NGUYỄN DU VÀ ÐẠO PHẬT
Bài viết của Giáo sư Doãn Quốc Sỹ
dactai" align="left" border="0" alt="" style="padding:7px;" />Nói đến Nguyễn Du là nói đến Truyện Kiều trước hết và dĩ nhiên chúng ta cũng không quên bài Văn Tế Thập Loại Chúng Sinh của ngườì nữạ. Vậy tốt hơn hết chúng ta hãy “Cảo thơm lần giở trước đèn” để xem đạo Phật đã thể hiện ra sao qua nội dung truyện Kiều.
Chúng ta hãy ôn lại Truyện Kiều từ đầu tới cuối
Vào dịp: Thanh minh trong tiết tháng ba
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh
Kiều đã cùng hai em là Vương Quan và Thúy Vân đi chơi xuân, gia nhập vào cảnh:
Dập dìu tài tử giai nhân
Ngựa xe như nước áo quần như nêm
Và Kiều đã chúng kiến cảnh nấm mồ hương khói vắng tanh của nàng Ðạm Tiên, một ca nhi tài sắc một thời. Và nàng Kiều đã nói:
Ðã không kẻ đoái người hoài
Sẵn đây ta kiếm một vài nén hương
Rồi đối cảnh sinh tình:
Rút trâm sẵn giắt mái đầu
Vạch da cây vịnh bốn câu ba vần
Và Ðạm Tiên đã hiển linh để tạ lòng ngưới tri kỷ khiến Kiều càng xúc động:
Lòng thơ lai láng bồì hồi
Gốc cây lại vạch một bài cổ thi.
Kế đó là cuộc gặp gỡ Kim Trọng – (bạn của Vương Quan) – lần đầu tiên:
Chàng Vương quen mặt ra chào
Hai Kiều e lệ nép vào dưới hoa
Tuy nhiên với Kiều thì tình ý có tế nhị hơn:
Người quốc sắc kẻ thiên tài
Tình trong như đã mặt ngoaì còn e
Ðêm đó Kiều mơ thấy Ðạm Tiên tới báo cho Kiều hay là:
Một mình lưỡng lự canh chầy
Ðường xa nghĩ nỗi sau này mà kinh
Vương bà chợt thức giấc hỏi Thúy Kiều vì sao trằn trọc khóc thầm trong lúc canh khuya như vậỵ, và Thúy Kiều đã thành thực thưa với mẹ về việc Ðạm Tiên báo mộng cho biết số kiếp đoạn trường sau này của cuộc đời nàng. Và Vương Bà đã nói với con:
Dạy rằng “Mộng huyễn chắc đâu
Bỗng không mua não chuốc sầu nghĩ nao!
Trở lại với chàng Kim thì lòng chàng cũng
Mành tương phân phất gió đàn
Hương gây mùi nhớ trà khan giọng tình
Bâng khuâng nhớ cảnh nhớ người
Nhớ nơi kỳ ngộ vội dời chân đi.
Nhưng mấy lần tới trước cổng nhà Kiều thì:
Thâm nghiêm kín cổng cao tường
Cạn dòng lá thắm dứt đường chim xanh
Kim Trọng bèn thuê căn nhà của một thương gia ngay sát bên nhà Kiều:
Lấy điều du học hỏi Thuê
Túi đàn cặp sách đề huề dọn sang
Nhưng đã hai tuần trăng qua mà chàng Kim vẫn chưa có dịp đươc thấy mặt nàng Kiềụ
Cho đến một hôm:
Cách tường phải buổi êm trời
Dưới đào dường có bóng ngườì thướt tha
Buông cầm xóc áo vội ra
Hương còn thơm nức người đà vắng tanh
Lần theo tường gấm dạo quanh
Trên đào nhác thấy một cành kim thoa
Kim Trọng đã vội lấy cành kim thoa chờ lúc Thúy Kiều từ trong nhà trở ra tìm mới lên tiếng:
Thoa này bắt được như không
Biết đâu Hợp Phố mà mong châu về
Và vào dịp Thúy Kiều xin lại cành kim thoa, Kim Trọng mới có dịp bày tỏ nỗi lòng tương tư của chàng và xin được hứa hôn cùng nàng. Thúy Kiều đã đáp lời chàng:
Dù khi lá thắm chỉ hồng
Nên chăng thì cũng tại lòng mẹ cha
Tuy nhiên chàng Kim đã nhân dịp đó mà cùng nàng Kiều:
Sẵn tay khăn gấm quạt qùy
Với cành thoa ấy tức thì đôi trao
Sau đó nhân ngày sinh nhật ngoại gia, cả nhà đi dự duy có nàng Kiều ở nhà một mình mới có dịp
Cánh hoa sẽ đặng tiếng vàng
Dưới hoa đã thấy có chàng đứng trông
Và Thúy Kiều đã gặp Kim Trọng ngay tại căn phòng thuê của chàng, ngắm bức họa mới vẽ của chàng, và theo lời đề nghị của chàng, Kiều đã:
Tay tiên gió táp mưa xa
Khoảng trên dừng bút thảo và bốn câu
Câu chuyện cứ tiếp diễn như vậy, Kiều đã có lần đánh đàn cho Kim Trọng nghe. Lần đó Kim Trọng đã:
Xem trong âu yếm có chiều lả lơi
Và Kiều đã phải cảnh giác chàng:
Thưa rằng: Ðừng lấy làm chơi
Dễ cho thưa hết một lời đã nao
..
Ra tuồng trên Bộc trong dâu
Thì con người ấy ai cầu làm chi
Rồi sau đó Kim Trọng phải về quê Liêu Dương thọ tang chú Vương Ngoại bị vu oan, Thúy Kiều lâm cảnh bán mình chuộc tội cho chạ Thế là bắt đầu 15 năm lưu lạc cuả nàng, bán mình cho Mã Giám Sinh – tay sai cuả mụ Tú Bà. Ði một tháng tròn mới tới Lâm Truỵ Kiều đã dùng dao tử vẫn trước Tú Bà. Trong cơn ngất bằn bặt này, Kiều đã gặp lại Ðạm Tiên và được nàng cho hay:
Rỉ Rằng: “Nhân quả dở dang
Ðã toan trả nợ đoạn trường được sao
Số còn nặng nghiệp má đào
Nàng dù muốn quyết trời nào đã cho
Hãy xin hết kiếp liễu bồ
Sông Tiền Ðường sẽ hẹn hò về sau.”
Bài viết của Giáo sư Doãn Quốc Sỹ
dactai" align="left" border="0" alt="" style="padding:7px;" />Nói đến Nguyễn Du là nói đến Truyện Kiều trước hết và dĩ nhiên chúng ta cũng không quên bài Văn Tế Thập Loại Chúng Sinh của ngườì nữạ. Vậy tốt hơn hết chúng ta hãy “Cảo thơm lần giở trước đèn” để xem đạo Phật đã thể hiện ra sao qua nội dung truyện Kiều.
Chúng ta hãy ôn lại Truyện Kiều từ đầu tới cuối
Vào dịp: Thanh minh trong tiết tháng ba
Lễ là tảo mộ hội là đạp thanh
Kiều đã cùng hai em là Vương Quan và Thúy Vân đi chơi xuân, gia nhập vào cảnh:
Dập dìu tài tử giai nhân
Ngựa xe như nước áo quần như nêm
Và Kiều đã chúng kiến cảnh nấm mồ hương khói vắng tanh của nàng Ðạm Tiên, một ca nhi tài sắc một thời. Và nàng Kiều đã nói:
Ðã không kẻ đoái người hoài
Sẵn đây ta kiếm một vài nén hương
Rồi đối cảnh sinh tình:
Rút trâm sẵn giắt mái đầu
Vạch da cây vịnh bốn câu ba vần
Và Ðạm Tiên đã hiển linh để tạ lòng ngưới tri kỷ khiến Kiều càng xúc động:
Lòng thơ lai láng bồì hồi
Gốc cây lại vạch một bài cổ thi.
Kế đó là cuộc gặp gỡ Kim Trọng – (bạn của Vương Quan) – lần đầu tiên:
Chàng Vương quen mặt ra chào
Hai Kiều e lệ nép vào dưới hoa
Tuy nhiên với Kiều thì tình ý có tế nhị hơn:
Người quốc sắc kẻ thiên tài
Tình trong như đã mặt ngoaì còn e
Ðêm đó Kiều mơ thấy Ðạm Tiên tới báo cho Kiều hay là:
Một mình lưỡng lự canh chầy
Ðường xa nghĩ nỗi sau này mà kinh
Vương bà chợt thức giấc hỏi Thúy Kiều vì sao trằn trọc khóc thầm trong lúc canh khuya như vậỵ, và Thúy Kiều đã thành thực thưa với mẹ về việc Ðạm Tiên báo mộng cho biết số kiếp đoạn trường sau này của cuộc đời nàng. Và Vương Bà đã nói với con:
Dạy rằng “Mộng huyễn chắc đâu
Bỗng không mua não chuốc sầu nghĩ nao!
Trở lại với chàng Kim thì lòng chàng cũng
Mành tương phân phất gió đàn
Hương gây mùi nhớ trà khan giọng tình
Bâng khuâng nhớ cảnh nhớ người
Nhớ nơi kỳ ngộ vội dời chân đi.
Nhưng mấy lần tới trước cổng nhà Kiều thì:
Thâm nghiêm kín cổng cao tường
Cạn dòng lá thắm dứt đường chim xanh
Kim Trọng bèn thuê căn nhà của một thương gia ngay sát bên nhà Kiều:
Lấy điều du học hỏi Thuê
Túi đàn cặp sách đề huề dọn sang
Nhưng đã hai tuần trăng qua mà chàng Kim vẫn chưa có dịp đươc thấy mặt nàng Kiềụ
Cho đến một hôm:
Cách tường phải buổi êm trời
Dưới đào dường có bóng ngườì thướt tha
Buông cầm xóc áo vội ra
Hương còn thơm nức người đà vắng tanh
Lần theo tường gấm dạo quanh
Trên đào nhác thấy một cành kim thoa
Kim Trọng đã vội lấy cành kim thoa chờ lúc Thúy Kiều từ trong nhà trở ra tìm mới lên tiếng:
Thoa này bắt được như không
Biết đâu Hợp Phố mà mong châu về
Và vào dịp Thúy Kiều xin lại cành kim thoa, Kim Trọng mới có dịp bày tỏ nỗi lòng tương tư của chàng và xin được hứa hôn cùng nàng. Thúy Kiều đã đáp lời chàng:
Dù khi lá thắm chỉ hồng
Nên chăng thì cũng tại lòng mẹ cha
Tuy nhiên chàng Kim đã nhân dịp đó mà cùng nàng Kiều:
Sẵn tay khăn gấm quạt qùy
Với cành thoa ấy tức thì đôi trao
Sau đó nhân ngày sinh nhật ngoại gia, cả nhà đi dự duy có nàng Kiều ở nhà một mình mới có dịp
Cánh hoa sẽ đặng tiếng vàng
Dưới hoa đã thấy có chàng đứng trông
Và Thúy Kiều đã gặp Kim Trọng ngay tại căn phòng thuê của chàng, ngắm bức họa mới vẽ của chàng, và theo lời đề nghị của chàng, Kiều đã:
Tay tiên gió táp mưa xa
Khoảng trên dừng bút thảo và bốn câu
Câu chuyện cứ tiếp diễn như vậy, Kiều đã có lần đánh đàn cho Kim Trọng nghe. Lần đó Kim Trọng đã:
Xem trong âu yếm có chiều lả lơi
Và Kiều đã phải cảnh giác chàng:
Thưa rằng: Ðừng lấy làm chơi
Dễ cho thưa hết một lời đã nao
..
Ra tuồng trên Bộc trong dâu
Thì con người ấy ai cầu làm chi
Rồi sau đó Kim Trọng phải về quê Liêu Dương thọ tang chú Vương Ngoại bị vu oan, Thúy Kiều lâm cảnh bán mình chuộc tội cho chạ Thế là bắt đầu 15 năm lưu lạc cuả nàng, bán mình cho Mã Giám Sinh – tay sai cuả mụ Tú Bà. Ði một tháng tròn mới tới Lâm Truỵ Kiều đã dùng dao tử vẫn trước Tú Bà. Trong cơn ngất bằn bặt này, Kiều đã gặp lại Ðạm Tiên và được nàng cho hay:
Rỉ Rằng: “Nhân quả dở dang
Ðã toan trả nợ đoạn trường được sao
Số còn nặng nghiệp má đào
Nàng dù muốn quyết trời nào đã cho
Hãy xin hết kiếp liễu bồ
Sông Tiền Ðường sẽ hẹn hò về sau.”
~~~oOo~~~
Comment