Tweet
Giả Ðảo
793 _ 865
Tự là Lãng Tiên , hiệu là Kiệt Thạch sơn nhân . Người quận Phạm Dương ( tỉnh Hà Bắc ). Ði thi nhiều lần không đậu , làm tăng tại Lạc Dương , pháp danh là Vô Bản . Thường làm thơ than thân , có câu :
" Bất như ngưu dữ dương ,
Do đắc nhật mộ qui "
Không bằng kiếp trâu dê ,
Tối đến còn được về
Sau một thời gian ngụ tại chùa Thanh Long tại Trường An , Giả Ðảo nghe lời khuyên của Hàn Dũ , đổi mặc áo nho sinh . Năm 821 ( đời Ðường Mục Tông ) , vì làm thơ chỉ trích quan tể tướng , bị trục xuất khỏi kinh thành . Sau cũng từng làm quan , nhưng vì hay bài bát , bị biếm ra làm chủ bạ ở Trường Giang , rồi làm chức Tư thương tham quân tại Phổ châu , đổi làm chức Tư hộ , chưa kịp tựu chức thì mắc bệnh chết .
Khi ở Trường An, có lần Giả Ðảo đi giữa đường , ngâm nga tìm vế đối cho câu thơ Thu phong xuy vị thủy ( Gió thu thổi sông Vị ) , thì xô phải quan Kinh Triệu doãn Lưu Thê Sở, bị bắt trói mất một buổi chiều .
Lại có lần cưỡi lừa ngâm thơ , được hai câu :
Ðiểu túc trì biên thụ ,
Tăng xao nguyệt hạ môn
( Chim ngủ cây bên ao ,
Sư gõ cửa dưới trăng)
Ðang do dự không biết dùng chữ " Thôi " ( đẩy ) hay chữ " Xao " là (gõ), vừa đi vừa đưa tay làm điệu bộ , không để ý đến xe của quan Kinh Triệu doãn đi qua .Quan Kinh Triệu doãn lúc này là Hàn Dũ . Hàn Dũ dừng xe , hỏi chuyện không nên dùng chữ " Xao " rồi mời ông lên xe cùng bàn luận thơ . Thành ngữ " Thôi , Xao " là do điển cố này .
Tương truyền mỗi năm cứ đến đêm trừ tịch , Giả Ðảo mang hết thơ làm trong năm bày lên án , đốt hương vái lạy , rót rượu đổ xuống đất nói rằng : " Ðây là nổi khổ tâm của ta trong suốt năm nay ! " Vì Giả Ðảo cũng như Mạnh Giao đều có tác phong " khổ ngâm " trong khi làm thơ cho nên Tô Ðông Pha gọi là : " Giao Hàn , Giả sấu " ( Giao lạnh , Giả gầy )
Theo Thơ Ðường Trần Trọng San
793 _ 865
Tự là Lãng Tiên , hiệu là Kiệt Thạch sơn nhân . Người quận Phạm Dương ( tỉnh Hà Bắc ). Ði thi nhiều lần không đậu , làm tăng tại Lạc Dương , pháp danh là Vô Bản . Thường làm thơ than thân , có câu :
" Bất như ngưu dữ dương ,
Do đắc nhật mộ qui "
Không bằng kiếp trâu dê ,
Tối đến còn được về
Sau một thời gian ngụ tại chùa Thanh Long tại Trường An , Giả Ðảo nghe lời khuyên của Hàn Dũ , đổi mặc áo nho sinh . Năm 821 ( đời Ðường Mục Tông ) , vì làm thơ chỉ trích quan tể tướng , bị trục xuất khỏi kinh thành . Sau cũng từng làm quan , nhưng vì hay bài bát , bị biếm ra làm chủ bạ ở Trường Giang , rồi làm chức Tư thương tham quân tại Phổ châu , đổi làm chức Tư hộ , chưa kịp tựu chức thì mắc bệnh chết .
Khi ở Trường An, có lần Giả Ðảo đi giữa đường , ngâm nga tìm vế đối cho câu thơ Thu phong xuy vị thủy ( Gió thu thổi sông Vị ) , thì xô phải quan Kinh Triệu doãn Lưu Thê Sở, bị bắt trói mất một buổi chiều .
Lại có lần cưỡi lừa ngâm thơ , được hai câu :
Ðiểu túc trì biên thụ ,
Tăng xao nguyệt hạ môn
( Chim ngủ cây bên ao ,
Sư gõ cửa dưới trăng)
Ðang do dự không biết dùng chữ " Thôi " ( đẩy ) hay chữ " Xao " là (gõ), vừa đi vừa đưa tay làm điệu bộ , không để ý đến xe của quan Kinh Triệu doãn đi qua .Quan Kinh Triệu doãn lúc này là Hàn Dũ . Hàn Dũ dừng xe , hỏi chuyện không nên dùng chữ " Xao " rồi mời ông lên xe cùng bàn luận thơ . Thành ngữ " Thôi , Xao " là do điển cố này .
Tương truyền mỗi năm cứ đến đêm trừ tịch , Giả Ðảo mang hết thơ làm trong năm bày lên án , đốt hương vái lạy , rót rượu đổ xuống đất nói rằng : " Ðây là nổi khổ tâm của ta trong suốt năm nay ! " Vì Giả Ðảo cũng như Mạnh Giao đều có tác phong " khổ ngâm " trong khi làm thơ cho nên Tô Ðông Pha gọi là : " Giao Hàn , Giả sấu " ( Giao lạnh , Giả gầy )
Theo Thơ Ðường Trần Trọng San
Comment