Thông báo Quan trọng

**quocky711** · 24-09-2006, 02:52 AM

Thú ăn chơi

Trời sinh ra bác Tản Đà,
Quê hương thời có, cửa nhà thời không.
Nửa đời Nam, Bắc, Tây, Đông,
Bạn bè sum họp, vợ chồng biệt li.
Túi thơ đeo khắp ba kì,
Lạ chi rừng biển, thiếu gì gió trăng.
Thú ăn chơi cũng gọi rằng
Mà xem chửa dễ ai bằng thế gian.
Hà tươi cửa biển Tu Ran,
Long Xuyên chén mắm, Nghệ An chén cà.
Sài Gòn nhớ vị cá tra
Cái xe song mã, chén trà Nhất Thiên
Đa tình con mắt Phú Yên,
Hữu tình rau bó ông Quyền Thuận An
Cơn ngâm Chợ Lớn chưa tàn,
Tiệc xèo lại có Văn Bàn, Vũ Lao.
Chấn Phòng đất khách cơm tầu
Con ca xứ Huế, cô đầu tỉnh Thanh.
Mán Sừng, cái bánh chưng xanh
Hoa Kì tiệc bánh Tin lành nhớ ai
Sơn dương, sò huyết Hòn Gai,
Đồng Sành cá đối, Giáp Lai lợn rừng.
Vân quan, Hoành lĩnh xe từng,
Con tầu ca nốt trông chừng Mê Kông.
Tuồng Bình Định, rạp Phú Phong,
ổ Nam nước mắm, tỉnh Đông chè tầu.
Phong lưu chẳng thiếu đâu đâu
Nước non đưa đón khắp hầu gần xa.
Nay về Bất Bạt quê nhà
Sông to cá nhớn lại là thứ ngon.
Vắng bè bạn có vợ con,
Xa xôi xã hội, vuông tròn thất gia.
Trăm năm hai chữ Tản Đà,
Còn sông còn núi còn là ăn chơi.
Dở hay muôn sự ở đời
Mây bay nước chảy mặc người thế gian.

**quocky711** · 24-09-2006, 02:53 AM

Tương tư

Quái lạ làm sao cứ nhớ nhau
Nhớ nhau đằng đẵng suốt đêm thâu!
Bốn phương mây nước, người đôi ngả
Hai chữ tương tư, một gánh sầu.

**quocky711** · 24-09-2006, 02:54 AM

Thăm mả cũ bên đường

Chơi lâu nhớ quê về thăm nhà,
Đường xa, người vắng, bóng chiều tà.
Một dãy lau cao làn gió chạy,
Mấy cây thưa lá sắc vàng pha.

Ngoài xa trơ một đống đất đỏ,
Hang hốc đùn lên đám cỏ gà.
Người nằm dưới mả, ai ai đó ?
Biết có quê đây hay vùng xa ?

Hay là thuở trước kẻ cung đao
Hám đạn liều tên quyết mũi dao,
Cửa nhà xa cách, vợ con khuất,
Da ngựa gói bỏ lâu ngày cao?

Hay là thuở trước kẻ văn chương
Chen hội công danh nhỡ lạc đường,
Tài cao phận thấp, chí khí uất,
Giang hồ mê chơi quên quê hương ?

Hay là thuở trước khách hồng nhan
Sắc sảo khôn ngoan đất trời ghen,
Phong trần xui gặp bước lưu lạc,
Đầu xanh theo một chuyến xuân tàn ?

Hay là thuở trước khách phong lưu
Vợ con đàn hạc đề huề theo,
Quan san xa lạ đường lối khó
Ma thiêng nước độc phong sương nhiều ?

Hay là thuở trước bậc tài danh
Đôi đôi lứa lứa cũng linh tinh
Giận duyên tủi phận, hờn ân ái
Đất khách nhờ chôn một khối tình ?

Suối vàng sâu thẳm biết là ai ?
Mả cũ không ai kẻ đoái hoài!
Trải bao ngày tháng trơ trơ đó,
Mưa dầu nẵng dãi, trăng mờ soi!

Ấy thực quê hương con người ta
Dặn bảo trên đường những khách qua:
Có tiếng khóc eo thời có thế,
Trăm năm ai lại biết ai mà ?

**quocky711** · 24-09-2006, 02:55 AM

Thơ rượu

Thơ rượu

Đời người như giấc chiêm bao
Nghìn xưa đã mấy ai nào trăm năm ?
Một đoàn lao lực lao tâm,
Quí chi chữ thọ mà lăm sống nhiều!
Có tiền chưa dễ mà tiêu,
Ham danh lắm kẻ như diều đứt dây.

Thương ai cho bận lòng đây
Cho vơi hũ rượu, cho đầy túi thơ!
Cảnh đời gió gió mưa mưa,
Buồn trông ta phải say sưa đỡ buồn!
Rượu say, thơ lại khơi nguồn
Nên thơ, rượu cũng thêm ngon giọng tình.
Rượu thơ mình lại với mình
Khi say quên cả cái hình phù du.
Trăm năm thơ túi rượu vò
Nghìn năm thi sĩ tửu đồ là ai ?

**quocky711** · 24-09-2006, 02:56 AM

Thư đưa người tình nhân có quen biết

Ngồi buồn lấy giấy viết thư chơi,
Viết bức thư này gửi đến ai,
Non nước thề nguyền xưa đã lỗi
Ân tình nay có bốn xu thôi.

Ngàn sương bạc bay qua tiếng nhạn
Ngọn đèn xanh khơi cạn đĩa dầu
Mình ai chiếc bóng đêm thâu
Nỗi riêng, riêng một mối sầu vì ai ?
Tâm sự ấy nói dài sao xiết
Giấy mực đâu vẽ hết ru mà
Dở dang là chữ tài hoa
Chắp tay vái lạy trăng già chứng cho.

Kể từ độ giang hồ lạc phách
Hội tương phùng đất khách quê ta
Biết nhau khi mới mười ba
Tuần trăng chưa mãn, nụ hoa chưa cười.
Cùng một thuở ăn chơi nhàn biếng
Trải mấy thu hơi tiếng vừa quen
Canh khuya hai bóng một đèn
Gió mai sương sớm đơn mền có nhau.
Dạ bảo dạ vàng thau gắn bó
Năm lại năm mưa gió đê mê
Một tường lá rủ hoa che
Bắc Nam mấy độ đi về dưới trăng.
Duyên hồ thắm bỗng dưng phai nhạt
Mối tơ vương đứt nát tan tành
Tấm riêng riêng những thẹn mình
Giữa đường tan đứt gánh tình như không
Gấp tờ giấy niêm phong hạt lệ
Nhờ cánh tem bay đệ cung mây
Ái ân thôi có ngần này
Thề nguyền non nước đợi ngày tái sinh!

**vertumnus** · 03-01-2010, 11:14 PM

Tản Đà với rau sắng chùa Hương

Tản Đà với rau sắng chùa Hương

Sinh ra nơi núi Tản sông Đà, nên thi sĩ Tản Đà rất yêu cảnh nước non trời mây và như có duyên nợ với suối yến , rừng mơ. Một phần đời ông đã gắn bó với vùng danh lam thắng cảnh nay.
Hai mươi tuổi đời , lần thứ hai , thi cử nhân "chưa đỗ" và có người yêu ( mối tình đầu của nhà thơ) lên xe hoa với người khác. Tản Đà gần như điên loạn , phải về tu ở chùa Tiên Mai , vùng Hương Sơn. Tại đây ông "tế" nàng Chiêu Quân như tự ám thị :
"...Cô ơi , cô đẹp nhất đời
Mà cô mệnh bạc , thợ trời cũng thua
Cô với tôi , tôi với cô..."
Về sau , cô con gái cụ Cử làng Hội Xá , xã Hương Sơn , đã kết duyên cùng nhà thơ. Và cái hương vị rau sắng đã thâm nhập tâm hồn Tản Đà từ những tháng năm ấy.
Mùa xuân năm nhâm tuất ( 1922 ) ông không đi hội chùa Hương được , đã tự bạch bằng mấy vần thơ :
" Muốn ăn rau sắng chùa Hương
Tiền đò ngại tốn , con đường ngại xa
Mình đi ta ở lại nhà
Cái dưa thì khú , quả cà thì thâm !
Cuối lễ hội , ông nhận được một gói quà từ phủ lý , mở ra là rau sắng và 4 câu thơ của " Đỗ tang nữ bái tặng ":
Kính dâng rau sắng chùa Hương
Tiền đò đỡ tốn , con đường đỡ xa
Không đi thì gửi lại nhà
Thay cho dưa khú , cùng là cà thâm !
Tản Đà trân trọng và xúc động vô cùng
Rau sắng nấu với nước mưa càng trong càng ngon , là món ăn dân tộc ,thuần khiết. Sự quý hiếm của nó cũng như tính cách của một thi tài , thiên thu hồ dễ có.
Kính tưởng hội chùa Hương

**vertumnus** · 08-05-2010, 09:32 PM

Xung quanh giai thoại “Chim họa mi”

Trong những giai thoại lý thú về Tản Đà, có câu chuyện ông đã làm bài thơ vịnh chim họa mi để “xỏ xiên” quan Khâm sai đại thần Hoàng Cao Khải. Tuy nhiên, gần đây đã có những câu hỏi xung quanh bài thơ này.

Đó là bài thơ Chim họa mi trong lồng, nguyên văn bài thơ như sau: “Họa mi, ai vẽ nên mi?/Trông mi mi đẹp, hót thì mi hay!/Ai đưa mi đến chốn này?/Nước trong, gạo trắng mi ngày ăn chơi/Lồng son, cửa đỏ thảnh thơi/Mi bay, mi nhảy, sướng đời nhà mi/Nghĩ cho mi cũng gặp thì/Rừng xanh mi có nhớ gì nữa không?”.

Trong nhiều tài liệu có đăng tải bài thơ này thì phía dưới chỉ ghi vỏn vẹn mấy chữ “Bài thơ đả kích Hoàng Cao Khải” như là một ghi chú. Riêng trong Tản Đà toàn tập (NXB Văn học - Hà Nội, 2002) dưới bài thơ Chim họa mi trong lồng có phần chú thích của cụ Nguyễn Khắc Xương (con trai trưởng cụ Tản Đà - NV): “Bài này năm 1932, Tản Đà cho in ở Khối tình con III và chú trong mục là: Hữu Thanh. Chúng ta biết lúc Tản Đà làm chủ bút Tạp chí Hữu Thanh là vào năm 1921. Theo Tiên Sơn (Tạp chí Văn Học số 4-1970) thì: “trước năm 1932, Tản Đà cho đăng bài này trên Báo Nam Phong dưới hình thức sưu tầm một bài thơ cổ và không ký tên. Một lần sau đó, Tản Đà lại cho đăng bài đó trên Phụ nữ Tân văn nhưng cũng chỉ ký XXX. Năm 1932, ông mới chính thức cho in bài Chim họa mi trong lồng vào Khối tình con III và ghi rõ cả năm sáng tác bài thơ. Bài này là một bài sáng tác tại chỗ trước mặt Hoàng Cao Khải trong một cuộc thi thơ vịnh chim họa mi do Hoàng Cao Khải tổ chức. Tản Đà đi cùng cử nhân Ngô Thế Phổ (Tả Thanh Oai, dòng dõi Ngô Thời Sĩ); đọc xong bài này, cả hai ra xe tay thuê sẵn đi luôn (theo lời cụ Ngô Thế Hoằng, con cụ Ngô Thế Phổ)”.

Hoàng Cao Khải (1850-1933) quê ở Đông Thái, Hà Tĩnh (cùng quê với lãnh tụ nghĩa quân Phan Đình Phùng), đỗ cử nhân thời vua Tự Đức rồi được thăng đến Khâm sai Kinh lược Bắc kỳ. Năm 1897 được triệu về Huế trao chức Thượng thư Bộ Binh. Khi phong trào văn thân khắp nơi nổi lên hưởng ứng hịch Cần vương của vua Hàm Nghi, mà Phan Đình Phùng là một lãnh tụ kiệt hiệt thì người Pháp đã dùng Hoàng Cao Khải lấy danh nghĩa là người đồng hương viết thư chiêu dụ cụ Phan về hàng nhưng ông đã khẳng khái cự tuyệt. Dụ hàng không thành, Pháp đề nghị với triều đình phong Nguyễn Thân là Khâm sai đại thần đem quân ra tróc nã nghĩa quân ở căn cứ Ngàn Trươi - Vụ Quang, đó là năm 1895. Cùng năm đó, Phan Đình Phùng bị bệnh và mất trong chiến khu. Sau đó, nghĩa quân dần dần tan rã. Để thưởng công cho Nguyễn Thân, người Pháp đã cử y làm Phụ chính đại thần, triều đình nhà Nguyễn phong cho y tước Quận công. Lúc này triều đình có đến hai đại thần, cả hai đều được lòng người Pháp (trước đó Hoàng Cao Khải đã được phong Thái tử Thái phó, Văn minh Đại học sĩ tước Duyên Mậu Quận công) và đang tranh nhau quyền hành. Sau này, Hoàng Cao Khải yếu thế hơn Nguyễn Thân nên xin lui về ấp Thái Hà (Hà Nội) nghỉ hưu.

Khoảng năm 1970, tại Sài Gòn có lưu hành cuốn Chơi chữ của Lãng Nhân (Nam Chi tùng thư xuất bản), có đăng bài thơ Chim họa mi và những ghi chú của Lãng Nhân: “Ở ấp Thái Hà, nơi Hoàng Cao Khải hưu dưỡng, thường có mở ra những cuộc vui chơi, như chọi gà, đánh cờ người, chọi chim họa mi… Một buổi chọi chim đã làm đầu đề cho bài vịnh sau đây, ám chỉ gian thần: “Họa mi, ai họa nên Mi?/Mã thì cũng đẹp, hót thì cũng hay/Ai đưa Mi đến chốn này/Nước trong, gạo trứng Mi rày cứ xơi/Lầu hồng, gác tía thảnh thơi/Mi ăn, Mi nhảy sướng đời nhà Mi/Khen thay Mi cũng gặp thì/Tổ xưa Mi có nhớ gì nữa không?... Ăn rồi, rồi lại hót thong dong/Bởi thế nên Mi mắc phải lồng/Gạo trứng, nước trong Mi thú nhỉ/Vào luồn ra cúi có vinh không?”. Lãng Nhân không ghi rõ ai là tác giả bài thơ này. So sánh 2 bài thơ, ta thấy bài trong sách của Lãng Nhân chữ nghĩa trúc trắc, gò bó không nhuần nhuyễn, thuần Việt như bài của Tản Đà. Hơn nữa, bài trong sách của Lãng Nhân ngoài 8 câu lục bát còn có thêm 1 khổ tứ tuyệt như ghép thêm một cái chân lỏng lẻo vào cái kiềng ba chân đã đủ vững vàng. Thêm vào chỉ cốt cho hợp với chuyện thi vịnh chim họa mi nhân đó chửi khéo Hoàng Cao Khải.

Trong trang web Sài Môn thi đàn, tác giả Đức Giang (hiện ở Mỹ), kể rằng mình có mua được một cuốn sách về Văn học cổ Trung Quốc viết bằng tiếng Anh, trong đó có một bài tứ tuyệt của Bạch Cư Dị (Bo Juyi) vịnh một con chim từ An Nam gửi biếu: “The Red Cockatoo. Sent as a present from Annam - A red cockatoo/Colored like the peachtree blossom/Speaking with the speech of men/And they did to it what is always done/To the learned and the eloquent/They took a cage with stout bars/And shut it up inside” (Con Vẹt Đỏ. Từ An Nam gửi biếu một con vẹt màu đỏ - Lông đẹp như hoa đào. Tiếng hót như tiếng người. Rồi như người ta thường làm. Với những người uyên bác, tài hoa. Lấy lồng nan chắc chắn. Nhốt nó lại). Tác giả Đức Giang thấy bài thơ có ý tưởng cao xa và có sự liên hệ với nước ta nên gửi bản tiếng Anh về nước nhờ học giả Nguyễn Quảng Tuân tìm giùm bản dịch từ chữ Hán sang chữ quốc ngữ. Dưới đây là bản phiên âm sang Hán Việt và dịch nghĩa của học giả Nguyễn Quảng Tuân: “Hồng Anh Vũ - An Nam viễn tiến hồng anh vũ/Sắc tự đào hoa, ngữ tự nhân/Văn chương biện tuệ giai như thủ/Lung hạm hà niên xuất đắc thân” (Chim Hoàng anh - Nước Nam xa tiến chim hoàng anh/Sắc tựa hoa đào, tiếng tựa người/Văn chương biện bạch đều tài giỏi/Muốn thoát khỏi lồng, khó lắm thôi). Ta thấy hai câu cuối của bản dịch nghĩa chưa thật sát với nguyên bản tiếng Anh. Vì thấy giữa hai bài thơ “chim họa mi” và “chim anh vũ” cũng có những điểm tương đồng: bộ lông đẹp, tiếng hót hay, bị nhốt trong lồng nên Đức Giang nêu lên giả thuyết biết đâu Tản Đà đã phóng tác từ “chim anh vũ” thành “chim họa mi”? Chúng ta cũng nên nhớ chi tiết “trước năm 1932, Tản Đà cho đăng bài thơ này trên báo Nam Phong dưới hình thức “sưu tầm một bài thơ cổ”. Điều ngạc nhiên là một bài thơ hay của thi hào Bạch Cư Dị, liên quan đến Việt Nam mà rất ít người biết đến (và dịch).

Hà Đình Nguyên

Thông báo Quan trọng

Tản Đà toàn tập

Tản Đà toàn tập

Similar Threads

Comment

Comment

Comment

Comment

Comment

Comment

Comment