Cầu Hiền

[Photo]

Cầu Hiền

Người hiền tài chân chính luôn luôn thận trọng .
Được người ta mời ra làm việc cho nước cho dân , kẻ thật có chân tài không bao giờ hấp tấp . Trước khi nhận lời hay từ khước, họ phải xem xét, suy tính kỹ càng .
Không phải làm khó để thách thức giá cao, mà chính là biết tự trọng, tự trọng một cách chân chính . Như trường hợp Khổng Minh là một .

Khổng Minh họ Gia Cát tên Lượng, là một kỳ sĩ đất Nam Dương . Có tài ngang dọc trời đất , song lấy thú ẩn dật làm vui , cùng em là Gia Cát Quân vỡ đất cày ruộng . Nhà ở trên đồi Ngọa Long Cương, nên lấy hiệu là Ngọa Long tiên sinh .

Ngọa Long có bốn người bạn chí thân là :
- Thôi Châu Bình ở Bác Lăng .
- Thạch Quảng Nguyên ở Dĩnh Châu
- Mạnh Công Uy ở Nhữ Nam
- Từ Nguyên Trực tức Từ Thứ .
Ngọa Long tiên sinh cũng thường tới lui cùng nhà ẩn sĩ Tư Mã Thủy Kín tức Tư Mã Huy .

Lúc Từ Thứ lên đường về Tào, tiến cử Khổng Minh cho Huyền Đức .
Huyền Đức hỏi :
- Trước đây Thủy Kính tiên sinh có bảo Bị rằng "trong hai người Ngọa Long , Phụng Sồ mà cầu được một thì an định thiên hạ " . Vậy Khổng Minh có phải Ngọa Long , Phụng Sồ đó chăng ?
Từ Thứ đáp:
- Phụng Sồ tức là Bàng Thống . Còn Ngọa Long tức là Ngọa Long tiên sinh .
Huyền Đức hết sức mừng .
Từ Thứ đi rồi Huyền Đức sắm lễ vật rất hậu, cùng Quan, Trương tới Nam Dương cầu Khổng Minh .

Đi được mươi dặm, thấy xa xa có mấy người đương cày bên sườn núi, vừa cày vừa hát nghêu . Bài hát có phong vị thần tiên . Huyền Đức gò cương ngựa, gọi mấy nông phu lại hỏi :
- Ai làm bài hát ấy ?
Đáp:
- Ngọa Long tiên sinh làm .
Huyền Đức mừng thầm, hỏi :
- Nhà tiên sinh ở đâu ?
Nông phu chỉ tay, nói :
- Ở phía Nam trái núi này , có dãy gò cao, đó là gò Ngọa Long . Đầu gò, trong đám rừng thưa có một nóc nhà tranh . Đó chính là nơi Tiên Sinh cao ngọa .
Huyền Đức cảm ơn, rồi giục ngựa tiến bước .
Đi vài dặm nữa, xa xa trông thấy dãy Ngọa Long Cương, quang cảnh thật là thanh u nhã tịch .

Huyền Đức tới trước nhà, xuống ngựa, đích thân vào gọi cửa . Một chú tiểu đồng ra hỏi . Huyền Đức nói :
- Ta là Tả Tướng quân Nghi Thành Đình Hầu của nhà Hán, lĩnh chức Dự Châu Mục, Hoàng thúc Lưu Bị, tới đây xin bái kiến Tiên sinh .
Tiểu đồng nói :
- Danh hiệu ngài dài quá, tôi nhớ làm sao nổi !
Huyền Đức cười :
- Thế thì em cứ vào thưa rằng có Lưu Bị đến thăm .
Lấy tư cách "phương diện quốc gia " xin vào không được, bèn lấy tư cách cá nhân để xin gặp . Nhưng tiểu đồng lại đáp:
- Rất tiếc, Tiên Sinh mới vừa đi vắng khi sáng .
- Tiên sinh đi đâu ?
- Khi nơi này, khi nơi nọ, không thể biết được .
- Liệu đến bao giờ thì Tiên sinh về ?
- Cũng không biết chừng nào mà đoán ! Khi thì đôi ba ngày, khi thì năm bảy ngày, có khi đến mươi, mươi lăm hôm ...

Huyền Đức buồn bã, dùng dằng chưa quyết nên nán lại hay ra về, thì Trương Phi giục :
- Tìm không gặp thì về quách cho xong .
Huyền Đức ôn tồn đáp:
- Hãy đợi một lát nữa xem sao .
Quan Vũ bàn :
- Hãy tạm về, rồi cho người tới dò la, xem lúc nào ông ấy có nhà hãy đến .
Huyền Đức nghe lời, và dặn chú tiểu đồng:
- Chừng nào Tiên sinh về thì em thưa rằng có Lưu Bị đến bái kiến nhé .
Dặn rồi lên ngựa ra về .

Đi được vài dặm, dừng ngựa ngoảnh lại ngắm phong cảnh Ngọa Long một lần nữa . Quả thấy : Núi không cao mà xinh tươi, nước không sâu mà trong xanh, đất không rộng mà phì nhiêu, bằng phẳng, rừng không lớn mà xanh mát sum sê . Vượn từng bâỳ, hạc từng đàn, quấn quít nhau trên những khóm tùng rặng trúc, dờn dờn sắc lục lẫn màu xanh ...
Còn đương thưởng lãm thì chợt thấy một người dung mạo hiên ngang, phong tư tuấn tú, đầu đội khăn tiêu dao, mình mặc áo thụng thâm, tay chống gậy lê, từ con đường nhỏ ven núi đi ra . Huyền Đức đoán :
- Chắc là Ngọa Long tiên sinh đây .
Liền xuống ngựa bước tới thi lễ .
Hai bên xưng tên họ, thì người ấy là bạn của Khổng Minh tên là Thôi Châu Bình ở Bác Lăng . Hai người ngồi đối diện trên phiến đá ven rừng, đàm luận cổ kim . Quan, Trương chấp tay đứng hầu . Cảm phục tài biện thuyết, Lưu Bị bèn mời về huyện chơi . Thôi Châu Bình từ chối rồi vái dài một vái mà đi .

Về Tân Dã được vài hôm, Huyền Đức cho người đi dò la tin tức Khổng Minh . Có tin báo:
- Ngọa Long tiên sinh đã về .
Huyền Đức liền sai thắng ngựa đi . Trương Phi nói :
- Phỏng một kẻ cày ruộng như thế , hà tất đại ca phải thân đi tìm ? Cứ cho người tới gọi cũng được chứ .
Huyền Đức gắt :
- Sao ăn nói lạ thế ? Há không nghe lời thầy Mạnh dạy : Muốn gặp người hiền mà không xử theo Đạo thì có khác gì muốn vaò nhà, mà trước khi bước đã đóng cửa lại ? Khổng Minh là bậc đại hiền đời nay, mà toan cho người đến gọi sao ?
Bèn lên ngựa đi tìm Khổng Minh . Trương Phi đành im lặng lên ngựa đi theo .

Lúc bấy giờ đang giữa mùa đông, trời rét như cắt thịt , mây bủa đầy trời . Đi được mấy dặm, chợt gió bấc nổi lên ào ào, rồi mưa tuyết bay phơi phới ...Núi non trong phút chốc bao trùm một màu trắng phau phau và óng a óng ánh ...Trương Phi vừa đi vừa lẩm bẩm :
- Trời rét cắt ruột, váng đóng đầy đất thế này, đến dụng binh còn chẳng được, tội gì lặn lội đi cầu lụy hạng người vô ích ! Đi về quách để tránh gió tuyết còn hơn .
Huyền Đức nói :
- Chính ta muốn cho Khổng Minh thấu rõ lòng ân cần của ta . Nếu hai em sợ rét thì hãy về trước .
Trương Phi nói :
- Chết còn chưa sợ, sợ gì rét . Chỉ sợ Đại ca lao tâm tổn sức đó thôi .
Lưu Bị nói :
- Thế thì đừng nhiều lời, cứ lặng lẽ mà đi .

Khi gần đến thảo lư, chợt nghe trong quán rượu bên đường có tiếng ngâm nga . Lưu Bị dừng ngựa lắng nghe, rồi xuống ngựa bước vào quán .
Trong quán hai người đang ngồi đối ẩm. Một người mặt trắng râu dài, một người mày xanh trán rộng , cả hai đều có phong thái thần tiên .
Lưu Bị chắc rằng Khổng Minh là một trong hai người . Nhưng hỏi ra mới biết người râu dài là Thạch Quảng Nguyên ở Dĩnh Châu, còn người trán rộng là Mạnh Công Uy ở Nhữ Nam . Lưu Bị xin được hầu chuyện . Thạch, Mạnh từ khước . Lưu Bị bèn lên ngựa đến Ngọa Long Cương .
Đến nơi hỏi tiểu đồng:
- Hôm nay tiên sinh có nhà không ?
Tiểu đồng đáp:
- Thưa có, hiện đương đọc sách ở trong nhà .
Lưu Bị mừng rỡ theo chân đồng tử đi vào . Đến cửa trong thấy hai hàng chữ lớn viết hai bên :
Đạm bạc dĩ minh chí,
Ninh tĩnh dĩ trí viễn .
Huyền Đức xem nét bút tinh diệu và thưởng thức ý nghĩa cao thâm của văn chương, bỗng nghe tiếng ngâm thơ, bèn nép bên cửa nhìn vào : giữa nhà một người trẻ tuổI, mặt sáng mắt sáng, đang ngồi bên lò sưởi mà cao ngâm .
Đợi tiếng ngâm dứt Huyền Đức bước vào thi lễ .
- Bị này ngưỡng mộ tiên sinh đã lâu mà chưa có dịp bái hội . Gần đây được Từ Nguyên Trực giới thiệu , Bị đã tới tiên trang một lần, nhưng rủi không được gặp . Hôm nay dầm tuyết băng gió tới đây, may được thấy tôn nhan, thật là vạn hạnh .

Người tuổi trẻ vội vàng đáp lễ :
- Tướng quân có phải Lưu Dự Châu muốn gặp anh tôi đó chăng ?
Lưu Bị ngẩn người ! Đoạn hỏi :
- Thế ra tiên sinh không phải Ngọa Long ?
- Thưa tôi là em ruột Ngọa Long, tên Gia Cát Quân . Nhà tôi có ba anh em. Anh trưởng là Gia Cát Cẩn hiện ở giang Đông giúp Tôn Trọng Mưu . Khổng Minh là anh thứ hai tôi vậy .
Sau khi nói đôi câu chuyện cùng Gia Cát Quân, Lưu Bị viết một bức thư để lại rồi từ giã ra về .

Thấm thoát hết đông, sang xuân. Huyền Đức chọn ngày lành giờ tốt , chay tịch ba hôm, tắm gội nước hương, thay đổi khăn áo, sắm sửa đi Ngọa Long Cương lần nữa . Quan, Trương nghe tin, rủ nhau vào khuyên can . Lưu Bị nhất định không nghe . Quan, Trương buộc lòng phải đi theo .
Khi còn cách thảo lư độ nửa dặm đường , Huyền Đức xuống ngựa đi bộ . Bỗng gặp Gia Cát Quân. Huyền Đức vội thi lễ :
- Hôm nay lệnh huynh có nhà không ?
Quân đáp:
- Thưa có. Mới về chiều hôm qua . Hôm nay tướng quân có thể cùng gia huynh hội kiến .
Nói xong vùn vụt đi thẳng . Trương Phi giận rằng vô lễ, gườm gườm nhìn theo . Lưu Bị gạt đi, rồi giục Quan, Trương tiến bước .
Đến nơi hỏi thăm tiểu đồng . Tiểu đồng đáp:
- Tiên sinh ngủ chưa dậy .
Lưu Bị bảo Quan, Trương đứng đợi ngoài cổng, rồi nhẹ nhàng từng bước đi vào . Thấy Khổng Minh đang nằm ngửa trên ghế mà ngủ . Lưu Bị bèn chấp tay đứng dưới thềm mà đợi.

Đợi ngót nửa giờ mà Khổng Minh vẫn chưa dậy . Quan, Trương nóng ruột bước vào xem . Thấy Lưu Bị chấp tay đứng hầu, Trương Phi nổi nóng nói : - Sao hắn ngạo mạn đến thế ? Thấy anh ta đứng đợi dưới thềm mà hắn vẫn nằm khểnh giả ngủ . Để em ra nhà sau lấy lửa đốt nhà xem hắn có chịu dậy chăng .
Nói rồi toan thực hiện. Quan Công phải can ngăn hai ba lần, Phi mới thôi . Huyền Đức nghe ồn, quay lại bảo hai em lui ra ngoài cổng rồi đứng chấp tay chờ nữa . Bỗng Khổng Minh vặn mình như muốn dậy . Huyền Đức mừng thầm . Nhưng Tiên sinh lại quay mặt vào phía trong mà ngủ nữa ! Đồng tử thấy khách đợi lâu quá , toan tới đánh thức chủ , nhưng Huyền Đức ngăn lại, và kiên nhẫn đứng chờ ...chờ mãi ...Ngót một giờ nữa Khổng Minh mới tỉnh giấc . Vừa mở mắt đã ngâm thơ:
Đại mộng thùy tiên giác ?
Bình sinh ngã tự tri
Thảo đường xuân thụy túc
Song ngoại nhật trì trì .
Nghĩa là :
Mộng lớn ai đà tỉnh ?
Bình sinh ta biết ta
Lều tranh mơ giấc thắm
Bóng ác xế song hoa


Ngâm dứt, trở mình hỏi tiểu đồng :
- Có tục khách nào đến chăng ?
Tiểu Đồng thưa :
- Có Lưu Hoàng thúc đứng đợi từ lâu .
Khổng Minh vội ngồi dậy quở tiểu đồng:
- Sao mày không báo ngay ? Để ta vào thay áo đã .
Nói rồi bước vào nhà trong , lâu đến nửa giờ nữa, mới chỉnh tề khăn áo ra tiếp khách .

Huyền Đức trông thấy Khổng Minh mình cao tám thước, mặt đẹp như bạch ngọc, mắt sáng như sao mai, đầu đội luân cân , mình khoác áo lông hạc, phiêu nhiên đường bệ nhưng đượm phong thái thần tiên . Liền vái xuống làm lễ . Khổng Minh đáp lễ . Rồi chủ khách chia ngôi thứ mà ngồi .
Chung trà thấm giọng xong . Huyền Đức đem tỏ hết nỗi lòng . Khổng Minh bày giải qua ý kiến đối với thời cuộc . Rồi sai tiểu đồng đem bức địa đồ, treo giữa nhà, chỉ cho Huyền Đức thấy rõ địa thế trong thiên hạ . Lưu Bị hết sức khâm phục , và khẩn cầu Khổng Minh ra giúp mình cứu thế , an bang . Khổng Minh không chịu . Huyền Đức nghẹn ngào năn nỉ :
- Nếu tiên sinh không ra tay, thì sinh linh thiên hạ còn trông mong ai cứu vớt ?
Nói xong không cầm được nước mắt .
Nhận thấy Huyền Đức quả thành thật hết lòng, bèn nhận lời .
Thế là Lưu Bị được Khổng Minh và chia ba thiên hạ , dựng nên nghiệp đế vương .
Xem thế thì lòng thành thắng tất cả . Và đối với kẻ hiền sĩ, người muốn cầu chỉ nên dùng tấc lòng thành mà thôi .

st