Thơ Sưu Tầm

[vertumnus]

Bóc Lịch
Tác giả Bế Kiến Quốc

Em cầm tờ lịch cũ
Ngày hôm qua đâu rồi
Ra ngoài sân hỏi bố
Xoa đầu em bố cười

Ngày hôm qua ở lại
Trong hạt lúa mẹ trồng
Cánh đồng chờ gặt hái
Chín vàng màu ước mong

Ngày hôm qua ở lại
Trên cành hoa trong vườn
Nụ hồng lớn thêm mãi
Đợi đến ngày tỏa hương

Ngày hôm qua ở lại
Trong vở hồng của con
Con học hành chăm chỉ
Là ngày qua vẫn còn

[M Mít Đặc]

Bữa Say Ghé Chùa Ông Hội An

Quan Vân Trường mặt đỏ cũng thành danh
Ta đỏ mặt hơn ông, đời lại hỏng
Ông cốt cách quỳnh tương, ta hồ đồ rượu dỏm
Cuộc trăm năm đã đến thế - hoang tàn
Kinh Châu, Kinh Châu mờ hơi sương
Lòng ông, lòng ta - ai biết được ?
Hào khí ngời thanh long, cũng sụt sùi ngọn bút
Chuyện nghìn xưa thầm hòi chuyện nghìn sâu
Ông còn đất để về, ta biết về đâu ?
Mịt mịt trời sương - mờ mờ thân thế
Châu với quận đã lạc loài tri kỷ
Mảnh trăng suông vừa nhạt thếch rượu mời
Chốn trần gian tốc gió bốn trời
Trên đất lạ còn rung bờm xích thố
Ông tử vi thần thơm lừng thiên cổ
Ta thơ cuồng vất vưởng mỗi tờ mây
Để có lần ta chếnh choáng qua đây
Chén rượu dỏm chừng không gượng nổi
Ông linh hiển, mặt mày ông đỏ chói
Đỏ mặt mình, ta gục dưới chân ông

Hoàng Lộc

BỮA SAY GHÉ CHÙA ÔNG HỘI AN của Hoàng Lộc là một trong những bài thơ hay nhất viết về thân phận của người lính miền nam sau năm 1975. Bài thơ được viết vào năm 1987, một thời gian sau khi Hoàng Lộc từ trại học tập cải tạo trở về.
Trong bài thơ, Hoàng Lộc mượn Quan Vân Trường để tâm sự về nỗi buồn của mình . . .
Ông còn đất để về, ta biết về đâu?
Mịt mịt trời sương mờ mờ thân thế.
Đó là tình cảnh của Hoàng Lộc và hàng ngàn sĩ quan khác trong quân đội miền Nam sau khi miền nam sụp đổ . Hoàng Lộc sang Mỹ năm 1993 và định cư tại tiểu bang Tennessee . Ông đã xuất bản ba tập thơ: THƠ HỌC TRÒ (1966), TRÁI TIM CÒN LẠI (1971), QUA MẤY TRỜI SƯƠNG MƯA (1999)

[CONHAKO]

Hai mùa thu Đà Lạt


Bây giờ trời vào thu
nên em buồn thương nhớ
Đà Lạt sáng sương mù
Mimosa vàng nở

Thôi anh đừng giận nữa
nhớ về thăm em nhé
lá ngập tràn đại lộ
chờ anh về. Em kể

Hai mùa thu Đà Lạt
trời mưa rưng rưng hoài
ân tình em mất mát
nhưng nào đâu trách ai

Bây giờ trời vào thu
cho em nhiều kỷ niệm
mình quen nhau ngày xưa
chừ xa rồi lưu luyến

Lệ Khánh

[M Mít Đặc]

Giang Hồ

Tàu đi qua phố, tàu qua phố
Phố lạ mà quen, ta giang hồ
Chẳng lẽ suốt ngày bên bếp vợ
Chẻ củi, trèo thang, với giặt đồ


Giang hồ đâu bận lo tiền túi
Ngày đi ta chỉ có tay không
Vợ con chẳng kịp chào xin lỗi
Mây trắng trời xa, trắng cả lòng


Giang hồ ta ghé nhờ cơm bạn
Đũa lệch mâm suông cũng gọi tình
Gối trang sách cũ nằm nghĩ bụng
Cười xưa Dương Lễ với Lưu Bình


Giang hồ có buổi ta ngồi quán
Quán vắng mà ta chửa chịu về
Cô chủ giả đò nghiêng góc ghế
Đếm thấy thừa ra một góc si


Giang hồ mấy bận say như chết
Rượu sáng chưa lưa đã rượu chiều
Chí cốt cầm ra chai rượu cốt
Ừ thôi trời đất cứ liêu xiêu


Giang hồ ta chẳng hay áo rách
Sá gì chải lược với soi gương
Sáng nay mới hiểu mình tóc bạc
Chợt tiếng trẻ thưa ở bên đường


Giang hồ ba bữa , buồn một bữa
Thấy núi thành sông biển hóa rừng
Chân sẵn dép giầy, trời sẵn gió
Ngựa về ta đứng bụi mù tung


Giang hồ tay nải cầm chưa chắc
Hình như ta mới khóc hôm qua
Giang hồ ta chỉ giang hồ vặt
Nghe tiếng cơm sôi, cũng nhớ nhà

PHẠM HỮU QUANG

[M Mít Đặc]

Nhớ Bắc


Ai về Bắc ta đi với
Thăm lại non sông giống Lạc Hồng
Từ độ mang gươm đi mở cõi
Trời Nam thương nhớ đất Thăng Long .

Ai nhớ người chẳng Ôi Nguyễn Hoàng!
Mà ta con cháu mấy đời hoang
Vẫn nghe trong máu buồn xa xứ
Non nước Rồng Tiên nặng nhớ thương .

Vẫn nghe tiếng hát thời quan họ
Xem nhịp từng câu vọng cổ buồn
Vẫn thương vẫn nhớ mùa vải đỏ
Mỗi lần phảng phất hương sầu riêng .

Sứ mạng ngàn thu dễ dám quên
Chinh Nam say bước quá xa miền
Kinh đô nhớ lại xa muôn dặm
Muốn trở về quê, mơ cảnh tiên .

Ai đi về Bắc xin thăm hỏi
Hồn cũ anh hùng đất Cổ Loa
Hoàn Kiếm hồ xưa Linh Quy hỡi
Bao giờ mang trả kiếm dân ta .

Huỳnh Văn Nghệ

[M Mít Đặc]

GỬI NGƯỜI XA


Em còn ở đầy nhà hoa ngát
Em đi rồi ngơ ngác giường xưa
Chăn khâu nếp nếp hững hờ
Ba năm hương mãi bây giờ còn bay
Thơm nào nghe quyện đâu đây
Người đi bữa đấy mai này còn sang
Nhớ nhau cho rụng lá vàng
Cho sương lạnh trắng mấy làn rêu xanh.

Nguyễn Bính dịch từ bài Ký Viễn của Lý Bạch

[CONHAKO]

GỬI NGƯỜI XA


Em còn ở đầy nhà hoa ngát
Em đi rồi ngơ ngác giường xưa
Chăn khâu nếp nếp hững hờ
Ba năm hương mãi bây giờ còn bay
Thơm nào nghe quyện đâu đây
Người đi bữa đấy mai này còn sang
Nhớ nhau cho rụng lá vàng
Cho sương lạnh trắng mấy làn rêu xanh.

Nguyễn Bính dịch từ bài Ký Viễn của Lý Bạch

nhớ hồi nẩm , cô giáo bắt gò lưng trên bàn viết bài này mà CO khi ấy đang buồn ngủ -....




Ký viễn (Lý Bạch - 李白, Trung Quốc)
寄遠
美人在時花滿堂
美人去後餘空床
床中繡被捲不寢
至今三載聞餘香
香亦竟不滅
人亦竟不來
相思黃葉落
白露濕青苔


Ký viễn

Mỹ nhân tại thì hoa mãn đường
Mỹ nhân khứ hậu dư không sàng
Sàng trung tú bị quyển bất tẩm
Chí kim tam tải văn dư hương
Hương diệc cánh bất diệt
Nhân diệc cánh bất lai
Tương tư hoàng diệp lạc
Bạch lộ thấp thanh đài


Vi Nhất Tiếu dịch :

Còn em nhà ngát hương hoa
Vắng em giường ngọc xót xa ngỡ ngàng
Chăn thêu còn ấm hơi nàng
Hương xưa còn thoảng chưa tan câu thề
Hương bay bay khắp phòng khuê
Người đi đi mãi không về người ơi
Tương tư khóc lá vàng rơi
Sương vương rêu biếc chơi vơi lệ sầu


.Thế rùi từ bài này cô giáo " quất " thêm 2 câu của vua Tự Đức khóc Bằng phi :
Đập cổ kính ra tìm lấybóng
Xếp tàn y lại để dành hơi

nhưng về sau theo sách Nam Phong giải trào thì hai câu thơ này đã thấy trong một bài thơ của Ôn Như Hầu:
"Đập mảnh gương ra tìm lấy bóng.
Xếp manh áo lại để dành hơi".
Trong hai câu của vua Tự Đức, chỉ khác mấy chữ "mảnh gương" đổi làm "cổ kính" và "manh áo" đổi làm "tàn y".

Ai cũng dành quyền " khóc vợ... nhỏ !!! ". Thương lắm thay , ô hô ô hô ô hô...

Mít thì răng hè...


.

[M Mít Đặc]

nhớ hồi nẩm , cô giáo bắt gò lưng trên bàn viết bài này mà CO khi ấy đang buồn ngủ -....

Ký viễn (Lý Bạch - 李白, Trung Quốc)
寄遠
美人在時花滿堂
美人去後餘空床
床中繡被捲不寢
至今三載聞餘香
香亦竟不滅
人亦竟不來
相思黃葉落
白露濕青苔


Ký viễn

Mỹ nhân tại thì hoa mãn đường
Mỹ nhân khứ hậu dư không sàng
Sàng trung tú bị quyển bất tẩm
Chí kim tam tải văn dư hương
Hương diệc cánh bất diệt
Nhân diệc cánh bất lai
Tương tư hoàng diệp lạc
Bạch lộ thấp thanh đài


Vi Nhất Tiếu dịch :

Còn em nhà ngát hương hoa
Vắng em giường ngọc xót xa ngỡ ngàng
Chăn thêu còn ấm hơi nàng
Hương xưa còn thoảng chưa tan câu thề
Hương bay bay khắp phòng khuê
Người đi đi mãi không về người ơi
Tương tư khóc lá vàng rơi
Sương vương rêu biếc chơi vơi lệ sầu


.Thế rùi từ bài này cô giáo " quất " thêm 2 câu của vua Tự Đức khóc Bằng phi :
Đập cổ kính ra tìm lấybóng
Xếp tàn y lại để dành hơi

nhưng về sau theo sách Nam Phong giải trào thì hai câu thơ này đã thấy trong một bài thơ của Ôn Như Hầu:
"Đập mảnh gương ra tìm lấy bóng.
Xếp manh áo lại để dành hơi".
Trong hai câu của vua Tự Đức, chỉ khác mấy chữ "mảnh gương" đổi làm "cổ kính" và "manh áo" đổi làm "tàn y".

Ai cũng dành quyền " khóc vợ... nhỏ !!! ". Thương lắm thay , ô hô ô hô ô hô...

Mít thì răng hè...

Em còn ở nhà anh thơm ngát
Em đi rùi chén bát ai rửa đây?
Áo quần anh mặc chẵng thay
Mồ hôi dạo ấy bây giờ còn đây...
Tivi anh bật suốt ngày
Bia anh cứ uống chẵng say tí nào
Tình anh...ờ... ờ...lúc thấp lúc cao...
Lúc dài lúc ngắn ngày nào... còn iem !



Đấy , tình yêu của Mít chỉ có vậy thôi ... Loãng moạn và chung tình không hỉ ?

[CONHAKO]

Em còn ở nhà anh thơm ngát
Em đi rùi chén bát ai rửa đây?
Áo quần anh mặc chẵng thay
Mồ hôi dạo ấy bây giờ còn đây...
Tivi anh bật suốt ngày
Bia anh cứ uống chẵng say tí nào
Tình anh...ờ... ờ...lúc thấp lúc cao...
Lúc dài lúc ngắn ngày nào... còn iem !



Đấy , tình yêu của Mít chỉ có vậy thôi ... Loãng moạn và chung tình không hỉ ?

phải Mít đây ko ???

[CONHAKO]

phải chăng tình yêu là dấu hỏi ?
mỉn cười bé bảo: dấu chấm than !
ai bảo vấn vương rồi réo gọi
mơ ước không qua khỏi gót nàng

phải chăng mộng mơ là dấu ngã ?
dám đâu, chỉ là dấu phẩy thôi
hèn chi bé cứ hoài xa lạ
nào đợi chờ anh, lẻ bước đôi

phải chăng nhớ thương là dấu sắc ?
khúc khích bé cười: dấu huyền nhung
thế mà anh ngỡ là dấu nặng
đè cả hồn anh, nhớ không cùng

phải chăng hờn dỗi là dấu trừ ?
tròn mắt nhìn anh: một dấu nhân
thảo nào bé giã vờ hờ hững
quên cả người dưng đến thật gần

phải chăng đây đó là dấu cộng ?
mắt bé chớm buồn: lỡ dấu chia ?
không đâu mơ đỏ hồng ước mộng
mây gió nghìn thu chẳng xa lìa

ngộ ghê bé nhỉ, từng con dấu
dấu cả cuộc tình ai biết đâu
để đôi mắt liếc ngời giai ngẫu
cho lá trầu xanh mộng ban đầu

*

[M Mít Đặc]

Đường Khuya Trở Bước


Tôi đến đêm xưa, Em vắng nhà,
Trăng vàng, mây bạc, sầu như hoa .
Tôi từ viễn phố rời chân lại,
Chỉ thấy sương nhiều như lệ sa .

Ở cũng bâng khuâng, đi chẳng đành,
Đêm trời, sao cũ sáng long lanh.
Lòng ta ngẫm truyện mười phương vậy:
Người gái khuê phòng kia mắt xanh?

Tôi cũng chưa đi hết dặm đường,
Đời dài, mới đến nửa sầu thương.
Một đêm trở bước cho lòng nghĩ,
Sao biếc rơi tàn mộng phấn hương.


Đinh Hùng

[Uất Kim Hương]

Tĩnh Dạ Tứ
Sáng tiên khán nguyệt quang
Nghi thị địa thương sương
Cử đầu vọng minh nguyệt
Đê đầu tư cố hương

Dịch nghĩa
Hồn Đêm Vắng

Bên giường tràn ánh nguyệt
Tưởng đất bạc màu sương
Ngửng đầu nhìn trăng sáng
Cúi đầu nhớ cố hương

[Uất Kim Hương]

Xuân khứ bách hoa lạc
Xuân đáo bách hoa khai
Sự trục nhãn tiền quá
Lão tùng đầu thượng lai
Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận
Đình tiền tạc dạ nhất chi mai.

Cụ Ngô Tất Tố dich nghĩa:

Xuân đi trăm hoa rụng
Xuân đến trăm hoa cười
Trước mắt việc đi mãi
Trên đầu già đến rồi
Ðừng bảo xuân tàn hoa rụng
Ðêm qua sân trước một cành mai

[CONHAKO]

靜夜思

床前明月光，
疑是地上霜。
舉頭望明月，
低頭思故鄉。

Tĩnh Dạ Tứ
Sáng tiên khán nguyệt quang
Nghi thị địa thương sương
Cử đầu vọng minh nguyệt
Đê đầu tư cố hương

Dịch nghĩa
Hồn Đêm Vắng

Bên giường tràn ánh nguyệt
Tưởng đất bạc màu sương
Ngửng đầu nhìn trăng sáng
Cúi đầu nhớ cố hương

Dòng Thơ Đường - Chút lưu lại

Cảm ơn UKH đã ghé vào đây.

Ko dám - ko dám nhận là sưu tập đâu -. Chỉ vì thỉnh thoảng trong vài bài thơ , bản nhạc có nhắc đến một "nguồn "đã có tự ngày xưa xưa lắm. Tôi chỉ dẫn " nguồn " về đây , để ai cũng có dịp nhớ lại thôi. Chẳng hạn như trong bài Thu hát cho người - nhắc đến "hoàng hạc "....hoặc bài Hương Xưa nhắc đến " Phạm Thái - Quỳnh Như "...Còn nhiều nhiều...., mong có dịp nhắc dùm UKH chút gì của ngày xưa ( hôm trước lời chúc của UKH làm tôi phát khiếp , xách guốc chạy hơn chạy đua...).

Cho tôi được nhắc lại bài Tĩnh Dạ Tứ của Lý Bạch và Nguyện Cầu của Vũ Hoàng Chương với UKH.....Chúc UKH vui.
28-01-2010, 08:40 PM


%%%%%%%%%%%%%%%%%%%

Tĩnh dạ tứ - Một thân lữ khách!

Lý Bạch là nhà thơ lớn thời Đường, là một ngôi sao sáng chói trên thi - văn - đàn Trung Quốc. Người ta thường gọi Ông là Thi Tiên (Trích Tiên Lý Bạch), Lý Dương Băng trong "Thảo đường tập tự" đã có câu nói bất hủ về thiên tài Lý Bạch "Thiên tải độc bộ, duy công nhất nhân" (hàng ngàn năm chỉ có một mình ông mà thôi) Lý Bạch đã để lại hơn một ngàn bài thơ có một ảnh hưởng rất sâu rộng trong lịch sử văn học Trung Quốc, phổ thông và được lưu truyền rộng rãi trong nhân gian, cũng như nhiều học giả trên thế giới đã dày công nghiên cứu thi ca Lý Bạch. Thơ của Ông rất tự nhiên, không chải chuốt, gọt dũa mà ý thơ sâu sắc, có sức truyền cảm quyến rũ một cách lạ lùng.

Lý Bạch là thiên tài của những bài thơ Tuyệt Cú (4 câu 5 chữ), ngắn gọn, nhưng cô đọng, hàm súc, đầy đủ, là những tuyệt tác bất hủ được lưu truyền trong nhân gian từ đời này qua đời khác.

Bài thơ Tĩnh Dạ Tứ (Xúc Cảm Đêm Trăng) của Lý Bạch là một kiệt tác tuyệt vời trong thế giới Đường Thi trùng trùng điệp điệp… Hình thức cô đọng thâm thúy của bài thơ ngũ tuyệt 20 chữ nay là một thử thách lớn lao mà thi nhân phải đương đầu vì "ngôn bất tận ý" (lời không nói hết được ý) và thi nhân phải dùng ngôn từ tương ứng như thế nào để có thể vừa miêu tả cảnh vật và diễn đạt một ấn tượng dạt dào, một cảm xúc lai láng.

Lý Bạch là một người có tài, nhưng lại là người ít may mắn trên đường công danh sự nghiệp. Ông là người hay đi đây đó, làm thân lữ khách nơi quán trọ tha phương, xa nhà, xa quê, xa gia đình bạn bè… Và bài thơ "Tĩnh Dạ Tứ" đã diễn tả nỗi cảm xúc bâng khuâng, xao xuyến, cái nỗi niềm tha phương nhớ nhà da diết, khi màn đêm hoang vắng đã buông phủ bốn bề, trong khung cảnh tịch liêu, cô đơn, của người viễn khách một mình một bóng canh thâu… nhìn qua khung cửa, xa xa, chập chờn mộng ảo, là vầng trăng tỏa ánh sáng lung linh huyền ảo... đã làm cho nhà thơ chạnh lòng thương nhớ quê hương. Bài thơ đã bộc lộ những xúc cảm sống động, dạt dào, rung lên những âm vang tha thiết của nhạc điệu trữ tình…

Trong sách Nghệ khái, Lưu Huy Tải đã nói: "Thơ tứ tuyệt dễ làm, không có chữ thừa, nhưng tạo được cái dư vị thật là khó". Cái "dư vị" trong bài thơ Tĩnh Dạ Tứ của Lý Bạch chỉ là cảnh sắc "vô tình" của màn đêm huyền ảo với trăng, sương chập chùng, nhưng rất là "hữu tình" đã đem lại những cảm xúc nao nao xót dạ, đã đưa người thơ đi tìm lại những mảnh ký ức, hồi tưởng của cố quận, sông xưa, núi cũ, quê nhà. Người phương xa vẫn canh cánh nặng nợ tình quê…

Tĩnh Dạ Tứ

Sàng tiền minh nguyệt quang

Nghi thị địa thượng sương

Cử đầu vọng minh nguyệt

Đê đầu tư cố hương!

%%%%%%%%%

Xúc Cảm Đêm Trăng

Giường khuya trăng chiếu bời bời

Sương rơi phủ đất ngỡ đời chiêm bao

Ngẩng đầu trăng sáng trên cao

Cúi đầu ngấn lệ nghẹn ngào... cố hương!

Hải Đà

Bức tranh thu đã được tô đẹp bằng một vầng trăng thu huyền ảo… Trăng soi lồng lộng trên sóng nước bập bềnh biến dòng sông thành một dải lụa vàng óng ả. Điểm đặc trưng quan trọng đối với vầng trăng trong thơ Lý Bạch là ánh trăng trong trắng, lung linh tỏa sáng, thêm màn đêm lạnh lẽo bao phủ không gian vô tận và con người nhỏ bé, khiến cảm xúc của con người sản sinh bộc phát ngẫu nhiên, mang những sắc thái tinh tế khó mà diễn tả.
Trong một đêm trăng vắng vẻ nhà thơ Lý Bạch nằm trong thư phòng, bóng trăng khe khẽ len qua khung cửa sổ rọi sáng đầu giường, trong một không gian tịch mịch giữa đêm, hồn thơ đã nhập vào hồn trăng bay lâng lâng vào một cõi mộng ảo vô cùng… đã đi từ trạng thái mơ hồ đến tỉnh thức.

Ánh trăng sáng vời vợi trên bầu trời cao kia, tỏa những tia sáng lặng lẽ, êm ái huyền diệu trên chiếc giường ngủ, rất gần gũi và thân thiết với nhà thơ làm sao, và đó cũng chính là vầng trăng mà Lý Bạch đã mải mê ngắm trên núi Nga My trong những ngày niên thiếu ở quê nhà. Những tia sáng của trăng chập chờn mờ ảo đã làm nhà thơ ngỡ ngàng như sương khói bao phủ đầu giường, nhìn trăng mà lòng buồn vời vợi, ngỗn ngang trăm mối tơ lòng…

Sương và Trăng làm nổi bật sự trống vắng vô tận, làm tăng thêm khung cảnh u uẫn đìu hiu của trời đêm cô liêu, đã đem lại những cảm giác mông lung hư hư thật thật… quanh quất đâu nay: sương là trăng, hay trăng là sương. Trong cái ngây ngất chếnh choáng của màn đêm mờ ảo, nhà thơ đã tài hoa hữu hình hóa cái huyền diệu của trăng và sương…

Cái tĩnh lặng của không gian bàng bạc trong bài thơ đã tràn ngập cảm xúc, nội tâm và tư duy khó mà diễn tả. Hình ảnh màn sương "ngờ ngợ" phủ trắng nền đất trong trời đêm đã mở ra một khoảng không gian tịch liêu cô quạnh mông lung, làm gia tăng nỗi cô đơn của người thơ. Nhà thơ đã dùng những hình tượng dựng cảnh, nhưng thật ra là muốn ngụ tình, gửi gắm những tâm sự thầm kín của tác giả.


************************

Bài liên hệ:

Nguyện Cầu

Vũ Hoàng Chương

ta còn để lại gì không

kia non đá lở này sông cát bồi

lang thang từ độ luân hồi

u minh nẻo trước xa xôi dặm về

trông ra bến hoặc bờ mê

ngàn thu nửa chớp bốn bề một phương

ta van cát bụi trên đường

dù nhơ dù sạch đừng vương gót này

để ta tròn một kiếp say

cao xanh liều một cánh tay níu trời

nói chi thua được với đời

quản chi những tiếng ma cười đêm sâu

tâm hương đốt nén linh sầu

nhớ quê dằng dặc ta cầu đó thôi

đêm nào ta trở về ngôi

hồn thơ sẽ hết luân hồi thế gian

một phen đã nín cung đàn

nghĩ chi còn mất hơi tàn thanh âm

Vũ Hoàng Chương

(Rừng Phong - 1954)

LẠI NHỚ ĐẾN NGUYỆN CẦU CỦA THI SĨ VŨ HOÀNG CHƯƠNG

Hôm qua tôi vừa đọc bài thơ Nguyện Cầu của thi sĩ Vũ Hòang Chương. Bài thơ hay, người thi sĩ chắc đã đọc kinh Phật. Tạ ơn tác giả Lệ Chi và bài Tĩnh Lặng Vô Ngôn đã đưa tôi tới gần với kinh Phật và quê hương của chính tôi.

Đạo Phật đã chỉ ra một cảnh giới tuyệt vời của không biên giới. Tại sao tôi cứ mãi chấp cảnh sống đây hay sống kia. Tại sao không là những hạt sương, hay là dòng nước trong để nhận ánh sáng huyền diệu của trăng. Tôi trong giây phút nầy cảm nhận được quê hương tâm linh là chân tâm sẽ không còn thổn thức như Lý Bạch trong bài
Tĩnh Dạ Tứ:

Sàng tiền minh nguyệt quang
Nghi thị địa thượng sương
Cử đầu vọng minh nguyệt
Đê đầu tư cố hương

Trước giưòng trăng muôn hướng
Mặt đất phủ đầy sương
Ngửng đầu nhìn trăng sáng
Cúi đầu nhớ cố hương

Vì hơn nửa đời ngừơi, tôi vẫn mãi như thi sĩ họ Vũ nói:

Tâm hương đốt nén linh sầu
Nhớ quê dằng dặc ta sầu đó thôi

Trước khi đó tôi cứ ngỡ thi sĩ muốn nói về một quê hương thực thể mà thi sĩ đả bỏ lại khi di nam. Nhưng không người đả nói đến một quê hương vĩnh cửu của cõi chân tâm vậy mà:

Lang thang từ độ luân hồì
U minh nẻo trước xa xôi dặm về

Ừ, thì ra thế một cái gì rất gần mà cũng rất xa từ bao nhiêu kiếp, trải qua bao nhiêu lần tái sinh, bao nhiêu quê hương, bao nhiêu gia đình bè bạn, bao nhiêu thua thiệt với đời, ngừơi chỉ đợi:

Đêm nào ta trở về ngôi
Hồn thơ sẻ hết luân hồi thế gian

Tôi bất chợt nhìn ra cửa sổ, bên ngoài kia những bông tuyết nhẹ rơi lất phất, đẹp tinh khiết, đẹp mỏnh manh, như một kiếp người. Những bông tuyết kia là hình ảnh của những em bé thơ trong trẻo hồn nhiên và một lúc nữa đây khi đọng xuống lâu dần sẽ tan vào bùn đất lầy lội như đời người qua những thăng trầm của cuộc sống. Dòng đời vẫn trôi chẩy, kiếp người rồi tái sinh và vẫn đi:

Ta van cát bụi bên đường
Dù nhơ dù sạch đừng vương gót nầy

Thi sĩ đã học Phật nhưng thi sĩ chưa muốn nhập vào vì lẽ đó người vẩn còn muốn một kiếp say:

Để ta tròn một kiếp say
Cao sanh liều một cánh tay níu trời
Nói chi thua được với đời
Quản chi những tiếng ma cười thâu đêm

Thật là lạnh buốt khi tôi đọc những giòng thơ này, bằng nén trầm hương tỏa tôi kính cẩn gởi đến thi sĩ và những bằng hữu tôi đã quen và chưa quen một đất trời ấm áp từ bi khi Thế Tôn ngài nói với Phổ Hiền Bồ Tát trong Diệu Pháp Liên Hoa kinh (phẩm Phổ Hiền Bồ Tát Khuyến Phát thứ 28):

Thương với người đời sinh lòng từ
Ngày đêm tự mình nương pháp ở
Nguyện các thế giới thường an ổn
Phúc trí vô biên lợi quần sanh
Bao nhiêu tội nghiệp thẩy đều tiêu trừ

Xin hương thơm ngàn đời của lời kinh Pháp hoa theo gió muôn phương bay đến tâm hồn chúng sinh đang còn trong phiền não vô tận. Xin lời kinh như đánh pháp cổ, như thổi pháp loa kéo con người mau ra khỏi vòng nhân qủa trầm luân.

Tôi chấp tay nguyện cầu nơi đây tha thiết với một tâm từ đang bừng nở, cầu nguyện một cỏi người an tịnh sáng ngời chính pháp đến mọi sinh linh vô tình và hữu tình.

Cuối năm Mậu Tý
Nhã Lan Thư

[GRANDET]

Vương Duy - ( 701-761 )

Vương Duy (701 - 761), tự Ma Cật, người huyện Kỳ, nay thuộc phủ Thái Nguyên, tỉnh Sơn Tây, Trung quốc. Cha làm quan đến chức Tư Mã, mẹ rất sùng bái đạo Phật, nên có ảnh hưởng nhiều đến tư tưởng của Vương Duy sau nàỵ Ông được xếp ngang hàng với ba đại thi hào đời Ðường là Lý Bạch, Ðỗ Phủ và Bạch Cư Dị. Ông thật đa tài : giỏi thi ca, tinh thư pháp, thông âm nhạc và sành hội họa. Ðời sau tôn ông là "Khai sơn tổ sư" của lối vẽ "Thủy mặc Nam Phương".


Năm 21 tuổi, Vương Duy thi đỗ tiến sĩ, được phong quan đến chức Thượng Thư Hữu Thừa. Vợ mất lúc ông ba mươi tuổi, nhưng ông không tục huyền, sống yên tĩnh với chức quan văn nhàn hạ, "suốt ngày gãy đàn thổi sáo, làm phú vịnh thơ ". Và " mỗi lần bãi triều thì về đốt hương ngồi một mình, tụng niệm kinh Phật".

Ông ăn chay trường, thường kết bạn, đàm luận với các nhà sư, và cung cấp thức ăn cho hơn mười vị tăng . Tư tưởng ấy có ảnh hương sâu sắc đến ngôn từ và cảm xúc trong thơ. Ông có địa vị khá cao trong Thiền phái Nam Tông, và người đương thời rất tôn trọng, gọi ông là "Thi Phật".

Những khía cạnh nghệ thuật mà ông tinh thông, như thi ca , hội hoạ, âm nhạc đều được phối hợp chặt chẽ, cân đối trong các tác phẩm của ông. Thơ ông có trên nghìn bài, nhưng sau loạn An Lộc Sơn, chỉ còn sót một phần mười, và sau này em trai ông góp nhặt được bốn trăm bài. Văn hào Tô Ðông Pha đời Tống đã ca tụng các tác phẩm của ông : "Thưởng thức thơ của Ma Cật, trong thơ thấy có hội hoạ, ngắm những bức họa của Ma Cật lại thấy trong đó có thơ" ( vi Ma Cật chi thi, thi trung hữu hoạ, quan Ma Cật chi họa, họa trung hữu thi).

Trong các bài thơ ông, đặc biệt trong thời vãn niên, thơ sơn thủy điền viên chiếm đa số, mang chất nghệ thuật cao tạo nên một phong cách độc đáo, và trở thành nét chủ yếu trong "chân diện mục" của ông "Phật thơ". Ông thường mô tả cuộc sống nơi nông thôn yên tĩnh, trong sáng, con người nhàn nhã,với lời thơ nhuần thấm một cách hài hòa tâm thanh tịnh "vô sinh, bất tử" của đạo Phật và phong thái vô vi, nhàn tản của Lão Trang.

Sau đây là vài bài thơ tiểu biểu cho tư tưởng đạo Phật của ông .

Quá Hương Tích Tự

Bất tri Hương Tích tự
Sổ lý nhập vân phong
Cổ mộc vô nhân kính
Thâm sơn hà xứ chung
Tuyền thanh yết nguy thạch
Nhất sắc lãnh thanh tùng
Bạc mộ không đàm khúc
An thiền chế độc long .
Vương Duy

Ghé Chùa Hương Tích

Chẳng hay Hương Tích chùa đâu
Trèo lên mấy dặm núi cao mây hồng
Một đường cây cổ vắng không
Chuông đâu nghe vẳng chỗ cùng non xa
Tiếng khe bên đá tuôn ra
Vẽ trời lạnh lẽo bơ phờ cây thông
Chiều hôm đầm vắng uốn vòng
Phép Thiền mầu nhiệm, độc long nép mình .
Trần Trọng Kim dịch

Chung Nam Biệt Nghiệp

Trung thế phả hiếu đạo
Vân gia Nam sơn thùy
Hứng lai mỗi độc vãng
Thắng sự không tự tri
Hành đáo thủy cùng xứ
Tọa khan vãn khởi thì
Ngẫu nhiên tri lâm tẩu
Ðàm tiếu vô hoàn kỳ
Vuơng Duy

Nhà Riêng Ở Núi Chung Nam

Trẻ từng yêu mùi đạo
Già ở núi Nam này
Lúc hứng riêng mình dạo
Khi vui chỉ tự hay
Ði theo nguồn nước đổ
Ngồi ngắm áng mây bay
Chợt gặp ông già núi
Quên về, nói chuyện say
Lê Nguyễn Lưu dịch

Thu Dạ Ðộc Tọa

Ðộc tọa bi song mấn
Không đường dục nhị canh
Vũ trung sơn quả lạc
Ðăng hạ thảo trùng minh
Bạch phát chung nan biến
Hoàng kim bất khả thành
Dục tri trừ lão bệnh
Duy hữu học vô sinh .
Vương Duy

Ðêm Thu Ngồi Một Mình

Ngồi chạnh thương làn tóc
Canh hai, nhà lặng yên
Trong mưa rừng trái rụng
Dưới nến dế giun rền
Tóc trắng thay nào được
Thuốc vàng luyện khó nên
Bệnh già mong dứt tuyệt
Vô sinh hãy học chuyên .
Lê Nguyễn Lưu dịch

Ðiểu Minh Giản

Nhân nhàn quế hoa lạc
Dạ tĩnh xuân sơn không
Nguyệt xuất kinh sơn điểu
Thời minh xuân giản trung .
Vương Duy

Khe Chim Kêu

Người nhàn, hoa quế rụng
Ðêm vắng, núi xuân xa
Trăng lên chim rừng dậy
Khe xuân vẳng giọng ca .
Theo Lê Nguyễn Lưu

Bài dịch 2 :
Người nhàn trông cánh quế rơi
Ðêm xuân vắng vẻ núi đồi lặng yên
Chim rừng chợt thấy trăng lên
Giật mình kinh sợ kêu bên khe này .
Ðỗ Bằng Ðoàn & Bùi Khánh Ðản

Tống Biệt

Sơn trung tương tống bãi
Nhật mộ yểm sài phi
Xuân thảo minh niên lục
Vương tôn quy bất quy .

Tiễn Ðưa

Núi xanh vừa tiễn khách
Cổng cài lúc chiều buông
Cỏ xuân sang năm biếc
Vương tôn về lại không ?
Theo Lê Nguyễn Lưu

Bài dịch 2 :
Cùng nhau trong núi tiễn đưa
Cửa sài vội khép trời vừa hoàng hôn
Sang năm xuân đến cỏ non
Biết đâu rằng khách vương tôn có về .
Ðỗ Bằng Ðoàn & Bùi Khánh Ðản

Lộc Trại

Không sơn bất kiến nhân
Ðản văn nhân ngữ hưởng
Phản ảnh nhập thâm lâm
Phục chiếu thanh đài thượng .
Vương Duy

Trại Lộc

Núi vắng người không thấy
Chỉ nghe tiếng người vang
Nắng soi vào rừng thẳm
Rêu xanh đọng nắng tàn .
Theo Lê Lưu Nguyễn

Bài dịch 2 :
Trăng non chẳng thấy một ai
Chỉ còn nghe vọng tiếng người nơi nao
Trời chiều bóng ngã rừng cao
Nhặt thưa bóng lại chiếu vào rêu xanh .
Ðỗ Bằng Ðoàn & Bùi Khánh Ðản

Trúc Lý Quán

Ðộc toạ u hoàng lý
Ðàn cầm phục trường khiếu
Thâm lâm nhân bất tri
Minh nguyệt lai tương chiếu .
Vương Duy

Quán Trúc Lý

Khóm trúc ngồi riêng bóng
Gảy đàn lại hát ca
Rừng sâu người đâu biết
Trăng sáng đến cùng ta .
Hữu Nguyên

Bài dịch 2 :
Thẩn thờ dưới đám trúc râm
Một mình dạo mãi khúc cầm ngồi ca
Rừng sâu ai kẻ biết ta
Canh khuya có bóng Hằng Nga soi vào
Ðỗ Bằng Ðoàn & Bùi Khánh Ðản

Thivienhoasen.com

Như thế này đủ gọi là giới thiệu vài nét về Vương Duy chưa? Mong V. sẽ yêu mến thơ Ông .
G

[Uất Kim Hương]

Có bài này hay rụng rún luôn CO nè. Đúng tâm trạng ghê nơi!

Hồi hương ngẫu thư
Hạ Tri Chương

Thiếu tiểu ly gia, lão đại hồi,
Hương âm vô cải, mấn mao thôi.
Nhi đồng tương kiến bất tương thức,
Tiếu vấn: “Khách tùng hà xứ lai ?”

Nguyễn Khuê dịch:
Ngẫu nhiên viết khi về làng

Thuở nhỏ ra đi, trở lại già,
Giọng quê chẳng đổi, tóc sương pha.
Trẻ con trông thấy không quen biết,
Cười hỏi: “Khách người ở chốn xa ?”