Thông báo Quan trọng

**GRANDET** · 30-07-2009, 09:29 AM

[ame="http://www.youtube.com/watch?v=nfFfdZTMjV4&feature=related"]YouTube - Ngay Xua Hoang Thi - Thai Thanh[/ame]

**anh-tran** · 30-07-2009, 01:05 PM

Phượng

bài trên có nhắc "Bông phượng đỏ" và "mùa hè" nhân tiện hôm nay có người bạn email bài Phượng em mời các bác cùng đọc ....
chưa xin phép trước post bài cùng trang hy vọng "bác" G. không la em...

Phượng

Đố ai tìm được một hình bóng gì rất Việt Nam ngay từ buổi ban đầu, mà lại không phải Việt Nam? Cái kỳ bí của hoa phượng nằm nơi chỗ đó.

tác giả -- Vĩnh Sính

“Phượng không thơm, phượng chưa hẳn đã là đẹp, nhưng phượng đỏ và phượng nhiều, phượng có một linh hồn sắc sảo mênh mang. Phượng không phải là một đoá, không phải vài cành; phượng đây là cả một loạt, cả một vùng, cả một góc trời đỏ rực.... Màu hoa phượng chói lói như sắc máu người.... Nhưng hoa càng đỏ, lá lại càng xanh. Vừa buồn mà lại vừa vui, mới thực là nỗi niềm bông phượng. Một làn gió hẩy tới; từng đợt sóng rào rào trên biển hoa.... Người ta trồng phượng ngoài thành và trong thành; và người ta hay trồng phượng trong các sân trường... Nhưng dù trồng ở đâu, cũng chỉ có bọn học sinh hiểu hoa phượng nhất. Hoa phượng là hoa-học-trò. Còn ai quen với phượng cho bằng bọn cắp sách đến trường một ngày hai buổi ! Còn ai có linh hồn tươi thắm để quan hoài cùng với phượng thắm tươi ?”

Mấy câu của Xuân Diệu không hiểu vì sao cứ ám ảnh tôi mỗi lần tôi thấy bóng hình hoa phượng. Tôi còn nhớ trong tủ sách cũ của anh chị tôi, tôi thường ghiền gẫm cuốn Trường ca, xuất bản vào khoảng năm 1945. Đoạn trích dẫn nằm trong chương “Hoa học trò”, phần cuối của sách. Trong chương này, trừ một đôi chữ đã cũ với năm tháng ; những nhận xét của nhà thơ thường gần gũi và đượm chất thơ, có sức quyến rũ người đọc. Khó kiếm một tác phẩm viết về phượng với những ý tưởng cô đọng như thế.
Kể từ khi sách ra đời đã hơn 60 năm, hôm nay người viết có cảm tưởng gì khi đọc lại mấy dòng trên ?

*

1. Nói tới “hoa phượng” tưởng cần biết sơ về hoa phượng ta. Phượng ta, cây không lớn, có ở Việt Nam hình như từ lâu, ít ra so với “hoa phượng” tức “hoa phượng tây”.
Từ điển tiếng Việt (chủ biên Hoàng Phê) ghi rằng cây phượng ta, dùng như chữ “kim phượng”, là loại “cây nhỡ cùng họ với vang, muồng, hoa màu đỏ hay vàng, có nhị mọc thò ra ngoài như đuôi phượng, thường trồng làm cảnh”.

“Phượng vĩ” trước đây dùng để chỉ cây phượng ta, nhưng vì từ mấy chục năm nay cố
đô Huế đã biến thành ‘thủ đô của phượng’ (danh từ tác giả đặt), “phượng vĩ” đã trở thành “hoa phượng”. Dĩ nhiên một khi đã có “hoa phượng” rồi thì chẳng ai truy nguyên gốc gác của nó là “hoa phượng tây” làm gì !

2. Phượng, cũng theo từ điển trên, là “loài cây to cùng họ với cây vang, lá kép lông chim, hoa mọc thành chùm, màu đỏ, nở vào đầu hè, thường trồng lấy bóng mát. Mùa hoa phượng (mùa hè)”. Tiếng Anh gọi phượng là Royal Poinciana, hay Flamboyant có gốc của tiếng Pháp cổ. Tên khoa học là Delonix Regia. Thân cây cao chừng trên 10 m và chỉ mất vài năm để ra hoa. Phượng có xuất xứ từ Madagascar, trước đây thuộc Pháp. Ngay trong từ điển người ta cũng không để, hay là không ý thức, đến gốc gác cây phượng nguyên ở đâu – huống hồ là người thường !
Từ Madagascar đến Việt Nam có bao xa, dẫu thuở ấy là thời Pháp thuộc ...

*

3. Khi viết ngang mấy dòng trên, tôi chợt nghĩ thi sĩ Xuân Diệu có lẽ cũng vô tình cảm thấy cây phượng có một lịch sử dài như vô tận. Với nhà thơ, cây phượng tuồng như không có điểm khởi đầu. Nhưng Xuân Diệu và chúng ta nào đâu có dè rằng cây phượng ở Việt Nam chỉ có 40, 50 năm lịch sử là nhiều nhất ! Đó là tính từ ngày cuốn Trường ca ra đời.

Phượng làm quen với đất thuộc địa mới ở Đông Nam Á của người Pháp vào cuối thế kỷ 19 -- đầu thế kỷ 20 qua mảnh đất Việt Nam. Tôi lật những sách như từ điển Huỳnh Tịnh Của ra năm 1896 hoặc Khai Trí Tiến Đức xuất bản năm 1931 để kiếm một đôi điều nói về cây phượng vốn là “cây phượng tây” này, nhưng các cuốn đó tuyệt nhiên không đề cập gì cả.

Ví dụ từ điển Đại Nam quốc âm tự vị của Huỳnh Tịnh Của chỉ có từ “phụng” với nghĩa là “Chúa các loài cầm, lông năm sắc, ở trong số tứ linh”. Từ “Hoa phụng” có trong từ điển là cây có lá “dùng làm thuốc tẩy trường”, nhưng thuộc “thứ cây nhỏ” – như vậy chắc chắn là khác với cây phượng mà ta đang kiếm rồi. Chúng ta có thể phỏng đoán cuối thế kỷ 19, cây phượng chưa có tại Việt Nam, hay nếu có chăng nữa thì cũng rất ít. Điều đó cũng dễ hiểu, vì Việt Nam là nước Đông Nam Á trở thành thuộc địa Pháp trước tiên thì Pháp phải mất thì giờ để tìm hiểu con người cũng như cây cỏ !

Cuốn Việt Nam từ điển (Khai Trí Tiến Đức) thì sao ? Theo sách này, “phụng” có khi đọc là “phượng”, nhưng nghĩa thì chẳng khác gì Đại Nam quốc âm tự vị.

Tóm lại, cho đến đầu năm 1930 những cuốn từ điển ở Việt Nam vẫn chưa có từ “phượng” theo nghĩa “cây phượng” mà chúng ta đang tìm.

4. Nhưng từ nửa sau thập niên 1930 hoa phượng “đột nhiên” xuất hiện rầm rộ trong thơ văn. Vì sao vậy ? Phải chăng có đợt trồng phượng rộng rãi ở Việt Nam trước năm 1935 ? Hay có nhân vật nào của chính quyền thuộc địa thấy cây phượng thích hợp với khí hậu Việt Nam và đã trồng thử trong khoảng thời gian đó ? Vân vân và vân vân.
Chúng ta thấy rằng những câu hỏi như trên vẫn còn thiếu sót, nếu không nói thêm rằng đó cũng là khoảng thời gian mà vấn đề cải tiến chữ quốc ngữ, sự vùng dậy của tiếng Việt, cùng với các vận động quần chúng đã ảnh hưởng, trực tiếp hoặc gián tiếp, đến sự bành trướng trên nhiều mặt trong xã hội, kể cả sự lan rộng của bóng hình cây phượng trong tuổi trẻ Việt Nam.
“Học trò” từ đây làm quen với những gốc phượng trong sân trường. Một khi đã quen rồi thì sự gắn bó với hoa phượng cũng đi nhanh gấp bội : từ cây “phượng tây” hoặc cây “phượng lai” phút chốc đến “hoa phượng” rồi đến hoa-học-trò đâu có bao xa ! Trái “phượng tây” to mấy lần trái bồ kết cũng trở thành trái phượng hiền lành như muôn ngàn cây trái khác, khi viên đá hay mảnh gạch của mấy anh học trò tìm cách khẻ mãi mới ra hột phượng xanh rờn !

*

5 . Một trong những thi sĩ có thơ nói về phượng sớm nhất chính là Hàn Mặc Tử. Năm 1937, thi sĩ đã nói lên “màu máu” của hoa phượng trong bài “Những giọt lệ” của tập Đau thương. Ở đây ta sẽ không bàn đến sự thiên phú của nhà thơ hoặc tính cách siêu nhiên (“bỏ dưới trời sâu”) để chỉ xin nói về màu huyết của “bông phượng” :

Tôi vẫn ngồi đây hay ở đâu ?
Ai đem tôi bỏ dưới trời sâu ?
Sao bông phượng nở trong màu huyết,
Nhỏ xuống lòng tôi những giọt châu ?

“Màu hoa phượng chói lói như sắc máu người” (Xuân Diệu) đã được nhắc lại trong một số bài thơ của các tác giả qua sự gắn bó của hoa phượng với dải đất Việt Nam. Các chữ “sắc hây hây” và “màu lửa” trong trường hợp này, không hiểu sao cũng làm gợi nhớ đến sắc máu người :

Từ cỏi lòng trai nở dẫy đầy
Một trời phượng đỏ sắc hây hây,
Nắng ơi, xin rực thêm màu lửa
Và gió chao nhè nhẹ nhánh sây.
V.B., 1990

Màu hồng của hoa phượng là màu của tương lai rực rỡ. Có bạn chắc còn nhớ bài hát khoảng 1954 của nhạc sĩ Hùng Lân :

Trời hồng hồng, sáng trong trong,
Ngàn phượng rung nắng ngoài song ...

Song màu đỏ của hoa phượng cũng mang lại không khí đượm buồn, một nỗi buồn man mác, của cảnh xa trường qua mấy tháng Hè :

Phượng đem duyên thắm cho hiu hạ,
Nhuộm đỏ lòng tôi sắc biệt ly,
Khi trường đóng cửa xa chân bước,
Không hiểu rồi tôi sẽ nhớ gì ?

Bài thơ trên tôi thuộc từ hồi còn bé, nhưng tôi không có dịp hỏi tên tác giả trước khi anh tôi vội thành người thiên cổ. Bạn nào vui lòng chỉ giáo tôi sẽ xin đội ơn vô cùng.
Ở Huế, cạnh chùa Thiên Mụ có mấy gốc phượng. Ngay từ cuối những năm 1930, những gốc phượng đâu đây đã làm chứng nhân cho những buổi “gặp nhau” rất vô tư, nhưng đẹp và lãng mạn. Thi sĩ Nam Trân, trong “Cô gái Kim Luông” (Đẹp và Thơ, 1939), đã ghi lại mẩu chuyện đó như sau :

Thuyền nan đủng đỉnh sau hàng phượng,
Cô gái Kim Luông yểu điệu chèo.
Tôi xuống thuyền cô, cô chẳng biết
Rằng Thơ thấy Đẹp phải tìm theo.

6. Đoạn văn trích ở đầu bài đã được nhà thơ Xuân Diệu viết để tả vùng nào ? Huế.
Tại sao ?
Bởi trên khắp lãnh thổ Việt Nam, hay nói cho sát nghĩa thì từ Nam chí Bắc, chỉ có người Huế mới nói “Người ta trồng phượng ngoài thành và trong thành”. Ở Huế “thành nội” là khu vực ở “trong thành”, và vùng phụ cận người ta gọi là “ngoài thành”.
Cũng cần nên nói thêm rằng trước 1945, Xuân Diệu sống ở Huế khoảng 1937-38 và có lẽ cũng đã ghé Huế trong những lần ra Hà Nội, hay trong những chuyến về quê ở Bình Định hay Hà Tĩnh.

7. Phượng có thể trồng sát bên sông hay bên bờ hồ. Phượng nằm gần bờ nước trông thật xinh. Ở Hà Nội cạnh hồ Hoàn Kiếm có một gốc phượng. Đây là nơi trai thanh gái lịch đua nhau chụp hình trong mùa phượng nở. Đà Lạt có hồ Xuân Hương, Đà Nẵng có sông Hàn, phong cảnh thật là thanh lịch. Nhưng ven bờ nước tôi không nhớ có gốc phượng nào.

Huế có nhiều phượng hơn cả. Không phải ngẫu nhiên mà người ta thích chọn cảnh cây phượng rủ bóng sau Đài Phát Thanh (cũ) cạnh bờ sông Hương, làm hình cho những tấm carte postale. Với mây, với núi, với nước, hoa phượng đẹp vô vàn. Vật đổi sao dời và mấy cơn binh lửa lại làm cho hoa phượng ở Huế như muốn đậm đà và lộng lẫy hơn !
Phượng với lịch sử trên dưới một trăm năm đã chia sẻ nhiều nỗi niềm của dân tộc. Tưởng chừng như cả nghìn năm. Xuân Diệu vẫn có lý. Bóng dáng của cây phượng khó tách rời với người dân đất Việt.

Đố ai tìm được một hình bóng gì rất Việt Nam ngay từ buổi ban đầu, mà lại không phải Việt Nam ? Cái kỳ bí của hoa phượng nằm nơi chỗ đó.

VĨNH SÍNH

**GRANDET** · 21-08-2009, 06:43 AM

Phượng tím

Phượng tím

Chuyến đi hội nghị ở Đà Lạt (14-16/04/2006) vậy là lời quá Nghe nói cây phượng tím lâu lắm rồi mà chưa gặp. Chuyến này hên thiệt. Đang mùa hoa phượng tím nở. Vậy là có dịp giới thiệu với mọi người loài cây quí hiếm này.

Xin mời.

Xê.

Hoa của nó khác với hoa phượng bình thường ở đây. Xem kỹ từng cái hoa thì nó có dạng loa kèn. Rất tiếc là tôi không có lượm hạt đem về. Thật ra thì tôi không có ý định trồng nên quên mất việc lấy hạt. Có lẽ đây là loài cây chỉ thích hợp với không khí lạnh. Rất khó trổ hoa khi trồng ở vùng nóng.

Không biết cây phượng tím có cùng loài với cây phượng đỏ không nữa vì hoa và trái của hai cây này khác hẳn nhau. Lá của cây phượng tím cũng mịn hơn là cây phượng đỏ.

Ở Cần Thơ hiện nay có một cây ở góc ngã tư Hoà Bình + Ngô Quyền, nằm ở góc bên nhà sách Phương Nam. Cách đây 2 năm vào dịp gần tết nghe người ta nói cây Phượng Tím trổ hoa tôi mừng quá xách máy đi tìm, nhưng đến nơi chỉ thấy có lá không. Hỏi những người ở xung quanh thì được trả lời là nó chỉ có mấy bông hà, và rụng hết rồi. Vì vậy nên kỳ này lên Đà Lạt thấy phượng tím trổ rực trời chọp đã luôn

Cây phượng tím ở Cần Thơ.

[url="http://forum.ctu.edu.vn/viewtopic.php?t=4024"][COLOR=black]Link

PS : về Cần thơ coi phượng tím , mời A-T !

**anh-tran** · 15-11-2009, 07:45 PM

**Sương khuya** · 16-11-2009, 11:24 PM

..::~Trích dẫn nguyên văn bởi GRANDET View Post

PS : về Cần thơ coi phượng tím , mời A-T !

Có cây Phượng Tím thiệt hả bác gái GRANDET ơi, lạ thiệt nhỉ?

**Photo** · 21-11-2009, 09:25 AM

..::~Trích dẫn nguyên văn bởi Sương khuya View Post

Có cây Phượng Tím thiệt hả bác gái GRANDET ơi, lạ thiệt nhỉ?

tui trả lời cho ấy đỡ nghe...

....coi đỡ clip này để thấy "phượng tím" như thế lào nghe Sương Khuya ( ban ngày "sương" ở đâu dzậy ? )

[ame="http://www.youtube.com/watch?v=d0RP7fxo3kw&feature=related"]YouTube- Phượng Tím Phượng Hồng[/ame]

**Photo** · 15-12-2009, 03:12 AM

Phượng tím Cali

Ở sàigòn không có màu phượng tím, nên không man mác buồn thương.

Ở sài gòn không có nắng hiền hòa như mùa hè pasadena cali.

Ở sài gòn chỉ có màu phượng đỏ, đỏ thật đỏ, đỏ như môi em, như lửa

Sáng nay khi bước ra xe để đi mua bánh mỳ và cafe sáng, tôi bị cả một màu tím phủ quanh. Một cánh hoa vội vàng rụng trên vai, cánh hoa mong manh như cánh bông bụt ở quê nhà nhưng có sắc tigôn nhẹ nhàng.

Cũng lạ nhỉ, ở đâu mà hoa rụng nhiều thế, phủ tím cả một mảng cỏ xanh nơi tôi đậu xe, và trên kiếng xe tôi là những bức tranh vẽ vội bởi những cánh hoa tinh nghịch tung tăng trên cái nền xám nhạt vốn đã buồn của người bạn đời của tôi bấy lâu nay.

Ngẩng mặt nhìn lên cái vòm nhà tim tím ấy, tôi ngỡ ngàng như đang mơ. Những nhành lá hiếm hoi còn sót lại giữa cái bao la tím ấy là kỷ niệm của một thời đi học, những chiếc lá của mùa hè, những cánh phượng tuổi thơ được tái hiện trong một màu tím đầy lạ lẫm nhưng như đã quen từ lâu. Màu phượng tím Cali, tôi tự lẩm bẩm một mình và đâm ra ngớ ngẩn cả buổi sáng hôm nay.

Kỷ niệm lại ùa về. Noel vừa rồi về thăm quê, khi gặp lại người thầy và một người bạn học cũ, thầy có hỏi tôi đã thấy sắc tím lạ thường về một loài hoa phuợng ở Mỹ chưa vì đâu đó thầy đã đọc những lời văn miêu tả rất độc đáo về loài hoa này. Tôi thực tình bảo là chưa vì trong đầu vẫn nghĩ phượng tím là loài hoa hiếm không dễ gì bắt gặp trên đường. Thế mà hôm nay, nguyên một hàng phượng tím ngay trước căn hộ tôi sống gần một năm nay mà tôi không hề biết đến. Một sự thật đầy hài hước làm sao.

Trên đường xuống phố mua cafe, tôi cứ giễu mình hoài, chẳng lẽ sống nơi xứ tân tiến này, lãng mạn là một thứ xa xỉ thượng lưu mà tôi không đủ khả năng hưởng thụ? Một màu tím tôi từng yêu thích qua những cánh hoa thạch thảo được lồng trong cánh hoa học trò mà tôi vẫn dửng dưng không nhìn thấy, đôi khi vô tình gạt đi khỏi kiếng xe mà không một lần nhìn lên xem cành hoa phượng thân thương đang gọi chào mình.

Link

Thông báo Quan trọng

Thiên đường nhỏ dại --Hoàng Ngọc Tuấn

Thiên đường nhỏ dại --Hoàng Ngọc Tuấn

Similar Threads

Comment

Comment

Comment

Comment

Comment

Comment

Comment