Thơ Sưu Tầm

[vertumnus]

Bóc Lịch
Tác giả Bế Kiến Quốc

Em cầm tờ lịch cũ
Ngày hôm qua đâu rồi
Ra ngoài sân hỏi bố
Xoa đầu em bố cười

Ngày hôm qua ở lại
Trong hạt lúa mẹ trồng
Cánh đồng chờ gặt hái
Chín vàng màu ước mong

Ngày hôm qua ở lại
Trên cành hoa trong vườn
Nụ hồng lớn thêm mãi
Đợi đến ngày tỏa hương

Ngày hôm qua ở lại
Trong vở hồng của con
Con học hành chăm chỉ
Là ngày qua vẫn còn

[Uất Kim Hương]

Hôm nay muốn khoe với CO và các bạn vài câu thơ hay của ai không biết nữa

*Biết đời như mây bay
Sao mãi nhặt cho đầy
Ra đời hai tay trắng,
Lìa đời trắng hai taỵ

**Mây bay nước chảy hững hờ,
Đá mòn rêu bám bên bờ thời gian.
Trăm năm là cõi hợp tan,
Chuyện đời dâu biển phiếm bàn mà chơi.

***Đời muôn màu muôn vẻ,
Nhiều điều chưa nói ra
Ai người sau tri kỷ,
Xin nói tiếp thay ta.

[CONHAKO]

Hôm nay muốn khoe với CO và các bạn vài câu thơ hay của ai không biết nữa

*Biết đời như mây bay
Sao mãi nhặt cho đầy
Ra đời hai tay trắng,
Lìa đời trắng hai taỵ

**Mây bay nước chảy hững hờ,
Đá mòn rêu bám bên bờ thời gian.
Trăm năm là cõi hợp tan,
Chuyện đời dâu biển phiếm bàn mà chơi.

***Đời muôn màu muôn vẻ,
Nhiều điều chưa nói ra
Ai người sau tri kỷ,
Xin nói tiếp thay ta.

*Biết đời như mây bay
Sao mãi nhặt cho đầy
Ra đời hai tay trắng,
Lìa đời trắng hai tay.
Hương Trời Xa Bay (Thơ Nguyễn Khuê , 1998)


**Mây bay nước chảy hững hờ,
Đá mòn rêu bám bên bờ thời gian.
Trăm năm là cõi hợp tan,
Chuyện đời dâu biển phiếm bàn mà chơi.
Cõi Trăm Năm (Thơ Nguyễn Khuê , 2002)


***Đời muôn màu muôn vẻ,
Nhiều điều chưa nói ra
Ai người sau tri kỷ,
Xin nói tiếp thay ta.
Trăm Năm Là Cuộc Lãng Du (Thơ Nguyễn Khuê , 2005)


******************

Ðọc CÕI TRĂM NĂM của Nguyễn Khuê

Hoàng Độ

Nếu Hương Trời Xa Bay là “tập thơ gói trọn một đời người”, nói như Huỳnh Như Phương*, thì đến Cõi Trăm Năm, những cảm thức về một đời người ấy, điều còn lại sau khi những gì dường như đã đi qua, Nguyễn Khuê đem đến cho người đọc nhiều tâm tình, chiêm nghiệm sau những bước lận đận ở “cõi trăm năm”. Ðó là nỗi buồn. Và cũng chính từ đó, niềm tin yêu cuộc sống được vực dậy.

Gặp tác giả ngoài đời, không ai nghĩ rằng ông là người làm thơ, đã có đến hai tập thơ khá dày dặn, bởi phong cách mực thước có nét cổ điển của một nhà giáo Hán – Nôm học tại các Ðại học, Học viện Phật giáo Việt Nam... Nhưng không phải thế, là người đất Phú Xuân, như bao đời, phong hóa chốn kinh kỳ đã thầm lặng nuôi dưỡng mầm nghệ sĩ trong tâm hồn ông từ thuở mới tập tễnh với ý niệm làm người. Thi ca là một “nghiệp thức” của những con người ở xứ sở ấy. Với “nghiệp thức” đó, sự ra đời của Hương Trời Xa Bay , Cõi Trăm Năm đối với Nguyễn Khuê cũng như sự ra đời của những đứa con đối với người mẹ...

Hoài niệm là ngọn lửa trong Cõi Trăm Năm. Hoài niệm trong thơ Nguyễn Khuê không chỉ là ký ức về những bước đường mà ông đã đến, đã đi qua, hơn thế nữa, nó còn là những cảm thức sâu sắc về thân phận, về nỗi cô đơn cùng cực của con người trong cõi luân hồi mà với vốn văn hóa tinh tế của mình, ông đã đồng điệu không phải với cái vẻ bề ngoài thường hay đánh lừa người ta, mà với nỗi buồn vời vợi sau “Trăm năm một cõi hợp tan...”:

Ba ngàn thế giới

mênh mông

Diêm-phù-đề đứng ngóng trông

phương nào...
(Cõi trăm năm, tr.41)

Nỗi cô đơn đó là sự thật của con người trong cõi gọi là trăm năm mà mấy ai được trăm năm. Sự thật thì không cũ, nó luôn mới. Cảm thức nghệ thuật cũng luôn luôn mới, không có sự lặp lại. Thi ca đã nói điều đó. Ở thơ Nguyễn Khuê cũng vậy. Ông có cách nói nỗi buồn của mình. Ðôi khi ông cố giấu đi nỗi buồn thăm thẳm dưới nhiều sắc màu của niềm vui, của tình thương yêu, hay qua một danh nhân mấy trăm năm trước, như tính cách kín đáo của một người dân Phú Xuân nơi ông, nhưng rồi, nỗi cô đơn thân-phận-hiện-hữu-trầm-luân đó vẫn cứ ám ảnh, nhiều khi buộc ông phải thốt thành lời, như trong Chim Phóng Sinh, Cõi Trăm Năm...
Chiêm nghiệm về nó đã dẫn tác giả đến với giáo lý Phật Ðà. Ông có những cảm nhận sâu sắc về hiện hữu và nỗi thống khổ muôn đời của hiện hữu trầm luân :

Mây nước cùng một thể
Từ dạo tách làm hai
Mây bay và nước trôi
Ðất trời chia đôi ngã
.....................................
Cõi trăm năm mây nước
Tan hợp mãi xoay vần

Tiếng cung thương réo rắt
Khúc lưu thủy hành vân.
(Mây Nước, tr. 61-62)

Mây là nước. Nhưng bất giác với khoảnh khắc ngộ nhận, mây cứ đi tìm nước, khao khát được là nước. Như con người đi tìm hạnh phúc ở thiên giới. Trầm luân có từ đấy. Và, cái gọi là nỗi đau triền miên của nhân thế cũng có từ đấy. Cô đơn cũng lên tiếng tịch liêu của mình cũng từ khoảnh khắc ấy... Có lúc dẫu biết con đường trở về chính là con đường hội ngộ, nhưng rồi lại mải miết đi tìm, và sau những chặng đường đó, nghệ thuật cũng có một tiếng nói của mình...

Cũng từ cảm nhận đó, ông đã thương yêu, trân quý những kỷ niệm tình người và những người mà ông đã có cơ duyên hội ngộ:

...Yêu nhau
như mới lần đầu biết yêu
Tưởng rằng yêu đến xế chiều
Vô thường

thêm một lần yêu vô thường...
(Một Cuộc Tình, tr. 53-54)

Trong Cõi Trăm Năm, Nguyễn Khuê đã có những lời thơ về một Con Người diệu kỳ, Bậc “đã chỉ ra nẻo giác”, thị hiện vì lợi ích, hạnh phúc của số đông mà ông đã thấm đượm tinh thần từ những lời dạy về chân lý giản dị của Ngài:

...Mịt mù vô thủy
Dằng dặc vô chung
Màn vô minh như bóng đêm
vây bủa chập chùng
Từ gốc cây Vô Ưu
Sen vàng bảy bước

Người đã tuyên thuyết thông điệp đầu tiên:

“Ba cõi đều đau khổ triền miên
Ta sẽ giúp chúng sinh an lạc”...
(Thông Ðiệp Ðản Sinh, tr. 14-15)

Bàng bạc trong tập Cõi Trăm Năm có nhiều vần thơ đẹp trong “ký họa” phong cảnh, đặc biệt là về các danh lam thắng tích trong và ngoài nước, những nơi mà tác giả đã từng đến và gởi lại chút tư tình của một tâm hồn nghệ sĩ.

Không phải là người làm thơ chuyên nghiệp, dẫu đã có thơ đăng trên các báo trong Nam ngoài Bắc từ thuở thiếu thời, thơ với Nguyễn Khuê có lẽ như một “nghiệp dĩ” của đời ông, lại được bồi đắp thêm phù sa của dòng sông mà ông đã uống và tắm mát. Ông làm thơ như để tự họa tâm thức của mình, mà tâm thức thì làm sao vẽ được. Bởi thế, với tập thơ này, ông vẫn buồn trong nỗi cô đơn đáng quý của một con người. Ðáng quý bởi lẽ ông đã dám đối diện với nó. Người ta từng biết Nguyễn Khuê là một nhà giáo mẫu mực, người đã một đời gắn bó với bục giảng và viên phấn trắng trước bao thế hệ; một nhà biên khảo với nhiều tác phẩm đóng góp chung vào nền quốc học từ những năm 1970 đến nay. Với hai tập thơ đã xuất bản, người ta lại biết thêm một “chân dung vô hình” của ông:

“Trên tường đêm thấy bóng mình/ Mừng vui...bóng cũng là hình đó thôi/.../Sầu vạn cổ lạnh thiên thu/Hình đơn bóng lẻ bên nhau tự tình/Bóng là tri kỷ của hình.” (Thấy Bóng Mình, tr.44)

Cõi Trăm Năm là một tập thơ đẹp và trang nhã, về cả hình thức lẫn nội dung, tranh bìa 1 và 4 của họa sĩ Lê Ký Thương, với những phụ bản tranh màu, thư pháp của nhiều tác giả danh tiếng và các ca khúc phổ thơ Nguyễn Khuê của Lê Minh, Tôn Thất Lan, Hạo Nhiên trình bày, do NXB Văn Nghệ TPHCM phát hành, tháng 10.2002.

* Lời bạt trong Hương Trời Xa Bay, NXB Văn Nghệ TPHCM, 1998)

[M Mít Đặc]

Hò hẹn mãi cuối cùng em cũng đến

Hò hẹn mãi cuối cùng em cũng đến
Chỉ tiếc mùa thu vừa mới đi rồi
Còn sót lại trên bàn bông cúc tím
Bốn cánh tàn, ba cánh sắp sửa rơi

Hò hẹn mãi cuối cùng em đã tới
Như cánh chim trong mắt của chân trời
Ta đã chán lời vu vơ, giả dối
Hót lên! Dù đau xót một lần thôi.

Chần chừ mãi cuối cùng em cũng nói
Rằng bồ câu không chết trẻ bao giờ
Anh sợ hãi bây giờ anh mới nhớ
Em hay là cơn bão tự ngàn xa?

Quả tim anh như căn nhà bé nhỏ
Gió em vào – nếu chán – gió lại ra
Hò hẹn mãi cuối cùng em đứng đó
Dẫu mùa thu, hoa cúc cướp anh rồi…

Hoàng Nhuận Cầm

[CONHAKO]

NHÀ KHÁC

Ba đã dặn lòng mình
Rằng phút hân hoan ấy
Cái phút giây con đi về nhà khác
Nơi không ba, không má, không em mình…

Không được buồn, không được nhớ, không nên !
Không thì không, lòng không sao… không được !
Chỗ con ngủ, giờ, em con đến… thức
Nó hôn vào hơi gối của chị Hai

Má ngồi kia, hạt lệ má lăn dài
Theo tấm ảnh con đang cười trên vách
Cả nhà mình một niềm buồn rất thật
Cứ như hồn đang ở tận nhà kia

Rượu vu qui ba ngồi rót… đầm đìa
Môi chưa nhắp mà lòng ba đã cạn
Đêm đầu tiên xa con, ba bầu bạn
Với bóng mình để …thầm nguyện đến khuya

Rằng những người dưng trong ngôi nhà chưa từng thân thuộc kia
Đối với con, sẽ ruột rà yêu dấu
Bởi con sống suốt tuổi thơ hồn hậu
Thì theo chồng, con hạnh phúc-cố nhiên !

Khuya thì khuya mà đêm hãy còn đêm
Ai cũng thức, cách gì ba chợp mắt
Nhà đã khác,may lòng con không khác
Điện thoại reo, cả nhà cuống lên... giành


.

[M Mít Đặc]

HAI NHÀ

Hai nhà dựa lưng vào nhau
Cành xoan bên ấy ngả đầu sang đây
Lá sả đấy gội đây say
Ru em bên ấy, bên này thiu thiu
Hôm qua bên ấy lẩy Kiều
Bên này căm mãi cái mưu Tú bà
Mải nghe chênh chếch trăng tà
Đầu hồi bên ấy ngả qua bên này
Ai ơi nắng đã sang ngày
Mái lá bên này choàng cả bên kia

Hữu Thỉnh

[CONHAKO]

HAI NHÀ

Hai nhà dựa lưng vào nhau
Cành xoan bên ấy ngả đầu sang đây
Lá sả đấy gội đây say
Ru em bên ấy, bên này thiu thiu
Hôm qua bên ấy lẩy Kiều
Bên này căm mãi cái mưu Tú bà
Mải nghe chênh chếch trăng tà
Đầu hồi bên ấy ngả qua bên này
Ai ơi nắng đã sang ngày
Mái lá bên này choàng cả bên kia

Hữu Thỉnh

[Uất Kim Hương]

Cái học ngày nay đã hỏng rồi
Tâm Hiền

Cái học ngày nay đã hỏng rồi
Chín thằng đi học, tám thằng chơi
Một thằng chẳng học làm quan lớn
Sai thằng có học chạy tơi bời

Cái học ngày nay vậy hỏng rồi
Tám thằng đi học, bảy thằng lười
Hai thằng không học thì vinh hiển
Quyền cao chức trọng đã lên đời

Cái học ngày nay thật hỏng rồi
Bảy thằng tới lớp, sáu thằng thôi
Ba chàng thất học thành ông xếp
Vổ ngực rằng tao tiến sĩ rồi

Cái học ngày nay đã nói rồi
Sáu thằng xách cặp, năm muốn thôi
Bốn đứa trèo cao, có chức lớn
Đày người ăn học chạy hụt hơi

Cái học ngày nay hỏng quá rồi
Năm thằng đang học, bốn xin thôi
Năm thằng chẳng học nhờ ơn đảng
Tham quan, tham nhũng hưởng lộc trời

Cái học ngày nay chuyện cũ rồi
Bốn em tới lớp, ba em chơi
Sáu người vô học thành ông chủ
Rủng rỉnh tiền đô hưởng sự đời

Cái học ngày nay hết biết rồi
Chỉ hai ba đứa tới lớp ngồi
Nhưng chỉ một thằng còn chăm chỉ
Nhìn tới nhìn lui lại muốn thôi

Cái học thì ai cũng biết rồi
Không danh không thế, thì ôi thôi
Chẳng quyền chẳng lực, ngồi trơ mỏ
Nằm nhà chỏng cẳng để vợ nuôi.

07/30/2009

[Uất Kim Hương]

Quê Nhà và Xứ Người
Tâm Hiền

Quê Nhà so với Xứ người
Thử xem sướng khổ, khóc cười ra sao
Mong ai đừng có ước ao
Trông sang núi nọ, biết bao nhọc nhằn
Tâm Hiền bèn có thơ rằng
Xứ người sao sánh được bằng quê ta

Quê Nhà: Khổ như chó già.
Xứ người: Sung sướng như là chó nuôi.

Quê Nhà: Chồng chúa vợ tôi.
Xứ người: Chồng chúa vợ thôi, dứt tình.

Quê Nhà: Roi vọt con mình.
Xứ người: Kiểu đó thì xin vô tù

Quê Nhà: Đi thưa về trình.
Xứ người: Cha mẹ một mình, con đâu?

Quê Nhà: Cha mẹ, con hầu.
Xứ người: Cha mẹ, mong rầu chờ con.

Quê Nhà: Tiên lễ, hậu văn.
Xứ người: Văn có, lễ văng mất rồi!

Quê Nhà: Cha mẹ quyết rồi
Đặt đâu chớ cải, con ngồi là xong.
Xứ người: Con cái một lòng
Đặt đâu cha mẹ phục tòng, cải chi

Quê Nhà: Con cái đều ghi
Lời vàng cha mẹ dặn thì nên vâng.
Xứ người: Con cái nói năng
Chuyện gì, cha mẹ nếu cần phải nghe.

Quê Nhà: Chữ hiếu tròn xoe.
Xứ người: Chữ hiếu tréo ngoe nhiều nhà.

Quê Nhà: Trai trẻ cậy cha,
Đến khi về già cha lại cậy con.
Xứ người: Khi trẻ còn non,
Nhờ cha giúp đở, già tìm chú Sam.

Quê Nhà: Người chết như rơm,
Không ma nào ngó, ai dòm mà chi.
Xứ người: Khỉ chết, bệnh gì?
Bệnh già, bệnh cúm cũng thì thành tin.

Quê Nhà: Nhà cửa của mình
Muốn ở muốn bán quyền hành của ta.
Xứ người: Nhà của nhà băng,
Ta người ở đậu, phải chăng chủ nhà?

Quê Nhà: Nợ thiếu tà la
Thường bị nói móc hoặc là khinh khi.
Xứ người: Nợ nần nhiều thì
Được người nể vì uy tín càng tăng

Quê Nhà: Thiếu nợ thì căng
Phải lo sớm trả cho xong tránh lời.
Xứ người: Nợ thiếu cả đời
Ngược đời trả sớm, nhà băng phạt đền.

Quê Nhà: Nghèo phải đi vay.
Xứ người: Giàu lại đi vay trả lời.

Quê Nhà: Lao động mọi thời
Chỉ tiêu nhà nước cả đời chỉ tiêu.
Xứ người: Đủ thứ tiền "bill"
Nên cố Lao động, bao nhiêu cho vừa

Quê Nhà: Lao động mút mùa
Nhà nước ép buộc, chẳng chừa một ai.
Xứ người: Lao động khổ sai
Là tự mình chuốc, đọa đày mình ên

Quê Nhà: Thắng được làm vua,
Nếu thua làm giặc, không đùa được đâu
Xứ người: Được cũng làm vua,
Còn nếu có lở bị thua thì làm tiền.

Quê Nhà: Phép tắc triền miên
Luật cả rừng Luật, vua thua lệ làng.
Xứ người: Pháp luật đàng hoàng
Vua so sở thuế trăm đàng vua thua

Quê Nhà: Nợ dẫu ngập đầu
Chết là hết nợ khỏi cầu cũng xong
Xứ người: Chết đã đành rành
Không tiền vẫn nợ, người thân vướng nần

Quê Nhà: Mong láng giềng gần.
Quý hơn trăm, gấp ngàn lần, bà con xa

Xứ người: Tuy ở cạnh ta
Láng giềng gần sát, thua bà con xa.

Quê Nhà: Vi quí, Dĩ hòa
Nằm lòng chin nhịn mười lành cùng nhau
Xứ người: Muốn hòa ra sao?
Không cần bàn cải, đem nhau ra tòa.

Quê Nhà: Dân chúng bệnh hoài
Thân hình ốm nhách vì ngày thiếu ăn.
Xứ người: Lại thích mình săn
Người ta mong ốm để ăn được nhiều.

Quê Nhà: Dân khổ đũ điều
Nào là sợ đói. Trăm chiều kiếm ăn
Xứ người: Người ta sợ căng
Bày ra đủ trò để ăn kiêng khem.

Quê Nhà: Chuyện nầy chưa quen
Đâu cần bảo hiểm, bảo hem làm gì
Xứ người: Bảo hiểm nhớ ghi
Làm gì lớn nhỏ, đâu đâu cũng cần.

Quê Nhà: Có đủ hai chân,
Đi đâu cũng tới không cần ai đưa.
Xứ người: Còn đủ hai giò,
Ngồi nhà lủi thủi, không xe như què.

Quê Nhà: Sinh ký, tử qui,
Sinh ra là tạm "ngày về nhớ ghi".
Xứ người: Sinh nhật nhớ ngày,
Chết xong là hết, ma chay phiền hà.

Quê Nhà: Còn chú, sẩy cha
Còn lở sẩy mẹ thì qua bú dì.
Xứ người: Sẩy tía còn mom,
Sẩy mẹ lấy gì măm măm mà bú.

Quê Nhà: Kính lão, sống lâu,
Sống già thì được kẻ hầu người đưa.
Xứ người: Dưỡng lảo sớm trưa,
Cháu con xa lánh, tủi hờn khó phai.

Quê Nhà: Giao tiếp gái trai,
Tình trong như đã mặt ngoài làm cao.
Xứ người: Bất cứ nơi đâu,
Mới quen nhau đã ôm nhau không rời.

Quê Nhà: Từng giọt nhỏ rơi,
Cà phê ta cứ thảnh thơi ngồi chờ.
Xứ người: Cà pháo, cà phê
Chảy mà nhỏ giọt, đứng ngồi không an.

Quê Nhà: Nhà nước bắt càn,
Chẳng cần bằng chứng chết oan là thường.
Xứ người: Tội phạm đường đường
Nhưng Tòa yếu lý cũng nhường Luật sư.

Thế mới biết sự thiệt hư.
Tâm Hiền đã kể chuyện như thế nào
Mong rằng các bạn phương nao
Đọc thơ so sánh, vàng thau tỏ tường.

07/24/2009

[M Mít Đặc]

Tìm Về Bến Đục


Tìm về bến Đục chùa Hương
Đục soi thấu đục, dễ thường lại trong
Trăm năm ai thoát khỏi vòng
Bể đời trong đục, đục trong - khó mà ...

Khói hương Phật cũng nhạt nhoà
Đăm đăm con mắt như là đợi ai
Chưa tìm ra cõi bồng lai
Thì đành lên chốn Thiên Thai một mình

Trăm chúng sinh, vạn chúng sinh
Nào hương nào oản nào tình... đến đây
Tôi cầm lá sớ trên tay
Ước mong xoá hết tháng ngày được thua

Đụn vàng đụn bạc không mua
Chỉ xin có được tấm bùa... giải yêu!


Đoàn Thị Lam Luyến

[CONHAKO]

Chùa Hương xa lắm

Nguyễn Bính

Chùa Hương xa lắm, em ơi!
Đò giang cách trở... chịu thôi cô mình!
Câu này anh nói thực tình.
Anh đi thì phải cho anh mượn tiền.

Chùa Hương ví độ đường liền,
Anh xin điểm chỉ một nghìn ngón tay.
Để dành tấm áo mẹ may,
Để dành, em ạ! Đến ngày đôi ta.

.

[CONHAKO]

Tìm Về Bến Đục


Tìm về bến Đục chùa Hương
Đục soi thấu đục, dễ thường lại trong
Trăm năm ai thoát khỏi vòng
Bể đời trong đục, đục trong - khó mà ...

Khói hương Phật cũng nhạt nhoà
Đăm đăm con mắt như là đợi ai
Chưa tìm ra cõi bồng lai
Thì đành lên chốn Thiên Thai một mình

Trăm chúng sinh, vạn chúng sinh
Nào hương nào oản nào tình... đến đây
Tôi cầm lá sớ trên tay
Ước mong xoá hết tháng ngày được thua

Đụn vàng đụn bạc không mua
Chỉ xin có được tấm bùa... giải yêu!


Đoàn Thị Lam Luyến

CHÙA HƯƠNG
Hoàng Cầm

I.
Em trẩy chùa Hương phía Giải oan
Mắt nghiêm màu Phật chật đò ngang
Phải cô công chúa con vua Lí
Khép áo kinh kì mấy cửa hang ?

Đã hẳn đi tìm mây ngũ sắc
Trập trùng đá động biếc thời gian
Gót chân hết lạnh đường tiên cảnh
Bỗng lạc vào đâu buốt ngực tràn ?

Chuông sớm có nghiêng về mộng cũ
Nhường em vướng tóc sợi mây xa ?
Bàn tay chắp cánh chừng nguôi nhớ
Sao buộc làn hương thoảng lướt qua ?

Em ngủ về đâu chùa Cửa Võng
Bến Trong bến Đục bến nào xa ?
Với ai em nói đêm mê ấy
Sao tiếng đau em động khói nhòa ?


II.
Anh trẩy chùa Hương phía xót thương
Bến Trong bến Đục nửa chia đường
Thiên Trù chợt lắng chuông buông tím
Bỗng gặp em nằm đắp khói sương

Em hỏi sao anh cứ đến tìm ?
Thuyền nào đưa lối chật khoang tim ?
Nhưng anh nín lặng dìu em bước
Lên hết bầu xuân tiếng mõ chìm
Anh hái mơ chùa cả chín xanh
Chua bừng men nhớ đắng đôi cành
Nhân gian là thế sao thành mộng?
Ngơ ngác chùa Trong em vắng anh

Anh giải oan em chẳng hết oan
Suối khuya cắt xé tiếng kêu than
Hỏi em xứ Phật nào yên tĩnh ?
Em gượng cười soi bóng đá vàng.


III.
Nửa đêm mùng bảy lặn trăng non
Anh hẹn em về cõi sáng hơn
Cầm tay em lạnh đưa đi mãi
Mê mải rừng mai thấp thoáng hương

Ôm em đỉnh núi sao buông thấp
Hai ngực hòa tan một tiếng chuông
......
Tỉnh ra đắng chát tràn môi cháy
Em đâu rồi ?
- Vãn hội chùa Hương.

.

[M Mít Đặc]

Tạm Biệt Huế

Bởi vì em dắt anh lên những ngôi đền cổ
Nên chén ngọc giờ chìm dưới đáy sông sâu
Những lăng tẩm như hoàng hôn chống lại ngày quên lãng
Mặt trời vàng và mắt em nâu
Xin chào Huế một lần anh đến
Để ngàn lần anh nhớ hư vô
Em rất thực nắng thì mờ ảo
Xin đừng lầm em với cố đô
Áo trắng hỡi thuở tìm em không thấy
Nắng minh mang mấy nhịp Tràng Tiền
Nón rất Huế mà đời không phải thế
Mặt trời lên từ phía nón em nghiêng
Nhịp cầu cong và con đường thẳng
Một đời anh đi mãi chẳng về đâu
Con sông dùng dằng con sông không chảy
Sông chảy vào lòng nên Huế rất sâu
Tạm biệt Huế với em là vĩnh biệt
Hải Vân ơi xin người đừng tắt ngọn sao khuya
Tạm biệt Huế với chiếc hôn thầm lặng
Anh trở về hóa đá phía bên kia.

Thu Bồn .

[CONHAKO]

Tạm Biệt Huế

Bởi vì em dắt anh lên những ngôi đền cổ
Nên chén ngọc giờ chìm dưới đáy sông sâu
Những lăng tẩm như hoàng hôn chống lại ngày quên lãng
Mặt trời vàng và mắt em nâu
Xin chào Huế một lần anh đến
Để ngàn lần anh nhớ hư vô
Em rất thực nắng thì mờ ảo
Xin đừng lầm em với cố đô
Áo trắng hỡi thuở tìm em không thấy
Nắng minh mang mấy nhịp Tràng Tiền
Nón rất Huế mà đời không phải thế
Mặt trời lên từ phía nón em nghiêng
Nhịp cầu cong và con đường thẳng
Một đời anh đi mãi chẳng về đâu
Con sông dùng dằng con sông không chảy
Sông chảy vào lòng nên Huế rất sâu
Tạm biệt Huế với em là vĩnh biệt
Hải Vân ơi xin người đừng tắt ngọn sao khuya
Tạm biệt Huế với chiếc hôn thầm lặng
Anh trở về hóa đá phía bên kia.

Thu Bồn .

Nhớ Thu Bồn với ‘Tạm biệt Huế’


Người viết bài này có cái may mắn đã gặp gỡ ông nhiều lần. Nhân lễ mãn tang nhà thơ Thu Bồn (18-6-2003 – 18-6-2006), chúng tôi xin thân gởi đến những ai yêu thơ Thu Bồn và con người ông với bài bình thơ ‘Tạm Biệt Huế’ như nén tâm hương dâng lên ông.


'Tạm biệt Huế'

“Bởi vì em dắt anh lên những ngôi đền cổ
Chén ngọc giờ chìm dưới đáy sông sâu
Những lăng tẩm như hoàng hôn chống lại ngày quên lãng
Mặt trời vàng và mắt em nâu

Xin chào Huế một lần anh đến
Để ngàn lần anh nhớ trong mơ
Em rất thực nắng thì mờ ảo
Xin đừng lầm em với cố đô

Áo trắng hỡi thuở tìm em không thấy
Nắng minh mang mấy nhịp Tràng Tiền
Nón rất Huế mà đời không phải thế
Mặt trời lên từ phía nón em nghiêng

Nhịp cầu cong và con đường thẳng
Một đời anh tìm mãi Huế nơi đâu
Con sông dùng dằng con sông chảy ngược
Sông chảy vào lòng nên Huế rất sâu

Tạm biệt Huế với em là tiễn biệt
Hải Vân ơi xin người đừng tắt ngọn sao khuya
Tạm biệt nhé với chiếc hôn thầm lặng
Anh trở về hoá đá phía bên kia”.
(Huế, 1980)

Bài thơ này được Thu Bồn viết sau chuyến đi Huế (đã được nhạc sĩ Nhạc Xuân An phổ nhạc) bằng giọng địa phương truyền cảm “rượu hồng đào chưa nhấm đã say”.

Nhà thơ Thu Bồn và vợ là nghệ sĩ Lý Bạch Huệ

Với chỉ chừng hai mươi câu và một trăm sáu mươi âm tiết, thi sĩ đã là một họa sĩ phác họa cả bức tranh thủy mặc về Huế vừa hữu tình chất chứa vừa hữu duyên mà mở đầu bài thơ thi sĩ đã có cái cớ “Bởi vì em dắt anh” mà cảnh và tình ở đây nhập vào làm một. Con người Thu Bồn là sự kết hợp của những gì tưởng chừng khó kết hợp, vừa hào sảng vừa nhiệt tình, vừa đa tình vừa thật tính, anh có cái chất của người rất Quảng Nam nên tình yêu cũng rất tinh tế, nhịp nhàng.


Thơ kết hợp với hiện thực vì trong đó chất chứa tình cảm của một người luôn nghĩ tới tình yêu, đa tình đa sầu đa cảm như vậy nên Thu Bồn đã chỉ có thể “Tạm biệt Huế với em là tiễn biệt”. Hình ảnh của người đi và người ở lại, người ra đi vì một lý do khách quan nào đó còn người ở lại trong hoài cảm “minh mang” chứ không là “mênh mông”, “tiễn biệt” chứ không là “ly biệt”, “tạm biệt”, “vĩnh biệt” - một vị từ thật đắt chỉ có Thu Bồn vì yêu quá mới có cái dùng từ vi diệu như thế. Chỉ “một lần đến” vậy mà “ngàn lần nhớ trong mơ”. So sánh như thế không gì là khập khiễng vì

“Em rất thực nắng thì mờ ảo
Xin dừng lầm em với cố đô”.

Cố đô Huế là vẻ đẹp của “lăng tẩm” trầm lặng và là của thiên nhiên ban tặng cho đất thần kinh nhưng với em là vẻ đẹp của “áo trắng” thướt tha cầu Tràng Tiền trong cái gió lộng tư bề. Cổ kính như Huế nhưng với em thì truyền thống trong cách tân hiện đại để có yêu, có nhớ có nên duyên vợ tình chồng thì âu đó cũng là quy luật tự nhiên vậy. Thế nhưng lòng thi sĩ đã ngà ngà say men hồng đào xứ Quảng mà lảo đảo chếnh choáng hơi men tình. Câu ca dao xưa nói rất thật ở trong tình cảm nhà thơ lúc này: “Học trò ở Quảng ra thi/Thấy cô gái Huế chân đi không đành!” thật đúng quá với Thu Bồn.

Tôi là người con của xứ Huế, mặc dầu vì hoàn cảnh mà đã gần cái tuổi ba mươi nhưng chưa một lần được về quê cha đất mẹ để cảm cái tĩnh mịch của Huế mộng Huế mơ, nên khi đọc bài thơ này tôi thật sự xúc động không phải vì ngôn từ hoa mỹ mà vì lòng người Huế cứ ám ảnh tôi nhớ đến Ba Mạ với giọng Rất Huế nơi quê nhà. Con người Huế, cảnh Huế được con mắt rất tinh của thi sĩ Thu Bồn chộp lại thật đẹp trong huyền ảo bảng lãng hơi sương của “12 nhịp Tràng Tiền”, Sông Hương làm nên Huế bằng lòng sông của phá Tam Giang hợp lưu lại:

“Con sông dùng dằng con sông chảy ngược
Sông chảy vào lòng nên Huế rất sâu”

Từ láy “dùng dằng” của con sông là sự mềm yếu nhưng rất mạnh mẽ “giữ mình” của cô gái Huế để khi về thi sĩ chỉ dám “hôn thầm lặng” rồi “hóa đá”. Xưa nay chỉ có biểu tượng “Hòn vọng phu” chỉ thiếu phụ chờ chồng chinh chiến trở về mà ôm con hóa đá. Nay Thu Bồn vì yêu mà “hóa đá bên kia” - ở Ngũ Hành Sơn-quê hương thi nhân chỉ cách quê em-Huế một dãy đèo Hải Vân.

Như nhà thơ Chế Lan Viên thừa nhận: “Tình yêu làm đất lạ hóa quê hương” với Thu Bồn quả chẳng ngoa chút nào.


Trang chủ - NetCoDo

[M Mít Đặc]

Nhớ bạn

Tôi về xứ Huế mưa sa
Em ơi Đồng Khánh đã là ngày xưa
Tôi về xứ Huế chiều mưa
Em ơi áo trắng bây giờ ở đâu

Bến Tuần loáng thoáng hàng dâu
Em xa vườn lựu từ lâu lắm rồi
Lối mòn đá cuội rong chơi
Lơ thơ trắng dưới chân đồi hoa mơ

Lan báo hỉ nở tình cờ
Bông ngô đồng rụng xuống bờ Hương Giang
Chợ chiều Bến Ngự chưa tan
Ai đi ngược dốc Phú Cam một mình ...

Nguyễn Duy

[Uất Kim Hương]

Huyền thoại một tình yêu

Giá được một chén say mà ngủ suốt triệu năm
Khi tỉnh dậy, anh đã chia tay với người con gái ấy...
Giá được anh hẹn hò dù phải chờ lâu đến mấy
Em sẽ chờ như thể một tình yêu

Em sẽ chờ
Như hòn đá biết xanh rêu
Của bến sông xa, mùa cạn nước
Cơn mưa khát trong nhau từ thuở trước
Sắc cầu vồng chấp chới mé trời xa

Em sẽ chờ anh
Như lúa đợi sấm tháng ba
Như vạt cải vội đơm hoa, đợi ngày chia cánh bướm
Như cô Tấm thương chồng từ kiếp trước
Lộn lại kiếp này từ quả thị nhận ra nhau

Em ở hiền, em có ác chi đâu
Mà trời lại xui anh bắt đầu tình yêu với người con gái khác
Có phải rượu đâu mà chờ cho rượu nhạt
Có phải miếng trầu
Đợi trầu dập, mới cay!

Dẫu chẳng được hẹn hò
Em cứ đợi, cứ say
Ngâu có xa nhau, Ngâu có ngày gặp lại
Kim - Kiều lỡ duyên nhau
Chẳng thể là mãi mãi
Em vẫn đợi
Vẫn chờ!
Dẫu chỉ là huyền thoại một tình yêu.
Đoàn Thị Lam Luyến