Thông báo Quan trọng

**M Mít Đặc** · 12-03-2010, 01:05 AM

Rubáiyát of Omar Khayyám

Hãy nhìn xem, hoa Hồng nở xung quanh
Hoa cười, nói: Ta đến cõi Trần gian
Rồi phút giây Kho báu từ tơ lụa
Bỗng tan ra rải rác khắp cả Vườn .
Hy vọng Trần gian trong trái Tim người
Thành Tro bụi, hoặc tan biến ngay thôi
Như Tuyết trên gương Mặt hồng Sa mạc
Một hai Giờ, rồi sẽ biến mất ngay.
Và ai người gìn giữ Bông lúa Vàng
Ai người ném ra Gió, như Mưa giông
Về với Đất, không còn như vàng bạc
Đã chôn rồi, Thiên hạ chẳng đào lên.
Hãy nghĩ xem, trong cái Lễ hội này
Liên tục đổi thay, hết Đêm đến Ngày
Vua tiếp Vua, trong cái vòng xoay ấy
Một hai Giờ rồi lại biến mất ngay.
Hoa cỏ tuyệt đẹp, Màu xanh dịu dàng
Trải khắp Bờ Sông, nơi ta nằm lên
Hãy nhẹ nhàng, vì rằng ai biết được
Từ bờ Môi yêu dấu, cỏ hồi sinh.
Em cứ rót rượu cho đầy, để rửa
Nỗi sợ tương lai, Tiếc thương quá khứ
Còn Ngày mai? Tại sao, trong Ngày mai
Anh đã cùng Bảy Nghìn năm Hôm qua đó.
Tìm lấy điều gì đấy tốt cho ta
Bởi rồi đây Cát bụi cả thôi mà
Thành Cát bụi ta nằm trong Cát bụi
Chẳng Cuối cùng, chẳng Rượu, chẳng Bài ca .
Những Thánh thần và những nhà Thông thái
Từng tranh luận về chuyện Hai Thế giới
Những lời Tiên tri dại dột bị khinh thường
Miệng họ đã im, tất cả về Cát bụi ...

Anh Việt chuyển dịch

**M Mít Đặc** · 12-03-2010, 01:13 AM

**CONHAKO** · 12-03-2010, 08:14 AM

Cảm ơn Mít nhỏ nhiều. Omar Khayyam là " đại thức giả ' ta ngưỡng mộ bao năm qua. Hiềm vì CLL chỉ thích Nét Đẹp Việt và CO chưa gặp " đồng...gì ta? ! " nên chưa nhắc đến.

Ngày xưa , CO viết nơi góc tập của mình :

With them the seed of Wisdom did I sow
and with mine own hand wrought to make it grow
and this was all the harvest that I have reap'd
" I came like Water , and like Wind I go "

( Bản dịch của Edward Fitzgerald từ thơ Omar Khayyam )

Lâu quá rùi , chỉ nhớ mang máng thế...

..cho CO góp thêm chút về O.Khayyma nhe Mít nhỏ .

16

The Worldly Hope men set their Hearts upon
Turn Ashes - or it prospers; and anon,
Like Snow upon the Desert's dusty Face,
Lighting a little hour or two - was gone .

Mộng công hầu trần-gian ai chẳng ngóng
Để ra tro - hay có lúc thành công
Rồi như tuyết rơi trên sa-mạc nóng
Đậu một giờ rồi bỗng chốc hư-không .

**CONHAKO** · 12-03-2010, 08:24 AM

Omar Khayyam về tình yêu và phụ nữ

Trong các nhà thơ cổ phương Đông nổi tiếng thế giới, nhà thơ Ba Tư Omar Khayyam chiếm vị trí số 1. Hàng triệu quyển thơ ông được in ra đều đặn từ hơn 100 năm nay cho đến bây giờ vẫn thế.

Thơ Rubaiyat của Khayyam về ý nghĩa cuộc đời người, về sự bất lực của con người trước số phận và thời gian, về những sung sướng và đau khổ của kiếp người, về tuổi trẻ và tình yêu, tuổi già và cái chết, về những lời khuyên răn mà trong đó mỗi người có thể tìm thấy cho mình một điều gì thầm kín chưa từng được nói ra – tất cả đã trở thành tài sản tinh thần của toàn nhân loại.

Dưới đây là một đối thoại giữa Khayyam với cô người tình trong một cuốn truyện viết về ông. Đoạn đối thoại này thể hiện đầy đủ cái nhìn của ông về cuộc đời, về tình yêu và phụ nữ.

“- Thưa ông, trà đã chuẩn bị xong và món ăn mà ông thích: bánh và mật.

- Thế con có nhớ không, có lần ta đã bảo con rồi, tốt hơn trà là rượu…

- Vâng, và tốt hơn rượu là phụ nữ, còn tốt hơn phụ nữ là chân lý.

- Ừ, ta đã từng nói vậy. Nhưng hôm nay ta đi dạo trong vườn chợt hiểu ra rằng: tất cả đều nhảm nhí, vớ vẩn hết. Tất cả mọi thứ trên đời đều có khối lượng, trọng lượng, thể tích và thời gian tồn tại nhưng không có thước đo của một thứ – chân lý. Điều mà hôm qua tưởng đã đúng rành rành thì hôm nay lại hoá thành sai. Điều mà hôm nay người ta cho rằng giả dối thì ngày mai em trai con sẽ học trong nhà trường. Không phải lúc nào thời gian cũng là thước đo mọi khái niệm. Ta đã từng nghe bao nhiêu lời đồn đại của người đời về ta. Khayyam – người chứng minh chân lý, Khayyam – người keo kiệt, Khayyam – nghiện rượu, Khayyam – mê gái, Khayyam – vô thần, Khayyam – thần thánh… Thế mà ta chỉ là ta. -

Thế còn con thì sao, thưa ông?

- Con tốt hơn rượu và quan trọng hơn chân lý. Từ lâu ta đã muốn cho con tiền để mua cái dây chuyền vàng có đeo một cái chuông nhỏ để khi con đang đi từ xa ta đã biết rằng con đang đi đến”....

**CONHAKO** · 12-03-2010, 08:26 AM

Omar Khayyam sinh năm 1048 tại thành phố Nisapur, tỉnh Khorasan, miền đông bắc Iran. Nisapur, theo lời của các nhà sử học, là thành phố lớn, trung tâm văn hoá, thương mại của Ba Tư thế kỷ thứ 11. Khayyam bắt đầu đi học ở trường dòng Nisapur, sau đó tiếp tục tại Balkh và Samarkand, trở thành nhà bác học nổi tiếng thời đó. Khayyam được người đời gọi là nhà bác học, người chứng minh chân lý, ông hoàng triết học Đông-Tây…
Sự nghiệp khoa học của Khayyam có một thời kỳ gần 20 năm phát triển rực rỡ. Đó là kể từ năm 1074 Khayyam được vua Malik-Shah mời về triều đình theo lời đề nghị của quan đại thần Nizam al Mulk. Khayyam được giao lãnh đạo đài thiên văn mới xây dựng hiện đại, nơi mà theo lời các nhà sử học “tập trung những nhà thiên văn giỏi nhất thế kỷ” và được giao nhiệm vụ lập ra lịch mới.

Ở Iran và Trung Á trong thế kỷ 11 tồn tại đồng thời hai hệ thống lịch: dương lịch từ thời Bái hỏa giáo và âm lịch được người Arập phổ biến cùng với Islam. Cả hai lịch trên đều có những nhược điểm. Dương lịch Bái hỏa giáo một năm có 365 ngày, việc điều chỉnh chỉ được thực hiện một lần trong vòng 120 năm khi mà sai số đã lên đến một tháng. Âm lịch Hồi giáo có 358 ngày không thuận tiện cho việc nông nghiệp.

Trong vòng 5 năm tiến hành nghiên cứu ở đài thiên văn cùng với một nhóm các nhà thiên văn học Khayyam đã lập ra lịch mới mang tên “Niên đại Malik-Shah”. Lịch do Omar Khayyam lập ra có độ chính xác cao hơn lịch Gregorian, nơi mà sai số trong một năm là 26 giây. Theo tính toán của các nhà khoa học thế kỷ 20 lịch của Khayyam chính xác hơn lịch Gregorian 7 giây. Chỉ tiếc rằng “Niên đại Malik-Shah” đã không bao giờ được áp dụng vào thực tế.

Cũng trong thời kỳ này Khayyam viết nhiều công trình toán học. Các tác phẩm về toán học của ông bị thất lạc nhiều và chỉ đến thế kỷ 19 mới được các nhà khoa học châu Âu phát hiện và đánh giá. Chính Omar Khayyam là người đầu tiên nêu lên mối liên hệ giữa đại số và hình học. Trong một công trình toán học của ông các nhà khoa học tìm thấy cốt lõi của Nhị thức Newton.

Ngoài toán học, thiên văn học trong thời kỳ ở thủ đô Esfahan Khayyam còn nghiên cứu các vấn đề triết học. Ông dịch triết học của Avicenna (Ibn-Sina) từ tiếng Arập sang tiếng Ba Tư và viết 5 tác phẩm triết học còn được lưu giữ đến ngày nay. Sau khi vua Malik-Shak bị đầu độc và Nizam al Mulk bị giết hại trong triều đình bắt đầu một thời kỳ hỗn độn. Cuộc đời của Omar Khayyam bắt đầu một thời kỳ phiêu bạt. Gần cuối đời ông trở về quê hương Nisapur sống bằng nghề dạy học. Năm mất của Khayyam được xác định là 1123. Theo một giả thuyết khác là năm 1131.
Omar Khayyam nổi tiếng khắp thế giới là một nhà thơ thế nhưng trên quê hương của mình ông chỉ được biết đến là nhà triết học, nhà toán học, thiên văn học.

Khayyam trở thành nhà thơ nổi tiếng thế giới là do công của Edward Fitzgerald khi ông in bản dịch “Thơ Rubaiyat của Omar Khayyam” vào năm 1859. Fitzgerald là người mở đầu trong việc phát hiện Omar Khayyam và sau đấy các nhà khoa học khắp thế giới bắt tay vào việc nghiên cứu Omar Khayyam, mở ra một môn khoa học nghiên cứu gọi là Khayyam học. Trong số những nhà nghiên cứu đi đầu và có những công trình đáng kể nhất về Omar Khayyam có thể kể đến: Nicolas của Pháp, Arberry của Anh, Zhukovsky của Nga, Christensen của Đan mạch, Govinda Tirtha của Ân Độ…

Omar Khayyam chỉ làm thơ theo thể rubai (trong văn học Ba Tư thế kỉ 11 còn có Baba Taher cũng là người chỉ làm thơ rubai, tuy vậy, rubai của Baba Taher khác với rubai của Khayyam về hình thức cũng như về phong cách). Thơ rubai được gieo vần theo sơ đồ aaba (một ít bài aaaa) là thể thơ có nguồn gốc dân gian Ba Tư.

13

Như gió trên đồng như nước trên sông
Ngày trôi đi nhưng dấu vết không còn.
Ta hãy sống với ngày ta đang có
Tiếc thương về quá khứ chỉ hoài công.

14

Thử phóng tầm mắt nhìn ra muôn phương
Nghĩ về ngày mai mà thấy tiếc thương.
Nếu khôn ngoan chỉ sống ngày đang sống
Đừng để con tim phải khổ, phải buồn.

15

Thôi uống rượu và quên hẳn người tình
Sống như thế thà chết đi còn hơn.
Đời ngắn ngủi. Sau này vô danh tiếng
Chẳng còn gì dù chỉ dấu chân son.

16

Đừng sợ hãi dù hôm nay đau đớn
Đừng nghi ngờ, thời gian làm lành hẳn.
Phút giây này hãy cứ sống cho vui
Còn sau đấy, điều gì đến, cứ đến.

17

Trên đời này chỉ sẵc sắc không không
Hãy vui lên, đừng rầu rĩ trong lòng.
Điều gì qua – đã qua, điều gì đến – chẳng biết
Đừng bận lòng vì đời chẳng như mong.

18

Hát ra hát – như hoạ mi, cho hay
Uống ra uống – với bạn bè, cho say.
Bên hoa hồng trong vườn khoe sắc thắm
Đôi ba lần nhớ quì xuống mỗi ngày.

19

Hôm qua cơn mưa tưới khắp vườn tược
Hôm nay con tim rộn ràng trong ngực
Trên cỏ xanh uống rượu với người tình
Cho sống lại những ai nằm dưới đất.

20

Uống rượu đi kẻo mai về cát bụi
Không bạn bè, vợ con, một mình thui thủi.
Có một điều xin nói nhỏ vào tai:
Hoa khi đã tàn, hoa không tươi lại.

21

Cơn gió mát gợi cho lòng khao khát
Tuyệt vời thay giữa trời cao tiếng hát
Suối róc rách và chim hót trên cành
Tất cả tuyệt vời nhưng chỉ với em.

22

Nhiều bông hoa cho ngươi nở trong đời
Đừng tin gì – đều gian dối cả thôi
Cuộc đời ta là kẻ đi, người đến
Hái hoa đi! Thời gian sẽ hái ngươi.

23

Người hạnh phúc ngồi trên bãi cỏ xanh
Bên chén rượu, âu yếm với người tình
Nếu nói rằng người nghĩ về Thượng Đế
Hay ý trời – quả là chuyện huyên thiên.

24

Hoa hồng mỉm cười bên chén rượu vui
Chim hoạ mi say rượu cũng bồi hồi
Ghé tai tôi: “Cuộc đời không trở lại
Một mai này về cát bụi cả thôi”.
..................

**CONHAKO** · 12-03-2010, 08:40 AM

CHIỀU - Sunset.

Ảnh của Nguyễn Đức Cung

Thuở chưa có bạn và tôi
Trời đã xoay mấy mươi hồi sáng đêm
Mặt trời lặn, mặt trời lên,
Nhẹ chân xin chớ dẵm lên bụi vàng
Biết đâu là mắt môi nàng
Cánh hoa tan tác bẽ bàng kiếp xưa!

(Trích thơ của Omar Khayyâm, Gs. Lưu Văn Vịnh phóng ngữ)

Thông báo Quan trọng

Nhà Thơ Omar Khayyam

Nhà Thơ Omar Khayyam

Similar Threads

Comment

Comment

Comment

Comment

Comment

Comment