên bàn thờ, thờ phượng nghiêm trang cùng mấy trăm ngàn lận lưng của bà chủ xe tốt bụng dạo nào. Nó quay về quê nhà, cho tiền cất lại cái trường nó đã theo học hồi lớp sáu. Ở quê nhà, nó nổi tiếng như một ân nhân. Bà chủ xe tốt bụng, do làm ăn thất bại, bỏ trốn đi đâu không rõ. Nếu nó tìm được bà hoặc gia đình bà, nó phải biếu một chiếc xe đò mới cáu cạnh, nó mới hả dạ.
Thằng cha cất trường học để trả nợ xưa. Thằng con sinh ra trong ổ nhung lụa lại bỏ học. Mẹ nó càng khinh thường ba nó, càng trả đũa ba nó bằng những vụ ăn nem của bà, thì nó càng hư hỏng. Hết xin tiền ba, hết xin tiền mẹ, nó đòi ra đời sớm, bằng cách xin cha nó mở cho cửa hàng bán vỏ xe hơi. “Ba học lớp sáu vẫn làm nên sự sản. Con học lớp mười rồi, xin đủ, nối gót chân ba”. Cửa hàng vỏ xe hơi đó, với số vốn bạc tỷ, không đủ cho thằng con vô ra các vũ trường, các ổ chích choác trong một năm. Thằng bé đi trại cai nghiện, cha mẹ nó tiếp tục cắn đắng nhau. Hệt như cơn lũ tiền đã kéo vào nhà ai thì xác xơ, tơi tả ở đó. Xác xơ tơi tả cái phần hồn. Sau cùng, người ta cắm đầu chạy theo đồng tiền để làm gì nhỉ?
Anh nghĩ vậy, khi anh lái xe chạy phăng phăng những đồi, những núi ở miền Trung. Bên phải anh là biển, bên trái anh là núi đá dựng đứng. Đại dương xô từng lớp sóng vỗ vào ghềnh đá. Gió biển lồng lộng, ngạt ngào như thuở anh bám cửa xe đò, dang chân ra, nhắm mắt lại mà mơ. Anh muốn nhắm mắt lại quá. Có những giấc mơ, muốn mơ cũng mơ không xong. Nàng ngồi bên ghế ngang hàng với anh, kêu thét lên từng chập “Anh muốn chết hả, trời ơi! Buồn ngủ thì dừng lại mà ngủ!” Anh mỉm cười. Thế mà nàng bảo anh muốn đi cùng anh tới hết cuộc đời, tới hết mọi nẻo đường trên trái đất này. “Một đạo diễn. Một diễn viên. Một đại gia về chứng khoán… Không ai trong số đó cho em được cơ hội” Mình là một cơ hội của nàng. Kiểu gien giống mình! Vớ vẩn chưa! Một bộ gien đang nằm oằn oại trong trại cai nghiện kia rồi. Một bộ gien đang khóc lóc, mong chờ, mơ ước ở nhà, cùng với chị vú, cùng với con chó nhỏ đó thôi. Những bộ gien ấy, giống anh, nhưng chúng có được gì đâu? Hay chúng không phải gien mình? Cô vợ mình… Trời ơi! Có thể lắm!
Còn nhan sắc ngồi ghế bên kia đây thì sao nhỉ? Đêm qua, nàng đã chiếm hữa anh, đã đạt cái kiểu gien mà nàng muốn. Phải nói, cái nội y mà Thượng đế ban tặng cho nàng cực đẹp, đẹp đến tê dại những tia nhìn của anh. Một ngọc ngà với cây đàn violon trên giường. Một người đàn bà da trắng, tóc dài, trần truộng, quỳ trên giường, ru anh bằng tiếng đàn như có ma lực của cô. Nàng đã chinh phục anh bằng cách đó, thiện nghệ, nhẹ nhàng như bậc cao thủ, buông tay thanh thoát, cho dây cung căng thẳng như dây đàn, đưa mũi tên xé trong không gian một lỗ sâu hun hút. Nhưng giờ đây, khi nhớ lại, anh cắn môi. Liệu nhan sắc kia có bầu bì gì trước đó? Kiểu gien của anh có phải là một sự hợp thức hóa cho một chuyện đã rồi? Mũi tên ấy chỉ xé được không gian một lúc thôi. Rồi không gian sẽ lại liền da liền thịt như chưa hề có gì xảy ra…
Anh nhấn ga, thở dài. Lần này, cái thở dài chỉ làm cô độc bốc cao hơn.
Anh đang đi đâu đây? Đưa nàng về Đà Nẵng, nơi nàng có sẵn nhà ở đó? Quay về những sân khấu lãng tử của nàng? Xây đắp một cuộc tình mới, một cuộc đời mới? Rồi anh sẽ bắt đầu lại từ đầu, như anh đã từng bắt đầu với vợ anh, trong một gara tồi tàn ở bến xe Miền Đông dạo nào? Rồi cơn lũ tiền nong lại tràn vào nhà. Rồi lại xác xơ, tơi tả cái phần hồn. Rồi có đứa con nào đó đi cai nghiện. Rồi có đứa con còn nhỏ chỉ biết bầu bạn với bà vú và con chó con? Rồi nhan sắc kia lại ngạo nghễ nhìn anh, ngạo nghễ lao vào những cuộc tình mới như vợ anh bây giờ?
Chuông điện thoại anh reo. Người ta báo với anh có một cái gì hoảng loạn trường chứng khoán. Cái cổ phiếu anh sở hữu đang rớt giá thê thảm. Chỉ sau một đêm, anh đã mất một phần ba tài sản. Một phần ba! Ghê chưa! Mất một phần ba. Anh cười nhạt. Ông chờ đi, chừng tuần sau không chừng tôi mất sạch. Tôi khỏi đuổi thì ông cũng đi khỏi chức quản lý. Bởi tuần sau còn lương đâu nữa mà trả ông, hở ông? Còn cái xác tôi đây, tuần sau tôi cũng không biết tôi còn sống hay đã chết. Thôi đi. Tôi đang lái xe. Ông muốn tôi lao vào vách đá hay cắm đầu xuống biển, hở?
Ta đến đây tứ cố vô thân. Ta đến đây với vài trăm ngàn lận lưng của bà chủ thương tình ban tặng. Vào cuối cuộc chơi này, ta làm gì có gì trong tay. Nay từ giã cuộc chơi, ta có gì để gọi là mất nhỉ? Anh nói một mình. Chiếc xe lạng quạng trên triền dốc. Mồ hôi anh vã ra. Thực tình anh không biết mình thức hay ngủ. Anh từ từ ghé xe vào vệ đường, bên vực thẳm hun hút sâu, vách đá dựng đứng, như một vết cắt ngọt của tạo hóa, xắn xuống tận mặt biển xanh dưới kia. Anh gục đầu trên vô lăng, nhắm mắt, tay phải phản xạ kéo cái thắng tay.
Nàng không nói một lời, lặng lẽ mở cửa xe, bước xuống. Nàng đi vòng ra sau xe, nhẹ nhàng mở cốp xe. Nàng lôi cái vali ra, rồi kéo nó đi về phía trước đầu xe. Khi nàng đi ngang chỗ anh ngồi, nàng cúi người hôn lên tấm kiếng. Anh vẫn còn gục đầu trên vô lăng. Nàng cùng với cái va li lăn bánh lộp cộp trên đường, đi về hướng đỉnh dốc. Tóc nàng bồng ra trong gió biển. Váy nàng bốc lên khoe mẽ nhẹ nhàng cặp đùi dài và trắng hồng. Những nụ hoa tím rung rung trong gió, bên vệ đường, trên vách đá, nghiêng ngó nhìn nàng rồi quay đi. Khi lên đến đỉnh đồi, nàng đứng lại đón những chiếc xe vượt lên, cùng chiều. Nàng không vẫy tay. Cái váy tung bay trong gió vẫy tay hộ nàng.
Khi anh ngẩng đầu lên khỏi vô lăng, anh thấy một chiếc xe hơi ghé vô cạnh nàng. Đèn xi nhan bên phải lấp loáng trong ánh nắng chói chang. Nàng lên xe.
Anh mỉm cười. Nàng giống anh thôi. Người ta cũng không biết mình đi đâu và tìm kiếm cái gì. Cái có được chỉ là dăm ba hạnh phúc lẻ. Anh đoán nàng sẽ lại hỏi gã lái xe cho nàng quá giang kia… “Bên trong em có mặc nội y không?” Nàng đang bước xuống từ cơ hội này để bước lên một cơ hội khác.
…Dăm ba hạnh phúc lẻ. Anh thở dài, nhìn theo chiếc xe kia lao đầu về phía trước.

*** ***
***
3

Anh ngã gục trong đám ma của thằng con anh. Nó trốn trại cai nghiện về. Nó tiếp tục mơ trong làn khói trắng tang tóc của heroin. Trên đường bay về nơi có hạnh phúc lẻ của nó, nó đã sử dụng quá liều. Mặc cho khách khứa đến thăm đứng chật cả sân trước, anh trốn ra sân sau, ngả lưng trên chiếc võng mà chị vú thường nằm. Người anh nặng như có một chiếc xe hơi đè lên ngực. Anh không biết mình thức hay ngủ. Trong mơ màng, anh nghe chị vú nói với con bé. Anh nghe tiếng con chó ủng ẳng xung quanh.
- Anh hai con đi luôn hả vú? Anh hai nằm trong cái hộp đó sao bảo là đi luôn?
- Ừ, thôi con lo ăn đi, ăn để lớn.
- Lớn để làm gì hả vú? Để như ba con, để như mẹ con, để như anh hai con. Con không lớn đâu vú ơi. Con không ăn! Con không ăn!
- Sao vậy con? Mẹ con la vú…
- Vú không hiểu hả? Con không ăn để không lớn. Vú chờ đi, sau này vú lớn, vú sẽ hiểu thôi mà!
Anh giật mình. Đó là câu nói người ta thường bảo nó. “Sau này con lớn con sẽ hiểu!” Giờ nó trả ngược lại người ta. Rồi chúng ta sẽ lớn. Lạ quá! Sao lúc nào mình cũng nghĩ rằng mình đã lớn rồi?
VÔ NGÃ
(THIỆN PHẠM)

[thylanthao]

Hoàng Yến, cựu học sinh khóa 8 Trường Trung Học Gò Công, Gốc người xã Tân Niên Tây . Nguyên giáo viên thuộc Sở Học Chánh Gò Công . Hiện tạm cư tại New York

BIỂN NƠI ĐẤT KHÁCH.




Anh hứa mai dẫn em ra biển,
Cho gió thổi tung hết muộn phiền,
Để sóng xua đi bao tủi hận
Và... Mình chung một khoảng trời riêng.
**
Nắng lên hực sáng mặt trùng dương,
Ba sáu năm lưu lạc cõi buồn,
Bên nỗi nhớ nhà, bên Tổ Quốc,
Làm sao xoá được chữ Quê Hương?
**
Bước sóng đôi trên bãi cát mềm,
Lắng nghe nhịp đập của con tim,
Luân lưu máu đỏ trong lồng ngực,
Thương ngày xưa một thuở êm đềm.
**
Buổi chiều xuống chậm hoàng hôn tím,
Vạt nắng thưa yếu ớt ngày tàn,
Yêu nhau từ những ngày xa lắm,
Chập chờn mộng ảo bóng thời gian.
**
Đêm lắng nghe sóng vỗ rì rào,
Dòng đời xuôi ngược, lạc loài nhau,
Biển nơi đất khách làm sao đẹp,
Bằng biển quê mình dẫu bể dâu.
**
Trở về từ biển lòng thư thái,
Rồi mai đây mổi người một phương,
Bao nhiêu lưu luyến, bao ngần ngại,
Hẹn một ngày về lại cố hương.!

Hoàng Yến

[thylanthao]

Về Ngang Trường Cũ .

Viết cho Trường Tiểu Học Tân Niên Tây-Hoà Tân- Gò Công
***

Chiều tháng Hạ tôi về ngang trường cũ,
Nơi một thời kỷ niệm ấu thơ xưa,
Ôi! Tất cả đã trở thành quá khứ,
Mắt lệ nhoà theo sợi nắng lưa thưa.
***
Chiều tháng Hạ tôi về ngang trường cũ,
Gốc cây bàng nơi cò chập nhảy dây,
Đã mất biệt và không còn vết tích,
Dẫu theo tôi suốt tháng rộng năm dài.
***
Chiều tháng Hạ tôi về ngang trường cũ,
Thầy, Cô xưa bây giờ ở nơi đâu?
Ôi! Nước mất, nhà tan và tất cả...
Còn trong tôi vỏn vẹn một niềm đau.
***
Chiều tháng Hạ tôi về ngang trường cũ,
Ngậm ngùi thương hình bóng dấu yêu xưa,
Thôi! Xa hết! tiếng trống trường vĩnh viễn,
Đời bể dâu buồn: sáng nắng, chiều mưa!
Hoàng Yến

[thylanthao]

MỘT THOÁNG MƠ


Một thoáng mơ thôi,
Một thoáng mơ trên dòng lịch sử .
Bảy Mươi Hai, Hè Đỏ Lửa vang danh,
Tái chiếm thành Quảng Trị .
Giữa hoang tàn, hào khí bốc lên cao .
Bảy Mươi Lăm, ngày lịch sử ô danh,
Bỏ thành rồi mất nước .
Những người con chiến cuộc
Đành gãy cánh thiên thần .
Ôi chiến trường sao quạnh quẽ buồn tênh .
Chẳng bị thương mà tim mình rơi máu .

16-05-1981
K1 . Tân Lập . Vĩnh Phú
Thi phẩm Hoa Xương Rồng
Trần Minh Hải

[thylanthao]

CHỊ EM
*




Em thường hát”
Chị mười sáu tuổi theo chồng
Nón che ngang mặt, bước vòng lối sau…
Bởi chị lỡ với tình lang… Bởi chị mang bầu trước ngày cưới, trước ngày thú phạt với hai họ. Chị theo anh lấy chồng, nón che ngang mặt bước vòng lối sau. Chị không được đi cửa trước, đàng hoàng như những cô dâu khác. Chị phải che đi sự xấu hổ của gia đình.
Rồi chị một đời sầu khổ. Con cái lóc nhóc. Nhà cửa rách bươm. Rách như tâm hồn chị. Cái tình xưa tan tác theo cái nghèo. Như thể tình là cục muối, còn nghèo là con nước lớn. Nước càng lớn, muối càng tan, càng loãng.

*** *** ***
Em không theo bước chị. Em quyết bỏ cái xứ hèn kém này mà đi. Bỏ lại những thằng Còi, thằng Cọc… lông bông, cù bơ cù bấc trong làng trong xóm. Em quá sợ đời như chị. Em quá sợ hồn vía rách bươm. Em quá sợ bầy con lóc nhóc. Quá sợ ông chồng nhạt như cục muối pha vào sông đang nước lớn.

*** *** ***
Em theo chồng về Hàn Quốc. Cái gì chờ em phía trước? Em không biết. Lành hay dữ? Em không biết nhưng em phải đi. Em quyết chí đi.
Xóm làng đưa em rộn rịp. Làng trên xóm dưới có đủ. Em không phải bước vòng cửa sau như chị. Em đàng hoàng đứng ở cửa chính. Em nghe người ta nhắc lại chuyện xưa. Chuyện con Mẳn mới sanh chỉ nặng có chín trăm gờ ram, nhẹ hơn con cá lóc đồng. Giờ, con Mẳn đã đi lấy chồng. Nó kia. Đẹp hôn? Mà chồng ngoại quốc nữa chớ!
Em có định mang hết những điều ấy vào ký ức? Ký ức Việt Nam hồn nhiên và nghèo. Em có kịp ghi nhớ hết không, trước khi em đi xứ người? Cái đáng giá ngàn vàng của em chỉ được trả 500USD. Một dị chủng đang đứng kế bên em. Anh ta nhăn mũi mà chụp hình cưới. Vì anh ta bứt rứt mùi cá ai kho nồng nặc mùi nước mắm đồng. Thằng rể thốt lên sao thúi quá? Bà con cười rần, rộng lượng “Lạ nước lạ cái nó vậy đó! Nhưng ở riết rồi nó sẽ mê bên vợ nó thôi mà!” Mê thật không?

*** *** ***

Chị đưa dâu em. Anh rể được một bữa ăn mặc tươi tỉnh đưa em. Chị khóc. Chị dúi vào tay em một triệu tiền ăn cưới. Chị vừa bán được một con heo. Em giằng ra, không chịu. Chị để nuôi các cháu, chị ơi. Em đi, em khá hơn chị mà. Em đi, em ráng làm cho cha mẹ, dòng họ rạng rỡ...

*** *** ***

Có khi nào ông ôm lấy cục thịt nóng ấm của chính mình vào lòng chưa? Chưa hả? Có gì đâu thấy ghê cha nội? Tui có biểu ông cắt thịt ông ra mà ôm đâu. Là ông ôm con ông đó. Con trai, con gái gì cũng vậy, cũng là cục thịt của chính ông. Ông nghe máu nó chảy trong mình âm ấm, quen quen. Ôi! Thương con nó khó tả ghê lắm ông ơi…

*** *** ***
Người cha ôm xác con gái mình từ máy bay đưa xuống. Nó là một đống bầy nhầy đặt trong túi plastic. Nó không nóng ấm. Nó lạnh tanh, lạnh ngắt. Nhưng giọt nước mắt ông ta nhểu xuống thì nóng. Nóng như bốc khói khi nó rơi lả tả theo băng ca lên xe cứu thương lấp loáng ánh đèn đỏ, để đưa đống bầy nhầy từ sân bay, về nhà xác. Những dấu giày, dấu chân loang loáng đưa tới, vô tình đạp lên những vũng nước mắt nho nhỏ, bốc khói ấy. Đã bao lần ta đạp lên nỗi đau của kẻ khác theo kiểu ấy mà ta không hay, không biết?

*** *** ***
Đống thịt bầy nhầy trong túi plastic ấy đã từng là con Mẳn, nhan sắc một thời. Phải ở độ cao mười tám tầng của một cao ốc, cộng với một nhan sắc nặng năm mươi ba ký lô, cộng với một ê chề đau đớn, cộng thêm một nỗi cô đơn bén ngọt như lưỡi dao cạo cắt vào đời, mới ra được đống thịt bầy nhầy ấy. Cha mẹ ơi, con đi! Chị ơi em đi! Bé yêu ơi, con giờ này nơi đâu mà mẹ không được gặp? Mẹ chỉ là cái máy, để đẻ ra con thôi sao? Bé yêu ơi, mẹ đi đây. Con ở lại mạnh giỏi. Gió ơi sao mạnh quá! Mình sẽ xuống nơi sâu thẳm kia là được về Việt Nam. Mình sẽ được về nhà! Tôi xin lỗi tất cả. Tôi về nhà đây!
Những tờ giấy bằng tiếng Hàn trong tay người cha đau khổ. Nó chứng thực một cái gì đó, ông không hiểu. Nhưng có ai làm người trong cảnh này, hiểu được cái chết ấy chứng thực cái gì? Ông không được ôm ấp da thịt ấm nồng của chính mình nữa. Ông ôm một khối bầy nhầy đông lạnh, đã trả về với đất trời, đã trả về với tro bụi. Những ngọn lửa của lò thiêu xác rười rượi buồn nhìn vào xác Mẳn. Thôi cô đi, mạnh giỏi!

*** *** ***

Hũ tro cốt kia chị ôm trong tay. Xe thì lao đi. Mà mưa thì đổ xuống. Chị sững sờ tự hỏi, mưa ở đâu ra vậy? Mưa ở ngoài kia hay mưa ở trong lòng? Chị rưng rưng nhớ lại câu ca của em.
“Chị mười sáu tuổi theo chồng
Nón che ngang mặt, bước vòng lối sau…”

VÔ NGÃ
(THIỆN PHẠM)

[thylanthao]

Khách lạ của vườn xưa



Lần này lưới trời lồng lộng kia đã sập xuống. Hai cha con ông phải ra tòa một lượt. Tù chắc rồi không khác được đâu.
Tiếng vỗ một bàn tay sẽ được nghe ra sao? Phi lý thật. Hai tay vỗ sẽ ném vào đời một tiếng vang. Còn một tay vỗ…? Vậy mà ông đã được nghe rồi. Lần đó, chỉ với một bàn tay, ông vỗ vào gương, nơi đang phản chiếu khuôn mặt ông. Ông đấm vào ông trong gương. Một bàn tay hiện ra trong gương chỉ trong chớp mắt. Và tiếng vỗ ấy vang lên: tiếng kêu vụn vỡ của kính. Tay ông tóe máu. Khuôn mặt người có vẻ khả kính của ông biến mất. Ông phải tự mình băng bó bàn tay máu. Rồi tự mình rót rượu ra ly, van nài rượu làm dịu cái hoang mang trong lòng. Ông căm ghét khuôn mặt khả kính của chính mình. Nó giả tạo làm sao, hèn nhát làm sao! Trời ơi, ông tự hỏi, khuôn mặt phong sương của người lính năm nào đã biến đi đâu. Giờ đời chỉ để lại trên ông khuôn mặt của tiền tài, của danh lợi, của ai ấy! Một bàn tay vỗ vào gương nghe lòng mình tan vỡ. Một bàn tay vỗ phá nát một ảo ảnh cứ ngỡ mãi trường tồn. Công án phật giáo kia ông hiểu được chừng ấy.
Vườn xưa đây rồi. Về quê lần này, bao lâu mình mới được về thăm lần nữa? Ông không biết. Ra đi tóc xanh, trở về tóc bạc. Chắc không bao giờ có được lần nữa…
“Ta đã là khách lạ của vườn xưa”. Ông buột miệng đọc lên câu thơ mà chính mình cũng chẳng nhớ nổi nó của ai .
Một con chim có bộ lông vàng rực, rằn rằn, bông bông như bếp than cháy đượm, bay vút lên từ gốc gáo dầm chân dưới kinh nước cạn. Chim bìm bịp của những con nước lớn ròng… Cánh bay của nó quáng quàng trong vườn lá, lượn lờ như một dấu hỏi. Người lạ trong vườn lá ấy là ai. Dưới những gốc gáo ấy ngày xưa có những con cá rô trủi đen mình mẩy, uốn cong nứt mỡ vàng trong những đống lửa rơm của lũ trẻ đồng. Làn khói thơm tho và mỡ màng kia đã theo chúng vào trong mơ. Trong mơ có cả những ụn nước trắng xóa bừng nở trong không gian khi lũ trẻ nhảy ùm xuống tắm sông. Trong mơ có cả những cánh đồng đất đen trơ gốc rạ; những cánh diều đứt dây bay loạng choạng như một nỗi lo âu. Trong mơ còn có tiếng trực thăng quần thảo hòng che lấp tiếng dế gáy râm ran. Những trang vở học trò bị đốt cháy trong những mái nhà liêu xiêu. Những cuộc tản cư trùng điệp bên những tán dừa bị cắt ngọn, bị thiêu rụi vì đạn pháo vù vù. Những bụi tre cháy đỏ vì bom đạn hừng hực những tham vọng. Bom đạn dội xuống đồng làng. Hóa chất dội xuống đồng làng. Cây ngã. Nhà ngã. Người ngã xuống. Đất đen bầm mặt giận hờn, sụt sùi thẹo vết. Những nấm đất chôn người vội vàng, kêu gào bao thù oán. Những đứa trẻ phải vội lớn lên, vội ra đi, vội lìa bỏ quê hương theo về các ngã khác nhau. Người ta nói đó là chiến tranh. Bạn ông nói nó là nỗi đau của con người. Bạn ông - thằng bạn gàn khác người.
Nó tên Nhẫn. Chữ nghĩa của nó ít nên nó nói câu nào như thể tát tai người ta câu đó. Học chữ đầy một lá mít nó cho rằng đủ nên thôi. Nó là thằng rủ ông đi cách mạng. Đầu óc nó giản đơn như củ khoai hột lúa. “Cách mạng là chống lại cái ác, cái xấu vậy thôi”. Ý hướng ấy cay nồng như ly rượu đế Gò Đen hôm uống máu ăn thề. Không có vườn đào như trong Tam quốc chí. Không có đủ ba người để kết nghĩa mà chỉ có hai: ông và nó, trong vườn lá này đây. Ly rượu ấy cháy rần rật trong người. Nó đẩy những thân người chưa được hai mươi tuổi lao vào lửa đạn nhẹ bổng như lông hồng. “Cách mạng là chống lại cái ác, cái xấu vậy thôi”. Vậy là họ đi. Vậy là họ đến.
Con đường ấy thường không trơn tru, gẫy gọn như khi người ta ngồi ung dung kể lại. Thực ra nó có hàng đống khúc quanh, hàng tá những lựng khựng, ngập ngừng, có khi phản trắc nữa. Đó là chưa kể những toan tính đê hèn, nhỏ mọn của những kẻ đi trên con đường ấy. Cho dù đó là con đường sáng.
Năm ông rời vườn lá ra đi, cô Hồng con địa chủ Hoài vừa tròn mười tám. Da con gái có lội trong bùn đen cấy lúa vẫn trắng, trắng ngần trong cả nhớ nhung. Cái cười nhoẻn miệng của cô đã khắc lên ba lô hai anh lính trẻ một ước mơ. Rồi công danh đột nhiên hiện ra như trái bom đìa, nổ banh xác những trí tưởng tượng, những mơ mộng hiền lành của ông. Ông được xét lý lịch, được đề bạt này này nọ nọ. Cô Hồng con địa chủ phải bị gạt ra khỏi tâm tưởng chứ nói gì đến nghĩa phu thê cho rắc rối cuộc đời!
Nhẫn thì khác. Anh chỉ chịu đựng những quả bom đìa từ máy bay rải xuống chứ tuyệt nhiên không hề hấn trước bom đìa của công danh. Một hôm từ trong núi, Nhẫn nhìn theo đàn cò chấp chới mang nỗi nhớ nhà bay về hướng đồng bằng. Nó thở dài. Nó nhắc cô Hồng với ông. Tao mà không kẹt cách mạng tao nhờ má tao hỏi cưới Hồng. Ông cười đẩy đưa theo bạn. Vậy mày viết thơ cho người ta đi. Nó thở dài còn nặng hơn: chữ nghĩa mới đầy lá mít viết làm sao hả mậy? Đầu thơ mình gởi cho người ta mình đề kính thưa em Hồng hay kính gởi em Hồng… Thiệt không biết viết sao nữa. Nó khờ quá, cái thằng! Ông sắp làm quan to đến nơi rồi mà nó còn chưa hay. Thôi để nó rước món nợ cô Hồng thay cho mình. Ông đã viết thư tình, gởi Hồng. Còn Nhẫn thì cưới vợ, cưới Hồng.
Quả đó là món nợ. Sau ngày hòa bình lập lại, Nhẫn về quê. Anh về với mái nhà rách nát, về với cô vợ bị bom đạn lấy mất một mắt, về với một đứa con ngơ ngơ ngẩn ngẩn không tỉnh không mê. Hai vợ chồng trông đợi đứa sau, hy vọng và hy vọng, rằng nó sẽ không nhiễm cái chất độc thù vặt và thù dai như kẻ tiểu nhân - chất Dioxin. Đứa con sau ra đời như tiếng vỗ một bàn tay vào không gian sâu thẳm. Hai vợ chồng lảo đảo dìu nhau đi trên đường đời đầy thất vọng. Nhưng anh là một người lính thật sự. Lính đến nỗi không mặc áo lính nữa, anh vẫn còn chất lính. Người lính ấy chiều chiều nhìn vợ chống xuồng về bến sông trước nhà. Mặt mũi Hồng phai lạt dần những nhan sắc. Thời gian và những tội tình khắc lên mặt cô những đường nét già nua. Làn da trắng của ngày nào thay bởi màu sương gió. Con cái đau bệnh, Hồng phải chạy vạy khắp nơi. Người lính nhìn thấy hết nhưng không làm gì được hơn cho vợ cho con. Anh giấu những giọt nước mắt vô cớ rớt ra. Anh cắn răng kìm những xúc cảm đúc thành một tiếng hét lớn như một thanh gươm vọt lên giữa trời. Tội tình của ai mà vợ anh con anh phải hứng chịu hở trời? Sao ông không chọn tôi mà tấn công đi. Tôi, thằng Nhẫn, ngang bướng có thừa, có chịu chết banh xác thay cho vợ con cũng được mà. Câu hỏi ấy, và thanh gươm vọt lên giữa trời kia không được đáp trả, không một tiếng vọng lại nào. Cứ như tiếng vỗ một bàn tay…
Làng xã nơi Nhẫn tham gia công tác tình cờ lại nhan nhản bọn vô lại. Chúng xem quan trường là cái chợ để bán mua. Chúng coi đời dân như bàn đạp của chiếc xe đạp, để chúng đạp mạnh, để chúng lao lên đỉnh dốc của chức tước, của lợi danh. Ông bí thơ Nhẫn có hàng đống việc để làm, để nghĩ. Anh nghĩ gì? Thì cũng nghĩ như xưa. “Cách mạng là chống lại cái ác, cái xấu vậy thôi”. Ông bí thơ Nhẫn vì thế có nhiều bạn dân và có quá nhiều thù oán của sâu dân mọt nước. Nhẫn gánh một gánh nhà neo túng lao đao. Nhẫn thêm một gánh quan trường lận đận. Chữ nghĩa của Nhẫn chỉ đầy lá mít. Vậy thì con đường êm ái nhất mà Nhẫn phải chọn là xin thôi làng xã, quay về nuôi vợ con. Nhẫn đau đáu mong chờ người khác tài giỏi hơn mình lo cho dân “chống lại cái ác, cái xấu”. Bản thân cái dốt của mình cũng là một cái xấu. Biết đâu sau này nó biến tướng thành cái ác cũng chưa biết chừng! Nghĩ vậy, Nhẫn âm thầm học lại, từng chút từng chút một. Vì tánh tình khoáng đạt, căm ghét lũ tiểu nhân, Nhẫn tìm về sách thánh hiền, đạo Khổng, đạo Phật, về Thiền…! Có lần ông về quê giỗ má, giữa các quan chức toàn chủ tịch tập đoàn này nọ, nào tổng cục, nào thứ trưởng các cái, Nhẫn ong óng chỉ ra ai là quân tử, ai kẻ tiểu nhân. Sống nổi với nó không! Ông nói nó: “Bộ hết cái học rồi sao Nhẫn, mày cứ lựa cái người ta chê cổ hủ lạc hậu để đâm đầu vô”. Nhẫn cười. “Mày nói theo miệng kẻ khác, núp sau lưng kẻ khác, ném đá dấu tay quen rồi hả mậy? Đạo thánh hiền lạc hậu chỗ nào, cao cấp chỗ nào mầy có thiệt biết không bớ ông chủ tịch tập đoàn”. Ông đớ lưỡi. Núp sau lưng kẻ khác, nói theo miệng kẻ khác riết quen rồi… Cái thằng không nói thì thôi, nói ra như tát tai người ta!
Đêm đọc sách thánh hiền, ngày Nhẫn đóng tủ thờ, cái nghề truyền đời từ cha anh, vốn là người thợ mộc tài hoa, danh tiếng của làng. May thay, hồn và xác của Nhẫn được nhập một phần hồn xác của người xưa. Nhẫn đóng tủ thờ khéo lắm, khách khứa nườm nượp. Hình chạm khắc, hình sơn mài trên tủ Nhẫn chỉ răm rắp một thứ là cây tre. Không Mai Lan Cúc Trúc, không Long Lân Qui Phụng gì hết, chỉ tre là tre thôi. Những cây tre đứng lên dõng dạc, thân thẳng và ruột bọng thang, như người quân tử. Quân tử chỉ sợ lẽ phải. Quân tử quyết không luồn cúi trước bất cứ nghịch cảnh nào. Nhẫn làm thợ tài hoa như người nghệ sĩ. Nhẫn đã làm là say mê, quên ăn quên ngủ. Súc gỗ lặng câm trong tay Nhẫn, tre mọc lên bừng bừng sống động có tánh khí hẳn hoi: tánh hơi nóng. Khách hàng mê Nhẫn nhưng cũng lắm phen thở dài vì cái tánh gàn của ông thợ.
Khi Nhẫn quay cuồng với những khó khăn dạo đó, ông đã thôi quân ngũ, đã quản lý một tập đoàn xây dựng lớn. Con trai ông học giỏi lắm. Nó đi Đông Đức. Nó làm kỹ sư. Rồi nó cũng quản lý một tập đoàn như ông. Những đứa con của Nhẫn lờ khờ bao nhiêu thì con trai ông tinh ranh bấy nhiêu. Cả hai cha con ông, hai mái đầu trí tuệ đã đục khoét biết bao nhiêu con đường, biết bao nhiêu cây cầu, biết bao nhiêu trụ điện cao thế kéo dài từ Bắc chí Nam. Tự an ủi rằng mình đang góp phần xây dựng đất nước, hai cha con ông đã mạnh tay mang của cải về nhà, mạnh tay đút trên lót dưới. Vừa xây nhà cho mình to ra vừa cố tạo những mảnh áo giáp vững chắc để bảo vệ cái gia sản, cái “sự nghiệp” của mình. Nói thì cha con ông sẽ nói theo miệng đời rằng vì công cuộc này, vì sự nghiệp nọ. Nghĩ thì cha con ông sẽ nghĩ theo lối của mình. Trong vụ này ta được lợi gì đây? Lợi! Lợi! Lợi! Cuộc sống cha con ông đơn điệu đến tầm thường. Trời xanh cao lồng lộng cố tình lờ đi cho cha con ông. Nhưng sự lờ ấy cũng không kéo dài mãi. Cả hai dần lộ ra sự thật như cái kim trong bọc không giữ được lâu. Lần này cả hai cha con ông chắc phải ra tòa một lượt….
Vườn xưa hôm nay đón ta như khách lạ. Khách lạ không vì lâu ngày ông mới trở về. Khách lạ là bởi ông hôm nay đây không giống với ông hồi ra đi theo cách mạng, hồi ông là người lính của năm xưa. Con người ông giờ khác hẳn. Chí khí không. Mạnh mẽ không. Mà nó nhão nhớt, dịu oặt như nhánh cây tầm gởi kia, đeo bám đời riêng vào công cuộc chung. Ông đấy! Khuôn mặt khả kính của ngài chủ tịch tập đoàn đấy. Có đập vỡ nát bao nhiêu gương thì cũng không xóa nổi khuôn mặt mình trong đó. Ông thở dài. Phải chi mình sống thật như Nhẫn, dù chỉ năm mười năm thôi cũng được…
Mộ mẹ ông đây rồi. Nắm đất lơ thơ trên gò đống giữa đồng, được Nhẫn xây vòng rào xi măng cẩn thận. Ông làm gì có thì giờ mà chăm chút cho mộ mẹ. Trăm sự lại là Nhẫn, bạn ông thôi. “Má mày như má tao vậy thôi. Mày yên tâm công tác đi, đừng lo, tao liệu được mà. Bà đẻ ra tụi mình, không phải là những thằng mất dạy, thế là quí lắm rồi”. Ông từng bật cười vì lời của Nhẫn. Đi cách mạng, những thằng như ông và Nhẫn là những thằng mất dạy được sao? Giờ ông mới hiểu: thế mà có đấy. Ông đốt một nắm nhang. Gió chướng thổi lồng lộng trên đồng. Cái quẹt chật vật lắm mới phát lửa. Cầm nắm nhang trong tay, ông cầu mong mẹ được an nghỉ, được siêu thoát. Ông cầu mẹ tha thứ cho những gì sai quấy ông đã gây ra. Rồi như có điều gì thúc giục, ông đi lang thang đến những gò đất gần đó, thắp nhang cho cả những nấm mồ vô chủ. Ông không chủ định làm chuyện này, xưa nay ông chưa từng làm thế.
Chỉ có Nhẫn là làm thế và vẫn thường làm thế. Vụ đốt nhang nổi tiếng của Nhẫn, đến nỗi bị đưa ra ra tổ chức phê bình, xảy ra vào những ngày cuối đất nước toàn thắng 30 - 4 - 1975. Quân của ông và Nhẫn sắp giải phóng Cần Thơ, tức Vùng Bốn thời ấy. Vị tướng trẻ, tổng chỉ huy của quân đội Sài Gòn cũ tử thủ đến cùng, chống cự cách mạng đến cùng. Khi biết không thể đi ngược lại với lịch sử đất nước này được nữa, ông tự sát bằng một khẩu R16 xổ thẳng một băng đạn vào ngực, ngay tại bàn làm việc của bộ chỉ huy, quyết không đầu hàng. Trong hàng ngũ quân giải phóng, Nhẫn là thằng quái lạ. Nó đốt mấy cây nhang tưởng niệm vị tướng kia! Nó nói đơn giản công khai “Tao đốt nhang cho người chí khí. Họ chỉ mắc sai lầm là không đi cùng hướng với mình. Tao tôn trọng họ vì chí khí. Theo tao người như vậy trong hàng ngũ của mình cũng khó kiếm. Tao biết đa phần tham sống sợ chết”. Ủa, nó nói ai vậy? Nó nói giống y như nó đang chửi thẳng vào mặt mình vậy. Nó đi trong gan trong ruột mình hồi nào vậy ta? Vậy là đủ cho Nhẫn nhận hàng đống búa rìu của tổ chức. Tổ chức nói trắng ra là ông, là cá nhân ông lúc đó chứ ai. Mượn uy quyền của tập thể, của số đông, ông tha hồ “truy sát” Nhẫn, hạ Nhẫn xuống tới cùng, để nâng mình lên tới cùng. Sự sơ hở, non dại của kẻ khác là cơ hội tuyệt vời trên đường thăng tiến của ta! Ha, ha, ha! Ông đã từng hả hê biết nhường nào, đã từng cho rằng mình khôn ngoan biết nhường nào! Đạp lên danh dự và thân xác đồng đội là khôn ngoan!... Sau này, khi nhắc đến chuyện đó mẹ ông bênh Nhẫn. “Chiến tranh là chiến tranh. Chết chóc là chết chóc. Người ta chống mình là vì người ta đi lạc đường. Vậy mà đến khi người ta chết rồi mình vẫn không khoan dung, không tha thứ cho người ta. Thử hỏi tụi bây chí khí ở chỗ nào? Bây tệ ở chỗ không dám la lớn lên: Nhẫn ơi, mày đúng. Đất nước hùng mạnh là nhờ ở nhân nghĩa, chứ không nhờ ở bạo lực, ở oán thù”. Mẹ ông đã mắng ông như vậy. Khói của những đám đốt đồng nương theo gió chướng làm cay mắt ông. Ký ức cứ dội về từng đợt như những gáo nước dội vào tâm trí làm ông cảm thấy nóng mặt có, gai gai da thịt có, thậm chí mềm nhũn cả người cũng có. Gió của Tết quê ông. Khói đốt đồng của quê ông… Một tiếng thở dài kéo đến trong làn gió. Những điều đơn sơ và man mác tâm hồn này bao lâu rồi không đến bên mình nữa nhỉ?
Mây đen bỗng kéo về càng lúc càng đông. Những hạt mưa trái mùa trong gió chướng bắt đầu nhảy nhót trên đám đất ruộng khô nẻ. Chúng vẽ nên những ngôi sao nho nhỏ trên đất khô. Có lẽ ông phải về thôi. “Mưa vào tháng chạp, lạ chưa!” Ông lẩm nhẩm rồi bước gấp trên đồng, hướng về những rặng cây trong xóm.
Vào đến vườn cây, ông thấy cô Hồng và hai đứa con đã lớn tồng ngồng còn ngẩn ngẩn ngơ ngơ lội trong cái đìa đã tát cạn nước. Bùn đen sền sệt vẫn lộ ra những con cá lóc đen thủi, những con cá rô xòe kỳ dương vây, giãy đành đạch trên vách ao tìm đường thoát thân. Đùi trắng thanh xuân của Hồng dạo nào vẫn thấp thoáng trong bùn. Hồng nhìn ông cười cười.
- Anh hai về lẹ đi, mưa tới đó. Để em bắt xong mấy con cá lóc đồng này về làm thêm mồi cho anh với anh Nhẫn nhậu.
Hai đứa bé trong thân xác người lớn cười ré lên khi tóm được một chú cá. Hai thằng vùi hẳn trong bùn, loi ngoi, đen nhẻm như hai con cá lóc lớn, vừa bắt cá vừa đùa giỡn ngây ngô. Chúng kêu ầm lên khi trông thấy ông.
- Bác hai! Ớ… bác hai!
Ông bất giác đứng tần ngần hồi lâu. Rồi ông chậc lưỡi, cúi đầu, không nói gì lầm lũi bước đi. Không nghĩ nữa, không nghĩ gì nữa. Ông đã mệt mỏi với những ý nghĩ của mình lắm rồi. Nhưng những bức thư ông đã viết giùm Nhẫn, gởi cho Hồng vẫn ào ạt bay tới. Thực ra mình có yêu Hồng. Thực ra mình đã trốn chạy Hồng, vì lý lịch của cô. Thực ra mình đã không tác hợp cho Hồng và Nhẫn mà mình đã đổ vấy cho họ. Thực ra mình vì cái gì hở trời! Ông bước vội hơn khi mưa đuổi sau lưng.
Vậy mà những trái chín như những đốm lửa đỏ của cây ớt hoang trong vườn vắng vẫn hiện rõ trong mắt ông. Vừa đi vừa chạy ông vẫn trông thấy nó. Một thoáng, ông liếc nhìn quanh. Đã chắc không có ai quanh đây rồi, ông thò tay hái một túm cho đại vào túi. Mưa tới to hơn, nặng hạt hơn, ông chạy riết vào hướng nhà của Nhẫn.
Nhẫn đang ngồi chờ ông bên mâm rượu. Chai đế Gò Đen rót ra hai ly. Bọt rượu li ti sủi tăm. Rượu mạnh đây. Nuốt qua khỏi cổ nó sẽ đốt cháy dài xuống tới bụng. Rượu đi tới đâu là biết tới đó. Rượu đổ vào dĩa khô mực. Nhẫn bật quẹt lên. Ngọn lửa xanh biếc như con mắt nhấp nháy tươi cười bốc lên. Lửa chồm lên thân mhững con khô đang uốn cong răng rắc. Hương thơm bựng lên mơ màng như một bâng khuâng.
- Tháng chạp mà mưa, kỳ quá hả mậy? Nhẫn chép miệng nhìn trời.
Ông ngồi xuống, thở hào hển vì mệt. Lôi túm ớt trong túi ra, ông bỏ cả vào mâm. Với tay đón ly rượu, ông định tợp một cái, định đẩy hết mọi ý nghĩ lúc nãy bay hơi theo men rượu. Ai ngờ ông bạn quí của ông kéo giật ông lại.
- Nhà có ớt thì ăn, không thì thôi. Ai mượn mày hái của người ta.
A, cái thằng này, càng già càng gàn. Thế này thì còn ai chịu nổi nó nữa. Ông đã mệt đừ cả hồn lẫn xác. Giờ còn thêm trò gàn này nữa. Ông sẵng giọng:
- Thì cái nắm ớt này có giá trị gì đâu, mà mày xài xể tao hả Nhẫn?
- Ừ. Có giá trị gì đâu. Vậy mà nó cũng hạ được giá trị của mày xuống một bậc đó. Mày thấy có tức không? Lính tráng gì kỳ vậy mậy? Trái cà, trái ớt của dân…
Ông sững người bừng sáng. Cả một đời, một sự nghiệp, rời quân ngũ mình vẫn còn là người lính. Người lính được làm việc này sao? Mà thôi, chỉ cần là người thôi, được làm việc này sao? Ông sai rồi, đúng là sai mất rồi. Ông sai từ cái nhỏ nhất, tầm thường nhất sai lên. Ông đã sai dài dài mới có hôm nay đây. Lấy cái gì không phải của mình là ăn cắp.
Tiếng vỗ một bàn tay! Công án Phật giáo ông nghiền ngẫm mãi giờ mới được đốn ngộ. Làm người khó! Làm người khó! Vi nhân nan… Nhẫn ơi, cái sách thánh hiền phong kiến của mày hay lắm!
Nhẫn bình thản uống rượu. Trời tối dần lúc nào không ai hay. Có tiếng đờn kìm lao rao vọng lên từ bến sông trước nhà. Ông tưởng như tiếng đàn làm chao chát, rơi rụng những cánh chim bay trong đêm. Ông nhắm mắt lại để nghe hương cá lóc nướng lâng lâng cất lên từ chái bếp sau nhà. Ông nuốt nhẹ hớp rượu. Ông nuốt luôn cả cái giọng ngang ngạnh của Nhẫn vào lòng.
- Không! Làm người không khó. Làm tiểu nhân để nhỏ nhen, để đê hèn vì danh lợi thì không khó. Chỉ có làm chính nhân quân tử mới khó, bạn ơi!

Thiện Phạm
( Vô Ngả)

[thylanthao]

PHÓNG SỰ ẢNH
*



Ấn tượng đầu tiên khi tôi gặp gia đình họ - chỉ gồm ba người đàn ông, một ông nội, một con trai, một cháu nội trai – là họ giống nhau như đúc. Lúc đó, họ đang quây quần ăn cơm với nhau trên chiếc chiếu rách trải trước hiên nhà. Một khuôn mặt sao ra ba lần, rồi gắn lên ba cái mặt đàn ông, để nhìn thế giới và thế giới nhìn vào. Ta có cảm giác chỉ có một người ngồi đó rồi phân thân ra ba đoạn đời khác nhau. Người ấy - ông nội - quá khứ. Người ấy - ông bố - hiện tại. Người ấy - thằng bé con - tương lai.
Thằng bé con ngửng đầu lên nhìn khi tôi bước vào sân nhà. Đó là một cái sân bằng phẳng, nền cát núi mịn, rợp bóng của những bụi tầm vông um tùm. Nhưng người cất tiếng hỏi trước là ông nội, mặc dù ông chẳng nhìn ra sân, hình như ông nhìn trớt qua đầu tôi, phóng mắt lên ngọn núi xanh xanh trước nhà.
- Nhà có khách hả con? Ông cụ hỏi vậy. Tôi nhìn vào mắt cụ và biết rằng cụ bị mù. Tôi chào cả nhà.
- Dạ chào bác, chào anh, chào cháu. Tôi là phóng viên báo…
Ông cụ khẽ gật, cười theo hướng mà ông nghe có tiếng tôi.
- Gặp bữa, chú ăn cơm luôn. Chú thứ mấy?
- Dạ, cháu thứ tư. Cụ cứ gọi thằng tư. Con còn nhỏ tuổi hơn anh đây…
- Chào hỏi vậy đủ rồi. Tí lấy chén bát cho chú con.
Tôi ngồi sà vào mâm cơm cho phải phép dù tôi đã ăn trên chợ xã tô hủ tiếu rồi. Lúc ấy, trời đã trưa. Nắng in những tấm vải bông bông trên sân cát mịn - bóng của những chiếc lá tầm vông. Những cơn gió thoảng đưa ngang. Những tấm vải bông ấy dập dờn trên sân trông vui mắt.
Anh con trai nói với tôi.
- Tôi nghe mấy anh trên xã giới thiệu về anh rồi. Anh là phóng viên báo X. Chà, anh định viết bài về lũ tắc kè núi vào tháng này thì… hơi căng đây. Mùa này khó khăn lắm mới gặp chúng.
- Không sao đâu anh. Anh có thể kể cho tôi nghe những kinh nghiệm săn bắt chúng, những giai thoại về chúng trong dân làng mình. Tôi tìm cách ghi lại vài tấm hình ngoài tự nhiên của chúng cũng được. Rồi nào là đặc tính “ông uống bà khen” của rượu tắc kè v.v…
- Cái đó thì nhiều. Mà thôi, anh ăn miếng cơm đi. Ăn với ve sầu chiên nè, cho biết mùi núi rừng.
Anh gắp cho tôi vài con ve chiên vàng. Giòn và thơm. Vị ngọt lan ra từng thớ thịt, từng lỗ chân lông. Ngon, ngon nổi da gà!
Anh con trai lắc đầu cười.
- Lần đầu anh không thấy ngon đâu. Ốc át anh nổi lên trên da là do anh vừa ăn vừa ớn ớn đó.
Cả ba người đàn ông cùng cười. Ông cụ nhai rau ráu con ve, gật gù.
- Thứ này ăn vô, bà cũng khen lắm đây!
- Là sao hả ông nội? Thằng bé ngửng cái đầu khét nắng, tóc ngọn vàng ươm lên chen vào.
- Là… là bà khen đó! Ông cụ ấp úng khó khăn. Thôi lo ăn cơm đi mày! Con nít hỏi tào lao không hà! Không trả lời được!
- Con biết chuyện đó rồi nội ơi. Ở tiệm net mấy đứa con coi hoài chớ gì!
- Trời đất! Cả ông nội và bố nó cùng kêu lên.
Tôi ngước mắt nhìn lên ngọn núi xanh ngút mắt trước nhà. Trên đó sẽ có những đêm săn tắc kè núi. Trên đó tôi sẽ ghi hình những thứ cần thiết cho bài báo của tôi. Và một ý nghĩ chen vô khi nghe thằng bé mười tuổi vừa nãy nói. Văn minh đã len về vùng đất hoang sơ, sạch sẽ này như thế đó. Những tiệm net, những game bạo lực và sex nữa. Văn minh đã về thật sao?
Dưới chân núi, những miếng ruộng bậc thang đang được bơm nước. Sắp vô vụ lúa mới. Vài miếng đất không trồng lúa thì thấp thoáng bóng người nhổ đậu nành, nhổ mì, Mấy chiếc xe bò bánh gỗ to đùng trang trí cho cảnh vật. Vài ngọn thốt nốt lơ thơ in lên trên nền trời xanh những bàn tay gai góc.
Anh con trai buột miệng:
- Mùa này thả vịt lội đồng, lượm lúa rớt đâu được nữa. Người ta phải đưa vịt lên ghe chuyển tới đồng xa, xuống miệt dưới, miệt Trà Vinh, Vĩnh Long, cách dây hàng trăm cây số…
- Ồ, anh cũng nuôi vịt thả đồng nữa sao?
- Không! Không, tui đâu có nuôi… Chồng của…
Ông cụ đột ngột ngừng đũa. Gần như ông cố nhìn chằm chằm qua anh con trai. Nội lực của tia nhìn không ánh sáng ấy khiến anh con trai cúi đầu. Anh liếc ra mấy con gà nòi đang úp bội gáy ót ót dưới gốc nhãn khi nghe ông cụ gằn giọng.
- Tao đã nói với mày nhiều lần về con nhỏ đó. Tao nói không êm đâu nghen. Mày léng phéng với nó có ngày thằng chồng nó dù hiền như cục đất cũng tính sổ mày. Tụi bây ngày càng lộ liễu. Tao mù nhưng tao vẫn thấy. Vậy là bà con quanh đây thấy hết. Nguy hiểm lắm nghe con! Trời ơi, đàn bà gì mà chồng lùa vịt đi đồng xa là tối lại tọt qua nhà trai, hú hí trong vườn liền…
- Tía! Anh gắt. Nhà có khách nghe tía.
Tôi cười giả lả. Tôi vỗ vỗ vai anh thành thật.
- Chuyện gia đình tôi không quan tâm đâu. Bác và anh cứ thoải mái. Tôi về đây theo anh leo núi tìm lũ tắc kè thôi mà…
Sau này tôi mới biết, vợ anh đã đi biền biệt, theo trai, từ hồi thằng bé mới đẻ. Nghe đồn chị mê kép cải lương. Một hôm có một đoàn hát về đây diễn mấy đêm. Đoàn hát đi mang theo cả má của thằng bé. Nhà không có đàn bà từ đó.
Anh con trai quay sang tôi.
- Thôi anh đi xa, chắc mệt. Tạm thời ra giếng nước tắm sơ sơ đi. Có chiếc võng giăng dưới gốc nhãn. Anh làm đỡ một giấc đi. Tối tui với anh sẽ lên núi. Đi nổi không đó?
- Nổi chớ anh.
Tôi nhìn ra cái võng đong đưa trong vườn nhà. Gần đó là cái giếng đúc bằng xi măng trên thành đá xanh tròn vành vạnh. Tôi bước về phía đó. Nước giếng trong xanh mát lạnh cứ như chảy từ đá núi trên kia xuống. Tôi rửa ráy sơ sài, uống một ngụm ngọt thanh. Những làn gió làm lao xao những bụi tầm vông. Đúng là khung cảnh thanh bình, tuyệt diệu!
Rồi tôi nằm lăn ra võng. Vài lần lắc lư cái võng kèm theo cái thấm mệt khi đã ngồi hơn hai trăm cây số trên xe đò về đây khiến tôi nhướng mắt lên không nổi. Căn nhà gỗ ba gian của ba người đàn ông cất trên nền đá xanh cao lắc qua, lắc lại vài lần trong mắt tôi, rồi chìm đắm cả vào cơn buồn ngủ. Hình như có vài chiếc lá tầm vông khô giòn, vài tiếng ve ra rả trên sườn núi, vài tiếng gà nòi gáy ót ót giữa trưa cũng chen nhau rơi vào giấc ngủ của tôi.
*** ***
***


Các hình ảnh chụp cận cảnh con tắc kè cho thấy mặt mũi nó dữ dằn, như bộ mặt con khủng long thời tiền sử. Gai lưng nó tua tủa bén ngót dựng lên trên. Da có vảy lốm đốm nhiều màu sắc, sẵn sàng thay đổi màu theo thời tiết sáng, trưa, chiều, tối; hay thay đổi màu theo cảm nhận của chúng với kẻ địch, với độ hiểm nguy. Có khi nó nằm sờ sờ trên vách đá ngay trước mặt tôi mà tôi cũng không nhận ra, cứ ngỡ đám rong rêu mốc thích mốc lai, như những dấu chân của thời gian, của mưa nắng giẫm lên đá. Anh Toàn, người dẫn đường cho tôi, khều nhẹ vai tôi “nó đó!”, tôi mới nhìn ra. Có con bằng cườm tay người lớn, nằm ép mình trên khe đá. Có con nhỏ xíu như thằn lằn, bám lằng nhằng trên vách đá ẩm ướt và sẫm màu, thoạt nhìn cứ tưởng vết đá nứt. Có con ôm dài theo một nhánh cây rừng, ép sát vào đó như thể nhánh cây gồ lên một mắc cây. Có con nổi vân xuôi theo thân, nhùng nhằng bám trong đám dây leo rậm rì, khó có thể nói đâu là thân dây leo, đâu là thân tắc kè.
- Kiểm lâm đâu cho bắt loại tắc kè này đâu anh. Thú quý hiếm mà! Họ nói phải bảo tồn bảo tàng gì đó. Không khéo nó tuyệt chủng hết. Toàn nói. Anh chộp lia lịa chúng dồn vô bao.
- Nó đem ra chợ bán được giá, nên dân đi bắt nhiều, phải không?
- Được giá quá đi chớ! Nhờ tính năng “ông uống bà khen đó”. Có tài cán như vậy nên nó mới bị bắt, bị giết. Con người cũng giống vậy, phải không anh tư? Có tài hoặc có sắc đều dễ chết, đúng không?
- Chắc vậy quá… Tôi chĩa ống kính vào những con tắc kè đang cố chạy thoát thân lên dốc đá cao hơn. Tôi chộp được hình ảnh đầu con tắc kè với những cái gai tua tủa dựng ngược như rẽ quạt “contre de soleil” với ánh mặt trời chiều dìu dịu. Ngày sắp tàn. Hứng thú với thành tích của mình, tôi buông câu trả lời với anh Toàn một cách bâng quơ như thế.
- Loại tắc kè này anh bắt sống bán có giá hơn làm khô ngâm rượu. Có điều kẹt nỗi mỗi khi chở bao tắc kè đi, chúng cắn nhau trong bao, hoặc rống lên “tắc… kè… tắc… kè”. Om sòm! Bịt miệng không được. Vậy nên trên xe ai cũng biết mình chở tắc kè! Ai cũng biết nên kiểm lâm cũng biết. Vậy là mình bị kiểm lâm hỏi thăm. Chì chài mất hết nhờ cái mỏ con tắc kè. Lấy dây chì khớp mỏ nó lại, đừng cho kêu thì hoặc nó chết, hoặc bán không có giá, chết sướng hơn. Thứ gì đâu mà! Hễ kêu lên là chết, chết vì cái miệng mà ham kêu quá trời.
Toàn là một tay có cựa trong nghề bắt tắc kè xứ núi này. Anh bắt được chúng giữa ban ngày! Ban ngày rất khó kiếm, khó bắt. Do yêu cầu của tôi phải chụp ảnh chúng nên anh dẫn tôi đi lên núi lúc chiều xuống. Rồi anh trổ ngón nghề luôn. Đa phần người dân vùng này bắt chúng về đêm. Đêm đêm, từng đàn tụ tập hứng sương, hứng gió. Dân đi bắt chúng dùng đèn, bình ắc-quy, pha cực sáng vào mắt chúng. Chúng “mê đèn” đứng sững, chết trân, không nhúc nhích. Những vòng tròn thắt bằng gân lá dừa, bằng dây nylon thả ra, móc vào cổ từng chú, rồi tóm từ từ trọn cả bầy. Khi ăn thịt tắc kè, hay khi ngâm rượu để uống, người ta thường chặt bớt đầu chúng. Lý do con mắt có độc chất. Và món ăn về chúng, khoái khẩu nhất, theo tôi, là món cháo tắc kè và ngon nhất là phần đuôi của nó. Thịt ngọt lạ lùng, ngọt đến mức nước bọt tứa ra không kịp, đau cứng hai bên quai hàm! Ông cụ cười cười bảo tôi. “Chú ăn thế này hai ngày sau mới thấy cái cảnh”. “Cảnh gì bác?”. “Cảnh nó bứt rứt trong người. Cảnh phải căng căng mà chạy kiếm đờn bà. Mà lạ lắm nghe chú. Lúc đó dòm tướng bà nào cũng ngộ, cũng tròn. Coi như con mắt mình nó bị hư, nó phản mình vậy. Dòm đờn bà là chịu!”
Tôi còn nhớ chòm râu lơ phơ của ông rung rung lên trong cái cười phơ phớ của người từng trải… Nhiều người chết vì cái miệng như con tắc kè này lắm nghe anh Toàn. Tôi cười cười.
Toàn gật gù. Tướng tá anh roi roi, chắc nịch. Trời hơi chuyển mưa, anh đã lo lẹ lẹ kiếm áo mặc vô. Sợ lạnh lắm! Tôi đã biết nhiều vị như thế. Nhưng cái khoản “giường chiếu” của họ thì khỏi chê. Ốm ốm mà dẻo dai lắm. Hèn gì… Cái cô gì có chồng vừa đi thả vịt đồng xa là đêm đêm chạy tọt qua vườn nhà anh kiếm anh liền. Cô gì nhỉ? Tôi hỏi khéo Toàn.
- Ông cụ không thấy đường lâu chưa anh?
- Hơn chục năm rồi. Bị cườm gì gì đó. Xuống tỉnh mổ, rồi đui luôn anh à.
- Ông cụ mù, sao biết… sao biết… cô bồ đã có chồng của anh… là đẹp? Tôi thắc mắc thiệt nghe anh, chứ không phải tò mò chuyện của anh và cô kia.
- Anh là người xứ khác lại đây. Có biết chuyện của tui với Thắm (tên cô gái) cũng nhằm nhò gì đâu. Ít bữa nữa anh cũng đi rồi. À phải, anh hỏi sao tía tui biết Thắm đẹp hả? Ông nghe mùi tỏa ra của người ta là ổng biết đẹp xấu.
- Thiệt hay chơi hả trời?
- Thiệt! Tôi gạt anh làm khỉ gì. Bữa nào anh chịu khó dắt ổng đi chợ. Ông khịt khịt mũi một chút là biết bà nào đẹp, bà nào xấu cho coi.
- Chà! Chà! Độc đáo quá anh Toàn nhỉ.
- Tía tui có một quá khứ lẫy lừng. Sáu bà vợ chứ ít đâu anh. Cỡ tui là út mít, con bà vợ thứ sáu! Lúc đó tía tui yếu rồi. Ổng sanh tui năm ổng sáu mươi tuổi đó!
- Hèn gì bây giờ ông cụ gần chín mươi tuổi mà anh gần ba mươi chớ gì.
- Tía tui là dân thương hồ, mua bán gỗ từ bên Miên, bên Lào, thả bè trôi về xứ này. Mỗi vùng ổng đi qua gần như ổng có một bà. Mà bà nào cũng ngộ hết nghe anh. Tía tui giàu lắm, lúc sinh thời. Sau này phe Lonnon đảo chánh ở Nam Vang, tía tui bỏ hết của cải chạy về xứ này rồi gặp má tui. Ý là vét nồi giũ ống rồi, hết xí quách rồi mà ổng còn đẻ tui ra đó.
- Nhưng làm sao ông cụ gặp được Thắm mà biết đẹp xấu? Hay anh làm ăn nhểu nhão ông cụ biết?
- Trời ơi, con đàn bà đã mê trai rồi thì nó còn kể số gì nữa. Chồng Thắm vừa lùa vịt lên ghe đi Vĩnh Long buổi sáng, buổi chiều nó đã bồng con qua nhà tui, dọn dọn, dẹp dẹp, như thể nó là con dâu nhà này vậy. Ờ, tui chưa kể cho anh. Con vợ tui lúc trước mê kép cải lương. Cái thằng đẹp trai, ca cổ lúc nào môi dưới cũng trề trề, chu mỏ bàn phà đó anh, thằng L.V. đó. Anh là nhà báo chắc biết nó. Vợ tui mê nó lắm. Chờ đoàn hát có thằng đó về đây là cuốn đồ theo nó luôn. Bỏ chồng. Bỏ con. Bỏ hết. Đàn bà đã mê trai rồi thì…
Tôi ừ ào cho qua. Tôi không muốn khơi gợi thêm những gì đau xót nơi anh.
Anh nói đều đều, mặc kệ tôi có nghe hay không, mặc kệ đỉnh núi muốn nhảy phóc vào bóng đêm đang ngập ngừng dưới đồng bằng.
- Tía tui nói cũng đúng. Trong chuyện trai gái, con đàn bà thấy ngon, thấy ngọt, thấy sướng bằng ba lần thằng đàn ông nên nó ghiền, nó mụ mị hơn ai hết. Cho nên đàn bà đã có ý ngoại tình thì gần như cả làng, cả xóm đều biết, bởi nó lộ ra trên khuôn mặt, lộ ra trong tướng đi, tướng đứng.
- Rồi chồng Thắm biết không?
- Tôi đồ chừng… biết! Có điều thằng đó nhu nhược. Tới đứa con nít xứ này cũng ăn hiếp được nó. Nó nuôi vịt thả đồng, bán trứng. Một ngày nó cũng kiếm vài trăm ngàn ngon ơ. Trứng nó đem bán, chủ vựa thu mua muốn đếm sao thì đếm. Nói một ngàn thì nó ừ một ngàn. Nói hai ngàn thì nó ừ hai.
- Nhỡ anh ta cũng có tay ngoài tay trong hay bồ bịch gì ở xứ khác nên không quan tâm tới cái sự lăng loàn của vợ…
- Thằng này không có vợ bé vợ mọn gì đâu. Thắm nói nó yếu xìu hà… Cổ chưa tới bến, chưa được gì thì anh chồng đã ngã vật ra, thở hào hển như lên cơn suyễn, mềm nhũn mềm nhão như cọng u du bị bẻ ngang đọt vậy!
- Nói vậy anh và Thắm không đề phòng mà được sao?
- Ừ, tại con đàn bà. Nó ghiền quá. Nó hay xé rào trước, bất kể xóm giềng. Toàn thở dài. Trời đất. Sao tối hù mau vầy nè trời. Thôi tui với anh xuống núi. Bữa nay chụp hình bộn rồi, phải không anh?

*** ***
***

“Cá ngát là con cá ngon có tiếng, đem nấu chua với bần xanh ngon đến tưa lưỡi. Cá ngát thường nấp dưới những gốc cây lớn có hang, có hốc ven sông. Khi mình thả lưỡi câu xuống, câu nó thì được rồi, nhưng bắt nó thì khó lắm, vì nó ngậm miếng mồi, kéo dây câu chạy lùng tung lúng túng, như thể luồn sợi dây câu trong chùm rễ cây. Vậy rồi làm sao giựt dây câu lên mà bắt nó hả con? Giựt lên là đứt dây câu liền. Nó thoát. Đã hôn?”
Ông cụ nằm đưa võng hất hất ở hàng hiên. Đêm xuống. Ông kể giọng đều đều. Những câu chuyện đánh bắt vào cái thời cách đây nửa thế kỷ. Thằng Tí mặc quần xà lỏn, ngồi trên bậc thềm, lẳng lặng nghe ông nội kể chuyện xưa. Tai nó thì nghe, nhưng mắt nó lom lom ngó ra chòm cây sao trước nhà. Tay nó lăm lăm cái ná thun. Thỉnh thoảng nó bắn cái ná một phát. Viên sỏi bay chìm trong đám lá kêu lên lẹt rẹt. Bằng cách đó, đôi khi Tí hạ được một con dơi chó đang lạng quạng bay ngang. Tí nói bắn dơi khi nghe tiếng dơi đang bay ngang anh hùng hơn tìm vô hang dơi ngủ mà bắn. “Bắn người ta vào lúc người ta ngủ, người ta không đỡ được, hèn lắm chú ơi!”
- Vậy rồi phải câu cách nào để bắt được cá ngát hả ông nội?
- Người ta xắt khúc cá linh, bỏ vô hộp bịt kín, phơi nắng một buổi cho bốc mùi thum thủm. Mồi ngon của cá ngát đó con. Rồi luồn sợi dây câu qua ống sậy bọng ruột dài sọc vậy đó. Cá ngát đớp mồi, muốn lội lăng quăng để cột dây câu vào rễ cây cũng không được. Dây câu bây giờ thẳng băng như cây sậy! Rút dây câu, mỏ con cá ngát bị hút vô ống sậy. Ê mỏ! Không giãy giụa được. Đành chịu phép bị bắt. Mà con nhớ nghe Tí. Con chỉ câu vào lúc nước ròng trở lớn lên thôi nghe. Nước lớn câu không dính. Ròng cũng không!
Thằng Tí ậm ừ. Nó buông ná, bắn lẹt rẹt vô chòm lá. Chẳng nghe thấy con gì nặng nặng rơi xuống dất.
Tôi ghé tai thằng Tí hỏi nhỏ.
- Ở đây không có sông lớn, sông nhỏ gì hết. Xứ núi mà. Mình câu ở đâu Tí?
- Kệ, cứ để ông nội nói. Ổng đang nhớ quê ổng ở miệt Hồng Ngự bên kia sông Tiền Giang.
À ra vậy. Thằng Tí có vẻ người lớn ghê vậy ta!
- Sau Tết, nước sông Tiền trong xanh. Đó là mùa câu cá trắng, tức những loài cá mè vinh, cá he… Cá mè vinh thích ăn mồi là lá bí rợ. Lá xanh vậy mà nó khoái! Còn cá he thì thích hột bắp ngâm. Con phải ngâm cho nở, cho mềm. Cá trê vàng muốn ăn cho ngon phải chờ sau vụ lúa mùa. Cá trê không bắt ở sông mà phải bắt trên đồng, trên mương nước, ao tù. Mồi khoái khẩu của cá trê là chuột con. Con đào hang chuột trên đồng, bắt đám chuột con, loại còn đỏ hỏn, rồi nướng sơ chúng trên lửa. Thơm hết hồn luôn. Móc chuột nướng làm mồi câu…
Hình như ông cụ đang chìm dần trong giấc ngủ. Câu chữ của ông loạng choạng ngả nghiêng trong hơi ngáp dài. Có tiếng tắc kè điểm nhịp như song lang trong buổi đờn ca tài tử. Có tiếng cheng chét mơ hồ của bầy dơi chó đang bay vun vút trong vườn lá để đuổi theo những con muỗi, những con côn trùng có đôi cánh mỏng. Có tiếng tác của bầy nai trên núi vọng xuống. Có tiếng rền của những cơn mưa xa xa vọng lại. Ở đây vài ngày tôi mới để ý rằng, cơn buồn ngủ không đè lên mi mắt, mà ghì ghì vùng gáy, vùng vai người ta. Một cảm giác mỏi mê lan dài từ đó xuống.
- Ông nội ngủ rồi, chú à. Tí nói.
- Sao con thích nghe những câu chuyện bắt cá bắt tôm của ông nội?
- Vì nó vui vui. Nghe chơi cho ông nội được an ủi vậy mà. Gặp cha con hả chú, ổng lội xuống mương nước, xuyệt điện một cái là cá nổi phình bụng cả một khúc mương. Nóc nái, lớn nhỏ gì chết ráo. Mình bắt sạch nhách, khỏi cần mồi, câu, lưới chi cho mệt.
- Sau này còn có cá nữa đâu cho mình bắt hả Tí?
- Hết rồi thì kiếm thứ khác mà ăn, lo gì hả chú? Trời sanh voi sanh cỏ mà chú.
- Ai dạy con kiểu đó hả Tí?
- Chú quê quá hà. Dân ở đây ai mà không nói vậy hả chú?
Dân ở đây ai không nói vậy! Trời sanh voi sanh cỏ. Vừa ăn vừa hủy diệt. Văn minh đã về đây thật rồi sao? Đột nhiên tôi nhớ đến những con tắc kè của tôi. Chúng đổi màu liên tục. Chúng tự thích nghi với môi trường. Chúng tồn tại. Tại sao tôi thích đứng ngoài cuộc nhân sinh để bình phẩm họ, phê phán họ? Chắc chắn loài người này sẽ tàn phá môi trường, tàn phá chính cuộc sống bình yên lý tưởng mà thiên nhiên đã giao cho họ. Nhưng chắc họ cũng sẽ thích nghi theo hướng khó khăn ngày càng chồng chất mà họ đã tạo ra. Chắc cũng sẽ thích nghi thôi. Trời sanh voi sanh cỏ. Có khi thằng Tí bé con kia cũng có lý. Biến cố rồi sẽ tới. Rồi sẽ có cách thích nghi. Thật nhé đời!
Đêm đã xuống rất sâu, càng xuống, càng lắng như thể đặc sệt lại. Đêm quyện trên mặt đất từng vệt đen đậm đặc. Ngước mắt nhìn từ dưới đất lên, cái tầng của đêm nhạt dần ra. Nhạt nhất là nơi những chòm sao, bụi sao vung vãi như những hạt kim cương lóng lánh trên bầu trời. Nhờ những hạt sao lóng lánh ấy, bóng núi tạc lên trên bầu trời một đường nhấp nhô đen kìn kịt. Giờ này toàn vẫn chưa về. Hầu như đêm nào cũng vậy, kể từ hôm tôi về nhà anh, anh và cô thắm vẫn hẹn nhau mãi đến giữa đêm. Tôi thấy hơi lo cho anh. Tôi lây nỗi lo của ông cụ anh. Cả làng cả xóm đều râm ran nói về mối quan hệ của cặp Toàn – Thắm này. Những câu nói bỏ lửng hoặc lảng sang chuyện khác khi tôi và Toàn bước vô một quán cà phê, một hàng cháo, một tiệm phở… tôi gặp ngày càng nhiều. Có những câu lông bông lơ lửng kiểu: “Dạo này gà trống hay gáy buổi trưa. Làng này chắc có gái chửa hoang”. Chúng tôi cứ nghe mãi. Toàn sượng mặt cười trừ đã nhiều lần.
Tôi đã gặp Thắm. Chẳng những gặp mà còn ghi hình được Thắm. Tấm ảnh tôi chụp Thắm bằng ống kính télé, theo tay trỏ của Toàn, trong đám đông đang reo hò sau sân chùa Miên. Hôm ấy là lễ hội đua bò. Khoảng đất ruộng sau sân chùa lấp xấp nước. Những con bò đá nước lên trên không gian thấp thoáng ánh cầu vồng của mặt trời rọi xuống buổi trưa. Qua ống ngắm télé, tôi chộp luôn khuôn mặt xinh xắn của Thắm dưới cái nón lá. Vài hạt nước bắn rơi dài bên góc trái bức ảnh. Cả sắc cầu vồng bé xíu cũng lọt vào khuôn hình. Mũi dọc dừa rất đẹp. Đôi mắt to và ướt. Hàm răng đều hạt bắp nổi hẳn lên trên quai nón lá màu tím. Một tấm ảnh đẹp cho một cái cười. Cái cười tươi tắn và lôi cuốn lạ. Cái cười làm những bắp chân săn chắc của Toàn phải rung rung lên khi leo núi trước mắt tôi. Sự lôi cuốn của nữ tính làm xiêu vẹo những bước chân của anh lực điền!
Tôi trở vào, soạn lại những tấm ảnh mình đã chụp được mấy ngày qua. Những con tắc kè ở đủ mọi tư thế, đủ mọi nguồn sáng. Ảnh của Thắm. Ảnh của ông cụ. Ảnh của thằng bé giương ná bắn chim. Cả ảnh ba người đang ngồi ăn cơm, ba người đàn ông trong ngôi nhà này, ba gương mặt giống nhau như đúc. Một tiềm thức đột ngột gióng lên trong tôi một tiếng động. Hình như trong dân gian, người ta kỵ chụp ảnh cả ba người đồng giới trong một bức ảnh. Người ta sợ một người trong đó sẽ ra đi. Xương sống tôi lành lạnh. Có thể là Toàn… Có thể là Toàn sẽ ra đi! Tôi nghe gió rào rạt trong bụi tầm vông. Trời lạnh thật. Gió từ trong núi thổi ra, không phải xương sống tôi lạnh vì linh cảm một cái gì đâu. Tôi tự an ủi mình vậy. Ngủ đi. Ngày mai lên đường về thành phố. Mình xong việc rồi. Lát khuya Toàn sẽ về thôi mà. Và tôi ngủ, khi cảm giác ghì ghì sau gáy đã lan hết toàn thân.

*** ***
***

Tôi mơ màng đâu đến quãng hai ba giờ sáng gì đó thì bỗng tỉnh giấc. Đêm ấy trời rất tối. Nhưng vào quãng ấy, trời có được mảnh trăng như lưỡi liềm sét sẹt treo chếch trên đỉnh núi. Tôi nghe có tiếng xối nước ngoài giếng. Hi hí mắt trông ra thì… ôi chao! Một tòa thiên nhiên ngần trắng đang ngã người hứng trọn thùng nước chắc là mát lạnh rơi xuống. Tôi có cảm giác hơi lạ. Nước rơi chậm hơn thường khi. Nước bắn lên hai vú nõn vung vẩy dưới ánh trăng. Mái tóc người đàn bà cuộn lên một búi sau gáy. Thắm ư? Toàn dẫn Thắm về vườn nhà và tắm…?
Tôi hơi xấu hổ, đành nhắm mắt lại. Tôi thực tình không muốn lạm vô đời Thắm của Toàn. Tuy vậy, tôi rạo rực thực sự. Giá như… Giá như tôi có thể chạy ra bờ giếng ấy để tắm chung với Thắm, kỳ cọ với Thắm và làm tình cùng Thắm, tôi sẽ làm ngay. Ông cụ nói đúng, sau bữa cháo tắc kè ngon ngọt kia chừng vài ngày, con người mình khác lắm… “bứt rứt trong người, căng căng chạy kiếm đờn bà. Lạ lắm nghe chú. Lúc đó dòm tướng bà nào cũng ngộ cũng tròn…”
Tuy vậy lúc đó ở trong nhà bốc lên cái mùi ngai ngái, hăng hăng kỳ lạ. bóng người đàn bà đang tắm mờ dần trong mắt tôi. Có lẽ lúc đó tôi đang xụi xuống, gục xuống trong tư thế một tay bíu lấy song cửa để trông ra, một tay quờ trong vùng bụng dưới. Lần sau này không phải cơn buồn ngủ trườn tới sau gáy. Có lẽ tôi gục xuống vì bị đánh thuốc mê.

*** ***
***

Toàn đi thật. Toàn đi vĩnh viễn không về. Chồng Thắm, anh chàng nuôi vịt thả đồng, anh chàng “tới đứa con nít cũng ăn hiếp được”, đã dùng một con dao lê sét sẹt từ đầu súng AK đâm Toàn một phát, khi cả hai tình nhân đang say sưa trong cuộc mây mưa. Lưỡi lê sét xuyên ngọt, từ sau ra trước, lách qua những kẽ sườn xuyên qua phổi, qua tim, trổ ra dưới vú. Toàn chết gục trên bụng Thắm, khi cả hai còn trần truồng. Anh chàng bị vợ cắm sừng, sau khi rửa sạch nỗi đau của mình bằng cách đó, lặng lẽ lên công an xã đầu thú.
Sáng hôm sau, cái chợ xã nhỏ xíu ven núi tan hoang, xơ xác vì nhũng lời bàn tán. Vậy mà tôi và hai ông cháu lại là người hay tin sau cùng. Bởi lẽ chúng tôi ngủ như chết cho đến khi người dân trong vùng tới đập cửa báo tin.
Ông cụ, khi bị người ta vực dậy cho hay tin dữ, ông chết trân. Người ta dìu ông đi tới hiện trường, là cái nhà của Thắm. Nhưng vừa ra tới giếng nước, ông quày quả đòi trở vô nhà. Ông không đi nữa. Ông hỏi tôi.
- Tối qua chú có ngủ như chết không?
- Dạ có. Vào quãng hai ba giờ sáng, cháu thức giấc, nhìn ra giếng thấy có người tắm.
- Đàn bà? Tóc dài? Tướng đậm đậm?
- Ờ… ờ, chắc tóc dài. Vì lúc đó cô ấy búi lên một búi rất to sau đầu.
- Chú dẫn tôi ra phía sau bồ lúa. Vậy là con vợ thằng Toàn lẻn về trong đêm qua.
- Sao bác biết?
- Tôi nghe mùi của nó phảng phất ở đây. Chú dẫn tôi ra sau bồ lúa…
Sau bồ lúa có một hộc vuông, được đậy bằng tảng đá núi đã bị cạy tung lên. Ông già sờ sờ những nắm đất vung vãi. Ông nói như tiếng thở dài.
- Vậy là hai cái họa đổ xuống đầu tôi cùng lúc rồi chú ơi. Mấy lượng vàng tôi chôn ở đây để phòng thân khi thằng Toàn bị hại cũng tiêu luôn rồi. Con vợ theo trai của thằng Toàn nó…
Tôi hiểu ra tất cả. Người đàn bà táo tợn, vợ Toàn đêm qua đã lẻn về. Chính y thị đã đốt khói xông có thuốc mê cho những người trong nhà lịm xuống. Có lẽ y thị cũng đã mò vào chỗ tôi nằm, biết chắc là có Toàn ở nhà (vì thấy tôi đang nằm chỗ Toàn). Thực hiện xong việc xông khói, y thị ra khỏi nhà và tắm táp ngoài giếng đêm qua. Vậy mà tôi cứ ngỡ Thắm. Chính y thị mới biết vàng của ông cụ giấu ở đâu… Trời ơi, tai họa này có phần của tôi dự vào không đây? Sao tôi lại chụp ảnh ba người đàn ông trong một tấm ảnh hả trời?
Phen này, trời không sanh voi sanh cỏ đâu Tí ơi! Phen này, liệu hai ông cháu kia có thích nghi nổi với quãng đời còn lại, như những con tắc kè núi kia không? Một khuôn mặt sao ra ba lần, gắn lên ba cái mặt đàn ông. Ông nội - quá khứ. Bố - hiện tại. Con - tương lai. Chỉ cần hiện tại làm sai là tương lai điêu đứng.

*** ***
***

Phóng sự ảnh của tôi bày trên bàn anh Tổng biên tập. Anh khen từng tấm, từng tấm một. Anh lẩm bẩm liên hồi “Sẽ cho đăng ngay. Sẽ cho đăng ngay…”. Anh ngạc nhiên trước vẻ mặt thẫn thờ, không hồn, không vía của tôi. “Cậu này quái lạ. Cậu làm tốt lắm sao mặt mày như đưa đám thế kia?”
Khi tờ báo đăng phóng sự ảnh, tôi hay tin ông cụ đã mất. Tôi hối hả quay về nơi ấy. Một cảnh tang thương lại diễn ra trong sân nhà ấy trong vòng mười ngày. Đám ma lặng lẽ. Tôi cố tìm thằng Tí nhưng không gặp. Có người nói nó bỏ nhà đi trước khi ông nội nó mất. Có thể mẹ nó rước nó đi chăng? Tôi quên không kể với các bạn ông cụ đã không báo với chính quyền vụ mất trộm vàng. Ông cụ bảo tôi: “Chắc phải chừa mẹ thằng Tí ra khỏi vụ lu bu này. May ra, sau này nó nghĩ lại, nó lo cho thằng Tí, con nó…”
Tôi thắp hương cho ông cụ. Tôi nghe gió núi thổi ra nhè nhẹ. Có tiếng tắc kè gõ nhịp trên ngọn cây sao. Tôi lôi tấm ảnh chụp ba ông cháu ra. Tôi xé vụn. Gió thổi mạnh thêm. Tôi tung những vụn ảnh lên trời. Gió cuốn những mảnh vụn ảnh, chấp chới như đàn bướm nho nhỏ, trăng trắng bay biến vào vườn lá.
VÔ NGÃ
(THIỆN PHẠM)

[thylanthao]

THUỞ TỪ BIỂN CẠN







Mơ xanh vừa độ
Biển tỏ niềm yêu
Biển thả mây chiều
Bay theo tà áo


Hoa đơm mặt nước
Biển rước đèn đêm
Biển thả sao chìm
Ru em vào mộng


Ngày xanh chợt mất
Biển nhạt màu xưa
Biển đắm trong mưa
Mịt mờ hoang đảo


Cát trôi mất dấu động đào,
Trắng mưa, trắng cả lối vào mộng xanh.
Ta về hiện kiếp lênh đênh,
Ngắm hoa bọt nước vỡ tình ái ân.
Nước non mấy nẻo phong trần,
Thuở từ biển cạn hóa ngàn dâu xanh.


Da xanh sắc lá
Tóc ngả màu mây
Nặng bước lưu đày
Tình say đơn độc


Rừng sâu nước độc
Trái đắng tình người
Tím ngắt màu môi
Ngậm lời sỏi đá


Rừng chôn xác lá
Thác đổ trên non
Tình khúc nặng buồn
Lệ tuôn dòng trắng


Chim hôm rước nắng về đâu
Cho sương đọng nhớ đọng sầu rưng rưng
Mây sao bạc trắng mây rừng
Núi sao thăm thẳm muôn trùng núi non
Tả tơi manh áo mảnh hồn
Mồ hôi thấm đá, lệ hờn chan cơm
Gối tay đợi giấc chiều hôm
Trên trời mộng kết hoa đơm rỡ ràng
Thuyền ai đổi bến đưa sang
Dơi đem bóng tối về ngang mái đầu
Chẳng nghe chim thước xây cầu
Mà nghe sao nhỏ giọt sầu sao băng .


Mùng 4 Tết, năm Tân Dậu
08-02-1981 (dương lịch)
K1 . Tân Lập . Vĩnh Phú

[thylanthao]

CON ĐƯỜNG TRƯỚC MẶT






Chân cũng bước mà đường đi không tới,
Đá …bên tình, bên tội gánh hai vai .
Chiều âm u, chim nhớ bạn thương bầy,
Mang chút nắng tàn phai trên cánh mỏi .


Hoa độc dược tới mùa khi kết trái,
Rừng ưu tư thêm đất mới chôn người .
Chiều điêu tàn, chiều thế kỹ Hai Mươi
Ta thắp nến khi mặt trời yên ngủ …


Và thao thức giữa muôn nghìn tinh tú,
Đếm từng ngôi rơi vỡ suốt canh thâu .
Bươi đất đen, tìm mảnh vụn hồn đau
Sắp nguyên lại y theo chiều thân thể …


Rồi giục giã xin gọi người sống dậy
Nâng mặt trời thắp lại cõi đêm sâu .
Nhưng sao nghe trăng rụng xế ngang đầu,
Nghe tiếng bước, nghe rừng đau xác lá .


Còn mấy nét tên người trên mảnh đá (1)
Khi nắng mưa, ngôi mộ rã bên đường .
Bụi cát vùi chưa lấp trọn đau thương,
Nhìn trước mặt, vẫn con đường không tới .


19-03-1981
K1 .Tân Lập . Vĩnh Phú


Mảnh đá thay mộ bia do người bạn tù nào đó khắc tên một cách vội vã (chỉ có tên, không có họ)