Tweet
Nietzsche và "Zarathustra đã nói như thế" 
"Mọi cái ra đi,mọi cái quay trở lại; chỉ có bánh xe của sự tồn tại là vĩnh viễn quay vòng......."_
Với hệ tư tưởng "Quy hồi vĩnh hằng",Nietzsche được coi là nhà tư tưởng quan trọng nhất cuả giới tư sản Đức trong bước quá độ lên chủ nghĩa đế quốc,là người đại diện cho chủ nghĩa cực đoan,chủ nghĩa phi lý và ý chí luận,là một nhà thơ_triết gia có ảnh hưởng đặc biệt sâu xa đối với hệ tư tưởng tư sản.
Ông được coi là triết gia của sự phủ định với bảy lần chống đối: Chống đạo đức,chống dân chủ,chống chủ nghĩa xã hội,chống bình đẳng nam nữ và giải phóng phụ nữ,chống duy ý chí ,chống bi quan và chống thiên chúa giáo.Với bảy điều chống này,ông trở thành người mở đường về mặt tinh thần cho chủ nghĩa phát xít .Không phải ngẫu nhiên mà Hitler đã rất sùng bái ông.
Tuy nhiên,thoát khỏi những nhận xét của những nhà nghiên cứu Macxit và nhìn nhận Nietzsche dưới góc độ của những con người hiện đại thì tư tưởng của ông không hoàn toàn chỉ là cực đoan,phản động,bạo lực ,xâm lược và tàn bạo.
Đặc biệt,mượn lời của Zarathustra,Nietzsche đã đưa ra những triết thuyết vượt khỏi thời đại của chính ông.
Sự phá vỡ những lề thói cũ,đề cao ý chí và tư tưởng cá nhân chính là những quan điểm hết sức hiện đại .Và tôi đáng giá cao những điều này ở Nietzsche.
Điểm qua một vài điều hay ho mà tôi trích ra từ "Zarathustra đã nói như thế" để hiểu hơn về cách nhìn nhận một sự việc với tư cách là những con người hiện đại :
-Zarathustra khẳng định rằng :con người là chiếc cầu chứ không phải một mục tiêu.Nghĩa là con người sẽ là sự nối kết chứ không phải là điểm mốc đơn thuần .
-"Ta yêu kẻ trừng phạt Thượng Đế của mình vì yêu Thượng đế đó:cần phải để cho cơn phẫn nộ của Thượng Đế làm họ diệt vong" ,câu này được hiểu như sự thẳng thắn trước sai lầm của bản thân. Chấp nhận mọi hậu quả phía sau của sự thẳng thắn đó.
-"Ta yêu kẻ nào tâm hồn tràn đầy viên mãn đến độ tự quên chính mình, và tất cả mọi sự đều được cưu mang trong họ :như thế tất cả mọi sự sẽ trở thành sự suy tàn của chính họ".Được hiểu như sự tự hào về bản thân,hiểu rõ mình là ai.
-Khẳng định sự tồn tại của những cái tôi có tâm hồn nhạy cảm và khát sống :"kẻ mà một tai ương nhỏ bé nhất cũng có thể làm họ diệt vong ;vì họ sẽ hân hoan bước qua cầu không hề do dự".
(trích Tự Ngôn của Zarathustra -phần 4)
-Zarathustra cũng khẳng định rằng ngủ ngoan trong đời sống nhiều biến động này là một sự vô tâm với con người.(Vềnhững giảng toà đức hạnh)
-Sự đấu tranh với chính mình là cuộc tranh đấu lớn nhất trong đời sống ( "Những hoan lạc và đam mê thống khổ")
_"Chúng ta yêu thương cuộc đời không phải vì chúng ta quen thuộc với cuộc đời mà vì chúng ta quen thuộc với tình yêu.Trong tình yêu luôn luôn có một chút điên cuồng.Nhưng trong sự điên cuồng,luôn luôn có một chút lí trí. Và cả đối với ta,người yêu thương đời sống,ta thấy rằng những cánh bướm,những bọt xà phòng cùng tất cả những người nào giống như cánh bướm và bọt xà phòng đều là những kẻ nếm trải hạnh phúc tuyệt vời nhất.Chính khi thấy những tấm linh hồn nhẹ nhàng,điên rồ,duyên dáng và khoái lạc đó bay lượn thênh thang ,Zarathustra mới muốn khóc oà và ca hát.Ta sẽ chỉ có thể tin vào một đấng Thượng Đế biết khiêu vũ...."(Về đọc về viết)
.......
Dù không thể phủ nhận những điểm đen trong triết thuyết của Nietzsche nhưng tôi có thể khẳng định rằng không hề thiếu ánh sáng nếu chúng ta biết cách nhìn ra chúng .
Nếu đọc và cảm nhận bằng con mắt của những nhà Macxit thì Nietzcshe vẫn chỉ là người gieo rắc những tư tưởng phản động và thiếu tinh thần dân chủ.Nhưng công bằng với cuộc đời nhiều bất hạnh của ông,với con mắt đầy ánh sáng chúng ta sẽ nhận thấy những giá trị không thể phủ nhận từ những triết thuyết của ông,đặc biệt từ tác phẩm :"Zarathustra đã nói như thế"
Và Nietzsche dạy chúng ta rằng:Sống cho khát vọng chứ không phải để đoạt được khát vọng.Sống để hy vọng chứ không phải để tìm kiếm hy vọng.Mọi tước đoạt hay tìm kiếm đều vô giá trị nếu chúng chỉ dừng lại ở tìm và đoạt mà thôi..........(Về chiếc cây trên đỉnh núi)
"Zarathustra đã nói như thế" qua bản dịch của Trần Xuân Kiêm
(*Osamu*.blog 360yahoo.com )
"Mọi cái ra đi,mọi cái quay trở lại; chỉ có bánh xe của sự tồn tại là vĩnh viễn quay vòng......."_
Với hệ tư tưởng "Quy hồi vĩnh hằng",Nietzsche được coi là nhà tư tưởng quan trọng nhất cuả giới tư sản Đức trong bước quá độ lên chủ nghĩa đế quốc,là người đại diện cho chủ nghĩa cực đoan,chủ nghĩa phi lý và ý chí luận,là một nhà thơ_triết gia có ảnh hưởng đặc biệt sâu xa đối với hệ tư tưởng tư sản.
Ông được coi là triết gia của sự phủ định với bảy lần chống đối: Chống đạo đức,chống dân chủ,chống chủ nghĩa xã hội,chống bình đẳng nam nữ và giải phóng phụ nữ,chống duy ý chí ,chống bi quan và chống thiên chúa giáo.Với bảy điều chống này,ông trở thành người mở đường về mặt tinh thần cho chủ nghĩa phát xít .Không phải ngẫu nhiên mà Hitler đã rất sùng bái ông.
Tuy nhiên,thoát khỏi những nhận xét của những nhà nghiên cứu Macxit và nhìn nhận Nietzsche dưới góc độ của những con người hiện đại thì tư tưởng của ông không hoàn toàn chỉ là cực đoan,phản động,bạo lực ,xâm lược và tàn bạo.
Đặc biệt,mượn lời của Zarathustra,Nietzsche đã đưa ra những triết thuyết vượt khỏi thời đại của chính ông.
Sự phá vỡ những lề thói cũ,đề cao ý chí và tư tưởng cá nhân chính là những quan điểm hết sức hiện đại .Và tôi đáng giá cao những điều này ở Nietzsche.
Điểm qua một vài điều hay ho mà tôi trích ra từ "Zarathustra đã nói như thế" để hiểu hơn về cách nhìn nhận một sự việc với tư cách là những con người hiện đại :
-Zarathustra khẳng định rằng :con người là chiếc cầu chứ không phải một mục tiêu.Nghĩa là con người sẽ là sự nối kết chứ không phải là điểm mốc đơn thuần .
-"Ta yêu kẻ trừng phạt Thượng Đế của mình vì yêu Thượng đế đó:cần phải để cho cơn phẫn nộ của Thượng Đế làm họ diệt vong" ,câu này được hiểu như sự thẳng thắn trước sai lầm của bản thân. Chấp nhận mọi hậu quả phía sau của sự thẳng thắn đó.
-"Ta yêu kẻ nào tâm hồn tràn đầy viên mãn đến độ tự quên chính mình, và tất cả mọi sự đều được cưu mang trong họ :như thế tất cả mọi sự sẽ trở thành sự suy tàn của chính họ".Được hiểu như sự tự hào về bản thân,hiểu rõ mình là ai.
-Khẳng định sự tồn tại của những cái tôi có tâm hồn nhạy cảm và khát sống :"kẻ mà một tai ương nhỏ bé nhất cũng có thể làm họ diệt vong ;vì họ sẽ hân hoan bước qua cầu không hề do dự".
(trích Tự Ngôn của Zarathustra -phần 4)
-Zarathustra cũng khẳng định rằng ngủ ngoan trong đời sống nhiều biến động này là một sự vô tâm với con người.(Vềnhững giảng toà đức hạnh)
-Sự đấu tranh với chính mình là cuộc tranh đấu lớn nhất trong đời sống ( "Những hoan lạc và đam mê thống khổ")
_"Chúng ta yêu thương cuộc đời không phải vì chúng ta quen thuộc với cuộc đời mà vì chúng ta quen thuộc với tình yêu.Trong tình yêu luôn luôn có một chút điên cuồng.Nhưng trong sự điên cuồng,luôn luôn có một chút lí trí. Và cả đối với ta,người yêu thương đời sống,ta thấy rằng những cánh bướm,những bọt xà phòng cùng tất cả những người nào giống như cánh bướm và bọt xà phòng đều là những kẻ nếm trải hạnh phúc tuyệt vời nhất.Chính khi thấy những tấm linh hồn nhẹ nhàng,điên rồ,duyên dáng và khoái lạc đó bay lượn thênh thang ,Zarathustra mới muốn khóc oà và ca hát.Ta sẽ chỉ có thể tin vào một đấng Thượng Đế biết khiêu vũ...."(Về đọc về viết)
.......
Dù không thể phủ nhận những điểm đen trong triết thuyết của Nietzsche nhưng tôi có thể khẳng định rằng không hề thiếu ánh sáng nếu chúng ta biết cách nhìn ra chúng .
Nếu đọc và cảm nhận bằng con mắt của những nhà Macxit thì Nietzcshe vẫn chỉ là người gieo rắc những tư tưởng phản động và thiếu tinh thần dân chủ.Nhưng công bằng với cuộc đời nhiều bất hạnh của ông,với con mắt đầy ánh sáng chúng ta sẽ nhận thấy những giá trị không thể phủ nhận từ những triết thuyết của ông,đặc biệt từ tác phẩm :"Zarathustra đã nói như thế"
Và Nietzsche dạy chúng ta rằng:Sống cho khát vọng chứ không phải để đoạt được khát vọng.Sống để hy vọng chứ không phải để tìm kiếm hy vọng.Mọi tước đoạt hay tìm kiếm đều vô giá trị nếu chúng chỉ dừng lại ở tìm và đoạt mà thôi..........(Về chiếc cây trên đỉnh núi)
"Zarathustra đã nói như thế" qua bản dịch của Trần Xuân Kiêm
(*Osamu*.blog 360yahoo.com )
Comment