Câu Chuyện Thành Ngữ

[ThienQuang]

01_

"Nam Nữ thọ thọ bất tương thân"

Ngũ Viên(tự Tử Tư) vì oán hận Sở Bình Vương hoang dâm giết chết cha

mình là Ngũ Viên và anh là Ngũ Thượng,nên bỏ Sở đi tìm cách trả thù nhà.

Vua SỞ biết Tử Tư là người có tài năng sợ rằng để Ngũ Viên sống sẽ di họa

về nhau nên cho người truy sát đuổi giết.

Tư Tư phải nhiểu lần giả dạng cải trang mới tránh khỏi sự truy đuổi của

quan quân nhà Sở. Sức cùng lực cạn, Ngũ Tư Tử không còn đồng xu dính

túi đói rét khổ sở. Một người quả phụ đem thức ăn cho cha mẹ của mình ở

ngoài ruộng thấy dung mạo khác thường của Ngũ Tử Tư động lòng bèn đem

biếu thức ăn cho ông lót dạ.

Sau khi Tử Tư dùng xong bữa ăn thì người quả phụ ấy nói: Chồng tôi chết

đã hơn 10 năm, từ ấy tôi thủ tiết thờ chồng không nói chuyện giao du với

bất người đàn ông nào khác. Nay vì thương cảm tài năng của ông tối mới

cho thức ăn. Nên đã nói chuyện với ông, trong lúc đưa đồ ăn cho ông thì

tay chân có đụng chạm. THì còn gì là trinh tiêt của tôi nữa, tôi đành lấy cái chết để tạ lỗi với chồng"

Nói xong người quả phụ ôm hòn đá trầm mình xuống sông tự vẫn

[ThienQuang]

02_

"Nụ Cười Đáng Giá Ngàn vàng"

Chu U Vương thời Đông Chu có nàng ái thiếp tên BAo Tự nhung nhan xinh

đẹp. U Vương si mê tới mức phế bỏ Thân hậu lập Bao Tự làm Chánh

cung.Nhưng BAo Tự luôn mang trong lòng nổi ưu tư sầu thảm. U Vương tìm

mọi cách để mua vua cho nàng. Nhà vua tìm mua hàng trăm tấm vải lụa về

cho Bao Tự xé rách tạo ra tiếng kêu vui tai, nhưng vẫn không làm BAo Tự

cười lên được. U Vương hứa ai làm cho BAo Tự cười sẽ được trọng thưởng ngàn vàng.

Quắc Công vốn là một tên a dua nịnh thần bèn hiến kế: Vốn nhà Chu có

một chòi canh gác ở Lư Sơn, khi có giặc giã thì lên đài đốt cháy báo hiệu

cho chư hầu tới cứu giá. U Ương nghe theo đốt lửa báo tin các chư hầu

tưởng trong nước có biến lần lượt đem quân về cứu giá. Nhưng thấy U

Vương vẫn bình an vô sự, các chư hầu mạnh ai kéo quân về. Bao Tự thấy

cảnh chư hầu đổ xổ nhau tới rồi lúng tta lúng túng ra về, thì nàng cười

thành tiếng.U Vương giữ đúng lời hứa trọng thưởng cho Quắc Công ngàn vàng.

Sau này khi Thân hầu cùng Khuyển Nhung kéo binh vào kinh thành, U Vương lại lên Lư Sơn đốt lửa báo hiệu nhưng có ai tới.

[ThienQuang]

03

"Chém Rắn đuổi hươu"

Con hươu tiếng HÁn có nghĩa là Lộc, còn có nghĩa khác bổng lộc. THiên hạ

thời Chiến quốc thường tranh nhau xưng bá, đòi nhà Chu phải giao Lộc

đỉnh( cái đỉnh để nấu thịt hươu) cho mình.

Tần Thuỷ Hoàng thống nhất Trung HOa nhưng xa xỉ tàn bạo, đốt sách, giết

nho...dân chúng lầm than oán hận. Các bậc kỳ tài thời đó cho rằng nhà Tần

đã tận khí số, nên con Hươu bỏ Tần mà đi. Từ đó thiên hạ tranh nhau tìm con Hươu nhà Tần...

Hạng Võ , và Lưu Bang là hai trong số đó.Tương truyền khi nghĩa quân của

Lưu Bang đi ngang qua một vùng rừng núi thì có một con Bạch xà to lớn

chắn ngang đường đi, Lưu Bang phải dùn gươm giết rắn trấn an lòng quân,

hay tin Lưu giết chết mãng xà, dân sĩ lũ lượt kéo tới đầu quân.

Câu "Chém rắn đuổi hươu" là muốn nói đến lịch sử Trung HOa từ cuối đời

Tần Thuỷ HOàng đến giai đoạn Hán Sở tranh hùng, cuối cùng Lưu Bang lập ra nhà HÁn

[ThienQuang]

04

Bát Tiên Quá Hải

Tương tuyền, Lữ Động Tân trong 8 vị thần tiên đi dự hội Đào tiên của Tây

Vương Mẫu, lúc đi qua biển đông, gặp cảnh nước sâu sóng cao, khó mà qua lại.

Lúc này, Lữ Động Tân đề nghị, mỗi người họ ném vào trong biển một món

đồ vật, sau đó mỗi người thể hiện thần thông đi qua biển.

Thế là, Thiết Quải Lý đem gậy chống ném vào trong biển, đứng trên mặt

gậy vượt qua biển đông; Hàn Tương Tử đem cây tiêu của mình ném xuống

biển, chạm vào cây tiêu chở ông ta vượt biển; Lữ Động Tân, Lam Thái Hoà,

Tương Quả Lão, Hán Chung Li, Tào Quốc Cữu, Hà Tiên Cô cũng tạm biệt

kiếm, lẵng hoa, lừa giấy, cái trống, ngọc kiều hốt, hoa sen của mình ném

vào trong biển đứng trên mặt rẽ sóng mà đi. Tám vị thần tiên mỗi người dựa

vào thần thông của mình vượt qua biển đông.

[ThienQuang]

05

Bách Phát Bách Trúng

Thời kỳ Xuân Thu, nước Sở có một vị thần tiễn có tiếng tên gọi Dưỡng Do Cơ.

Kỹ thuật bắn tên của ông ta rất tinh vi, trong cuộc chiến của hai nước Sở

Tấn, đã từng với một mũi tên bắn chết đại tướng Nguỵ Kỳ nước Tấn.

Thế là, có người đề ra muốn cùng Dưỡng Do Cơ so tài, xem ai có thể bắn

trúng lá trên cây Liễu ngoài trăm bước. Dưỡng Do Cơ nghe xong, không nói

một lời, chọn lấy 3 lá cây Liễu làm thành cái bia, bước đi trăm bước, kéo

cung bắn tên, 3 mũi tên đều bắn trúng lá cây Liễu.

Người ở một bên quan sát đều kinh ngạc. Người muốn cùng Dưỡng Do Cơ so

tài cũng lặp đi lặp lại lời ca ngợi tán thưởng: “thật là bách phát bách trúng!”

[ThienQuang]

06

Giữa Đường Đứt Gánh

Thời kỳ chiến quốc, có một người tên gọi Nhạc Dương, ông ta đến nước lân cận học tập.

Nhưng, học tập không đến một năm, ông ta vì nhớ nhà mà bỏ đi việc học

trở về. Về đến trong nhà, người vợ đang ngồi dệt vải, sau khi biết được

nguyên nhân anh ta về nhà, người vợ liền cầm lấy cây kéo, cắt đứt sợi tơ

trên khung dệt, sau đó nói: “Vải là do từng sợi từng sợi tơ dệt thành, nếu

mà giữa chừng cắt đứt đi, thế thì công lao phía trước không phải uổng phí rồi sao?”

Nhạc Dương nghe đến đây, hiễu rõ ý của người vợ, lập tức từ biệt vợ, trở

lại nước lân cận tiếp tục học tập, mãi đến sau 7 năm học tập thành tài mới trở về nhà.

[ThienQuang]

07

Mang Cũi Cứu Lửa

Thời chiến quốc, nước Tần hung mạnh phái binh ngang ngược đến đánh thủ đô nước Nguỵ.

Nước Nguỵ thế cô sức yếu, trước mắt xem như đã bị nước Tần phá vỡ.

Chính ngay lúc này, có người đề nghị đem vùng đất Nam Dương cắt tặng cho nước Tần, dùng để cầu hoà.

Nhưng đại thần Tô Đại kiên quyết phản đối, còn nói với Nguỵ Vương: “nước

Tần lòng tham không đáy, dùng cách cắt đất lấy lòng nước Tần, thì giống

như ôm củi cỏ đi cứu lửa, củi cỏ chưa đốt xong, lửa là không thể tắt được.”

Nguỵ Vương không nghe lời khuyên của Tô Đại, kết quả nước nguỵ không bao lâu đã bị nước Tần tiêu diệt

]"]File sharing and storage made simple

[ThienQuang]

08

Nóng Vội Hỏng Việc

Thời Xuân Thu, nước Tống có một vị nông phu vẫn luôn hiềm nghi cây mạ trong đất ruộng nhà ông ta lớn lên quá chậm.

Có một hôm, ông ta bỗng nhiên nãy ra một cách liền đến trong ruộng đem cây

mạ nhổ kéo cao lên từng cây từng cây. Sau khi nhổ xong về đến trong nhà,

nói với người trong nhà một cách mệt mõi quá chừng: “ngày hôm nay có lẽ

là làm cho tôi mệt quá đi, tôi làm cho cây mạ mọc cao lên mấy tấc, thật là không dễ.”

Con trai của ông ta nghe xong, vội vàng chạy đến trong ruộng để xem, chỉ thấy cây mạ trong ruộng toàn bộ đều chét khô rồi.

_]"]File sharing and storage made simple

[ThienQuang]

09_ Thất Nhi Bất

1- Tàng nhi bất hối :

Nghĩa là nhãn thần phải có vẻ che khuất đi được, nhưng mục quang không được tối ám.Nói một cách khác rộng rãi hôn là mục quang tuy sáng nhưng là một thứ ánh sáng có vẻ hàm xúc, động trong cái tĩnh, tương tự

như vẻ sáng của một viên ngọc báu tự nó có thể phát quang nhưng không rực rỡ, lộ liễu phải quan sát thật lâu mới phát hiện được .Còn hối là mắt lờ đờ như mắt ngáy nhủ.



2- An nhi bất ngu :

Mục quang ổn định nhưng không trơ trẽn bất động,Từ ngữ ổn định tự nó đã ngầm chứa tính cáhc sống động nhưng là cái vẻ sống động linh hoạt chứ không phải là 2 giao động “trơ trẽn bất động” có nghĩa là mục

quang im lìm (inertie) không biểu lộ được đầy đủ sinh khí cần thiết ,không biến thông được .

Nói cách khác đi ,nhãn thần sung túc thì tự nó có vẻ sáng như một ngọn đèn điện dược thắp bằng dòng nhân điện xoay chiều có thể thu rút lại cường độ trong một giới hạn nào đó. Chẳng hạnnhư khi đàm thoại ,ánh

mắt ta tuy không dao động nhưng lúc thích túh và khi cụt hứng độ sáng của mắt phải có nhịp độ chuyển biến thích nghi đủ để diễn tả được cái trạng thái tình cảm nội tâm của ta lúc đó. Trái lại, mục quang của một cá

nhân lúc nào cũng cùng một cường độ dù nghe câu chuyện rẻ nhạt hay giật gân mà vẫn không có gì thay đổi thì không có thể coi là an nhi bất ngu được .Lúc đó ,mục quang của kẻ đó phải được gọi là an nhi ngu .



3- Phát nhi bất lộ :

Mục quang được coi là phát khi tia mắt như xạ ánh sánh ra ngoài nhưng mức độ phát quang của nó vừa phải, không quá mạnh mẽ rõ ràng ,chỉ người quan sát thật tinh tuờng mới phát hiện ra được. Nói khác đi ,mục

quang như viên ngọc sáng giữa ban ngày, tuy phát quang nhưng ánh sáng rất mờ so với ánh sáng thái dương chứ không phải là một ngọn đuốc để bất cứ ai cũng thấy được dễ dàng.

Từ ngữ lộ có nghĩa là tròng mắt lồi ra như nhìn trừng trừng vào đối tượng quan sát , lộ cả tròng trắng .Đại để lúc mèo rình chuột, cọp chuẩn bị vồ mồi, nhìn chằm chằm vào con mồi thì lúc đó mục quang gọi là lộ.



4- Thanh nhi bất khô:

Điều kiện ày đặt nặng vào việc quan sát cấu tạo của mắt về phương diện phẩm chất. Thanh có nghĩa là lòng đen ,lòng trắng cũng như đồng tử phải trong trẻo nghĩa là ranh giới ba phần đó phải phân biệt rõ ràng ,chất
liệu cấu tạo phải thuần khiếtkhông được có các tia máu ,màng mắt xen lẫn vào , một khi có tất cả chất liệu cấu tạo đều thuần khiết thì nhìn vào mắt người ta có cảm giác như nhìn vào một hồ nướv sâu thẳm ,trong
trẻo như các tiểu thuyết gia vẫn thường mô tả :mắt trong sáng như nước hồ về mùa thu .Đấy chính là điều tuớng học gọi là thanh vậy. Cònkhô có nghĩa là cằn cõi ,không có vẻ sống động hiện lên ở bề mặt .Mắt htanh
mà khô có nghĩa là nhãn thần lạnh lẽo suy nhược ,không được kiên cố. Để dễ hiểu hơn,xin lấy 1 ví dụ cụ thể : thanh nhi bất khô ví như cây tùng ,bách về mùa đông , cốt cách thanh nhã và nhìn vỏ cây cành là vẫn có
vẻ xanh tươi biểu hiện một sức s61ng tiềm ẩn bên trong. Gược lại, thanh nhi khô ví như thân cây lau sậy về mùa đông, cành lá trơ trọi, cằn cõi ,nhìn kĩ có htể biết ngay là thân cây hết nhựa ,chỉ còn hình mà mất hết chất.



5- Hòa nhi bất nhược

âm dịu nhưng không mềm yếu. Nói rộng ra mục quang được coi là Hòa nhi bất nhược khi ánh mắt sáng một vẻ êm dịu nhưng không mềm yếu, khả ái chứ không phải khả hiếp khiến nguời khác nhìn thấy có cảm
tưởng một niềm vui thích muốn tiếp xúc với ta chứ không dám khinh mạn vì trong sự hóa ái đó ẩn tàng mo65t sức mạnh khiến kẻ đối diện phải nể phục trong lòng.chẳng hạn mắt các tượng Phật trong chùa ,tuy ánh
mắt từ bi bác ái nhưng vẫn không nhu nhuợc ủy mị.



6- Nô nhi bất tranh :

Lúc giận không lộ vẻ cạnh tranh ,oán tức thì gọi là nô nhi bất tranh .Tuy nhiên ,trong ý nghĩa của tướng học , ý nghĩa câu trên phong phú hơn nhiều .Nộ phải được coi là chính khí vì khi giận dữ phát xuất ra bởi một lí do
thực sực chính đáng nhưng mặt không biến sắc ,chỉ hơi cau mày, ánh mắt nghiêm nghị biểu lộ một tâm hồn ày công hàm duỡng luôn luôn giữ được bình tĩnh .Có đủ các đặc tính kể trên thì mới gọi là nộ.

Còn giận mà mắt đờ ra ,mắt xạm lại ,tia mắt như tóe lửa ,nưh muốn ăn tươi nuốt sống người khác là dấu hiệu bề ngoài của kẻ khôngcó đức tính trầm tĩnh, mất tự chủ gọi là tranh .Chính vì tranh bao gồm những phản
ứng có ẩn ý ăn thua đủ ,chỉ biết thỏa mãn tự ái nhất thời không nghĩ đến hậu quả về sau ,nên tranh bị xếp vào loại khí luợng hẹp hòi, biểu thị khí phách nhỏ mọn ,do đó tranh bị coi là tà khí.



7- Cương nhi bất cô:

Nghĩa đen là cứng ,mạnh mà không lẻ loi ,nhưng ý nghĩa chính yếu ở đây chỉ loại mục quang tỏa ra ánh sáng hồn nhiên oai nghi khiến kẻ khác nhìn vào phải vị nể tưởng như sau con người của ta là cả một khối đông
đảo sức mạnh vô hình chứ không phải chỉ là một cá nhân đơn chiếc.

[Hương Bình]

ST