Tweet
Nhạc Trịnh Công Sơn
Nhạc Trịnh Công Sơn
Joan Baez đã gọi Trịnh Công Sơn là “Bob Dylan của Việt Nam.” Trong phim Mùa Hè Chiều Thẳng Đứng (Vertical Ray of the Sun) của Trần Anh Hùng, nhạc Trịnh Công Sơn đi cùng dải ghi âm với nhạc của Lou Reed, Arab Strap và The Married Monk. Một nhóm nghệ sĩ xuất sắc, lẽ dĩ nhiên, và cũng là một sự so sánh có nhiều ý nghĩa, nhưng Trịnh Công Sơn lúc nào cũng là người hoàn toàn độc lập. Đối với chính quyền miền Nam, ông là một nghệ sĩ khuynh tả quá trớn, nhưng đối với người Cộng Sản, ông chưa thấm nhuần màu đỏ. Ông ở lại Việt Nam sau khi chiến tranh chấm dứt, rồi bị bắt đi lao động khổ cực trong bốn năm dài. Khi ông qua đời năm 2001, vì bệnh tiểu đường, vì gan thận suy bại, vì những năm tháng say sưa, hầu như cả Sài Gòn đã có mặt ở đám táng của ông. Sinh năm 1939, Trịnh Công Sơn lớn lên ở Huế, nổi tiếng ở Sài Gòn. Bi thảm, ngậm ngùi, và lãng mạn, những bài hát của Trịnh Công Sơn tiêu biểu cho không khí của Sài Gòn thời loạn, nhất là qua tiếng hát trầm buồn u uất của Khánh Ly, trong cách diễn tả pha đượm hơi hướm nhạc xanh của Billie Holiday. Tôi dịch hai bài của Trịnh Công Sơn, bài Cát Bụi và bài Như Cánh Vạc Bay.
Sand and Dust
Which grain of dust became my flesh
To blossom and rise up someday
O marvelous sand and dust
The sun lights a wandering fate
Which grain of dust became my flesh
So I could become dust someday
O exhausted sand and dust
What beating noise that won’t cease
How many years playing a human role
Then one evening, hair white as lime
Yellow leaves falling from on high
A hundred years dying in a day
Which sun illuminates my heart
So love could be mashed to pebbles
Please let me hide my face in sorrow
As I wait for happy news each day
Which forest of leafless trees
From the abyss rises an invitation
O to be sand and dust in this life
Which ink mark has been erased
(1965)
Cát bụi
Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi
Để một mai vươn hình hài lớn dậy
Ôi cát bụi tuyệt vời
Mặt trời soi một kiếp rong chơi
Hạt bụi nào hóa kiếp thân tôi
Để một mai tôi về làm cát bụi
Ôi cát bụi mệt nhoài
Tiếng động nào gõ nhịp không nguôi
Bao nhiêu năm làm kiếp con người
Chợt một chiều tóc trắng như vôi
Lá úa trên cao rụng đầy
Cho trăm năm vào chết một ngày
Mặt trời nào soi sáng tim tôi
Để tình yêu xay mòn thành đá cuội
Xin úp mặt bùi ngùi
Từng ngày qua mỏi ngóng tin vui
Cụm rừng nào lá xác xơ cây
Từ vực sâu nghe lời mời đã dậy
Ôi cát bụi phận này
Vết mực nào xóa bỏ không hay.
(1965)
Like Bittern Wings Flying
Is sunlight as pink as your lips?
The rain as sad as your eyes?
Your hair in each small fiber
Fallen into life makes waves drift
The wind will exult at your hair flying
Let pouting clouds doze on your shoulders
Your skinny small shoulders
Like bittern wings flying far off
Is the sunlight still jealous of your lips?
The rain still sad in those clear eyes?
From the moment I took you home
I knew we’d be separated for good
The spring greets your footsteps passing
Leaves sing from the fragrant hands
Leaves will wither from waiting
Like a human life forever overcast
Is it cheerful where you’re going?
Is the sky blue where you’re going?
I hear a thousand teardrops
Falling, creating a sparkling lake
(1964)
Như cánh vạc bay
Nắng có hồng bằng đôi môi em
Mưa có buồn bằng đôi mắt em
Tóc em từng sợi nhỏ
Rớt xuống đời làm sóng lênh đênh
Gió sẽ mừng vì tóc em bay
Cho mây hờn ngủ quên trên vai
Vai em gầy guộc nhỏ
Như cánh vạc về chốn xa xôi
Nắng có còn hờn ghen môi em
Mưa có còn buồn trong mắt trong
Từ lúc đưa em về
Là biết xa nghìn trùng
Suối đón từng bàn chân em qua
Lá hát từ bàn tay thơm tho
Lá khô vì đợi chờ
Cũng như đời người mãi âm u
Nơi em về ngày vui không em
Nơi em về trời xanh không em
Ta nghe nghìn giọt lệ
Rớt xuống thành hồ nước long lanh.
(1964)
(Nguồn: International Exchange of Poetic Invention)
Đinh Linh chuyển ngữ
