Tweet
Paul Newman - Người hùng màn bạc và của đời thường
Paul Newman - Người hùng màn bạc và của đời thường
Trong một ngành nghề mà các vụ tai tiếng vì lối sống phóng túng hoặc thái độ ngông nghênh, coi thiên hạ chẳng ra gì, là điều được coi bình
Link" align="left" border="0" alt="" style="padding:7px;" />thường, tài tử Paul Newman quả thật có khác với nhiều bạn cùng nghề với ông. Dù trên màn bạc hay ở đời thường, Paul Newman vẫn được mọi người nể trọng vì tư cách của ông.
Trong 5 thập niên qua, đôi mắt xanh thẳm của ông đã không ngừng thu hút bao nhiêu khán giả của nhiều thế hệ. Nhưng Paul Newman cũng là người tranh đấu cho công bằng xã hội, cho quyền lợi của các nam nữ tài tử và là một nhà từ thiện với những đóng góp to lớn.
Paul Leonard Newman sinh ngày 26 tháng 1 năm 1925 tại Shaker Heights, một khu ngoại ô khá giả của thành phố Cleveland. Cha của ông, Arthur, là một người gốc Do Thái và làm chủ một cửa tiệm bán đồ thể thao. Mẹ của ông, bà Theresa, gốc đạo Công giáo, vừa giúp bán hàng trong tiệm vừa lo dạy dỗ Paul và người em của ông là Arthur, sau này cũng là một nhà sản xuất phim có tiếng.
Khi còn nhỏ, Paul Newman rất thông minh và có khiếu thể thao. Ông cũng tỏ ra thích thú lãnh vực kịch nghệ, điều mà mẹ ông cũng khuyến khích con mình để ý đến. Ông lần đầu tiên xuất hiện trong một vở kịch ở nhà trường khi mới 7 tuổi, qua vai anh hề của triều đình trong tuồng Robin Hood.
Tốt nghiệp trung học Shaker Heights năm 1943, Paul Newman ghi danh theo học đại học Ohio University ở thành phố Athens nhưng bị đuổi học sau khi đã lỡ dại ném một két bia vào xe hơi của viện trưởng trường đại học. Sự kiện này cho thấy trong con người hiền lành chừng mực của Paul Newman cũng có một góc cạnh nghịch ngợm, nổi loạn như một vai diễn của ông sau này là anh chàng Lucas Jackson trong phim Cool Hand Luke. Cũng trong khoảng thời gian bất định này, ông có lúc đi bán dạo sách tự điển Collier.
Với tình trạng chiến tranh vẫn tiếp diễn ở vùng Thái Bình Dương, Paul Newman gia nhập hải quân, theo ngành phi hành. Ông muốn trở thành một phi công nhưng hiềm nỗi khi khám sức khỏe người ta khám phá ra rằng cặp mắt xanh biếc nổi tiếng sau này của ông thật ra không phân biệt được màu sắc. Do đó, thay vì ngồi đằng trước điều khiển phi cơ thì Newman lại phải ngồi đằng sau chiếc phi cơ phóng ngư lôi hai chỗ ngồi của hải quân Hoa Kỳ với vai trò hiệu thính viên.
Hết chiến tranh, ông trở về đi học lại tại đại học Kenyon College ở thành phố Gambier, tiểu bang Ohio. Nơi đây ông chơi trong đội bóng bầu dục của nhà trường cho đến khi cá tính của "Luke" trong người ông lại trổi dậy. Sau một vụ "đụng độ" trong quán rượu, ông bị bắt giam một đêm trong nhà tù thành phố và bị đuổi ra khỏi đội banh. Cần có điểm cho hoạt động ngoại khóa, Paul Newman trở về với kịch nghệ, xuất hiện trong một số vở kịch ở đại học và với đoàn kịch Williams Bay Repertory ở Wisconsin vào mùa hè.
Ra trường với bằng cử nhân Anh văn năm 1949, Paul Newman dời lên Chicago, nơi ông tham gia nhóm kịch Woodstock Players. Tại đây, ông gặp nữ kịch sĩ Jackie White và hai người có với nhau một cậu con trai tên Scott. Nhưng sang đến năm 1950 thì cuộc đời của Paul Newman đi vào một khúc quanh mới. Cha của ông, Arthur Newman Sr. qua đời, để cho ông quyền điều khiển cửa hàng. Ông phải lấy quyết định--hoặc về sống tại Cleveland nơi có đời sống ổn định, hay tiếp tục theo đuổi giấc mơ diễn xuất. Paul Newman quyết định chọn đời sống nghệ thuật. Ông bán cổ phần của mình trong tiệm lại cho người em rồi đưa gia đình lên New Haven, Connecticut, nơi ông theo học ngành kịch nghệ ở đại học Yale.
Trong thời gian ngắn ở đại học này, vợ chồng Newman liên tiếp cho ra đời hai cô con gái. Với gánh nặng gia đình ngày càng nhiều, Paul bị áp lực phải kiếm ra tiền để nuôi vợ con. Trong thời gian nghỉ lễ giữa các khóa học, Paul xuống New York để kiếm việc. Năm 1952 ông được mời xuất hiện trong chương trình The Aldrich Family, nói về đời sống của một gia đình trung lưu Hoa Kỳ. Cũng trong năm này, ông đưa gia đình về sống ở New York, đồng thời ghi danh theo học lò dạy đóng kịch của hai bực thầy nổi danh là Lee Strasberg và Elia Kazan. Năm sau đó, ông bắt đầu nổi tiếng trên sân khấu Broadway ngay trong lần xuất hiện đầu tiên. Ông đoạt giải thưởng Theatre World Award và được sự chú ý của nhiều người, trong số có một số giới chức cao cấp trong hãng phim Warner Brothers. Ðây là thời gian mà các hãng phim vẫn còn có thói quen đi tìm những "tay mơ" xem ra có triển vọng, mời ký giao kèo để "nuôi" dần đến khi thành đại tài tử.
Ðể vợ và con lại New York, Paul Newman và Hollywood. Nhưng sự thành công đã không đến với ông trong thời gian đầu. Ông xuất hiện trong cuốn phim dở tệ hại, mang tên "The Silver Chalice" dù chi phí quay phim rất tốn tiền và dàn dựng vĩ đại. Các nhà phê bình đã chê phim này không tiếc lời, đến độ Paul Newman phải cậy đăng trên một tờ báo chuyên về phim ảnh, lời xin lỗi gởi đến các khán giả đã đi xem phim này.
Trở về lại New York và sân khấu kịch nghệ, Paul Newman xuất hiện trong vở "The Desperate Hours" và đóng trong một số chương trình truyền hình. Ðược mời quay lại Hollywood lần nữa, Paul Newman đóng phim "The Rack". Lần này, các nhà phê bình phim cũng chê bai không kém gì lần trước. Cuốn phim thất bại và nhanh chóng bị rút khỏi các rạp.
Nhưng cuốn phim thứ ba của ông, mang tên " Somebody Up There Likes Me" lại là một thành công lớn trên cả mặt nghệ thuật và tài chánh. Cuốn phim sau đó "The Long Hot Summer" ra mắt khán giả năm 1958, dựa trên hai truyện ngắn của văn hào Hoa Kỳ William Faulkner cũng được sự đón nhận nồng nhiệt. Người nữ tài tử đóng chung với ông, Joanne Woodward, chẳng bao lâu sau đó đã trở thành vợ ông. Cuốn phim làm Paul Newman thực sự nổi tiếng và thu được nhiều tiền nhất là phim "Cat on a Hot Tin Roof", đóng với Elizabeth Taylor. Cũng nhờ phim này mà Newman được đề cử giải Oscar đầu tiên. Sau đó là một loạt những phim thật xuất sắc như The Hustler, giúp ông được đề cử giải Oscar lần thứ nhì. Sang năm sau, ông lại được đề cử một lần nữa với cuốn phim "Hud". Năm 1967, Paul Newman lại được đề cử lần thứ tư với phim "Cool Hand Luke" nhưng lại một lần nữa ông ra về tay không. Năm 1968, ông lần đầu bước vào lãnh vực đạo diễn. Cuốn phim "Rachel, Rachel" với Joane Woodward đóng vai chính đã được giới phê bình điện ảnh ở New York cho giải nhất về đạo diễn và được đề cử giải Oscar phim hay nhất trong năm. Năm 1969, ông đóng với Robert Redford trong cuốn phim cao bồi "Butch Cassidy and the Sundance Kid". Ðây là một cuốn phim vô cùng thành công và là cuốn phim viễn Tây có số thu lớn nhất trong lịch sử điện ảnh Hoa Kỳ. Sau đó là những phim như "The Sting" đóng với Robert Redford và "The Towering Inferno" đóng với Steve McQueen...
Năm 1982, với phim "The Verdict" ông lại được đề cử giải Oscar lần thứ năm cho dù vẫn không thắng. Sang đến năm 1986, với phim "The Color of Money" do Martin Scorsese làm đạo diễn và đóng chung với Tom Cruise, ông đã được đề cử giải Oscar lần thứ sáu và lần này đã đạt được chiến thắng. Cuốn phim "Road to Perdition" được trình chiếu năm 2002 đã giúp ông được đề cử giải Oscar đến lần thứ 10. Năm 2006, ông góp tiếng nói của mình trong cuốn phim hoạt họa “Cars” trước khi tuyên bố rời khỏi sân khấu vì tự thấy rằng mình không còn khả năng diễn xuất “như ý mình muốn, như sự sáng tạo của mình thúc đẩy.”
Trong thập niên 1980, Paul Newman cũng giới thiệu các sản phẩm mang tên "Newman's Own" như sốt spaghetti và salad dressing, tiền lời thu được ông đem tặng hết cho các hội từ thiện, đến nay đã lên đến hàng trăm triệu mỹ kim. Ông cũng thành lập một trung tâm cai nghiện mang tên con trai Scott của ông, người đã qua đời năm 1978 vì bị dùng ma túy và uống rượu.
Trong suốt mấy chục năm chung sống với Joane Woodward, không bao giờ Paul Newman mang tiếng là không chung thủy với vợ. Có lần, khi được hỏi tại sao không có tính "lăng nhăng" như những nam tài tử nổi tiếng khác, Paul Newman đã trả lời ngắn gọn "tại sao phải đi kiếm hamburger khi ở nhà đã có steak?"
Tuần qua, điện ảnh Hoa Kỳ và của cả thế giới đã mất đi một khuôn mặt đáng yêu, đáng mến, “một trong những tài tử vĩ đại nhất của thế kỷ 20” như một nhà phê bình đã có lần nói về ông. Paul Newman đã qua đời tại Westport, Connecticut, vì bệnh ung thư, thọ 83 tuổi.
Trong một ngành nghề mà các vụ tai tiếng vì lối sống phóng túng hoặc thái độ ngông nghênh, coi thiên hạ chẳng ra gì, là điều được coi bình
Trong 5 thập niên qua, đôi mắt xanh thẳm của ông đã không ngừng thu hút bao nhiêu khán giả của nhiều thế hệ. Nhưng Paul Newman cũng là người tranh đấu cho công bằng xã hội, cho quyền lợi của các nam nữ tài tử và là một nhà từ thiện với những đóng góp to lớn.
Paul Leonard Newman sinh ngày 26 tháng 1 năm 1925 tại Shaker Heights, một khu ngoại ô khá giả của thành phố Cleveland. Cha của ông, Arthur, là một người gốc Do Thái và làm chủ một cửa tiệm bán đồ thể thao. Mẹ của ông, bà Theresa, gốc đạo Công giáo, vừa giúp bán hàng trong tiệm vừa lo dạy dỗ Paul và người em của ông là Arthur, sau này cũng là một nhà sản xuất phim có tiếng.
Khi còn nhỏ, Paul Newman rất thông minh và có khiếu thể thao. Ông cũng tỏ ra thích thú lãnh vực kịch nghệ, điều mà mẹ ông cũng khuyến khích con mình để ý đến. Ông lần đầu tiên xuất hiện trong một vở kịch ở nhà trường khi mới 7 tuổi, qua vai anh hề của triều đình trong tuồng Robin Hood.
Tốt nghiệp trung học Shaker Heights năm 1943, Paul Newman ghi danh theo học đại học Ohio University ở thành phố Athens nhưng bị đuổi học sau khi đã lỡ dại ném một két bia vào xe hơi của viện trưởng trường đại học. Sự kiện này cho thấy trong con người hiền lành chừng mực của Paul Newman cũng có một góc cạnh nghịch ngợm, nổi loạn như một vai diễn của ông sau này là anh chàng Lucas Jackson trong phim Cool Hand Luke. Cũng trong khoảng thời gian bất định này, ông có lúc đi bán dạo sách tự điển Collier.
Với tình trạng chiến tranh vẫn tiếp diễn ở vùng Thái Bình Dương, Paul Newman gia nhập hải quân, theo ngành phi hành. Ông muốn trở thành một phi công nhưng hiềm nỗi khi khám sức khỏe người ta khám phá ra rằng cặp mắt xanh biếc nổi tiếng sau này của ông thật ra không phân biệt được màu sắc. Do đó, thay vì ngồi đằng trước điều khiển phi cơ thì Newman lại phải ngồi đằng sau chiếc phi cơ phóng ngư lôi hai chỗ ngồi của hải quân Hoa Kỳ với vai trò hiệu thính viên.
Hết chiến tranh, ông trở về đi học lại tại đại học Kenyon College ở thành phố Gambier, tiểu bang Ohio. Nơi đây ông chơi trong đội bóng bầu dục của nhà trường cho đến khi cá tính của "Luke" trong người ông lại trổi dậy. Sau một vụ "đụng độ" trong quán rượu, ông bị bắt giam một đêm trong nhà tù thành phố và bị đuổi ra khỏi đội banh. Cần có điểm cho hoạt động ngoại khóa, Paul Newman trở về với kịch nghệ, xuất hiện trong một số vở kịch ở đại học và với đoàn kịch Williams Bay Repertory ở Wisconsin vào mùa hè.
Ra trường với bằng cử nhân Anh văn năm 1949, Paul Newman dời lên Chicago, nơi ông tham gia nhóm kịch Woodstock Players. Tại đây, ông gặp nữ kịch sĩ Jackie White và hai người có với nhau một cậu con trai tên Scott. Nhưng sang đến năm 1950 thì cuộc đời của Paul Newman đi vào một khúc quanh mới. Cha của ông, Arthur Newman Sr. qua đời, để cho ông quyền điều khiển cửa hàng. Ông phải lấy quyết định--hoặc về sống tại Cleveland nơi có đời sống ổn định, hay tiếp tục theo đuổi giấc mơ diễn xuất. Paul Newman quyết định chọn đời sống nghệ thuật. Ông bán cổ phần của mình trong tiệm lại cho người em rồi đưa gia đình lên New Haven, Connecticut, nơi ông theo học ngành kịch nghệ ở đại học Yale.
Trong thời gian ngắn ở đại học này, vợ chồng Newman liên tiếp cho ra đời hai cô con gái. Với gánh nặng gia đình ngày càng nhiều, Paul bị áp lực phải kiếm ra tiền để nuôi vợ con. Trong thời gian nghỉ lễ giữa các khóa học, Paul xuống New York để kiếm việc. Năm 1952 ông được mời xuất hiện trong chương trình The Aldrich Family, nói về đời sống của một gia đình trung lưu Hoa Kỳ. Cũng trong năm này, ông đưa gia đình về sống ở New York, đồng thời ghi danh theo học lò dạy đóng kịch của hai bực thầy nổi danh là Lee Strasberg và Elia Kazan. Năm sau đó, ông bắt đầu nổi tiếng trên sân khấu Broadway ngay trong lần xuất hiện đầu tiên. Ông đoạt giải thưởng Theatre World Award và được sự chú ý của nhiều người, trong số có một số giới chức cao cấp trong hãng phim Warner Brothers. Ðây là thời gian mà các hãng phim vẫn còn có thói quen đi tìm những "tay mơ" xem ra có triển vọng, mời ký giao kèo để "nuôi" dần đến khi thành đại tài tử.
Ðể vợ và con lại New York, Paul Newman và Hollywood. Nhưng sự thành công đã không đến với ông trong thời gian đầu. Ông xuất hiện trong cuốn phim dở tệ hại, mang tên "The Silver Chalice" dù chi phí quay phim rất tốn tiền và dàn dựng vĩ đại. Các nhà phê bình đã chê phim này không tiếc lời, đến độ Paul Newman phải cậy đăng trên một tờ báo chuyên về phim ảnh, lời xin lỗi gởi đến các khán giả đã đi xem phim này.
Trở về lại New York và sân khấu kịch nghệ, Paul Newman xuất hiện trong vở "The Desperate Hours" và đóng trong một số chương trình truyền hình. Ðược mời quay lại Hollywood lần nữa, Paul Newman đóng phim "The Rack". Lần này, các nhà phê bình phim cũng chê bai không kém gì lần trước. Cuốn phim thất bại và nhanh chóng bị rút khỏi các rạp.
Nhưng cuốn phim thứ ba của ông, mang tên " Somebody Up There Likes Me" lại là một thành công lớn trên cả mặt nghệ thuật và tài chánh. Cuốn phim sau đó "The Long Hot Summer" ra mắt khán giả năm 1958, dựa trên hai truyện ngắn của văn hào Hoa Kỳ William Faulkner cũng được sự đón nhận nồng nhiệt. Người nữ tài tử đóng chung với ông, Joanne Woodward, chẳng bao lâu sau đó đã trở thành vợ ông. Cuốn phim làm Paul Newman thực sự nổi tiếng và thu được nhiều tiền nhất là phim "Cat on a Hot Tin Roof", đóng với Elizabeth Taylor. Cũng nhờ phim này mà Newman được đề cử giải Oscar đầu tiên. Sau đó là một loạt những phim thật xuất sắc như The Hustler, giúp ông được đề cử giải Oscar lần thứ nhì. Sang năm sau, ông lại được đề cử một lần nữa với cuốn phim "Hud". Năm 1967, Paul Newman lại được đề cử lần thứ tư với phim "Cool Hand Luke" nhưng lại một lần nữa ông ra về tay không. Năm 1968, ông lần đầu bước vào lãnh vực đạo diễn. Cuốn phim "Rachel, Rachel" với Joane Woodward đóng vai chính đã được giới phê bình điện ảnh ở New York cho giải nhất về đạo diễn và được đề cử giải Oscar phim hay nhất trong năm. Năm 1969, ông đóng với Robert Redford trong cuốn phim cao bồi "Butch Cassidy and the Sundance Kid". Ðây là một cuốn phim vô cùng thành công và là cuốn phim viễn Tây có số thu lớn nhất trong lịch sử điện ảnh Hoa Kỳ. Sau đó là những phim như "The Sting" đóng với Robert Redford và "The Towering Inferno" đóng với Steve McQueen...
Năm 1982, với phim "The Verdict" ông lại được đề cử giải Oscar lần thứ năm cho dù vẫn không thắng. Sang đến năm 1986, với phim "The Color of Money" do Martin Scorsese làm đạo diễn và đóng chung với Tom Cruise, ông đã được đề cử giải Oscar lần thứ sáu và lần này đã đạt được chiến thắng. Cuốn phim "Road to Perdition" được trình chiếu năm 2002 đã giúp ông được đề cử giải Oscar đến lần thứ 10. Năm 2006, ông góp tiếng nói của mình trong cuốn phim hoạt họa “Cars” trước khi tuyên bố rời khỏi sân khấu vì tự thấy rằng mình không còn khả năng diễn xuất “như ý mình muốn, như sự sáng tạo của mình thúc đẩy.”
Trong thập niên 1980, Paul Newman cũng giới thiệu các sản phẩm mang tên "Newman's Own" như sốt spaghetti và salad dressing, tiền lời thu được ông đem tặng hết cho các hội từ thiện, đến nay đã lên đến hàng trăm triệu mỹ kim. Ông cũng thành lập một trung tâm cai nghiện mang tên con trai Scott của ông, người đã qua đời năm 1978 vì bị dùng ma túy và uống rượu.
Trong suốt mấy chục năm chung sống với Joane Woodward, không bao giờ Paul Newman mang tiếng là không chung thủy với vợ. Có lần, khi được hỏi tại sao không có tính "lăng nhăng" như những nam tài tử nổi tiếng khác, Paul Newman đã trả lời ngắn gọn "tại sao phải đi kiếm hamburger khi ở nhà đã có steak?"
Tuần qua, điện ảnh Hoa Kỳ và của cả thế giới đã mất đi một khuôn mặt đáng yêu, đáng mến, “một trong những tài tử vĩ đại nhất của thế kỷ 20” như một nhà phê bình đã có lần nói về ông. Paul Newman đã qua đời tại Westport, Connecticut, vì bệnh ung thư, thọ 83 tuổi.
