Tìm hiểu về 12 con giáp

[vertumnus]

Ai nghĩ ra 12 con vật (Tý, Sửu, Dần, Mão…) của âm lịch? Con rồng có thật hay không? Giờ tính theo can chi có liên quan gì đến 12 con vật?

Người xưa quan niệm Thiên là căn bản gốc, Địa là ngọn ngành. Lập ra Thiên can người xưa lấy số Dương của Hà Đồ (số lẻ) là 1, 3, 5, 7, 9, lấy số 5 ở giữa gấp đôi lên để bao hàm cả âm can (Ất, Đinh, Kỷ, Tân, Quý) và cả dương can (Giáp, Bính, Mậu, Canh, Nhâm), tất cả 10 can theo thứ tự Giáp, Ất, Bính, Đinh, Mậu, Kỷ, Canh, Tân, Nhâm, Quý. Địa chi lấy số âm (số chẵn) là 2, 4, 6, 8, 10. Lấy số 6 ở giữa nhân gấp đôi để tạo thành 12 chi: Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hợi bao gồm cả dương chi (Tý, Dần, Thìn, Ngọ, Thân, Tuất) và âm chi (Sửu, Mão, Tỵ, Mùi, Dậu, Hợi).

Thời xa xưa lấy mặt trời làm gốc. "Mặt trời mọc thì đi làm, mặt trời lặn thì nghỉ". Gặp hôm trời u ám không thấy mặt trời, thật chả biết dựa vào đâu. Tương truyền có một người tên là Đại Nhiêu đã lập ra Thập can và Thập nhi chi để tính thời gian.

Thập can và Thập nhi chi phối hợp với nhau để sinh ra Lục thập hoa giáp (chu kỳ 60 năm gọi là Ngyên). Lịch can chỉ ở 3 đời Hạ, Thương, Chu (bên Trung Quốc) không giống nhau. Hiện nay dùng lịch pháp đời Hạ, tức lấy tháng Dần làm khởi đầu của năm.

Việc tính giờ theo can chi cũng phần nào liên quan đến tập tính của các con vật.

Tý (23-1 giờ): Lúc chuột đang hoạt động mạnh.

Sửu (1-3 giờ): Lúc trâu đang nhai lại, chuẩn bị đi cày.

Dần (3-5 giờ): Lúc hổ hung hãn nhất.

Mão (5-7 giờ): Việt Nam gọi mèo, nhưng Trung Quốc gọi là thỏ, lúc trăng (thỏ ngọc) vẫn còn chiếu sáng.

Thìn (7-9 giờ): Lúc đàn rồng quây mưa (quần long hành vũ). Rồng chỉ là con vật do con người tưởng tượng ra, chứ không có thực.

Tỵ (9-11 giờ): Lúc rắn không hại người.

Ngọ (11-13 giờ): Ngựa có dương tính cao.

Mùi (13-15 giờ): Lúc dê ăn cỏ không ảnh hưởng tới việc cây cỏ mọc lại.

Thân (15-17 giờ): Lúc khỉ thích hú.

Dậu (17-19 giờ): Lúc gà bắt đầu lên chuồng.

Tuất (19-21 giờ): Lúc chó phải tỉnh táo để trông nhà.

Hợi (21-23 giờ): Lúc lợn ngủ say nhất.

[vertumnus]

Năm Tý</span>
được cho là năm có nhiều hỗn loạn. Người mang tuổi này rất duyên dáng
và hấp dẫn người khác phái. Tuy nhiên, họ rất sợ ánh sáng và tiếng
động. Người mang tuổi này rất tích cực và năng động nhưng họ cũng
thường gặp lắm chuyện vặt vãnh. Người mang tuổi Tý cũng có mặt mạnh vì
nếu chuột xuất hiện có nghĩa là phải có lúa trong bồ. Vì chuột là con
vật sống về đêm nên giờ Tý bắt đầu từ 11 giờ đêm đến 1 giờ sáng

Trâu</span>
tượng trưng cho sự siêng năng và lòng kiên nhẫn. Năm này có tiến triển
vững vàng nhưng chậm và một sức mạnh bền bỉ; Người mang tuổi Sửu thường
có tính cách thích hợp để trở thành một nhà khoa học. Trâu biểu tượng
cho mùa xuân và nông nghiệp vì gắn liền với cái cày và thích đầm mình
trong bùn. Người mang tuổi này thường điềm tĩnh và rất kiên định nhưng
rất bướng bỉnh. Giờ Sửu bắt đầu từ 1 giờ đến 3 giờ sáng.

Những người mang tuổi Cọp</span>
thường rất dễ nổi giận, thiếu lập trường nhưng họ có thể rất mềm mỏng
và xoay chuyển cá tính cho thích nghi với hoàn cảnh. Cọp là chúa tể
rừng xanh, thường sống về đêm và gợi lên những hình ảnh về bóng đen và
giông tố. Giờ Dần bắt đầu từ 3 giờ đến 5 giờ sáng khi cọp trở về hang
sau khi đi rình mò trong đêm.

Mèo</span>
tượng trưng cho những người ăn nói nhẹ nhàng, nhiều tài năng, nhiều
tham vọng và sẽ thành công trên con đường học vấn. Họ rất xung khắc với
người tuổi Tý. Người tuổi Mão có tinh thần mềm dẻo, tính kiên nhẫn và
biết chờ thời cơ trước khi hành động. Giờ Mão bắt đầu từ 5 giờ đến 7
giờ sáng khi mèo bắt đầu đi kiếm ăn.

Con rồng</span>
trong huyền thoại của người phương Đông là tính Dương của vũ trụ, biểu
tượng uy quyền hoàng gia. Theo đó, rồng hiện diện ở khắp mọi nơi, dưới
nước, trên mặt đất và không trung. Rồng là biểu tượng của nước và là
dấu hiệu thuận lợi cho nông nghiệp. Người tuổi Rồng rất trung thực,
năng nổ nhưng rất nóng tính và bướng bỉnh. Họ là biểu tượng của quyền
lực, sự giàu có, thịnh vượng và của hoàng tộc. Có một câu tục ngữ nói
rằng "vào năm Thìn, mọi người phải dự trữ lương thực cho mình". Vì vào
những năm Thìn nạn đói kém thường xảy ra. Giờ Thìn bắt đầu từ 7 giờ đến
9 giờ sáng.

Người tuổi rắn</span>
nói ít nhưng rất thông thái. Họ thích hợp với vùng đất ẩm ướt. Rắn
tượng trưng cho sự tiến hóa vĩnh cửu của tuổi tác và sự kế vị, sự phân
hủy và sự nối tiếp các thế hệ của nhân loại. Người tuổi rắn rất điềm
tĩnh, hiền lành, sâu sắc và cảm thông nhưng thỉnh thoảng cũng hay nổi
giận điên cuồng. Họ rất kiên quyết và cố chấp. Giờ Tỵ bắt đầu từ 9 giờ
đến 11 giờ sáng.

Người tuổi Ngọ</span>
thường ăn nói dịu dàng, thoải mái và rộng lượng. Do đó, họ dễ được
nhiều người mến chuộng nhưng họ ít khi nghe lời khuyên can. Người tuổi
này thường có tính khí rất nóng nảy. Tốc độ chạy của ngựa làm người ta
liên tưởng đến mặt trời rọi đến trái đất hàng ngày. Trong thần thoại,
mặt trời được cho là liên quan đến những con ngựa đang nổi cơn cuồng
nộ. Tuổi này thường được cho là có tính thanh sạch, cao quý và thông
thái. Người tuổi này thường được quý trọng do thông minh, mạnh mẽ và
đầy thân ái tình người. Giờ Ngọ bắt đầu lúc giữa trưa khi mặt trời lên
cao nhất (từ 11 giờ trưa đến 1 giờ chiều).

Người mang tuổi Mùi</span>
thường rất điềm tĩnh nhưng nhút nhát, rất khiêm tốn nhưng không có lập
trường. Họ ăn nói rất vụng về, vì thế họ không thể là người bán hàng
giỏi nhưng họ rất cảm thương người hoạn nạn và thường hay giúp đỡ mọi
người. Họ thường có lợi thế vì tính tốt bụng và nhút nhát tự nhiên của
họ. Giờ Mùi là từ 1 giờ đến 3 giờ chiều.

Người tuổi Thân</span>
thường là một nhân tài có tính cách thất thường. Họ rất tài ba và khéo
léo trong các vụ giao dịch tiền bạc. Người tuổi này thường rất vui vẻ,
khéo tay, tò mò và nhiều sáng kiến, nhưng họ lại nói quá nhiều nên dễ
bị người khác xem thường và khinh ghét. Khuyết điểm của họ nằm trong
tính khí thất thường và không nhất quán. Giờ Thân bắt đầu từ 3 giờ đến
5 giờ chiều.

Năm Dậu</span>
tượng trưng cho một giai đoạn hoạt động lao động cần cù siêng năng vì
gà phải bận rộn từ sáng đến tối. Cái mào của nó là một dấu hiệu của sự
cực kỳ thông minh và một trí tuệ bác học. Người sinh vào năm Dậu được
xem là người có tư duy sâu sắc. Đồng thời, Gà được coi là sự bảo vệ
chống lại lửa. Người sinh vào năm Dậu thường kiếm sống nhờ kinh doanh
nhỏ, làm ăn cần cù như "một chú gà bươi đất tìm sâu". Giờ Dậu bắt đầu
từ 5 giờ đến 7 giờ tối.

Năm Tuất</span>
cho biết một tương lai thịnh vượng. Trên khắp thế giới, chó được dùng
để giữ nhà chống lại những kẻ xâm nhập. Những cặp chó đá thường được
đặt hai bên cổng làng để bảo vệ. Năm Tuất được tin là năm rất an toàn.
Giờ Tuất bắt đầu từ 7 giờ đến 9 giờ đêm, lúc này những người dân ở vùng
nông thôn Việt Nam thường đi ngủ và giao nhà cửa lại cho những chú chó
trông coi.

Hợi</span>
tượng trưng cho sự giàu có vì loài lợn rừng thường làm hang trong những
khu rừng. Người tuổi Hợi rất hào hiệp, ga-lăng, tốt bụng và dũng cảm
nhưng thường rất bướng bỉnh, nóng tính nhưng siêng năng và chịu lắng
nghe. Giờ Hợi bắt đầu từ 9h đến 11h đêm.