Mùi của ngày xưa

[GRANDET]

Mùi của ngày xưa

Chạy xe dọc các con phố nơi thành phố náo nhiệt Sài Gòn, chợt nghe thoảng mùi đồng quê chân chất từ những người bán hàng rong khoai nướng ven đường: mùi khoai nướng của ngày xưa!

Mùi khoai nướng gợi cho tôi nhớ đến những ngày mưa nơi quê nghèo có ta với mẹ, dưới một túp lều tranh nơi cánh đồng hiu quạnh mà ấm áp tình mẹ con quấn quít. Mẹ nướng cho tôi từng củ khoai thơm lừng, bóc ra có màu đỏ, màu hồng, màu tím... ngọt và bùi không thể tả.

Cái ngày còn bé ấy tôi cứ nghĩ chỉ có mẹ là người duy nhất nướng được những củ khoai thơm ngon hạng nhất, và tôi cũng là người may mắn duy nhất trên đời được thưởng thức món khoai nướng thơm ngon ấy mà thôi.

Thời gian trôi nhanh như mũi tên không đuôi cánh. Tôi rời xa làng quê nghèo khó lên thành phố cùng biết bao xô bồ đua chen, mùi khoai nướng tưởng sẽ như người mẹ thân yêu lặng lẽ bám trụ nơi quê nghèo thầm dõi theo những bước chân tôi nơi xứ người lạ lẫm. Nào ngờ, mùi khoai nướng vẫn theo bước chân tôi ra nơi thành phố, có lẽ là cho đến cuối cuộc đời.

Hôm nay khi tôi đang mua khoai, một đứa bé trong bộ đồng phục của học sinh tiểu học, sau giờ tan trường đã chạy ngay đến bên người mẹ bán khoai nướng bên lề đường để nhận về mình củ khoai lớn nhất và thơm tho nhất. Chứng kiến niềm vui của hai mẹ con người bán khoai ấy tôi lại nhớ đến mẹ ngày xưa, bởi chỉ có những người mẹ mới hào phóng với con mình. Và mùi khoai nướng nơi thành phố cũng thơm hương chẳng kém mùi khoai nướng ngày xưa của mẹ - một thứ mùi thơm của tình yêu thương mà những người mẹ nghèo dành trọn cho con mình, dù ở bất cứ nơi đâu…

MỄ THÀNH THUẬN

[GRANDET]

Phan Vũ

Quyết định cuối cùng

Bữa vào đại hội, tôi có một tâm trạng bồn chồn: cần nói với anh bạn tôi một lời. Anh ta đã ngồi trên ghế cao nhất của cái hội nghề nghiệp ấy qua hai nhiệm kỳ. Trong mười năm ấy đứa cháu ngoại tôi sinh ra, lớn lên.
Từ mầm non, mẫu giáo đã cắp cặp đến trường, đã thi vào nhạc viện, đã học tiếng Anh. Còn công việc mười năm của một ngành nghệ thuật gần như không nhúc nhích được bao nhiêu mà lại có cơ suy thoái.

Có thể anh bạn tôi sẽ còn ngồi ở cái ghế đó một nhiệm kỳ nữa vì số phiếu thăm dò của anh rất cao. Nếu như vậy cháu ngoại tôi sẽ có tám năm gõ phím đàn dương cầm, vào ngồi trên ghế một trường trung học... Và không biết một nhiệm kỳ nữa có đem đến cho ngành nghệ thuật của tôi một lối thoát hay lại còn tụt hậu nữa?
"Hãy rút khỏi danh sách đề cử đi!" - Đó là một câu tôi muốn nói với bạn. Chỉ cần đến vỗ vai, nói khẽ với anh ta là xong, nhưng sao tôi không thể buột ra khỏi miệng câu ấy...

Chúng tôi là bạn thân từ một thời chịu nhiều tai ách. Sau đó anh bạn có dịp thoát đi với một vài tác phẩm thành công và leo lên cái ghế đó... Tuy vậy anh vẫn dành cho tôi một sự nể trọng, thường bàn bạc với tôi một vài công chuyện.
Nhưng dẫu sao chúng tôi cũng có một khoảng cách. Vì khi ngồi trên cái ghế ấy, anh đã có danh, có lợi, đã thành một thứ quan chức có những thói quen và những ràng buộc... Tôi từng chứng kiến nhiều vị đã ngồi lì đến hết đời và đã biến thành một kẻ khác; vậy tôi rất băn khoăn: câu nói của tôi nếu không lọt tai người bạn thì sẽ thành một lời xỉ vả. Nhưng nếu tôi không nói được thì tôi cũng sẽ tự đánh mất một tình bạn...
Sắp đến giờ bầu bán, anh bạn tôi vẫn ngồi trên ghế chủ tịch đoàn. Số phiếu thăm dò lần thứ hai của anh vẫn cao. Anh không thể lọt ra khỏi danh sách trúng cử.

Bỗng nhiên tôi phát hiện một sự lạ: cái vẻ nghiêm nghị giả vờ, nụ cười nửa thân tình, nửa ngoại giao vẫn thường có trên khuôn mặt của anh để tạo sự đồng điệu với những người cùng ngồi trên hàng ghế cao kia tự nhiên biến mất. Vẻ mặt của anh hồn nhiên, một cái nhìn không mặc cảm, chiếu thẳng những hàng ghế đối diện. Anh ta còn đi lại rất tự nhiên, không căng cứng như mấy ngày hôm trước... Tôi đoán anh ta đã có một quyết định gì đó. Và đúng như thế. Trước giờ phát phiếu bầu cho các đại biểu, anh đã đọc mấy câu... Đó là câu mà tôi định nói với anh ta.

Hội trường vỗ tay. Nhưng cũng có một sự chưng hửng nơi những người ngồi bên anh, đã qua một, hai nhiệm kỳ với anh.
Nhiều người đến bắt tay chúc mừng anh. Anh đã rời cái bàn trên bục cao, đi vào đám đông như mọi người.

Hai đứa chúng tôi ôm nhau như hai thằng bạn lâu ngày gặp lại.

( 48/68 MCNX )

[hoangvu]

Hoa bươm bướm một mùa hè

Huỳnh Như Phương

Hoa bươm bướm một mùa hè

Mùa hè năm 1995 là một mùa hè khó khăn đối với tôi. Từ Nha Trang, thầy Võ Hồng gửi vào một lá thư dài, sẻ chia và an ủi. Cầm lá thư của thầy, nhìn vào góc trái ở đầu trang, bao giờ cũng gặp một bông hoa với vài chiếc lá cách điệu do chính tay thầy vẽ bằng bút chì màu. Khi thì một đóa hồng. Khi một chùm hoa cúc. Khi lại một nhành lan. Để đem thêm một niềm vui cho người nhận thư - như thầy thường bảo.

Bên trong lá thư lần ấy còn kèm theo một phong bì nhỏ xíu dán kín. Phía ngoài thầy ghi: đây là hạt hoa bươm bướm, em tìm chỗ đất trống, lấy que xoi từng lỗ nhỏ gieo hạt vào, hằng ngày trông chừng tưới nước, tháng sau sẽ có hoa.

Tôi biết đây là thuốc thầy gửi cho tôi. Và làm theo lời thầy dặn. Trên sân thượng trước phòng làm việc có một bồn hoa, những ngày căng thẳng và mệt mỏi tôi bỏ bê chẳng thiết gì chăm sóc.

Bây giờ tôi xới đất, gieo hạt và chiều chiều ngồi một mình chờ hạt nảy mầm. Quả như thầy nói, chỉ mấy ngày sau những mầm xanh bé tí đã nhú ra và lớn dần lên. Chờ hơn tháng nữa là hoa nở kín bồn, một màu vàng dịu làm mát lòng giữa mùa hè nóng bỏng. Cái màu hoa mà tôi chỉ gặp bâng quơ trong tiểu thuyết của thầy hay lơ đãng bên những bậc thang dẫn lên phòng văn trong ngôi nhà 51 đường Hồng Bàng, giờ đây đã thành bè bạn. Màu hoa đã che chở tôi vượt qua những phiền trược suốt cái năm tai ương và nhọc nhằn đó.

Biết ơn thầy, tôi chăm chút giữ gìn cái bồn hoa đã gầy nên từ những hạt giống vào mùa hè năm ấy. Hoa bươm bướm như con nhà nghèo dễ tính, không dám đòi hỏi chi nhiều, thân lá mỏng manh mà chịu đựng được cả những cơn mưa xối xả lẫn những ngày nắng gắt. Hạt hoa rơi vãi xuống đất rồi thi nhau mọc lên. Cứ lứa hoa này tàn thì lứa hoa khác xuất hiện.

Trong khi mấy chậu bông đắt tiền phải tốn công bón phân, tỉa lá, nhặt sâu thường xuyên mà vẫn đến lúc cằn cỗi thì hoa bươm bướm cứ điềm nhiên tồn tại. Sự điềm nhiên đó, không ngờ, cũng lan đến chúng tôi, và ngẫm nghĩ lại điều quí giá nhất mà tôi có được từ bài thuốc này không hẳn là những nụ hoa rất chóng mãn khai mà là những khoảnh khắc đợi chờ hạt giống nảy mầm và xanh lên, với một cõi lòng bình thản.

Năm ngoái gia đình tôi chuyển về một căn nhà nhỏ hơn. Những cây hoa đang nở ở nhà cũ chúng tôi tặng hết lại cho người chủ mới. Nhưng tôi đã kịp mang theo một nhúm hạt hoa bươm bướm để trong cái phong bì như ngày trước thầy Võ Hồng gửi vào. Về nhà mới không có bồn hoa lớn, chúng tôi gieo hạt hoa trong những chậu đất nung đặt trước sân nhà. Và mỗi buổi sáng, tôi lại có dịp ngồi dõi xem các mầm xanh mọc lên mà ngỡ như một điều gì đó đã phục sinh giữa cuộc đời và năm tháng đang trôi đi không ngưng nghỉ này.