Cổ Thi - Đường Thi

[M Mít Đặc]

Mít xin cùng các thành viên diễn đàn CLL lần giở những trang Đường Thi nhé ! Một vài bài Đường thi do Mít dzịch dưới tên Badmonk ở diễn đàn KTVT




暮 春 歸 故 山 草 堂 - 錢 起

谷 口 春 殘 黃 鳥 稀
辛 夷 花 盡 杏 花 飛
始 憐 幽 竹 山 窗 下
不 改 青 陰 待 我 歸

Mộ Xuân Quy Cố Sơn Thảo Đường - Tiền Khởi

Cốc khẩu xuân tàn hoàng điểu hi
Tân Di hoa tận hạnh hoa phi
Thủy liên u trúc sơn song hạ
Bất cải thanh âm đãi ngã quy

Cuối xuân về nhà tranh ở núi củ

Thung lũng xuân tàn , oanh thôi hót
Tân Di hoa hạnh ngập đường bay
Còn thương bụi trúc bên song cửa
Vẫn một mầu xanh chẵng đổi thay

Badmonk - Tâm Nhiên

[M Mít Đặc]

Tụng giá hoàn kinh sư Trần Quang Khải



頌駕還京師 - 陳光凱

奪槊章陽渡
擒胡函子關
太平須努力
萬古此江山

Tụng giá hoàn kinh sư - Trần Quang Khải

Đoạt sóc Chương Dương độ,
Cầm Hồ Hàm Tử quan.
Thái bình tu nỗ lực,
Vạn cổ thử gian san.

Phò giá về kinh

Chương Dương cướp giáo giặc,
Hàm Tử bắt quân thù.
Thái bình nên gắng sức,
Non nước ấy ngàn thu.

Bản dịch của Trần Trọng Kim

Chương Dương đoạt giáo quân thù,
Cửa Thiêng Hàm Tử cầm tù rợ Nguyên.
Thái bình gắng sức trung kiên,
Non sông đứng vững như kiền muôn thu .

Bản dịch của Badmonk - Tâm Nhiên

Trần Quang Khải (1241-1294) tự là Chiêu Minh, con trai thứ ba của vua Trần Thái Tông. Ông là nhân vật giử một vị trí trọng yếu trong vương triều nhà Trần, cùng với Hưng Ðạo Vương Trần Quốc Tuấn dẫn dắt cuộc chiến đấu chống quân Mông Cổ đến thắng lợi . Ngày 6 tháng 6 năm Ất Dậu, sau khi đuổi quân Thoát Hoan, giải phóng kinh thành Thăng Long,Trần Quang Khải đưa hai vua Trần về lại kinh đô, theo phò giá và làm bài thơ này . Theo VH. Org

[M Mít Đặc]

Mộc Hỏa Khuông Việt



元火 - 匡 越

木 中 元 有 火，
元 火 復 還 生。
若 謂 木 無 火，
鑽 燧 何 由 萌。


Nguyên hoả - KHUÔNG VIỆT

Mộc trung nguyên hữu hỏa
Nguyên hỏa phục hoàn sinh
Nhược vị mộc vô hỏa
Toàn toại hà do manh?

Nguồn gốc Lửa

Trong cây ngầm mầm lửa
Có lửa lửa mới bùng
Nếu bảo cây không lửa
Cọ xát tự cháy bừng

Trong cây vốn chứa lửa ngầm
Âm thầm chỉ chực cháy bùng sát na
Nếu mà Không lửa sao là
Tự đâu Ma xát cây này cháy lên

ĐẠI SƯ KHUÔNG VIỆT (933 – 1011) người họ Ngô tên là Chân Lưu, hậu duệ của Ngô Thuận Đế (thuỵ hiệu của Ngô Quyền). Quê ở hương Cát Lị, huyện Thường Lạc. Thụ giới tại chùa Khai Quốc với thiền sư Vân Phong (?-957). Năm 40 tuổi (971), nhà sư được vua Đinh Tiên Hoàng phong chức Tăng thống, sau đó được ban hiệu là Khuông Việt Đại sư. Đại sư Khuông Việt thuộc thế hệ thứ 5 dòng thiền Vô Ngôn Thông.

Ngày 15 tháng 2 năm Tân Hợi,( (22-3-1011) niên hiệu Thuận Thiên thứ 2 (1011) đời vua Lý Thái Tổ, trước khi viên tịch, đại sư gọi đệ tử thân cận là Đa Bảo đến đọc bài kệ rồi nhắm mắt ngồi kiết già qua đời.

Badmonk dịch bài này nhân đúng ngày thiền sư Khuông Việt viên tịch .

[M Mít Đặc]

Thiếu Niên Hành Vương Duy



少 年 行 王 維
(四首其一)

新 豐 美 酒 斗 十 千
咸 陽 遊 俠 多 少 年
相 逢 意 氣 為 君 飲
繫 馬 高 樓 垂 柳 邊

Thiếu Niên Hành - Vương Duy
(Tứ thủ kỳ nhất)

Tân Phong mỹ tửu đẩu thập thiên
Hàm Dương du hiệp đa thiếu niên
Tương phùng ý khí vị quân ẩm
Hệ mã cao lâu thùy liễu biên

Khúc ca người tuổi trẻ
(Bài 1 trong tứ thủ)

Rựu ở Tân Phong đấu mười nghìn
Du hiệp Hàm Dương khách thiếu niên.
Tâm đầu ý hợp cùng bạn uống
Lầu cao ngựa buộc liễu bên hiên

Tân Phong đấu rựu mười nghìn
Thiếu niên hào hiệp đến tìm Hàm Dương
Chút vì nghĩa khí mến thương
Lên lầu, ngựa buộc gốc dương bên hè

Badmonk - Tâm Nhiên

...

[M Mít Đặc]

Tam nguyệt hối nhật tống xuân Giả Đảo




三 月 晦 日 送 春 - 賈島

三 月 正 當 三 十 日
春 光 別 我 苦 吟 身
共 君 今 夜 不 須 睡
未 到 曉 鐘 猶 是 春

Tam nguyệt hối nhật tống xuân - Giả Đảo

Tam nguyệt chính đương tam thập nhật
Xuân quang biệt ngã khổ ngâm thân
Cộng quân kim dạ bất tu thụy
Vị đáo hiểu chung do thị xuân.

Ngày cuối tháng ba tiễn xuân

Tháng ba, nhằm cuối ngày xuân tận
Nhan sắc giao mùa bỏ khách ngâm
Thức trọn đêm nay cùng bạn nhé,
Chưa hồi chuông sớm vẫn còn xuân.

Ba mươi, ngày cuối tháng ba
Xuân lưu li sẻ sắp rời bỏ ta...
Đêm nay thức trọn canh tà,
Chuông chưa điểm sớm vẫn là nguyên xuân...

BADMONK - TÂM NHIÊN

[M Mít Đặc]

Trại đầu xuân độ Nguyễn Trãi



寨 頭 春 渡 - 阮 廌

渡 頭 春 草 綠 如 煙，
春 雨 添 來 水 拍 天 。
野 徑 荒 涼 行 客 少，
孤 舟 鎮 日擱 沙 眠 。

Trại đầu xuân độ - Nguyễn Trãi

Ðộ đầu xuân thảo lục như yên,
Xuân vũ thiêm lai thủy phách thiên.
Dã kính hoang lương hành khách thiểu,
Cô chu trấn nhật các sa miên.

Bến xuân ở đầu trại

Cỏ xuân xanh lẫn khói trời
Thêm mưa bụi xuống để vời vợi xa
Đường quê ngõ vắng khách qua
Con thuyền gát bãi hoàng sa ngủ vùi ...


Badmonk - Tâm Nhiên


Nguyễn Trãi (1380 - 1442 ) hiệu là Ức Trai, quê ở Chi Ngại (Chí Linh, Hải Dương) sau dời về Nhị Khê (Thường Tín, Hà Tây). Cha là Nguyễn Phi Khanh, một học trò nghèo, học giỏi, đỗ thái học sinh (tiến sĩ). Mẹ là Trần Thị Thái, con Trần Nguyên Đán, một qúy tộc đời Trần.

Lên sáu tuổi, mất mẹ, lên mười tuổi, ông ngoại qua đời, ông về ở Nhị Khê, nơi cha dạy học. Năm hai mươi tuổi, năm 1400, ông đỗ thái học sinh và hai cha con cùng ra làm quan với nhà Hồ. Năm 1407, giặc Minh cướp nước ta Nguyễn Phi Khanh bị chúng đưa sang Trung Quốc. Nguyễn Trãi và một người em đi theo chăm sóc. Nghe lời cha khuyên , ông trở về, nhưng bị quân Minh bắt giữ. Sau đó, ông tìm theo Lê Lợi. Suốt mười năm chiến đấu, ông đã góp công lớn vào chiến thắng vẻ vang của dân tộc.

Đầu năm 1428, quét sạch quân thù, ông hăm hở bắt tay vào xây dựng lại nước nhà thì bỗng dưng bị nghi oan và bắt giam. Sau đó ông được tha, nhưng không còn được tin cậy như trước. Ông buồn, xin về Côn Sơn. Đó là vào những năm 1438 - 1440. Năm 1440, Lê Thái Tông mời ông trở lại làm việc và giao cho nhiều công việc quan trọng. Ông đang hăng hái giúp vua thì xảy ra vụ nhà vua chết đột ngột ở Trại Vải (Lệ Chi Viên, Bắc Ninh). Vốn chứa thù từ lâu đối với Nguyễn Trãi, bọn gian tà ở triều đình vu cho ông âm mưu giết vua, khép vào tội phải giết cả ba họ năm 1442.

Nỗi oan tày trời ấy, hơn hai mươi năm sau, 1464, Lê Thánh Tông mới giải tỏa, rồi cho sưu tầm lại thơ văn ông và tìm người con trai sống sót cho làm quan.

[M Mít Đặc]

Đề Yên Tử sơn Hoa Yên tự Nguyễn Trãi



題安子山花烟寺 - 阮 廌

安山山上最高峰
纔五更初日正紅
宇宙眼窮滄海外
笑談人在碧雲中
擁門玉槊森千畝
掛石珠流落半空
仁廟當年遺跡在
白毫光裏睹重瞳

Đề Yên Tử sơn Hoa Yên tự - Nguyễn Trãi


Yên sơn sơn thượng tối cao phong,
Tài ngũ canh sơ nhật chính hồng.
Vũ trụ nhãn cùng thương hải ngoại;
Tiếu đàm nhân tại bích vân trung.
Ủng môn ngọc sáo sâm thiên mẫu;
Quải thạch châu lưu lạc bán không.
Nhân miếu đương niên di tích tại;
Bạch hào quang lý đổ trùng đồng

Đề Chùa Hoa Yên Trên Núi Yên Tử

Trên đỉnh Yên Tử chòm cao nhất,
Vừa mới canh năm rực ánh hồng.
Mắt trời vũ trụ soi biển tận,
Tiếng nói cười trong lẫn mây bồng.
Cửa sài trúc dựng tuôn giáo ngọc,
Nhũ đá giăng tua rủ lưng chừng.
Di tích Nhân Tông còn dấu chứng,
Nơi ánh mắt người rạng quang minh .

Badmonk - Tâm nhiên

Yên Tử Sơn: núi Yên Tử tại Đông Triều, tỉnh Quảng Yên (Bắc Việt) còn mang tên là Tượng Đầu Sơn (núi Đầu Voi). Tương truyền Yên Kỳ Sanh người Trung Quốc tu luyện tại núi này nên gọi là núi Yên Tử. Trên ngọn cao nhất có chùa Hoa Yên là nơi vua Trần Nhân Tông (1257 - 1308) lên tu đạo Phật sau khi nhường ngôi cho con (1293). Ngài trở thành Trúc Lâm Đệ Nhất Tổ và tịch ở đây, miếu thờ còn ghi dấu tích với tháp và tượng đá.

[M Mít Đặc]

Khê cư tức sự Thôi Đạo Dung

[Uất Kim Hương]

Chúc mừng Mít dìa nhà bình an. Tưởng Mít dắt người....ấy ấy đi tu luôn rùi chứ? Ai ngờ người ấy ấy dìa trước, làm chị đây được một phen ngỡ ngàng.

Nhớ lời thơ của CO dạo ấy chọc Mít
"Tu đâu cho ấy ấy theo cùng
Lỡ mai có lỡ....lỡ....lỡ...dại phá giới, hai đứa ngồi chung một bàn"

Cho gởi lời hỏi thăm kí cô....ấy ấy của Mít nhé!

[M Mít Đặc]

Cảm Hoài Đặng Dung



感 懷 - 鄧 容

世 耡 悠 悠 奈 老 何
無 窮 天 地 入 酣 歌
時 來 屠 釣 成 功 易
耡 去 英 雄 飮 恨 多
致 主 有 懷 扶 地 軸
洗 兵 無 路 挽 天 河
國 讎 未 報 頭 先 白
掎 度 龍 泉 帶 月 磨

Cảm Hoài - Đặng Dung

Thế sự du du nại lão hà,
Vô cùng thiên địa nhập hàm ca
Thời lai, đồ điếu thành công dị,
Sự khứ, anh hùng ẩm hận đa
Tri chúa hữu hoài phù địa trục
Tẩy binh vô lộ vãn thiên hà
Quốc thù vị phục, đầu tiên bạch,
Kỷ độ long tuyền đới nguyệt ma

Cảm Hoài

Việc lớn chưa xong tuổi đã già.
Đất trời thu gọn mộng cuồng ca
Thời may đồ đểu thành công dễ
Vận lỡ anh hùng dạ xót xa
Giúp chúa kiên tâm xoay chuyển đất
Hận sao không thể níu ngân hà
Quốc thù chưa báo đầu vội bạc
Bao độ mài gươm dưới trăng tà.

Badmonk - Tâm Nhiên

• Đặng Dung là con Đặng Tất, một tướng tài thời Hậu Trần.Năm sinh và năm mất của ông không rõ, chỉ biết ông là người làng Tả Thiên Lộc, huyện Phỉ Lộc, tỉnh Hà Tịnh
• Giận cha mình bị vua Giản Định giết oan (1408) vì lời gièm pha của gian thần sau trận Bô Cô, ông đem quân từ Thuận Hoá về Thanh Hoá, tôn Trần Quý Khoáng lên ngôi vua, và được giữ chức Đồng bình chương sự.
• Ông cùng Nguyễn Cảnh Dị nhiều lần trực tiếp chiến đấu với quân Minh Đêm tháng 9 năm Quý Tỵ (1413), Đặng Dung đánh úp doanh trại giặc và xuýt nữa bắt sống tướng Minh Trương Phụ (vì không biết rõ mặt nên Phụ lợi dụng đêm tối dùng thuyền nhẹ trốn thoát được).
• Tháng 11 năm 1413, vua tôi nhà Hậu Trần thế cô cuối cùng bị quân Minh bắt giải về Yên Kinh Đại Việt Sử Ký Toàn Thư không có chép gì về cái chết của ông Theo Ngô Thì Sĩ trong Việt Sử Tiêu Án thì ông và Nguyễn Cảnh Dị bị Trương Phụ moi gan ăn.
• Ông còn để lại duy nhất một bài thơ, Cảm Hoài, chép trong Toàn Việt Thi Lục Lý Tử Tấn có lời bình phi hào kiệt chi sĩ bất năng (nếu không phải là kẻ sĩ hào kiệt, ắt không thể làm được bài thơ này).

[Uất Kim Hương]

掎 度 龍 泉 帶 月 磨


Kỷ độ long tuyền đái(??????) nguyệt ma

Cho hỏi tí nếu mình nhớ không lầm?!?

[M Mít Đặc]

Cho hỏi tí nếu mình nhớ không lầm?!?

Đây là lối phát âm miền nam, Ví dụ :hảo hán hay hảo hớn....

Vui.

[M Mít Đặc]

Tặng Biệt Đỗ Mục



贈別之二 - 杜牧

多 情 卻 似 總 無 情，
唯 覺 樽 前 笑 不 成。
蠟 燭 有 心 還 惜 別，
替 人 垂 淚 到 天 明。

Tặng Biệt kỳ II - Đỗ Mục

Đa tình khước tự tổng vô tình
Duy giác tôn tiền tiếu bất thành
Lạp chúc hữu tâm hoàn tích biệt
Thế nhân thùy lệ đáo thiên minh.

TẶNG LÚC CHIA TAY (2)

Đa tình mà hóa vô tình
Ngồi buồn độc ẩm một mình bên hoa
Nến khuya lệ nhỏ nhạt nhòa
Sáng đêm tâm sự cùng ta nỗi lòng

Badmonk- Tâm Nhiên
.

[Uất Kim Hương]

Đây là lối phát âm miền nam, Ví dụ :hảo hán hay hảo hớn....

Vui.

Bài thơ này rất nổi tiếng. Còn nhớ mãi câu
"Nợ nước chưa tròn, đầu điểm bạc
Mấy độ mài gươm bóng nguyệt tà"
Nếu chị nhớ không lầm thì ông này chăm chú mài gươm và suy nghĩ, khi quân lính đi ngang qua, quát nạt nhường đường ổng không chịu tránh và bị đâm một gươm vào đùi???? Mấy chục năm rồi, gần cả đời người vẫn nhớ câu
"Quốc thù vị phục, đầu tiên bạch,
Kỷ độ long tuyền đái nguyệt ma"
Đố Mít lúc đọc truyện này chị mấy tuổi? Khoảng đâu 5 hoặc 6 tuổi thôi. Trí nhớ khủng khiếp không?

[HoaiVienPhuong]

Bài thơ này rất nổi tiếng. Còn nhớ mãi câu
"Nợ nước chưa tròn, đầu điểm bạc
Mấy độ mài gươm bóng nguyệt tà"
Nếu chị nhớ không lầm thì ông này chăm chú mài gươm và suy nghĩ, khi quân lính đi ngang qua, quát nạt nhường đường ổng không chịu tránh và bị đâm một gươm vào đùi???? Mấy chục năm rồi, gần cả đời người vẫn nhớ câu
"Quốc thù vị phục, đầu tiên bạch,
Kỷ độ long tuyền đái nguyệt ma"

Mấy độ mài gươm bóng nguyệt tà
HVP còn nhớ hồi xưa có xem cải lương và nghe truyện Mài Kiếm Dười Trăng, kể về Đặng Dung (Con ông Đặng Tất, là tướng lãnh phò vua Trùng Quang Trần Quí Khoách nhà Hậu Trần) không biết có phải không?

Ai người mài kiếm dưới trăng.
Để lưu huyết hận lên trang sử buồn
Đêm chàng mài kiếm
Lạnh mờ bóng trăng
Quê hương khói lửa
Chàng đi lên đường
Quê hương khói lửa
Lên đường chàng đi
Như mùa đang chết
Vàng úa ánh trăng
Sương thu giá lạnh
Lòng em hiu quạnh
Đêm nghe vó ngựa
Thương chàng phương xa
Em không gương lược ơ hao gầy
Con thơ nay tập nói đêm ngày gọi cha
Lo âu thân còm cỏi bóng già
Đêm qua quân giặc đến đốt nhà thôn ta
Con giờ khôn lớn
Mài kiếm dưới trăng
Kiếm nay đã bén
Con đi theo chàng
Quê hương lửa khói
Theo chàng con đi
Đêm chàng mài kiếm
Lạnh mờ bóng trăng
Quê hương khói lửa
Chàng đi lên đường
Quê hương khói lửa
Lên đường chàng đi
Như mùa đang chết
Vàng úa tuổi xanh
Đêm đông gió lạnh
Ngồi đan áo chàng
Quê hương lửa đỏ
Em đan màu gạo hoa
Em không gương lược ơ võ vàng
Con thơ nay tập bước ra làng đợi cha
Lo âu thân còm cỏi bóng già
Đêm qua quân giặc đến đốt nhà thôn ta
Con giờ khôn lớn
Mài kiếm dưới trăng
Kiếm nay đã bén
Con đi theo chàng
Quê hương lửa khói
Theo chàng con đi

[Uất Kim Hương]

Nếu chị nhớ không lầm thì ông này chăm chú mài gươm và suy nghĩ, khi quân lính đi ngang qua, quát nạt nhường đường ổng không chịu tránh và bị đâm một gươm vào đùi????

Nhớ lộn qua chuyện Phạm Ngũ Lão ngồi đan sọt, suy tư vân nước nên bị giáo đâm mờ không biết. Hihihi...dạo ni lớn tuổi rùi nên hay bị lộn chuồng.