Nguyễn Bính

[lovenone]

Tên thật là Nguyễn Trọng Bính, sinh năm 1918 tại làng Thiện Vinh, huyện Vụ Bảng, tỉnh Nam Định (nay là Hà Nam Ninh). Ông mồ côi mẹ từ nhỏ, tự học ở nhà, bắt đầu làm thơ từ năm 13 tuổi.

Nguyễn Bính được giải khuyến khích thơ của nhóm Tự Lực Văn Đoàn năm 1937 với tập thơ Tâm Hồn Tôi.

Ông tham gia kháng chiến chống Pháp tại Nam Bộ, tập kết ra Bắc năm 1954, làm việc tại Hội văn nghệ Việt Nam, Ty văn hóa thông tin Nam Hà. Năm 1958, Nguyễn Bính làm chủ bút báo Trăm Hoa.

Ông mất ngày 20 tháng 1 năm 1966 tại Hà Nội.

Tác phẩm tiêu biểu: các tập thơ Lỡ Bước Sang Ngang (1940), Tâm Hồn Tôi (1940), Hương Cố Nhân (1941), Mây Tần (1942), Người Con Gái Ở Lầu Hoa (1942), Tình Nghĩa Đôi Ta (1960), Tuyển Tập Nguyễn Bính (1984); kịch thơ Bóng Giai Nhân (1942); truyện thơ Truyện Tỳ Bà (1944)...

Thơ Nguyễn Bính "chân quê": giản dị, mộc mạc, nhẹ nhàng, trong sáng, và hồn nhiên như ca dao trữ tình. Ông viết về làng quê qua lăng kính tình cảm lãng mạn, biểu lộ một tình quê, một hồn quê chân tình và gần gũị Giáo Sư Lê Đình Kỵ có nhận xét về thơ Nguyễn Bính: "Nổi bật lên ở Nguyễn Bính là ca dao, ở cảm xúc lẫn tư duy, ở cả ý, tình, và điệu..."


Trích: Tuyển Tập Nguyễn Bính, NXB Văn Học, Hà Nội, 1984.

----------------- ************* ------------------

Tương Tư

Thi Sĩ Nguyễn Bính

Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông,
Một người chín nhớ mười mong một người,
Gió mưa là bệnh của trời,
Tương Tư là bệnh của tôi yêu nàng,
Hai thôn chung lại một làng,
Cớ sao bên ấy chẳng sang bên này,
Ngày qua ngày lại qua ngày,
Lá xanh nhuộm đã thành cây lá vàng,
Bảo rằng cách trở đò ngang,
Không sang là chẳng đường sang đã đành,
Nhưng đây cách một đầu đình,
Có xa xôi mấy mà tình xa xôi,
Tương tư thức mấy đêm rồi,
Biết cho ai hỏi ai người biết cho,
Bao giờ bến mới gặp đò,
Hoa khuê các bướm giang hồ gặp nhau,
Nhà em có một giàn trầu,
Nhà tôi có một hàng cau liên phòng,
Thôn Đoài thì nhớ thôn Đông,
Cau thôn Đoài nhớ trầu không thôn nào.

[lovenone]

Dòng Dư Lệ


*** Nguyễn Bính ***


Gió đưa xác lá về đường,
Thu sang nhuộm cả sầu thương một trời.
Sầu thương quyện lấy hồn tôi,
Ðêm qua ngồi đọc thơ người xa xăm.

Một ngàn năm, một vạn năm,
Con tằm vẩn kiếp con tằm vương tơ.
Tặng người gọi một giòng thơ,
Hay là giòng nước mắt thừa đêm qua.

Ðường về Thanh Hóa bao xa,
Bao giờ ra nhớ rủ ta đi cùng !
Bảo rằng quan chẳng cho sang,
Ai đời quan cấm đò ngang bao giờ !

Vườn Thanh qua đấy năm xưa,
Trọ nhờ đêm ấy trời mưa tối trời.
Quanh lò sưởi ấm, bên tôi,
Bên người lão bộc đang ngồi quay tơ.

Tuổi nàng năm ấy còn thơ,
Còn bao hứa hẹn đợi chờ một mai.
(Rồi đây bao gió bụi đời,
Tôi quên sao được con người vườn Thanh).

Lạnh lùng canh lại sang canh,
Lòng tôi thao thức với tình bâng quơ.
Bởi sinh làm kiếp giang hồ,
Dám đâu toan tính se tơ giữa đàng.

Thu sang, rồi lại thu sang,
Cúc bao lần nở, lá vàng bao rơi ?
Bao nhiêu vật đổi sao dời ?
Ðường bao dặm thẳm ? hỡi người bốn phương ?

Trọ bao nhiêu quán bên đường,
Nhưng không lần nữa qua vườn Thanh xưa.
Cô nàng đêm ấy quay tơ.
Tôi quên sao được hẳn chưa lấy chồng.

Một hôm lòng lại nhủ lòng:
Nơi đây giáp với cánh đồng vườn Thanh.
Rồi tôi len lén một mình,
Ra đi với một tấm tình hay hay.

Ðường mòn tràn ngập bông may,
Gió heo báo trước một ngày thu sang.
Dừng chân trước cửa nhà nàng,
Thấy hoa vàng với bướm vàng hôn nhau.

Tìm nàng chẳng thấy nàng đâu,
Lá rơi lả tả trên đầu như mưa...
Chợt người lão bộc năm xưa,
Từ đâu mang mảnh guồng tơ lại nhà.

Một hai xin phép ông già,
Trọ nhờ đêm ấy nữa là hai đêm.
Ông già nể khách người quen,
Ngậm ngùi kể lại một thiên "hận tình".

Rồi ông kết: (giọng bất bình)
"Trời cay nghiệt thế cho đành ? Thưa ông.
Cô tôi nhạt cả môi hồng,
Cô tôi chết cả tấm lòng ngây thơ.

Ðâu còn sống lại trong mơ,
Ðâu còn sống lại bên bờ sông yêu ?
Buồn the sầu sớm thương chiều,
Khóc thầm biết có bao nhiêu lệ rồi !

Tơ duyên đến thế là thôi,
Thế là uổng cả một đời tài hoa.
Ðêm đêm bên cạnh chồng già,
Và bên cạnh bóng người xa hiện về..."

Rùng mình, tôi vội gạt đi:
"Già ơi ! Thảm lắm ! Kể chi dài giòng.
Cháu từ mắc số long đong,
Yêu thương chìm tận đáy lòng đã lâu.

Ðau thương qua mấy mươi cầu,
Cạn giòng nước mắt, còn đâu khóc người."
"Dối già một chút mà thôi,
Nghe lời già kể, cháu mười đêm luôn

Chợt thương, chợt khóc, chợt buồn,
Cháu như một kẻ mất hồn, già ơi!"
Chuyện xưa hồ lãng quên rồi,
Bỗng đâu xem được thơ người vườn Thanh.

Bao nhiêu oan khổ vì tình,
Cớ sao giống hệt chuyện mình gặp xưa ?
Phải chăng mình có nên ngờ,
Rằng người năm cũ bây giờ là đây ?

[lovenone]

Áo Ảnh
*** Nguyễn Bính ***
1 .

Tằm em ăn rỗi hôm nay,
Hái dâu em bận suốt ngày hôm qua
Mong sao tằm tốt tơ già,
May đôi áo nái làm quà cho anh.

2 .

Cho em một hẹn anh chờ,
Em may áo nái bao giờ mới xong ?
Lạy trời tắt gió ngang sông,
Qua đò biếu áo yên lòng em tôi

3 .


Đưa anh đến bến đò ngang,
Con sào đẩy sóng thuyền nan vào bờ.
Anh đi sương gió vật vờ,
Em về chọn kén chuốt tơ chăm tằm.

Đến mùa gió bấc sang năm,
Bao nhiêu lụa bấy nhiêu làm áo anh.
Mong sao sự nghiệp chóng thành,
Áo anh đã có em anh may giùm.

1939

[lovenone]

Anh Về Quê Cũ


*** Nguyễn Bính ***

Anh về quê cũ: thôn Vân
Sau khi đã biết phong trần ra sao
Từ nay lại tắm ao đào,
Rượu đâu mà cất, thuốc lào nào phơi
Giang hồ sót lại tình tôi,
Quê người đắng khói, quê người cay men.
Nam kỳ rồi lại Cao miên,
Tắm trong một cái biển tiền người ta ...
Biển tiền, ôi biển bao la
Mình không mần được vẫn là tay không ...
Thôn Vân có biếc có hồng,
Hồng trong nắng sớm, biếc trong vườn chiều
Đê cao có đất thả diều,
Trời cao lắm lắm có nhiều chim bay
Quả lành nặng trĩu từng cây,
Sen đầy ao cá, cá đầy ao sen.
Hiu hiu gió quạt trăng đèn,
Với dăm trẻ nhỏ thả thuyền ra chơi
Ăn gỏi cá, đánh cờ người,
Thần tiên riêng một góc trời thôn Vân.
Ơi thôn Vân, hỡi thôn Vân!
Phương nao kết dãi mây Tần cho ta
Từ nay khi nhớ quê nhà,
Thấy mây Tần biết đó là thôn Vân.
Ơi thôn Vân, hỡi thôn Vân!
Anh em ly tán, lâu dần thành ra
Không còn ai ở lại nhà.
Hỏi còn ai nữa để hoa đầy vườn.
Trăng đầy ngõ, gió đầy thôn,
Anh về quê cũ có buồn không anh?

[trabtoncnkt]

HÁI MỒNG TƠI


Hoa lá quanh người lác đác rơi
Cuối vườn đeo giỏ hái mồng tơi
Mồng tơi ứa đỏ đôi tay nõn
Cô bé nhìn tay nhí nhảnh cười

Cách vườn tiếng gọi khẽ đưa sang
Rẽ lá cô em trốn vội vàng
Quên gỉo mồng tơi bên dậu vắng
Tôi đem nhặt lấy gởi đưa nàng

Năm tháng ta vui chốn ngựa hồng
Cảnh xưa gò ngựa một chiều đông
Cây khô dậu đổ mồng tơi héo
Cô bé nhà bên đã có chồng .

[motngaymoi1782]

***


ước gì trên bước đườnglưu lạc


một buổi chiều nàolạnh gió mưa


gõ cửa nhà ai xin ngủ trọ


giật mình tôi thấy tiếng em thưa


****

[thangbom]

Vài nét rừng- - -Nguyễn Bính


Xanh cây xanh cỏ xanh đồi
Xanh rừngxanhh núi da trời cũng xanh
Áo choàng cô Mán thanh thanh
Mắt xanh biêng biếc một mình tương tư.

Cỏ đồi ai nhuộm mà xanh
Áo em ai nhuộm mà anh thấy chàm
Da trời ai nhuộm mà lam
Tình ta ai nhuộm mà làm cho phai.

Đường rừngsỏi đỏ như son
Xe hàng một cỗ theo con ngựa gầy
Lối mòn theo lá luồn cây
Nhá nhem dừng lại quán này mai xuôi.

Nhà em cách bốn quả đồi
Cách ba ngọn suối cách đôi cánh rừng
Nhà em xa cách quá chừng
Em van anh đấy anh đừng yêu em.

[catbui2005]

Rượu xuân !

Cao tay nâng chén rượu hồng ,
Mừng em, em sắp lấy chồng xuân nay.
Uống đi, em uống cho say,
Để trong mơ sống những ngày xuân qua.

Thấy tình duyên của đôi ta,
Đến đây là... đến đây là, là thôi !
Em đi dệt mộng cùng người,
Lẻ loi xuân một góc trời riêng anh.

- Nguyễn Bính -

[hoangvu]

Màu Tím Huế

Thôi thế là em cách biệt rồi!
Đường đi mỗi bước lại xa xôi
Tim tím rừng chiều, tim tím núi
Tim tím chiều hôm, tim tím mai

Ban chiều tim tím nhớ mong nhau
Đêm tối kìa em tím rất nhiều
Anh cúi xuống hôn màu tím giấy
Thư về em, tím nét thương đau

Mai mốt rồi đây lầm cát bụi
Anh lại đường xa trải kiếp người
Tim tím rừng chiều, tim tím núi
Chiều hôm nhiều tím thế em ơi!

[hoangvu]

Vài Nét Huế

Cầu cong như chiếc lược ngà,
Sông dài mái tóc cung nga buông hờ.
Ðôi bờ đôi cánh tay vua,
Cung nga úp mặt làm thơ thất tình.

Ở đây áo tím riêng màu,
Bài thơ nón mỏng che đầu mỹ nhân.
Loanh quanh xóm vắng đường gần,
Ấy ai làm dáng phi tần với ai!

Con sông không rộng mà dài,
Con đò không chở những người chính chuyên.
Ở đây có nước sông Hương,
Có cây núi Ngự, có đường Nam Giao.

Bồng bồng sáu nhịp cầu cao,
Thờ ơ bóng mát nơi nào cũng xanh.
Thâm u một dãi hoàng thành,
Ðình suông con én không đành bay đi.

[hoangvu]

Hồn người trinh nữ

Chiều về chầm chậm trong hiu quạnh
Tơ liễu đua nhau chạy xuống hồ
Tôi thấy trong tôi và tất cả
Châu thành Hà Nội chít khăn xô

Sáng nay vô số lá vàng rơi
Người gái trinh kia đã chết rồi
Có một chiếc xe màu trắng đục
Hai con ngựa trắng sắp hàng đôi

Mang theo một chiếc quan tài trắng
Và những bông hoa trắng lạnh người
Theo gót nhửng người khăn áo trắng
Khóc hồn trinh trắng mãi không thôi.

[trabtoncnkt]

Xây Lại Cuộc Đời
Gửi Chị Trúc


Đố chị thư nầy ai viết nhé,
Chị ơi, em bé chị đây mà!
Được tin người ấy cho em biết:
"Chị Trúc giờ đang bận chữa nhà."

Ờ nhỉ, nhà ta ở phố nào?
Số đề chẵn lẻ? Mấy tầng cao?
Quanh nhà rụng trắng hay rơi đỏ?
Trăng gió bao nhiêu lối lọt vào?

Nhà mới bao giờ chị chữa xong?
Bao giờ cho thợ chén "hồi công"?
Bao giờ chị dọn sang bên đó?
Xem lịch khai trương, đốt pháo hồng?

Úi chá, chị bận nhiều như thế,
Em lại còn đi hỏi vẩn vơ,
Vốn đoảng là em, chiều ấy chị,
Thôi em đền chị một bài thơ.

Nhưng chị hiền ơi, chị Trúc ơi,
(Câu này em chỉ hỏi thầm thôi)
"Chị tôi ai giúp, hay trời giúp
Cho chị tôi xây lại cuộc đời??"

[quocky711]

Lạy trời cấm cửa rừng mai

Tháng mười nàng bỏ khăn tang,
Giờ đi cánh cửa lâu trang mở rồi.
Tú Uyên! Nàng Tú Uyên ơi!
Nàng còn nhớ đến con người ấy đâu!
Bao nhiêu xứ bướm qua lầu,
Nàng toan gieo quả kim cầu cho ai?

Lạy trời cấm cửa rừng mai,
Để nàng đan áo lấy vài mùa đông.
Trong triều thi cử vừa xong,
Trạng nguyên tôi đỗ kiệu hồng tôi sang.
Quả kim cầu ở tay nàng
Làm sao lại ở giữa bàn tay tôi...

[quocky711]

Một trời quan tái

Chiều lại buồn rồi, em vẫn xa
Lá rừng thu đổ, nắng sông tà
Chênh vênh quán rượu mờ sương khói
Váng vất thôn sâu quạnh tiếng gà.

Tôi đi mãi mãi vào sơn cước
Em vuốt tua rèm cửa vọng lâu
Lá úa kinh thành rơi ngập đất
Lòng vàng hỏi vẫn nhớ thương nhau?

Có những mâm cau phủ lụa điều
Đi vào trong gió lạnh hiu hiu
Những xe hoa cưới, sao mà đẹp!
Cửa kính huy hoàng vạt áo thêu.

Em có buồn chăng? Tôi vẫn xa
Chiều nay say nhắp chén quan hà
Bao giờ cau được tươi màu lụa
Được đón em bằng xe kết hoa?

Thân em là liễu dạ em tơ
Mềm yếu bền chăng với đợi chờ?
Chua xót lòng tôi mơ ước mãi
áo bào nguyệt bạch ngựa kim ô!

Tôi lạnh đầu sông giá ngọn nguồn
Nhớ nhà thì ít, nhớ em luôn
Chênh vênh bóng ngả sầu lau lách
Chiều ngái hương rừng lối nhạt son

Đã mấy năm rồi thương mến nhau
Em còn thơ dại biết chi đâu!
Đến nay ba bảy mai đương độ
Ai đánh em bằng giá ngọc châu?

Châu ngọc làm sao hái được nhiều
Tôi là thi sĩ của thương yêu
Lấy đâu xe cưới ngời hoa trắng?
Với những mâm cau phủ lụa điều?

Chiều nay... thương nhớ nhất chiều nay
Thoáng bóng em trong cốc rượu đầy
Tôi uống cả em và uống cả
Một trời quan tái, mấy cho say!
Lạng Sơn 1940

[quocky711]

Hôn nhau lần cuối

Cầm tay anh kẽ nói:
-Khóc lóc mà làm chi?
Hôn nhau một lần cuối,
Em về đi, anh đi...

Rồi một hai ba năm
Danh thành anh trở lại
Với em anh chăn tằm
Với em anh dệt vải

Ta sẽ là vợ chồng
Sẽ yêu nhau mãi mãi
Sẽ se sợi chỉ hồng
Sẽ hát ca ân ái.

Anh và em sẽ sống
Trong một mái nhà tranh
Lấy trúc thưa làm cổng
Lấy tơ liễu làm mành

Nghe lời anh em hỡi!
Khóc lóc mà làm chi?
Hôn nhau một lần cuối
Em về đi, anh đi...

[quocky711]

Tôi còn nhớ lắm

Tôi còn gì nữa là tôi!
Thuyền quyên nàng vẫn là người thuyền quyên.
Mùa xuân ấy nàng se duyên
Có đình đổi kiệu, có đèn giăng hoa.
Tóc tôi để bạc cho già
Đời tôi để rụng cho là đời tôi.
Còn nên nói nữa hay thôi
Gặp nhau một chuyến đò rồi quên nhau.

Tưởng rằng bền, ngỡ rằng lâu
Lửa giầu sang đốt cháy cầu tơ duyên.
Mong chi chắp lại cho liền?
Chín mươi oan khổ đầy lên xứ lòng.
Lều tranh tất cả than hồng
Một trang gió lạnh, mấy dòng thơ mưa
Hỏi rằng tôi đã quên chưa
Tôi còn nhớ lắm và thưa: rất buồn!