Tweet
Bàn về "Vô Tư" và "Động Não"
Bàn về "Vô Tư" và "Động Não"
Nguyễn Thị Lộc Tưởng
Xin các bạn thông cảm, bài này không có mục đích phê bình hay chỉ trích cách hành văn ở quê mình (Tôi đâu có đủ tư cách để làm việc này). Tôi chỉ muốn tâm sự với các bạn cho vơi đi nổi ấm ức trong lòng như Nguyễn Công Trứ có nói trong bài “Cách ở đời”:
Nghe như chọc ruột, tai làm điếc,
Giận đã căm gan, miệng mỉm cười.
Ngày xưa chúng ta dùng tính từ “vô tư” để diễn tả cuộc sống hồn nhiên không lo nghĩ, đôi khi để nói lên một nhận xét khách quan công bình không thiên vị hoặc một việc làm không nghĩ đến lợi ích riêng tư.
Ngày nay ở xứ mình hai chữ “vô tư”, người ta dùng “loạn xà bần”, làm tôi cảm thấy không “vô tư” chút nào khi nghĩ tới nó . Thí dụ khi tôi hỏi anh bảo vệ của khách sạn ở Mũi Né:
-Tôi có thể đi dọc theo bải biển chụp hình được không?
-Cô đi vô tư .
Thấy tôi có vẽ không hiểu anh nói tiếp:
-Cô đi vô tư không ai cấm.
Tôi nghe câu trả lờì hơi lạ nhưng vì cậu bé này người miền Bắc mới vào Nam, có thể cách nói hơi khác trong Nam. Trên đường về thằng cháu tôi, nó lớn lên ở vùng bảy núi ăn bông súng nhiều hơn ăn cơm, nói với vợ chồng tôi:
-Cô dượng biết không, đi xa lộ giờ nầy (8 giờ sáng) khỏe re, chạy vô tư không bị kẹt xe.
Nghe hơi “chướng tai” tôi nói:
-Hồi sáng nghe chú bảo vệ nói với tao là “đi vô tư” bây gìờ mầy lại “chạy vô tư”, coi bộ “vô tư” bị “lạm dụng” rồi đó.
-Thời buổi nầy cái gì cũng “vô tư” hết cô út à. Ăn hối lộ cũng ăn “vô tư” luôn. Hông tin cô để ý người ta nói chuyện sẽ biết.
Khi chúng tôi dừng lại một quán ăn nhà tôi gọi hột gà “ốp la” tôi nói “Ông gan thiệt, đang dịch cúm gà mà ăn hột gà muốn chết hay sao?”. Nghe tôi cằn nhằn anh chủ quán nói:
-Cô chú ăn uống vô tư hột gà của tôi thuộc dạng gà nuôi không phải gà công nghiệp.
Về tới Sài Gòn trong lúc ngồi chờ lấy tiền ở ngân hàng, thấy tôi đọc báo một chị xồn xồn ngồi kế bên hỏi:
-Bữa nay có tin gì lạ không chị?
-Có! mấy ông lớn đang bị dân tố.
Chị nhúng vai nói:
-Nếu chị động não một chút sẽ biết liền.
Tôi nổi cáu hỏi lại:
-Chị nói gì?
Thằng cháu biết tôi đang “nổi sùng” nên nhanh miệng trả lời:
-không có gì, chị hai nói tiếp đi.
Người đàn bà như được trớn ngưỡng mặt nhìn tôi lên giọng:
-Ai mà không biết, chẳng qua trâu cột ghét trâu ăn. Kẻ lên voi người xuống chó mà. .Mấy cha “chơi” nhau chứ có ai vô đây. Dân đâu có dài cái cổ lớn cái họng, lấy gì mà tố vớí tụng, hơn nữa mấy cha tham nhũng đã có vốn , khi vô hộp chi chút đỉnh cho công an gát tù là sống vô tư như đổi hộ khẩu. Mỗi lần lễ lộc là đưọc giảm án, một năm không biết bao nhiêu lễ, ở tù vài năm mà làm giàu tôi cũng muốn ở.
Nói xong chị “phủi đích” bỏ đi ra cửa như bị ma đuổi, tôi không biết chị “nói xuyên nói xéo” người nào, ai ăn hối lộ đâu có mắc mớ tới tôi, bực mình tôi nói với thằng cháu:
-Tao có nói gì đâu tại sao bả nói tao động não, não mà động thì là “khùng” mẹ nó rồi, bả còn xỗ ra một tràn dạy đời tao tức hông.
Thằng Cháu an ủi:
-Cô út ơi! động não giống như suy nghĩ. Con nghĩ bà đó tưởng cô là cán bộ nên “nói hành nói tỏi”.
-Bộ tao giống cán bộ lắm sao.
-Giống chớ, thường thì chỉ có cán bộ hoặc Việt Kiều mới đi nhà “băn” bằng xe hơi, cô mang dép Tàu, bận đồ Chợ Lớn không “ma ki dê” thì làm sao giống Việt Kiều.
-Thôi đủ rồi nhe. Thiệt là xui, không biết bữa nay ngày mùng năm, mười bốn hay hai mươi ba. Đi ra khỏi nhà toàn chuyện chõi tai.
Nhà tôi bước ra thấy tôi mặt mày nhăn nhó hỏi:
-Lại chuyện gì nữa.
-Không có gì, mấy ngày nay ăn uống bất thường nên đi cầu không “vô tư”, chắc phải “động não” một chút coi có cách nào giải phóng đường tiểu tiện để “vô tư” đi cầu.
Nhà tôi cười nói:
-Bộ trời nóng quá “mát dây” hay sao, nói cái gì không ai hiểu.
Tôi róng họng nói cho đã tức:
-Phải rồi ông là Việt Kiều làm sao mà hiểu nỗi.
Thằng cháu xen vô:
-Cô út ơi! Thôi đừng “giận cá chém thớt”.
Trong lòng còn ấm ức tôi lên internet tìm chữ “vô tư” và “động não” mới biết mình quá sức hủ lậu thì ra “vô tư” và “động não” không chỉ là cách nói chuyện trong nhân gian mà còn được dùng trong sách báo**. Thế mới biết:
Làm kẻ tha hương thật đau lòng
Xứ người chữ nghĩa đã không xong
Về quê cứ ngỡ mình lưu loát
Ngờ đâu ngôn ngữ cũng bất đồng
** Ghi chú: gởi đến các bạn một vài đoạn về “Vô Tư” và “Động Não”, nên chuẩn bị sẳn thuốc nhức đầu “Tylenol” hoặc “Advil” tôi nghĩ bạn sẽ cần tới nó.
Vô Tư
1) Trong bài Hát ‘nhép’ cũng khổ ”
(Theo Thanh Niên) — Nếu trước đây, ca sĩ hát nhép thường hồi hộp vì sợ “bể đĩa” thì bây giờ việc đó thuận tiện hơn nhiều. Bằng sự trợ giúp kỹ thuật, micro vẫn mở, ca sĩ vẫn vô tư gào thét, chào hỏi khán giả, chỉ có điều khi hát phải… “thều thào”. Nhiều người tưởng hát “nhép” là sướng, chỉ dân chuyên nghiệp mới thấm thía nỗi khổ của nó.
Có ca sĩ, nhóm nhạc đã hát nhép rồi mà cứ vô tư chào khán giả, vô tư nói một cách tự tin giống hệt đang hát thật. Tuy nhiên, âm thanh phát ra từ lời nói và âm thanh phát ra từ đĩa hát lại khác nhau hoàn toàn, chẳng khác nào “vạch áo cho người xem lưng”. Có trường hợp ca sĩ vừa “nhép” xong một bài hát quá nhiều vũ đạo, ngay lập tức bị MC gí ngay micro vào miệng phỏng vấn. Ca sĩ chết điếng nhưng cũng cố “giao lưu” với khán giả bằng một giọng đứt khúc vì quá mệt. Vậy mà khi được giới thiệu bài thứ hai, nhạc nổi lên, giọng ca sĩ vẫn… chắc, khỏe, mượt đến mức khiến người xem ngơ ngác.
2) Giảm béo bằng cách ăn theo nhóm máu:
Không bắt buộc phải đo đếm lượng calo, bạn có thể ăn uống xả ga mà vẫn có thể giảm được 5-6 kg trọng lượng và vô tư với mọi trạng thái stress. Các chuyên gia đã soạn thảo chế độ dinh dưỡng đặc biệt dành cho từng nhóm máu cụ thể.
………..
Nhóm máu B
Tuy không nhiều (chỉ chiếm khoảng 18%), người thuộc nhóm máu O có khả năng đề kháng cực cao, kể cả với các bệnh đường tiêu hoá. Cơ thể thuần hoá vô tư cả thịt, sữa bò và các sản phẩm có nguồn gốc từ sữa, cũng như các món ăn giàu bột. Chỉ nên tránh cà chua và các sản phẩm có khả năng giải phóng đường vào máu với tốc độ nhanh.
3) Trên mạng basao trong bài “một số câu hỏi về xe hơi”
Nếu bạn là chủ doanh nghiệp thì cũng phải tính đến một điều là tài xế lái xe chạy máy dầu ít khi có thể khai khống được số lượng nhiên liệu. Các cây xăng không dễ gì cấp khống hoá đơn dầu cho tài xế, trong khi hoá đơn xăng thì “vô tư đi”.
Động Não
1) Trong bài “vai trò của kiều bào” của mạng “sứ quán VN tại Hoa Kỳ”
Cộng đồng Ấn kiều đã đóng góp 4 tỉ USD vào vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài của Ấn Độ chỉ riêng trong năm 2002. Đặc biệt Hoa kiều là lực lượng đã đóng góp tới 70% FDI của Trung Quốc trong suốt 15 năm qua… (theo Báo cáo phát triển thế giới 2005). Những thông tin đó khiến chúng ta phải động tâm, động não.
2) Trong mạng sachviet.com có gìới thiệu cuốn sách “50 cách dạy trẻ động nảo”
Tóm tắt nội dung:
Biết động não và không biết động não là hai việc rất khác nhau. Nếu trẻ biết động não thì khi gặp điều khó hiểu sẽ biết cách tìm ra biện pháp tìm hiểu, giải quyết, còn trẻ không biết động não thì đành khoanh tay đứng nhìn.
3) Trong bài “Thơ là gì” của Hải Bằng HDB đăng trong VietBang.com có đoạn:
Sáng tạo trong kỹ thuật gieo vần và sử dụng từ để có những âm điệu mới lạ cho phù hợp với những cảm quan mới của người đọc. Sáng tạo những âm điệu mới tương tự như biến chế những món ăn mới của một nhà đầu bếp khéo tay để tạo cho mình môt tiếng tăm riêng biệt. Ðiêu này nói lên biệt tài hoặc nỗ lực cao trong sự vận dụng tư duy hay là “động não” của nhà thơ, và kết quả là người đọc thưởng thức được đúng “thi vị” của Thơ.
Nguyễn Thị Lộc Tưởng
Xin các bạn thông cảm, bài này không có mục đích phê bình hay chỉ trích cách hành văn ở quê mình (Tôi đâu có đủ tư cách để làm việc này). Tôi chỉ muốn tâm sự với các bạn cho vơi đi nổi ấm ức trong lòng như Nguyễn Công Trứ có nói trong bài “Cách ở đời”:
Nghe như chọc ruột, tai làm điếc,
Giận đã căm gan, miệng mỉm cười.
Ngày xưa chúng ta dùng tính từ “vô tư” để diễn tả cuộc sống hồn nhiên không lo nghĩ, đôi khi để nói lên một nhận xét khách quan công bình không thiên vị hoặc một việc làm không nghĩ đến lợi ích riêng tư.
Ngày nay ở xứ mình hai chữ “vô tư”, người ta dùng “loạn xà bần”, làm tôi cảm thấy không “vô tư” chút nào khi nghĩ tới nó . Thí dụ khi tôi hỏi anh bảo vệ của khách sạn ở Mũi Né:
-Tôi có thể đi dọc theo bải biển chụp hình được không?
-Cô đi vô tư .
Thấy tôi có vẽ không hiểu anh nói tiếp:
-Cô đi vô tư không ai cấm.
Tôi nghe câu trả lờì hơi lạ nhưng vì cậu bé này người miền Bắc mới vào Nam, có thể cách nói hơi khác trong Nam. Trên đường về thằng cháu tôi, nó lớn lên ở vùng bảy núi ăn bông súng nhiều hơn ăn cơm, nói với vợ chồng tôi:
-Cô dượng biết không, đi xa lộ giờ nầy (8 giờ sáng) khỏe re, chạy vô tư không bị kẹt xe.
Nghe hơi “chướng tai” tôi nói:
-Hồi sáng nghe chú bảo vệ nói với tao là “đi vô tư” bây gìờ mầy lại “chạy vô tư”, coi bộ “vô tư” bị “lạm dụng” rồi đó.
-Thời buổi nầy cái gì cũng “vô tư” hết cô út à. Ăn hối lộ cũng ăn “vô tư” luôn. Hông tin cô để ý người ta nói chuyện sẽ biết.
Khi chúng tôi dừng lại một quán ăn nhà tôi gọi hột gà “ốp la” tôi nói “Ông gan thiệt, đang dịch cúm gà mà ăn hột gà muốn chết hay sao?”. Nghe tôi cằn nhằn anh chủ quán nói:
-Cô chú ăn uống vô tư hột gà của tôi thuộc dạng gà nuôi không phải gà công nghiệp.
Về tới Sài Gòn trong lúc ngồi chờ lấy tiền ở ngân hàng, thấy tôi đọc báo một chị xồn xồn ngồi kế bên hỏi:
-Bữa nay có tin gì lạ không chị?
-Có! mấy ông lớn đang bị dân tố.
Chị nhúng vai nói:
-Nếu chị động não một chút sẽ biết liền.
Tôi nổi cáu hỏi lại:
-Chị nói gì?
Thằng cháu biết tôi đang “nổi sùng” nên nhanh miệng trả lời:
-không có gì, chị hai nói tiếp đi.
Người đàn bà như được trớn ngưỡng mặt nhìn tôi lên giọng:
-Ai mà không biết, chẳng qua trâu cột ghét trâu ăn. Kẻ lên voi người xuống chó mà. .Mấy cha “chơi” nhau chứ có ai vô đây. Dân đâu có dài cái cổ lớn cái họng, lấy gì mà tố vớí tụng, hơn nữa mấy cha tham nhũng đã có vốn , khi vô hộp chi chút đỉnh cho công an gát tù là sống vô tư như đổi hộ khẩu. Mỗi lần lễ lộc là đưọc giảm án, một năm không biết bao nhiêu lễ, ở tù vài năm mà làm giàu tôi cũng muốn ở.
Nói xong chị “phủi đích” bỏ đi ra cửa như bị ma đuổi, tôi không biết chị “nói xuyên nói xéo” người nào, ai ăn hối lộ đâu có mắc mớ tới tôi, bực mình tôi nói với thằng cháu:
-Tao có nói gì đâu tại sao bả nói tao động não, não mà động thì là “khùng” mẹ nó rồi, bả còn xỗ ra một tràn dạy đời tao tức hông.
Thằng Cháu an ủi:
-Cô út ơi! động não giống như suy nghĩ. Con nghĩ bà đó tưởng cô là cán bộ nên “nói hành nói tỏi”.
-Bộ tao giống cán bộ lắm sao.
-Giống chớ, thường thì chỉ có cán bộ hoặc Việt Kiều mới đi nhà “băn” bằng xe hơi, cô mang dép Tàu, bận đồ Chợ Lớn không “ma ki dê” thì làm sao giống Việt Kiều.
-Thôi đủ rồi nhe. Thiệt là xui, không biết bữa nay ngày mùng năm, mười bốn hay hai mươi ba. Đi ra khỏi nhà toàn chuyện chõi tai.
Nhà tôi bước ra thấy tôi mặt mày nhăn nhó hỏi:
-Lại chuyện gì nữa.
-Không có gì, mấy ngày nay ăn uống bất thường nên đi cầu không “vô tư”, chắc phải “động não” một chút coi có cách nào giải phóng đường tiểu tiện để “vô tư” đi cầu.
Nhà tôi cười nói:
-Bộ trời nóng quá “mát dây” hay sao, nói cái gì không ai hiểu.
Tôi róng họng nói cho đã tức:
-Phải rồi ông là Việt Kiều làm sao mà hiểu nỗi.
Thằng cháu xen vô:
-Cô út ơi! Thôi đừng “giận cá chém thớt”.
Trong lòng còn ấm ức tôi lên internet tìm chữ “vô tư” và “động não” mới biết mình quá sức hủ lậu thì ra “vô tư” và “động não” không chỉ là cách nói chuyện trong nhân gian mà còn được dùng trong sách báo**. Thế mới biết:
Làm kẻ tha hương thật đau lòng
Xứ người chữ nghĩa đã không xong
Về quê cứ ngỡ mình lưu loát
Ngờ đâu ngôn ngữ cũng bất đồng
** Ghi chú: gởi đến các bạn một vài đoạn về “Vô Tư” và “Động Não”, nên chuẩn bị sẳn thuốc nhức đầu “Tylenol” hoặc “Advil” tôi nghĩ bạn sẽ cần tới nó.
Vô Tư
1) Trong bài Hát ‘nhép’ cũng khổ ”
(Theo Thanh Niên) — Nếu trước đây, ca sĩ hát nhép thường hồi hộp vì sợ “bể đĩa” thì bây giờ việc đó thuận tiện hơn nhiều. Bằng sự trợ giúp kỹ thuật, micro vẫn mở, ca sĩ vẫn vô tư gào thét, chào hỏi khán giả, chỉ có điều khi hát phải… “thều thào”. Nhiều người tưởng hát “nhép” là sướng, chỉ dân chuyên nghiệp mới thấm thía nỗi khổ của nó.
Có ca sĩ, nhóm nhạc đã hát nhép rồi mà cứ vô tư chào khán giả, vô tư nói một cách tự tin giống hệt đang hát thật. Tuy nhiên, âm thanh phát ra từ lời nói và âm thanh phát ra từ đĩa hát lại khác nhau hoàn toàn, chẳng khác nào “vạch áo cho người xem lưng”. Có trường hợp ca sĩ vừa “nhép” xong một bài hát quá nhiều vũ đạo, ngay lập tức bị MC gí ngay micro vào miệng phỏng vấn. Ca sĩ chết điếng nhưng cũng cố “giao lưu” với khán giả bằng một giọng đứt khúc vì quá mệt. Vậy mà khi được giới thiệu bài thứ hai, nhạc nổi lên, giọng ca sĩ vẫn… chắc, khỏe, mượt đến mức khiến người xem ngơ ngác.
2) Giảm béo bằng cách ăn theo nhóm máu:
Không bắt buộc phải đo đếm lượng calo, bạn có thể ăn uống xả ga mà vẫn có thể giảm được 5-6 kg trọng lượng và vô tư với mọi trạng thái stress. Các chuyên gia đã soạn thảo chế độ dinh dưỡng đặc biệt dành cho từng nhóm máu cụ thể.
………..
Nhóm máu B
Tuy không nhiều (chỉ chiếm khoảng 18%), người thuộc nhóm máu O có khả năng đề kháng cực cao, kể cả với các bệnh đường tiêu hoá. Cơ thể thuần hoá vô tư cả thịt, sữa bò và các sản phẩm có nguồn gốc từ sữa, cũng như các món ăn giàu bột. Chỉ nên tránh cà chua và các sản phẩm có khả năng giải phóng đường vào máu với tốc độ nhanh.
3) Trên mạng basao trong bài “một số câu hỏi về xe hơi”
Nếu bạn là chủ doanh nghiệp thì cũng phải tính đến một điều là tài xế lái xe chạy máy dầu ít khi có thể khai khống được số lượng nhiên liệu. Các cây xăng không dễ gì cấp khống hoá đơn dầu cho tài xế, trong khi hoá đơn xăng thì “vô tư đi”.
Động Não
1) Trong bài “vai trò của kiều bào” của mạng “sứ quán VN tại Hoa Kỳ”
Cộng đồng Ấn kiều đã đóng góp 4 tỉ USD vào vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài của Ấn Độ chỉ riêng trong năm 2002. Đặc biệt Hoa kiều là lực lượng đã đóng góp tới 70% FDI của Trung Quốc trong suốt 15 năm qua… (theo Báo cáo phát triển thế giới 2005). Những thông tin đó khiến chúng ta phải động tâm, động não.
2) Trong mạng sachviet.com có gìới thiệu cuốn sách “50 cách dạy trẻ động nảo”
Tóm tắt nội dung:
Biết động não và không biết động não là hai việc rất khác nhau. Nếu trẻ biết động não thì khi gặp điều khó hiểu sẽ biết cách tìm ra biện pháp tìm hiểu, giải quyết, còn trẻ không biết động não thì đành khoanh tay đứng nhìn.
3) Trong bài “Thơ là gì” của Hải Bằng HDB đăng trong VietBang.com có đoạn:
Sáng tạo trong kỹ thuật gieo vần và sử dụng từ để có những âm điệu mới lạ cho phù hợp với những cảm quan mới của người đọc. Sáng tạo những âm điệu mới tương tự như biến chế những món ăn mới của một nhà đầu bếp khéo tay để tạo cho mình môt tiếng tăm riêng biệt. Ðiêu này nói lên biệt tài hoặc nỗ lực cao trong sự vận dụng tư duy hay là “động não” của nhà thơ, và kết quả là người đọc thưởng thức được đúng “thi vị” của Thơ.
